Chapter: Droseraceae. In: Plantas Vasculares do Paraná

June 5, 2017 | Autor: Dennis Saridakis | Categoria: Carnivorous plants, Drosera, Parana, Droseraceae
Share Embed


Descrição do Produto

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/272023473

Droseraceae. In: Plantas Vasculares do Paraná Chapter · August 2014

READS

116 1 author: Dennis Panayotis Saridakis Universidade Federal do P… 17 PUBLICATIONS 67 CITATIONS SEE PROFILE

Available from: Dennis Panayotis Saridakis Retrieved on: 11 April 2016

Plantas vasculares do Paraná

Miriam Kaehler Renato Goldenberg Paulo Henrique Labiak Evangelista Osmar dos Santos Ribas Ana Odete Santos Vieira Gerdt Guenther Hatschbach

Plantas vasculares do Paraná Editores Miriam Kaehler Renato Goldenberg Paulo Henrique Labiak Evangelista Osmar dos Santos Ribas Ana Odete Santos Vieira Gerdt Guenther Hatschbach

Comissão Organizadora da Flora do Paraná Ana Odete Santos Vieira (UEL), Armando Carlos Cervi (UFPR), Eraldo Barboza (MBM), Gerdt Guenther Hatschbach (MBM), Joel Morais da Silva (MBM), José Eduardo Ribeiro (UEL), José Tadeu Weidlich Motta (MBM), Juarez Cordeiro (MBM), Livia Temponi (UNIOESTE), Marcelo Galeazi Caxambu (UTFPR), Maria Conceição de Souza (UEM), Miriam Kaehler (UFPR), Osmar dos Santos Ribas (MBM), Paulo Henrique Labiak Evangelista (UFPR), Renato Goldenberg (UFPR), Rosangela Capuano Tardivo (UEPG) Apoio

Realização

Curitiba, Paraná, Brasil 2014

© Universidade Federal do Paraná, 2014. Capa. Ilustração em aquarela, por Diana Carneiro.

Catalogação da Fonte: Biblioteca de Ciências Biológicas, Sistema de Bibliotecas, UFPR Plantas vasculares do Paraná / edição Miriam Kaehler... et al. – Curitiba: Departamento de Botânica, 2014. 198 f.

ISBN: 978-85-67809-00-7 1. Plantas vasculares 2. Botânica - Paraná I. Kaehler, Miriam II. Goldenberg, Renato III. Evangelista, Paulo Henrique Labiak IV. Ribas, Osmar dos Santos V. Vieira, Ana Odete Santos. VI. Hatschbach, Gerdt Guenther VII. Universidade Federal do Paraná. Setor de Ciências Biológicas. Departamento de Botânica.

Karolayne Costa Rodrigues de Lima, CRB 9/1638

CDD (20. ed.) 581.9816 CDU 581.9 (816.2)

Sumário In Memoriam, vi Apresentação, vii Especialistas que contribuíram para a lista, viii Introdução, 1 Aspectos fitogeográficos do Paraná, 7 Esboço biográfico dos principais coletores, 23 Lista das plantas vasculares do Paraná, 43 Samambaias e Licófitas, 43 Saccolomataceae, 53 Anemiaceae, 45 Salviniaceae, 53 Aspleniaceae, 45 Schizaeaceae, 54 Athyriaceae, 45 Selaginellaceae, 54 Blechnaceae, 46 Tectariaceae, 54 Culcitaceae, 46 Thelypteridaceae, 54 Cyatheaceae, 46 Dennstaedtiaceae, 46 Gimnospermas, 57 Dicksoniaceae, 47 Araucariaceae, 59 Dryopteridaceae, 47 Cupressaceae, 59 Equisetaceae, 48 Cycadaceae, 59 Gleicheniaceae, 48 Gingkoaceae, 59 Hemidictyaceae, 48 Pinaceae, 59 Hymenophyllaceae, 48 Podocarpaceae, 59 Hypodematiaceae, 49 Taxodiaceae, 59 Lindsaeaceae, 49 Lomariopsidaceae, 49 Angiospermas, 61 Lophosoriaceae, 49 Acanthaceae, 63 Lycopodiaceae, 49 Achatocarpaceae, 64 Lygodiaceae, 50 Actinidiaceae, 64 Marattiaceae, 50 Adoxaceae, 64 Marsileaceae, 50 Aizoaceae, 64 Nephrolepidaceae, 50 Alismataceae, 64 Oleandraceae, 50 Alstroemeriaceae, 64 Ophioglossaceae, 50 Altingiaceae, 65 Osmundaceae, 51 Amaranthaceae, 65 Plagiogyriaceae, 51 Amaryllidaceae, 66 Polypodiaceae, 51 Anacardiaceae, 67 Psilotaceae, 52 Annonaceae, 67 Pteridaceae, 52 Apiaceae, 67

