Bimodal Transport/Teknologjia e transportit bimodal

UNIVERSITETI I PRISHTINËS "HASAN PRISHTINA" FAKULTETI I INXHINIERISË MEKANIKE DEPARTAMENTI KOMUNIKACION Studimet –MASTER

PUNIM SEMINARIK Lënda: Teknologjia e transportit Tema: Teknologjia e transportit bimodal

Profesori: Prof. dr. sc. Naser LAJÇI

Kandidati: Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prishtinë, 2014

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Përmbajtja 1. Hyrja .......................................................................................................................................................... 1 2. TEKNOLOGJIA E TRANSPORTIT BIMODAL .............................................................. 5 2.1. Historiku i zhvillimi të teknologjisë së transportit bimodal

...................................... 6

2.2 Funksioni i transportit bimodal ............................................................................................. 7 2.3 . Karroca transformuese “bogie” e cila është e pajisur me lidhëse të ndara ....................... 8 2.3.1. Vendosja e karrocës transformuese –bogie e cila është e pajisur me lidhëse të ndara..... 9 2.3.2. Pozita e karrocës transformuese “Bogie” e cila është e pajisur me lidhëse të ndara ...... 10 2.3.3. Format e ndryshme të bogies e cila është e pajisur me lidhëse të ndara ................... 13 2.4. Karrocat transformuese-bogie të ndërmjetme .................................................................... 15 2.4.1. Vendosja e Karrocave transformuese-bogie të ndërmjetme ........................................... 16 2.4.2. Format e ndryshme transformuese-bogie të ndërmjetme............................................... 18

3. ELEMENTET TEKNIKE TË TRANSPORTIT BIMODAL ................................................ 19 4. PROCESI I TRANSFORMIMIT TË NJË MJETI RRUGORË NË ATË HEKURUDHOR ........ 24 5. FORMAT E NDRYSHME TË PËRDORIMIT TË TEKNOLOGJISË BIMODALE ............... 34 5.1. Teknologjia bimodale për mirëmbajtjen e rrjetit hekurudhor............................................. 36 5.2. Teknologjia bimodale për mirëmbajtjen e rrjetit elektrik.................................................... 37 5.3. Teknologjia bimodale për mjete speciale............................................................................ 38

6. KARAKTERISTIKAT E TRANSPORTIT BIMODAL ........................................... 43 7. PËRFUNDIMI ............................................................................................ 50 8. LITERATURA .............................................................................................. 51

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 2

Teknologjia e transportit bimodal 2014 1.Hyrja Që nga kohërat e hershme shtrohet nevoja e mbajtjes së balansit ndërmjet nevojave të njeriut si dhe mundësisë së përmbushjes së tyre. Sa më shumë qe rritet popullata, aq më shumë rriten kërkesat e saj. Sot nuk mund të mendohet zhvillimi dhe përparimi i njerëzimit pa lëvizjen e njerëzve dhe këmbimin reciprok të ideve dhe të mirave materiale ndërmjet tyre. Edhe për këmbimin e ideve dhe të mirave materiale njerëzit përdorin mjetet e ndryshme të komunikimit dhe transportit, sipas sasisë dhe cilësisë që ka këmbimi. Kuptohet vetiu që me kohë, sasia dhe cilësia e qarkullimit të njerëzve dhe e këmbimit të ideve dhe të mirave materiale ndryshojnë. Për tu përgjigjur këtyre kërkesave, do të nevojitet të zgjidhen shumë detyra të ndryshme, duke filluar prej planifikimit, projektimit nëpërmjet prodhimtarisë e deri të realizimi praktik i sistemeve dhe i mjeteve të ndryshme të komunikimit e të komunikacionit bashkëkohorë. Këto kërkesa, sot janë rritë aq shumë sa që vështirë mund të plotësohen nëse nuk aplikohen teknologji të reja të prodhimit dhe të shpërndarjes së tyre. Për aplikimin e teknologjive të reja kërkohen investime të mëdha. Këto investime vështirë përballohen pa aplikimin e shkencës dhe teknikës. Kështu, sot po bëhen studime dhe hulumtime për avancimin e teknologjive të reja si dhe në proceset teknologjive të reja si dhe në proceset teknologjike në mënyrë që ato të japin rezultate sa më të mira. Edhe në teknologjinë transportit, janë duke u bërë hulumtime, studime dhe investime në përsosjen e proceseve teknologjike dhe po përdoren metoda kualitative për aplikimin e tyre. Me zhvillimin e shkencës dhe teknologjisë, teknologjia e transportit ka arrit një zhvillim të dukshëm kështu qe edhe zhvillimi ekonomik dhe shoqëror në botë ka trend zhvillimore shumë dinamike. Teknologjia transportit rrugor, hekurudhor, ujor dhe detar ka karakteristikat e veta të cilat dallojnë për nga proceset teknologjike. Transporti i mallrave është në rritje në tërë Evropën për shkak të: rritjes ekonomike në shumë vende, përparimit të teknologjisë dhe ekonomisë prej masës e cila mund të realizohet përmes fushave të specializuara të produkteve themelore, tregtisë globale, me liberalizimin e tregtisë, përqendrimi rajonal i shpërndarjes së mallrave përmes qendrave lokale me ndihmën e produkteve globale dhe më në fund në mënyrë relative shpenzimet e ulëta të transportit në organizimin e prodhimit dhe shpërndarjes.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 3

