O EIXO ATlÁNTICO: N
U
C
RRITORIO ED CADOR,
NI
E
EDUCATIVA
2009
COMISIÓN EXECUTIVA 1 COMISSÁO EXECUTIVA LUIS FILIPE MENEZES Presidente
1 Pdte. da Cámara Municipal deVila Nova de Gaia ABEL CABALLERO Vicepresidente 1 Alcalde de Vigo RUI RIO Vogal 1 Pdte. Cámara Municipal do Porto
DEFENSOR OLIVEIRA MOURA Vogal 1 Pdte. Cámara Municipal de Viana do Castelo MIGUEL ANXO FERNÁNDEZ LORES Vocal 1 Alcalde de Pontevedra XOSÉ SÁNCHEZ BUGALLO Vocal/ Alcalde de Santiago de Compostela ANTÓNIO MAGALHAES Vogal 1 Pdte. Cámaro Municipal de Guimar6es
Editor Xoón F. Vózquez Moo
DOLORES GARCÍA Vocal 1 Alcaldesa de Vilagarcía de Arousa
Director do Servizo de Estudos e Publicacións Director do Servic;o de Estudos e Publicac;óes Enrique José Varelo Álvorez
SERVIZOS TÉCNICOS - SERVI(:OS TÉCNICOS XOÁN MAO Secretario Xeral 1 Secretario Geral
Edición 1 Edic,;áo Eixo Atlántico do Noroeste Peninsular, Vigo
AMAYA GARCÍA Coordinadora- Galicia (España)
Comunicación e Publicacións 1 Comunicac;óo e Publicac;óes Chus Torres © 2009 Eixo Atlántico ©Os autores Imprime: Tórculo Artes Gráficas, S.A. ISBN: 978-84-613-3264-9 DL: C 2021 -2009
· CLAUDIA ANTUNES Coordenadora- Regi6o Norte (Portugal) Rúa Bolivia, 4 36203 VIGO Tel. 0034 986 480 616 Fax. 0034 986 482 022
Av. Inferior á Ponte D. Luís 1, 5~ 5050-074 PORTO Tel. 00351 222 019 937/8 Fax. 00351 222 O19 939
Maria Belén Caballo Villar
[email protected] Doutora en Ciencias da Educación pola Universidade de Santiago de Compostela (1997), coa defensa da Tese Modelos organizativos da Administración local no horizonte da Cídade Educadora. Realidades e perspectivas no contexto español. Desde 1996 forma parte de cadro docente e investigador do Departamento de Teoría da Educación, Historia da Educación e Pedagoxía Social desa Universidade, desenvolvendo o seu labor no seo do equipo de investigación SEPA-interea, Unidade Competitiva do Sistema Universitario Galego en Humanidades e Ciencias Sociais. Na actualidade, e desde o ano 2003, é profesora titular de Pedagoxía Social, impartindo docencia nesta materia e noutras vencelladas á acción socioeducativa nas administracións locais e á Pedagogía do lecer. As súas publicacións e liñas de investigación céntranse, fundamentalmente, nas seguintes temáticas: políticas socioeducativas e desenvolvemento comunitario local, Cidades Educadoras, tempos educativos e tempos sociais, e Pedagoxía do lecer. José Antonio Caride Gómez Doutor en Ciencias da Educación pola Universidade de Santiago de Compostela, da que é Catedrático de Pedagoxía Social no Departamento de Teoría da Educación, Historia da Educación e Pedagoxía Social. Profesor visitante de diferentes Universidades europeas e latinoamericanas, o seu labor tense proxectado en mais de 300 publicacións, entre outras: Las fronteras de la Pedagogía Social (Gedisa, 2005) e Educar;ao e Desenvolvemento Comunitario Local (Profedi~oes, 2007). As súas liñas de investigación atenden diversas temáticas: Educación Ambiental e sustentabilidade; Educación Social, Políticas Culturais e Desenvolvemento Comunitario; tempos educativos e sociais; Pedagoxía Social e Cidadanía. Desde 2002 preside a Sociedad Iberoamericana de Pedagogía Social (SIPS). Dirixe o Grupo de Investigación SEPA-interea, Unidade Competitiva do Sistema Universitario Galego en Humanidades e Ciencias Sociais. En 2004 foille concedida a Orde ao Mérito Institucional do World Councíl for Currículo and Jnstruction. Joao Paulo ferreira Delgado licenciado em Dereito e Doutor em Ciencias da Educa