Apocynaceae, 68 Apodanthaceae, 71 Aquifoliaceae, 71 Araceae, 71 Araliaceae, 72 Arecaceae, 73 Aristolochiaceae, 73 Asparagaceae, 74 Asteraceae, 75 Balanophoraceae, 87 Balsaminaceae, 87 Basellaceae, 88 Begoniaceae, 88 Berberidaceae, 88 Betulaceae, 88 Bignoniaceae, 89 Bixaceae, 90 Boraginaceae, 90 Brassicaceae, 91 Bromeliaceae, 92 Burmaniaceae, 93 Burseraceae, 94 Cabombaceae, 94 Cactaceae, 94 Calceolariaceae, 96 Calophyllaceae, 95 Calyceraceae, 95 Campanulaceae, 95 Cannabaceae, 95 Cannaceae, 96

iv | Cannellaceae, 96 Capparaceae, 96 Caprifoliaceae, 96 Cardiopteridaceae, 96 Caricaceae, 97 Caryocaraceae, 97 Caryophyllaceae, 97 Casuarinaceae, 97 Celastraceae, 97 Ceratophyllaceae, 98 Chloranthaceae, 98 Chrysobalanaceae, 98 Cistaceae, 98 Clethraceae, 98 Clusiaceae, 98 Combretaceae, 99 Commelinaceae, 99 Connaraceae, 99 Convolvulaceae, 99 Cornaceae, 101 Costaceae, 101 Crassulaceae, 101 Cucurbitaceae, 101 Cunoniaceae, 102 Cyclanthaceae, 102 Cyperaceae, 103 Dilleniaceae, 106 Dioscoreaceae, 106 Droseraceae, 107 Ebenaceae, 107 Elaeocarpaceae, 107 Elatinaceae, 107 Eleagnaceae, 107 Ericaceae, 108 Eriocaulaceae, 108 Erythroxylaceae, 108 Escalloniaceae, 109 Euphorbiaceae, 109 Fabaceae, 112 Fagaceae, 121 Gentianaceae, 121

Sumário Geraniaceae, 121 Gesneriaceae, 121 Goodeniaceae, 122 Griseliniaceae, 122 Gunneraceae, 122 Haloragaceae, 123 Heliconiaceae, 123 Humiriaceae, 123 Hydrangeaceae, 123 Hydrocharitaceae, 123 Hydroleaceae, 123 Hypericaceae, 123 Hypoxidaceae, 124 Iridaceae, 124 Juglandaceae, 125 Juncaceae, 125 Juncaginaceae, 125 Lacistemataceae, 125 Lamiaceae, 125 Lauraceae, 127 Lecythidaceae, 129 Lentibulariaceae, 129 Liliaceae, 129 Limnocharitaceae, 129 Linaceae, 129 Linderniaceae, 129 Loasaceae, 129 Loganiaceae, 130 Loranthaceae, 130 Lythraceae, 130 Magnoliaceae, 131 Malpighiaceae, 131 Malvaceae, 133 Marantaceae, 135 Marcgraviaceae, 136 Martyniaceae, 136 Mayacaceae, 136 Melastomataceae, 136 Meliaceae, 138 Menispermaceae, 138 Menyanthaceae, 138

Molluginaceae, 139 Monimiaceae, 139 Moraceae, 139 Moringaceae, 140 Musaceae, 140 Mutingiaceae, 140 Myristicaceae, 140 Myrtaceae, 140 Nyctaginaceae, 144 Nymphaeaceae, 144 Ochnaceae, 145 Olacaceae, 145 Oleaceae, 145 Onagraceae, 145 Opiliaceae, 146 Orchidaceae, 146 Orobanchaceae, 156 Oxalidaceae, 157 Papaveraceae, 157 Passifloraceae, 157 Paulowniaceae, 158 Pedaliaceae, 158 Pentaphylacaceae, 158 Peraceae, 158 Phyllanthaceae, 158 Phytolaccaceae, 158 Picramniaceae, 159 Piperaceae, 159 Pittosporaceae, 161 Plantaginaceae, 161 Platanaceae, 161 Plumbaginaceae, 161 Poaceae, 162 Podostemaceae, 170 Polemoniaceae, 170 Polygalaceae, 170 Polygonaceae, 171 Pontederiaceae, 172 Portulacaceae, 172

|v

Sumário Potamogetonaceae, 172 Primulaceae, 172 Proteaceae, 173 Quiinaceae, 173 Quillajaceae, 173 Ranunculaceae, 173 Rhamnaceae, 173 Rhizophoraceae, 174 Rosaceae, 174 Rubiaceae, 174 Ruppiaceae, 178 Rutaceae, 178 Sabiaceae, 179 Salicaceae, 179 Santalaceae, 179