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Një sistem transporti do të mund të funksiononte vetëm nëse do të funksionin elementet përcjellëse të atij sistemi. Ndër elementet themelore të një sistemi transporti bëjnë pjesë: -njerëzit, - teknologjia, -proceset teknologjike. Në mënyrë qe të realizohet cila do teknologji e transportit, duhet të ndermirën disa masa, ndërsa zhvillimi i kësaj teknologjie moderne duhet të kuptohet si bashkim i elementeve teknologjike, teknike, ekonomike, organizative dhe elementeve juridike të cilët determinojnë veçorit e kësaj teknologjie të manipulimit dhe transportit. Qëllimi i teknologjive bashkohre të transportit nuk është vetëm kursimi dhe shpejtimi i bartjes por edhe racionalizimi, thjeshtimi dhe organizimi ekonomik i cikleve transportuese të bartjes së mallrave në tërr rrugën transportuese, nga prodhuesi deri të konsumuesi.

Mjetet

Komunikacion i

Transporti

Substrati

Aktivitetet

Infrastruktura

Fig. 1. 1. Lidhja bazike të komunikacionit, transportit dhe aktiviteteve.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 4

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Nga përshkrimi i teknologjisë së transportit mund të definohen edhe elementet bazë të cilat e përbejnë çdo sistem të transportit e ato janë:

Rr

- automjetet, - rrugët, - terminalet,

E

A

T

- energjia, - organizimi dhe udhëheqja.

OU Fig. 1. 2. Rrugët realizojnë kushtet qe të mundësohet shfrytëzimi sa më optimal i vetive teknikoeksploatuese të mjeteve transportuese nga aspekti i shpejtësisë, fuqisë, shfrytëzimit të kapaciteteve dhe energjisë, mbrojtjes nga dëmtimet etj. Sistemet e transportit integral ndahen në këto sisteme të përgjithshme: -

transporti integral – me paletë dhe kontejner, transporti unimodal – konvencional, transporti bimodal, transporti multimodal.

“udhëto çdo herë e në çdo vend, së pari me mend, e pastaj me send”1

1

Dr. sc. Qemail. Y. Buçinca

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 5

Teknologjia e transportit bimodal 2014 2. TEKNOLOGJIA E TRANSPORTIT BIMODAL

Në teknologjinë bimodale bazën e paraqet automjeti bimodal hekurudhor dhe rrugor me të cilin vendoset raporti i komunikacionit ndërmjet komunikacionit hekurudhor dhe rrugor. Sistemi bimodal “kamioni ne hekurudhorë” , në Evropë i ashtuquajtur “ Rail Trailer”, është kombinim i rimorkios rrugore dhe platformës rrotulluese të vagonit hekurudhor. Lidhja është mundësuar me përforcimin spiral special. Ngarkimi dhe shkarkimi kryhet me zhvendosjen nëpërmjet rreshqitsave special të platformës rrotulluese. Manipulohet thjesht në hapësirën e vogël. Transporti bimodal do të thotë përdorimi i të njëjtës pjesë të pajisjeve për të vepruar në dy degë të ndryshme të transportit. Në këtë rast, rimorkio që lëvizë në rrugë është gjithashtu një makinë hekurudhore që lëvizën binarë.

