Ψυχανάλυση στην Αρχιτεκτονική_by Renos E.

Στο πρώτο, παρουσιάζονται οι θεμελιώδεις προσεγγίσεις και έννοιες της
Ψυχανάλυσης: Ο κόσμος σαν προσωπική κατασκευή. Δομή και λειτουργία του
ψυχισμού. Το φροϋδικό ασυνείδητο – τεκμηρίωση της ύπαρξης μιας «άλλης
σκηνής». Το ασυνείδητο – δομή και λειτουργία. Προσωπική ιστορία, απώθηση,
σύμπτωμα – Το παιχνίδι του σημαίνοντος. Το διχασμένο υποκείμενο. Η
εσωτερική διγλωσσία. Το όνειρο «βασιλική οδός προς το ασυνείδητο» – Τυπικά
όνειρα – Προς την οιδιπόδεια προβληματική. Δομή και δυναμική του
οιδιπόδειου συμπλέγματος. Ένα θεμελιώδες τρίπτυχο της ψυχικής λειτουργίας:
Ανάγκη – Επιθυμία – Αίτημα. Η φαντασίωση και η επιθυμία. Άγχος, μηχανισμοί
άμυνας, σύμπτωμα. Μετουσίωση – Δημιουργία – Έργο. Η φαντασίωση, υπόστρωμα
του κόσμου του υποκειμένου.
RENOS EVANGELAKIS
Στο δεύτερο, αναπτύσσεται μια ψυχαναλυτική προσέγγιση της αρχιτεκτονικής
πράξης, με οδηγό την έννοια της φαντασίωσης. Βασικά της σημεία:
Αρχιτεκτονική είναι η φαντασίωση του αρχιτέκτονα διατυπωμένη στη γλώσσα της
κατασκευής.
Η φαντασίωση είναι το υπόβαθρο για τον κόσμο του υποκειμένου ¾κόσμος
πραγματικός και φανταστός, συναντημένος και κατασκευασμένος.
Μέσα από τη φαντασίωση βρίσκει μορφή η επιθυμία, σημαίνονται και
επενδύονται τα πράγματα του κόσμου.
Ο αρχιτέκτονας παράγει φαντασιώσεις προκειμένου να επανορθώσει ή να
αναπλάσει έναν κόσμο ατελή ή ημιτελή. Σε κάθε ψυχή αρχιτέκτονα, εν αρχή
είναι πάντα ορισμένα ερείπια.
Η γλώσσα της κατασκευής πλαισιώνει και καταναγκάζει τη μορφοποίηση της
RENOS EVANGELAKIS
φαντασίωσης του αρχιτέκτονα. Στις συνιστώσες της περιλαμβάνονται
περιορισμοί, προσδιορισμοί και κώδικες φυσικοί, τεχνολογικοί, πρακτικοί,
οικονομικοί, κοινωνικοί, ιστορικοί, πολιτικοί, θεσμικοί, πολιτισμικοί,
επικοινωνιακοί, ψυχολογικοί… Κομβικός οργανωτής της δε, η συνάντηση με τον
Άλλον.
Δυνάμει αρχιτεκτονικά συμπτώματα αυτής της συνάντησης ¾της δύσκολης
διαλεκτικής που διέπει τέτοιες συναντήσεις: Αγλωσσία, αλαλία, διγλωσσία,
αμορφία, στερεοτυπία, εμμονή…
Ευτυχής καρπός της δύσκολης συνάντησης, ωστόσο, το κατασκευασμένο έργο.
Όπου ενσαρκώνεται για τον αρχιτέκτονα, αναγνωρίσιμη, η ίδια η
υποκειμενικότητά του ¾το σημαίνον κτίσμα. Εκεί η γλώσσα της κατασκευής
μετουσιώνεται η ίδια σε χώρο της δημιουργίας, προσφέροντας και στη
φαντασίωση τον ευνοϊκότερο τρόπο ύπαρξής της: Συνάντηση με τα πράγματα ¾με
ρίσκο κι απόλαυση.
Η συνάντηση Αρχιτεκτονικής και Ψυχανάλυσης επιτρέπει τη

RENOS EVANGELAKIS