Sapindaceae, 180 Sapotaceae, 181 Sarraceniaceae, 181 Schlegeliaceae, 181 Schoepfiaceae, 182 Scrophulariaceae, 182 Simaroubaceae, 182 Siparunaceae, 182 Smilacaceae, 182 Solanaceae, 182 Strelitziaceae, 185 Styracaceae, 185 Symplocaceae, 185 Theaceae, 185 Theophrastaceae, 186 Thismiaceae, 185

Thymelaeaceae, 186 Trigoniaceae, 186 Tropaeolaceae, 186 Turneraceae, 186 Typhaceae, 186 Urticaceae, 186 Verbenaceae, 187 Violaceae, 188 Vitaceae, 188 Vivianiaceae, 189 Vochysiaceae, 189 Winteraceae, 189 Xanthorrhoeaceae, 189 Xyridaceae, 189 Zingiberaceae, 190

In Memoriam Este livro é em homenagem ao Dr. Gerdt Guenther Hatschbach (1923–2013) que, infelizmente, não teve a oportunidade de vê-lo concluído. Seu trabalho fez do Paraná um dos estados no Brasil com a flora mais bem conhecida e, sem dúvida, o destaca entre os botânicos mais importantes do país. (Foto por Sonia Mara Ferraz de Oliveira)

Apresentação Catalogar a diversidade da flora brasileira é um dos grandes desafios de parte dos taxonomistas que atuam hoje no país. Além da curiosidade nata desses cientistas em conhecer as espécies que nos cercam, o resultado deste trabalho de catalogação é fundamental para que possamos lutar contra a perda constante desta biodiversidade, atualmente mais alarmante do que em qualquer outro momento da história do Brasil. Com a organização do Catálogo da Flora e dos Fungos do Brasil, publicado em 2010, muitos pesquisadores que planejavam publicar as listas de espécies dos estados onde trabalham receberam um estímulo a mais, pois, como era de se esperar, a obra de 2010 não foi suficientemente completa para cada uma das Unidades da Federação. Assim, é uma grande satisfação ver a primeira listagem completa das espécies de plantas vasculares do Paraná sendo publicada, ampliando e melhorando a qualidade dos dados sobre a flora deste estado. Esta obra traz 6.524 espécies de plantas vasculares nativas, com um acréscimo de 836 espécies àquelas registras na referida publicação de 2010. Isto demonstra que trabalhos regionais devem ser estimulados para complementarem o entendimento sobre a real distribuição geográfica das espécies no Brasil, bem como seu estado de conservação nos diferentes estados e biomas. Estratégias para conservação devem ser estabelecidas em diferentes escalas e o conhecimento regional sobre as espécies, as populações e as ameaças são importantes para que as tomadas de decisões sejam compatíveis com a realidade local. São apresentadas também informações sobre aspectos fitogeográficos e sobre os estudiosos que coletaram no Paraná. Assim, se evidencia que o conhecimento aqui reunido é fruto do trabalho de muitas gerações de naturalistas, botânicos e curadores. Todo este conhecimento acumulado e guardado nos acervos possuía muitas incongruências, por exemplo, de nomes, localidades de coleta e grafia, que exigiu esforço de 63 taxonomistas juntamente com os organizadores do livro, de modo a se ter uma lista com elevada qualidade. Espero que esta obra ajude no desafio de preservar os últimos remanescentes de vegetação nativa e na conservação da biodiversidade do Paraná, garantindo um desenvolvimento sustentável para toda sociedade. Rafaela Campostrini Forzza Jardim Botânico do Rio de Janeiro

Especialistas que contribuíram para a lista Alessandra dos Santos – IBT Ana Odete Santos Vieira – UEL André M. Araújo Amorim – UESC André Luiz Gaglioti – IBT André Soller – UFPR Angela M. S. da Fonseca Vaz – IBGE/ JBRJ Aristônio Magalhães Teles – UFG Armando Carlos Cervi – UFPR Benoit Loeuille – USP Christian Linck da Luz – ULBRA Cíntia Kameyama - IBt Cíntia Luíza da Silva-Luz – USP Cláudio A. Mondin – PUC-RS Dennis P. Saridakis – UFPR Eduardo D. Lozano – UFPR Élide Pereira dos Santos – UFPR Elizabeth de A. Schwarz – UFPR Elnatan Bezerra de Souza – UVA Elsie Franklin Guimarães – JBRJ Elvia Rodrigues de Souza – UEFS Eric de Camargo Smidt – UFPR Erik Koehnen – Universidade de Zurique, Suiça Fátima Regina G. Salimena – UFJF Felipe Rosseto – UEL Flavia Cristina Pinto Garcia – UFV Gustavo Heiden – EMBRAPA-RS Haroldo C. de Lima – JBRJ Jenifer de Carvalho Lopes – USP Jimi Nakajima – UFU João Ricardo Vieira Iganci – UFSC João Luiz M. Aranha Filho – UFOP Jomar G. Jardim – UFRN José E. L. da Silva Ribeiro – UEL José Fernandes Martins – UFV José Floriano B. Pastore – UEFS José Iranildo M. de Melo – UEPB José Rubens Pirani – USP Juliana Lovo – USP Julie H. Antoinette Dutilh – UEC