Fig. 2. 1. Transporti rrugor

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Fig. 2. 2. Transporti hekurudhor

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 6

Teknologjia e transportit bimodal 2014 2.1. HISTORIKU I ZHVILLIMI TË TEKNOLOGJISË SË TRANSPORTIT BIMODAL Për herë të parë transporti bimodal është përdor në Amerikë gjatë vitit 1950. Në fillim të viteve 1960 ka filluar edhe Britaninë e Madhe, pastaj gjatë viteve 1980- 1990 në Australi-ANRC 2(Australian National Railëays Commission), si dhe 1994 në Poloni. Në Gjermani për herë të parë në vitin 1953 është realizuar transporti -Binar-rrugëAutobus ( Schi-Stra-Bus) –nga Bundesbahn3 si mjet udhëtimi. Në vitin 1999 për herë të parë është realizuar transporti bimodal nga Gjermani deri ne Itali nga Shoqëria bavarez Bayerische Trailerzug Gesellschaft mbH (BTZ). E cila pas dy viteve për shkak të krizave ekonomike falimentoj.

Fig. 2. 3.

2 3

ANRC – Hekurudha shtetërore e Australisë nga viti 01. 06. 1975 Bundesbahn – Hekurudha shtetërore e Gjermanisë

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 7

Teknologjia e transportit bimodal 2014 2.2. FUNKSIONI I TRANSPORTIT BIMODAL Realizimi i transportit bimodal bëhet përmes përdorimit të karrocave transformuese “bogie” të cilat e transformojnë një mjet transporti rrugor në atë hekurudhor. Karrocat transformuese (Rail Runner) janë një teknologji e dëshmuar e transportit bimodal të cilat ofrojnë efikasitet në hekurudhë dhe fleksibilitet të kamionit. Përdorimi i patentuar i karrocave transformuese (bogie) duke pasur parasysh sistemin e shahisë që kanë, kontejnerët mund të transformohen në mjete hekurudhore pa përdorimin e vinçave të shtrenjtë apo hapësirave të mëdha të terminaleve.

Fig. 2. 4. Bogie e ndërmjetme

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Fig. 2. 5. Bogie- lidhëse

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 8

Teknologjia e transportit bimodal 2014 2.3. KARROCA TRANSFORMUESE “BOGIE” E CILA ËSHTË E PAJISUR ME LIDHËSE TË NDARA Në pjesën e përparme dhe të prapme të trenit është e vendosur karroca transformuese e cila është e pajisur me lidhëse të ndara. Në figurën 2. 6. është paraqitur karroca transformuese –bogie e cila është e pajisur me lidhëse të ndara.

Fig. 2. 6.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 9

Teknologjia e transportit bimodal 2014 2.3.1. Vendosja e karrocës transformuese –bogie e cila është e pajisur me lidhëse të ndara

Vendosja e karrocës transformuese e cila është e pajisur me lidhëse të ndara ne pjesën e përparme.

Fig. 2. 7.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 10

Teknologjia e transportit bimodal 2014 2.3.2. Pozita e karrocës transformuese “Bogie” e cila është e pajisur me lidhëse të ndara. Në figurat në vazhdim janë paraqitur pozitat e ndryshme të bogies e cila është e pajisur me lidhëse të ndara në tren.

Fig. 2. 8.

Fig. 2. 9.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 11

Teknologjia e transportit bimodal 2014

Fig. 2. 10.

Fig. 2. 11.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 12

Teknologjia e transportit bimodal 2014

Fig. 2. 12.

Fig. 2. 13.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 13

Teknologjia e transportit bimodal 2014 2.3.3. Format e ndryshme të bogies e cila është e pajisur me lidhëse të ndara.

Fig. 2. 14.

Fig. 2. 15.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 14

Teknologjia e transportit bimodal 2014

Fig. 2. 16.

Fig. 2. 17.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 15

Teknologjia e transportit bimodal 2014 2.4. KARROCAT TRANSFORMUESE-BOGIE TË NDËRMJETME Njësia ngarkuese (në rastin tonë gjysmë-rimorkio) formon trenin pas lidhjes përmes lidhjeve me karrocën transformuese (bogie). Të gjitha njësitë e tjera janë të lidhura përmes lidhëseve me karrocat transformuese të ndërmjetme. Secila karrocë transformuese e ndërmjetme posedon nga dy gjysme-lidhëse të cilat lejojnë të shmanget nga rrokullisjet dhe hedhjet. Në figurën 2. 18. është paraqitur karroca transformuese bogie e ndërmjetme.

Fig. 2. 18.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 16

Teknologjia e transportit bimodal 2014 2.4.1. Vendosja e Karrocave transformuese-bogie të ndërmjetme Në figurat në vazhdim janë paraqitur pozitat e ndryshme të bogies së ndërmjetme.

Fig. 2. 19.

Fig. 2. 20.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 17

Teknologjia e transportit bimodal 2014

Fig. 2. 21.

Fig. 2. 22.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 18

Teknologjia e transportit bimodal 2014 2.4.2. Format e ndryshme transformuese-bogie të ndërmjetme

Fig. 2. 23.

Fig. 2. 24.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 19

Teknologjia e transportit bimodal 2014 3.ELEMENTET TEKNIKE TË TRANSPORTIT BIMODAL Teknologjia e transportit bimodal realizohet në rrugë dhe në hekurudhë, prandaj është e rëndësishme qe elementet teknike të jenë të përshtatshëm- koordinuar për të dy llojet e transportit, në mënyrë që gjatë transportit të mos ketë probleme teknike nga mos përshtatja e elementeve teknike. Gjatë konstruktimit të karracorisë transformuese –Bogie është e rëndësishëm të kemi njohuri lidhur me gjerësinë e binareve, pasi që transporti hekurudhor realizohen neper binar. (fig. 3. 1.).

Fig. 3. 1.

Distanca

Fig. 3. 2.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 20

Teknologjia e transportit bimodal 2014 87 % e vendeve në Evropë kanë gjerësi të binarëve 1430 mm. Në tabelën 1. janë paraqitur gjerësit e binarëve në disa vende në botë. Shteti Gjermania India, Pakistani, Bangladeshi, Kili Spanja Portugalia Irlanda, Australia Rusia, Finlanda, Letlanda, Estonia, Lituania Afrika , Japonia, Zelanda e Re

Gjerësia (mm) 1435 1672 1672 1665 1600 1520 1067

Fig. 3. 3.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 21

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Në fig. 3. 4. janë paraqitur profili S 49, S 54, S 60 të shinave.

Fig. 3. 4.

Fig. 3. 5.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Fig. 3. 6.

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 22

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Çdo konstruksion makine është i pajisur me strukturën bartëse vetanake të cilat në këtë mënyrë eliminojnë konstruksionet në tren. Pajisjet kryesore të trenit janë karrocat transformuese, konstruksionet e makinave dhe lidhëset. Lidhëset janë parapa si konstruksione të pangarkuara, të pajisura me bllokues të veçantë të nevojshëm për të lidhur konstruksionin me karrocën transformuese. Lidhëset e karrocës transformuese të ndërmjetme dhe të pasme janë treguar në fig. 3. 7.