Júlio A. Lombardi – UNESP Lidyanne Y. Saleme Aona – UFRB Lívia Godinho Temponi – UNIOESTE Lucas K. Hinoshita – UFPR Lúcia Garcez Lohmann – USP Marcelo Leandro Brotto – MBM Márcia Carla Ribeiro da Silva – UFV Marco Pellegrini – UFRB Marcos Sobral – UFSJ Maria E. Múlgura - Darwinión Maria Fernanda Calió – USP Maria S. Marchioretto – UNISINOS Mariana Machado Saavedra – UFRJ Marli Pires Morim – JBRJ Michel J. Ferreira de Barros – UFRS Milton Groppo – USP Miriam Kaehler – UFPR Nataly O’leary - Darwinion Osmar dos Santos Ribas – MBM Paulo H. Labiak Evangelista – UFPR Paulo Takeo Sano – USP Pedro Fiaschi – UFSC Rafael Felipe de Almeida – UEFS Rafael Trevisan – UFSC Renato de Mello-Silva – USP Renato Goldenberg – UFPR Rosângela Capuano Tardivo – UEPG Rosangela Simão Bianchini – IBT Roseli L. da Costa Bortoluzzi – UESC Sergio Romaniuc Neto – IBT Silvana A. Pires de Godoy – USP Verônica A. Thode - USP Vinicius Castro Souza – USP Vitor F. O. de Miranda – UNESP William Antonio Rodrigues – UFPR

Introdução Longe de ser uma compilação pura e simples, esta obra reúne informações adquiridas ao longo de séculos, fruto do esforço de diversos naturalistas e botânicos que realizaram coletas no Paraná. Toda a informação aqui apresentada está necessariamente baseada em materiais depositados em herbários do Brasil e do exterior. Portanto, é de se esperar que muitas espécies, especialmente as cultivadas ou de difícil herborização, não estejam presentes nesta lista. A motivação maior para esta mobilização é responder a uma pergunta simples: quantas e quais são as plantas que ocorrem no Estado? Em uma época em que tanto se fala sobre biodiversidade, é decepcionante constatarmos que tão pouco sabemos sobre as plantas que medram em nossos quintais, parques, florestas e campos. Outra motivação tem um sentido conservacionista: ao longo das últimas décadas a cobertura vegetal do Estado sofreu – e ainda vem sofrendo – uma transformação muito drástica. À exceção de localidades de difícil acesso, e de um pequeno número de áreas protegidas por particulares ou unidades de conservação, grande parte do Estado teve a vegetação nativa substituída por culturas ou pastagens. Em qual medida esta destruição vem causando extinções é quase impossível de se precisar mas, certamente, corremos o risco de destruir boa parte de nossa flora antes mesmo que saibamos quais plantas tínhamos e, em certa medida, para que elas serviriam. A publicação da Flora do Paraná é um sonho antigo da comunidade botânica paranaense. Após o lançamento da compilação de Angely (1965), várias iniciativas tiveram como objetivo sistematizar e coordenar um trabalho conjunto. Concomitantemente, iniciativas individuais de diversos pesquisadores e alunos de graduação e pós-graduação, de várias instituições, fizeram com que fosse incorporado, pouco a pouco, mais conhecimento sobre cada porção da flora paranaense. Em 22 de novembro de 2001 foi realizada uma reunião, durante o “VI Encontro Regional de Botânicos do Paraná e Santa Catarina”, sob a égide da Sociedade Botânica do Brasil, onde um plano de ação começou a ser traçado, culminando com a publicação deste livro. Desde então foram pleiteados recursos junto às várias instituições de fomento, públicas e privadas, os quais foram utilizados para coletas, aquisição de equipamento e digitalização dos dados das coleções, manutenção dos herbários e apoio para visitas técnicas de especialistas para revisão das identificações dos espécimes pertencentes às famílias mais diversas e complexas taxonomicamente. Além da lista, este livro apresenta também um breve esboço fitogeográfico que, de forma sucinta, descreve as principais fitofisionomias - Plantas vasculares do Paraná -