Fig. 3. 7. Pjesët përbërëse të karrocës transformuese: 1.lidhësja e sipërmë, 2. lidhësja e poshtme, 3. mbështetësja anësore për konstruksionin e mjetit, 4. bllokuesi i lidhëseve, 5. Krahu kundërveprues, 6-7. mekanizmi bllokues, 8. boshti i poshtëm i karrocës transformuese, 9. Boshti i sipërm i karrocës transformuese, 10. Pjesa anësore e fërkimit, 11. Pjesa anësore e fërkimit, 12-13. mbështetësja e lidhëseve.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 23

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Në transportin hekurudhor bartja e njerëzve dhe mallrave bëhet me vagonë të cilët lëvizin nëpër hekurudhë përmes lokomotivës fig. 3. 8.

Fig. 3. 8.

Fig. 3. 9.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 24

Teknologjia e transportit bimodal 2014 4. PROCESI I TRANSFORMIMIT TË NJË MJETI TRANSPORTI RRUGOR NË ATË HEKURUDHOR Në figurat në vazhdim është paraqitur procesi i transformimit të një mjeti transporti rrugor në atë hekurudhor.

Fig. 4. 1.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 25

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Figura më poshtë tregon për thjeshtësinë dhe fleksibilitetin e funksionimit të sistemit të transportit bimodal (fig. 4. 2. ).

Fig. 4. 2.

Fig. 4. 3.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 26

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Në fig. 4. 4. paraqitur transformimi i mjetit rrugor në atë hekurudhor.

Fig. 4. 4.

Fig. 4. 5.

Skema e prototipit të trenit bimodal me dy-njësi është treguar në fig. 4. 6.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 27

Teknologjia e transportit bimodal 2014

Fig. 4. 6.

Fig. 4. 7. Mjeti transportues- Road Railer

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 28

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Tek transporti bimodal mund te transportohet njëkohësisht substrati në gjendje të ngurtë, të lëngët dhe të gazet, fig. 4. 8.

Fig. 4. 8.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 29

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Në figurën 4. 9. është paraqitur transporti bimodal të substratit të ngurtë dhe të lëngët me cisternë me dimensione përkatëse.

Fig. 4. 9.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 30

Teknologjia e transportit bimodal 2014

Fig. 4. 10.

Fig. 4. 11.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 31

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Hapat të cilët ndërmerren për largimin e karrocerisë transformuese –bogie, fig. 4. 12.

Hapja e kutisë për kontroll

Aktivizimi i frenit Fig. 4. 12.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 32

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Përgatitja për transformimin e mjetit transportues rrugor në atë hekurudhor, fig. 4. 13.

Fig. 4. 13.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 33

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Pirunjeret që përdoren për vendosjen dhe largimin e karrocave transformuese-bogie, fig. 4. 14.

Fig. 4. 14.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 34

Teknologjia e transportit bimodal 2014 5. FORMAT E NDRYSHME TË PËRDORIMIT TË TEKNOLOGJISË BIMODALE Teknologjia bimodale nuk shfrytëzohet vetëm për transport të mallrave, por ajo mund të shfrytëzohet edhe për forma të ndryshme të mirëmbajtjes së rrjetit hekurudhor, ku mjetet transportuese i kanë të integruar rrotat për të lëvizur nëpër binarë, në vazhdim kemi paraqitur disa forma të ndryshme të teknologjisë bimodale. Në figurën 5. 1. janë paraqitur disa mjete tërheqëse të cilët e kanë të integruar karrocën transformuese- bogie.

Fig. 5. 1.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 35

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Mirëmbajtja e rrjetit elektrik

Mirëmbajtja e rrjetit hekurudhor

Fig. 5. 2.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 36

Teknologjia e transportit bimodal 2014 5.1. TEKNOLOGJIA BIMODALE PËR MIRËMBAJTJEN E RRJETIT HEKURUDHOR Në vazhdim janë paraqitur disa mjete transportuese të cilët shfrytëzohen për mirëmbajtjen e rrjetit hekurudhor, fig. 5. 3.

Fig. 5. 3.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 37

Teknologjia e transportit bimodal 2014 5.2. TEKNOLOGJIA BIMODALE PËR MIRËMBAJTJEN E RRJETIT ELEKTRIK

Fig. 5. 4.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 38

Teknologjia e transportit bimodal 2014 5.3. TEKNOLOGJIA BIMODALE PËR MJETE SPECIALE

Fig. 5. 5.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 39

Teknologjia e transportit bimodal 2014 Në vazhdim është paraqitur procesi i transformimit të mjetit të transportit rrugorë në atë hekurudhor:

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 40

Teknologjia e transportit bimodal 2014

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 41

Teknologjia e transportit bimodal 2014

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 42

Teknologjia e transportit bimodal 2014

Fig. 5. 6.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 43

Teknologjia e transportit bimodal 2014 6.KARAKTERISTIKAT E TRANSPORTIT BIMODAL

Përparësia e përdorimit të sistemit rrugorë-hekurudhë (road-railers) është për shkak të ndërtimit të tyre sepse rimorkiot me mallra ( ose pasagjer) mund të largohen menjëherë pa nevojën e përdorimit të rimorkiove-vagonëve platformë. Transporti bimodal do të thotë përdorimi i të njëjtës pjesë të pajisjeve për të vepruar në dy degë të ndryshme të transportit. Në këtë rast, rimorkio që lëvizë në rrugë është gjithashtu një makinë hekurudhore që lëvizë në binarë. Transporti bimodal për dallim prej llojeve tjera të transportit karakterizohet nga disa përparësi siç janë: -

Terminal kudo, Operim me kosto të ulët, Siguria, Përdorim i shpejt dhe i lehtë, Kualiteti i lartë i udhëtimit, Fleksibiliteti.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 44

Teknologjia e transportit bimodal 2014 6.1. TERMINAL KUDO

Mundësia e terminalit kudo lejon trenin bimodal që të operoj në një hapësirë minimale dhe pa vinça intermodal të kushtueshëm apo sipërfaqe të shtruar me një kosto të lartë. E tërë që kërkohet për trenin bimodal janë: -një palë binar hekurudhor, -një kamion standard dhe -një sipërfaqe e shtruar me zhavorr, - karroca transformuese – Bogie.

Fig.6. 1.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 45

Teknologjia e transportit bimodal 2014 6.2. OPERIM ME KOSTO TË ULËT Sistemi i transportit bimodal është i dizajnuar që të jetë me kosto efektive në funksionim dhe mirëmbajtje. Karrocat transformuese janë të ndërtuara me pajisje standarde komerciale për lehtësim në pjesët për riparim dhe zëvendësim. Çdo karrocë është e pajisur me drejtues radial të cilët lehtësojnë mbështjellësin e rrotave si dhe zgjasin jetën e produktit. Po ashtu karroca është e dizajnuar që të këtë masë të vogël gjë që ndikon në zvogëlimin e shpenzimeve të karburantit dhe përmirësimit të dinamikes së udhëtimit.

Fig. 6. 2.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 46

Teknologjia e transportit bimodal 2014 6.3.SIGURIA Sa i përket sigurisë ky sistem i transportit është mjaftë i besueshëm dhe i sigurtë, është vërtetuar edhe përmes provave dhe testeve që janë bërë. Të gjitha AAR/TTCI4 testet e kërkuara janë plotësuar ose tejkaluar dhe sistemi funksionon në mënyrë të sigurtë deri të shpejtësia prej 140 km/h. Dizajni i trenit bimodal zvogëlon humbjen dhe dëmtimin e mallrave. Në figurën 52, është paraqitur prototipi i trenit bimodal me 20 njësi, me gjatësi prej 280 m.

Fig. 6. 3.

4

AAR - Association of American Railroads.

TTCI - Transportation Technology Center.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 47

Teknologjia e transportit bimodal 2014 6.4. PËRDORIM I SHPEJT DHE I LEHTË Sistemi unik i përbashkët i karrocës transformuese dhe shasia simetrike bëjnë që terminali të funksionoi më lehtë se sa sistemet tjera transportuese. Treni operon në mënyrë të thjesht në terminal dhe nuk nevojitet trajnim special. Puna është shumë e lehtë dhe e shpejtë ku për lidhjen e një kontejneri nevojiten rreth tre minuta.