2|

Introdução

do Paraná e suas relações com o clima, relevo e histórico da região. Menção é também feita aos principais coletores que atuaram no estado, com um breve resumo da contribuição de cada um ao conhecimento da Flora do Paraná. Estes personagens são importantes não apenas para o conhecimento de nossa biodiversidade, mas também por trazerem relatos e descrições que em muito nos auxiliam a entender a história do Paraná. Cabe ressaltar que este livro está longe de ser definitivo. Ele é apenas o início de um processo que deverá ser continuado e que dependerá do esforço de muitas gerações para que a flora do Paraná seja conhecida em sua totalidade. Dentro do planejamento para sua continuidade está a criação de uma banco de dados que permitirá a atualização dos nomes aqui apresentados. Permitirá, também, a inclusão de diversas informações que subsidiarão o reconhecimento e a conservação das espécies presentes no Paraná, um anseio não apenas da comunidade científica, mas também de toda a sociedade paranaense. A elaboração da lista Inicialmente, uma lista preliminar foi compilada a partir dos registros dos bancos de dados dos herbários FUEL, HUEPG, HUEM, MBM, MO, NY, RB e UPCB, em abril de 2010, bem como daqueles que se encontram disponíveis na rede SpeciesLink (www.splink.cria.org.br). Com base nela, construiu-se uma lista prévia contendo mais de 215 mil registros de plantas vasculares coletadas no estado do Paraná, distribuídas em pouco mais que 26 mil nomes. No entanto, observou-se uma grande desequilíbrio em tais informações, uma vez que o inventário de plantas de todo o Brasil conta com cerca de 33 mil nomes de plantas vasculares. Ou seja, nos parecia bastante improvável que o Paraná detivesse mais de 70% de toda a diversidade encontrada no Brasil. Assim, o primeiro esforço foi proceder uma ampla filtragem aludindo a uma série de problemas obviamente provenientes dos diferentes bancos de dados utilizados. Dentre esses principais problemas estão: i) registros duplicados pela presença de duplicatas depositadas em diversas coleções; ii) variações nos nomes atribuídos a duplicatas; iii) sinônimos; iv) erros na grafia dos nomes científicos; v) erros de identificação; e vi) erros na incorporação dos registros no banco de dados das coleções, por mero descuido, desconhecimento ou homonimia geográfica (por exemplo, registros do estado do Pará, ou mesmo do “Panamá”, são eventualmente compilados como provenientes do Paraná). Sob esse panorama, procedeu-se uma meticulosa conferência para - Plantas vasculares do Paraná -

|3

Introdução

cada registro, atualizando-os a partir de outros bancos de dados, como a “Lista das espécies da flora do Brasil” (http://floradobrasil.jbrj.gov.br), “The plant list” (www.theplantlist.org) e o “International Plant Name Index” (www.ipni.org). Como decorrência, cada registro teve a respectiva família atualizada, seguindo, em grande parte, o sistema proposto por Smith et al. (2006, 2008) para as pteridófitas, Christenhuzs et al. (2011b) para as Gimnospermas e APG III (2009) para as Angiospermas. À presente lista foram também acrescentadas informações sob a sua condição como espécie nativa ou exótica (cultivada ou invasora) do Paraná. Neste catálogo, espécies exóticas são aquelas que não são nativas do estado do Paraná. Ou seja, ainda que nativo do Brasil, o mogno (Swietenia macrophylla) não o é do Paraná e, portanto, é aqui considerado como um elemento exótico. Entretanto, nesta etapa não foi conferido se o registro da espécie no estado do Paraná era realmente confirmado, o que gerou uma segunda listagem ainda superestimada, com 8.955 espécies distribuídas em 249 famílias de plantas vasculares – 3.046 nomes a mais do que a Lista das espécies da Flora do Brasil indicava para o Paraná. A terceira etapa contou com a preciosa colaboração de 63 especialistas, quando foram aferidas as origens autenticamente paranaenses a todos os registros compilados na segunda lista. Para tanto, optou-se por duas estratégias fundamentadas pela confirmação do registro por imagens das exsicatas e, na impossibilidade desta, pela compilação do especialista que determinou tal material. Entre estas informações, foram incluídos o local de coleta, coletor e número de coleta, e também a data de determinação e o nome da pessoa que determinou a exsicata. Assim, os mais de 3 mil números excedentes da segunda lista foram conferidos um a um para gerar o formato apresentado. Resumo da lista Esta lista contempla 7.367 espécies de plantas vasculares que possuem registros no Paraná, das quais 6.430 são nativas (~88%) e 901 exóticas (~12%). Dentre as nativas, 436 são pteridófitas, quatro são Gimnospermas e 5.990 são Angiospermas. Dentre as exóticas, oito são Pteridófitas, 28 são Gimnospermas e 901 são Angiospermas.

Samambaias e Licófitas. No estado do Paraná, as 436 espécies nativas de samambaias e licófitas estão distribuídas em 103 gêneros de 33 famílias, tendo como famílias mais numerosas as Polypodiaceae (65 espécies), Pteridaceae (62), Dryopteridaceae (55), Aspleniaceae e - Plantas vasculares do Paraná -

4|

Introdução

Hymenophyllaceae (35 cada), Thelypteridaceae (34), Lycopodiaceae (21), Blechnaceae (20), Cyatheaceae e Dennstaedtiaceae (12 spp.). Juntas, estas famílias representam 80,5% de todas as samambaias e licófitas ocorrentes no estado e, assim, ilustram com grande precisão a riqueza e proporção relatadas por Prado & Sylvestre (2010) para a flora do Brasil, exceto por Anemiaceae e Sellaginelaceae que, no Paraná, constam com menos espécies do que Dennstaedtiaceae e Blechnaceae. As demais 22 famílias possuem dez ou menos espécies, sendo que dessas, onze são constituídas por apenas uma espécie. Três gêneros possuem mais do que vinte espécies (Asplenium – 35 espécies; Thelypteris, 34 e Elaphoglossum, 28) e sete possuem entre 10 e 19 espécies (Blechnum, Hymenophyllum, Doryopteris, Adiantum, Phlegmariurus, Diplazium, Pteris e Selaginella), enquanto os demais 92 gêneros estão representados por menos do que dez espécies. O bioma mais rico em espécies de samambaias e licófitas é, sem dúvida, a Floresta Atlântica, muito embora vários grupos estejam também bem representados nas porções mais interioranas do estado, com destaque para os corredores formados pelas grandes bacias hidrográficas que cortam o Paraná de leste para oeste. Gimnospermas. São listadas para o Paraná quatro espécies de gimnospermas nativas, as quais representam dois gêneros: Podocarpus (P. brasiliensis, P. lambertii e P. sellowii) e Araucaria (A. angustifolia), o que condiz plenamente com o apresentado por Souza (2010) para a lista do Brasil. Entretanto, o número de espécies exóticas referido (28) é substancialmente maior do que o apresentado por aquele autor (3). Cabe ressaltar que, ao contrário do observado nos outros grupos, 86% das espécies de gimnospermas ocorrentes no estado são exóticas, sendo a grande maioria cultivada como ornamental, o que provavelmente reflete a forte influência da colonização europeia e japonesa nessa unidade da federação. Destaca-se também a relevância, sob esse cenário, determinada pelas seis espécies de Pinus que, além de cultivadas, encontram-se na lista das espécies de plantas invasoras (Zenni & Ziller, 2011), algumas das quais estabelecendo-se agressivamente nas formações dos campos e savanas paranaenses, alterando o ambiente de campestre para florestal (espécies exóticas invasoras transformantes sensu Richardson et al. 2008).

Angiospermas. No Paraná, as angiospermas estão representadas por 6.000 espécies nativas distribuídas em aproximadamente 1.280 gêneros e 182 famílias seguindo o sistema de APG III (2009). As dez famílias mais numerosas são Asteraceae (621 espécies), Orchidaceae (550), Fabaceae - Plantas vasculares do Paraná -

|5

Introdução

(449), Poaceae (437), Cyperaceae (215), Myrtaceae (231), Rubiaceae (190), Euphorbiaceae (159), Solanaceae (155) e Apocynaceae (151) que, juntas, perfazem mais da metade (52,5%) da riqueza de espécies nativas. Coincidentemente, praticamente as mesmas famílias são citadas por Forzza et al. (2010) como mais diversificadas no Brasil. Já segundo a Lista das espécies a flora do Brasil (2013), Cyperaceae e Euphorbiaceae não fazem parte desses grupo, no qual são superadas por Bromeliaceae e Malvaceae. Além disso, a sequência das famílias em ordem de riqueza de espécies é diferente, o que também ocorre no estado de São Paulo (Wanderley et al., 2012). Provavelmente esta variação na composição das famílias reflete a influência das diferentes condições climáticas encontradas no estado do Paraná, que ocupa uma área de transição entre o clima tropical, predominante na maior parte do Brasil e o temperado encontrado apenas na região Sul. Foram listadas para o estado do Paraná 901 espécies exóticas distribuídas em 126 famílias de angiospermas. As dez famílias mais representativas são Asteraceae (97 espécies), Fabaceae (72), Poaceae (59), Lamiaceae (49), Myrtaceae (37), Brassicaceae (28), Euphorbiaceae e Rosaceae (27 cada), Malvaceae (25) e Acanthaceae (16). As espécies exóticas representam cerca de 12% de todas as Angiospermas do estado, mas temos ciência que os dados apresentados aqui ainda são um registro parcial, visto que as coleções agregam preferencialmente as espécies nativas.