Fig. 6. 4.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 48

Teknologjia e transportit bimodal 2014 6. 5. KUALITETI I LARTË I UDHËTIMIT

Sistemi i mbështetjes së karrocës hekurudhore siguron dëmtime të lehta dhe udhëtim komod. Karrocat kanë një masë të lehtë gjë që e bënë transportin më të efektshëm dhe jep siguri 100% më të madhe së mjetet tjera konvencionale, intermodale.

Fig. 6. 5. Shfrytëzimi i ngarkesës

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 49

Teknologjia e transportit bimodal 2014 6.6. FLEKSIBILITETI Duke pasur parasysh fleksibilitetin që ka, karroca transformuese mund të plotësoj kërkesat e transportit të mallrave pa marrë parasysh vështirësitë. Sistemi trajton çdo kontejner të madhësisë standarde dhe lehtë mund të ndryshohen për aplikimet doganore. Ky sistem mundëson që shpejtë dhe më lehtësi ti akomodohet ndryshimeve të vëllimit të mallrave dhe mund të lëvizë në lokacionet e dëshiruara varësisht nga diktimi i kushteve të tregut.

Fig. 6. 6.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 50

Teknologjia e transportit bimodal 2014 7. PËRFUNDIMI

Me përdorimin e teknologjisë se transportit bimodal zvogëlohen shpenzimet ne krahasim me transportin unimodal dhe atë të kombinuar, nëse kemi te bëjmë me transport ne distanca te largëta. •

Avantazhet-përparësitë ekonomike te teknologjisë se transportit bimodal janë nëse transportit realizohet ne distanca me te mëdha se 650 km.

•

Shpenzimet e teknologjisë se transportit bimodal ne krahasim me transportin rrugor, ne distanca me të mëdha se 1000 km janë rreth 36 % me te vogla.

•

Treni bimodal deri 49 njësi me gjatësi deri 700 (m),

•

Hucke pack -Teknologjia B deri 41 njesi ,

•

Hucke pack - Teknologjia A deri 36 njesi.

•

E mete e kësaj teknologjie bimodale është se masa vetanake e mjetit te transportit rritet për një tonë.

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 51

Teknologjia e transportit bimodal 2014 8. LITERATURA

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13]

[14] [15]

Prof. dr. Musli Bajraktari: Teknologjia e transportit, Prishtinë, 2012. Dr. Sc. Qemal Y. Buçinca: Organizimi dhe ekonomika e komunikacionit, Prishtinë, 2007. http://de.wikipedia.org/wiki/Roadrailer. http://www.railrunner.com/technology/doc/training_manual.pdf . http://www.hilton-kommunal.de/products/catenary-vehicles/special/vehicle/005 . http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Doppelkopfschiene.svg . http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Schieneprofile.jpg . http://www.uic.org/cdrom/2001/wcrr2001/pdf/sp/1_11/287.pdf . http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.124.5099&rep=rep1&type=pdf . http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gauge_DE.svg . http://de.wikipedia.org/wiki/Spurweite_(Bahn), http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Track_gauge.svg . https://www.google.com/search?q=trailerzug&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=4YXOUtPIHIfj4 wST94DADg&ved=0CAcQ_AUoAQ&biw=1024&bih=666#facrc=_&imgdii=_&imgrc=Awisvgi9uh8c FM%253A%3BvLqbtxaOhie2pM%3Bhttp%253A%252F%252Fupload.wikimedia.org%252Fwikiped ia%252Fcommons%252Fthumb%252F1%252F12%252FRoadrailer_Detroit107_MI.jpg%252F220 pxRoadrailer_Detroit107_MI.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fde.wikipedia.org%252Fwiki%252FRoa drailer%3B220%3B140, http://tabor.linuxpl.info/wp-content/uploads/2005/02/2_2005.pdf. http://www.bimodalglideway.com/

Studentet : Bsc. Ermal SYLEJMANI

Prof. dr. sc. Naser LAJÇI Faqe 52