Referências APG (The Angiosperm Phylogeny Group). 2009. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105–121. Souza, V.C. 2010. As gimnospermas do Brasil. In Forzza, R.C. 2010. Catálogo de plantas e fungos do Brasil. Vol. 1. Rio de Janeiro: Andrea Jakobsson Estúdio: Instituto de Pesquisas Jardim Botânico do Rio de Janeiro. Christenhusz, M.J.M., J.L. Reveal, A. Farjon, M.F. Gardner, R.R. Mill & M.W. Chase 2011b. A new classification and linear sequence of extant gymnosperms. Phytotaxa 19: 55–70. Forzza, R.C, J.F.A. Baumgratz, A. Costa, M. Hopkins, P.M. Leitman, L.G. Lohmann,G. Martinelli, M.P. Morim, M.A. Nadruz Coelho, A.L. Peixoto, J.R. Pirani, L.P. Queiroz, J.R. Stehmann, B.M.T. Walter & D. Zappi. 2010. As Angiospermas do Brasil. In Forzza, et al. (Eds.). Catálogo de plantas e fungos do Brasil. Vol. 1. Rio de Janeiro: Andrea Jakobsson Estúdio: Instituto de Pesquisas Jardim Botânico do Rio de Janeiro. - Plantas vasculares do Paraná -

6|

Introdução

Lista de Espécies da Flora do Brasil. 2013. http://floradobrasil.jbrj.gov.br/ Acesso em 20 de setembro de 2013. Prado, J. & L.S. Sylvestre. 2010. As samambaias e licófitas do Brasil. In Forzza, R.C. 2010. Catálogo de plantas e fungos do Brasil. Vol. 1. Rio de Janeiro: Andrea Jakobsson Estúdio: Instituto de Pesquisas Jardim Botânico do Rio de Janeiro. Richardson, D.M., B.W. van Wildge & M.A. Nuñez. 2008. Alien conifer invasions in South America: short fuse burning? Biological Invasions 10: 573–577. Smith, A.R., K.M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf. 2006. A classification for extant ferns. Taxon 55: 705–731. Smith, A.R., K.M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Shneider & P.G. Wolf. 2008. Fern classification. Pp. 417–467 in: Ranker, T. A. and Haufler, C. H. (eds.), Biology and evolution of ferns and lycophytes. Cambridge: Cambridge University Press. Wanderley, M.G.L., G.J. Shepherd, S.E. Martins, T.E.M.D. Estrada, R.P. Romanini, I. Koch, J.R. Pirani, T.S. Melhem, A.M.G. Harley, L.S. Kinoshita, M.A.G. Magenta, H.M. Longhi-Wagner, F. Barros, L.G. Lohmann, M.C.E. Amaral, I. Cordeiro, S. Aragaki, R. Simão-Bianchini & G.L. Esteves. 2012. Checklist das Spermatophyta do estado de São Paulo, Brasil. Biota Neotropica 11: 193–390. Zenni, R.D. & S.R. Ziller. 2011. An overview of invasive plants in Brazil. Revista Brasileira de Botânica 34: 431–446.

- Plantas vasculares do Paraná -

Aspectos fitogeográficos do Paraná Paulo H. Labiak Universidade Federal do Paraná email: [email protected]

Relatos sobre a vegetação do Paraná remontam ao século XVI, quando os primeiros europeus, geralmente movidos por interesses oficiais ligados à delimitação de fronteiras e ao conhecimento do potencial disponível no novo continente, iniciaram suas viagens pelo território atualmente atribuído ao estado do Paraná. Gradativamente mais precisas e fidedignas, essas contribuições, por vezes recheadas também de detalhes econômicos e mesmo sociais do cotidiano paranaense, constituem documentos históricos de inegável valor, pois trazem as impressões de uma época em que toda essa vasta região era ainda inexplorada e, dessa forma, detentora de uma natureza praticamente intacta. No rol dos naturalistas e exploradores que contribuíram com relatos significativos sobre as paisagens paranaenses destacam-se Saint-Hilaire, Elliot, Wallis, Platzmann, Keller, Avé-Lallemant, Bigg-Wither, Wettstein e vários outros, bem como cronistas do porte de Vieira dos Santos, Sebastião Paraná e Romário Martins. Dentre estes, sobressai-se o naturalista francês Auguste de SaintHilaire, pela riqueza de detalhes com que descreve as paisagens paranaenses — com destaque aos setores nordeste e leste do estado, ao longo da antiga rota dos tropeiros que ligava o sul do Brasil ao centros comerciais no interior de São Paulo. Por ser este caminho quase que inteiramente localizado no Segundo Planalto, muitas de suas impressões versam sobreas paisagens de campos e florestas com araucária. Mas, nem por isso, suas descrições sobre os arredores de Curitiba e algumas áreas da Serra do Mar e do litoral são menos importantes. Apesar do esforço inegável desses colaboradores, geralmente as descrições fundamentavam-se basicamente em espécies mais notáveis ou de interesse comercial e, via de regra, tinham um caráter bastante pontual, sem revelar – da forma como seria esperado – a totalidade das paisagens e formações vegetacionais. É na metade do século XX, por meio do geógrafo alemão Reinhard Maack, que o Paraná recebeu a maior contribuição ao conhecimento da sua fitogeografia. Desde sua chegada ao Brasil, em 1923, Maack percorreu praticamente todo o território paranaense, desbravando regiões do estado que eram, até então, totalmente desconhecidas e inexploradas. Participou, por exemplo, da primeira missão oficial de contato com os índios Xetá - Plantas vasculares do Paraná -

8|

Aspectos Fitogeográficos

em 1950 e da primeira expedição para o conquista do Pico do Paraná, o ponto culminante do sul do Brasil, situado a alguns poucos quilômetros de Curitiba. Geógrafo dos mais tarimbados, Maack tinha especial apreço pela botânica, o que fez de seus relatos sobre a geografia do Paraná um registro também bastante preciso sobre a vegetação. É de sua autoria, por exemplo, o excelente mapa da vegetação do Paraná (1950), contendo a distribuição dos principais ecossistemas em uma riqueza de detalhes que não é vista para nenhum outro estado do Brasil. De suas observações publicou também a obra clássica “Geografia Física do Estado Paraná” (1968), onde apresenta não apenas os aspectos geográficos, mas também uma caracterização minuciosa da vegetação que originalmente cobria o estado. Assim, o Paraná pode ser considerado privilegiado em termos de classificação de sua vegetação, a qual começou a ser desenhada quando o estado ainda apresentava muitas de suas paisagens em seu estado original. Aspectos geográficos, climáticos e históricos O Paraná apresenta um relevo constituído basicamente por escarpas e planaltos, com altitudes que variam de zero a 1877 metros. Os planaltos, que representam parte do conjunto denominado Planalto Meridional do Brasil, ocupam a maior área do estado e estão divididos em três compartimentos, conhecidos localmente como Primeiro, Segundo e Terceiro planaltos ou, respectivamente, planaltos de Curitiba, Ponta Grossa e Guarapuava (Maack, 1981). Em proporção menor, mas não menos importante, encontra-se também a região litorânea, separada dos planaltos do interior pelas escarpas da Serra do Mar, o maior conjunto de montanhas do Paraná (Bigarella, 1978). De uma forma geral, três tipos climáticos predominam no Paraná (Figura 1): o subtropical, na região litorânea e da Serra do Mar, o temperado, nas regiões acima de 500 metros nos planaltos, e o tropical, observado nas regiões mais baixas do terceiro planalto (IAPAR, 1978; Maack, 1981). Além das diferenças na altitude e na distância em relação ao oceano, outro fator bastante importante na definição destas diferenças climáticas são os regimes dos ventos que atuam no estado, influenciando tanto nas temperaturas quanto nos índices de pluviosidade regionais (Maack, 1981; IAPAR, 1989; Schultz, 2007). Os ventos que atuam mais constantemente no Paraná tem sua origem em uma área de alta pressão atmosférica situada principalmente sobre o Oceano Atlântico. Também conhecida como “Anticiclone Subtropical do Atlântico Sul”, é responsável pela formação de ventos que sopram do mar em direção ao continente, atingindo o estado a partir de seu quadrante - Plantas vasculares do Paraná -

Aspectos Fitogeográficos

|9

Figura 1. Climas predominantes no Estado do Paraná.

nordeste. Sua intensidade é maior na região litorânea e no primeiro planalto, diminuindo gradativamente sua influência em direção ao interior. Por serem relativamente quentes e carregados de umidade, estes ventos são os principais responsáveis pelos regimes de chuva no estado, especialmente no verão quando esse sistema se desloca para sudeste e faz com que os ventos se intensifiquem na direção N–NE (Ostritz et al., 2012). Uma outra fonte de mudança no regime dos ventos no Paraná é a Depressão (ou Baixa) do Chaco. Localizada nas regiões de baixa altitude ao norte da Argentina e Paraguai, leste da Bolívia, e parte oeste do Mato Grosso do Sul, é caracterizada por apresentar uma baixa pressão atmosférica no verão, mantendo a temperatura do ar elevada e liberando este calor por convecção. Durante o verão, esta área de baixa pressão age em conjunto com o Anticiclone Subtropical do Atlântico Sul, dando vazão à maior pressão existente sobre o Oceano Atlântico e fazendo com que predominem os ventos oriundos de leste e nordeste (Ab’Saber, 1977, 1983). A Baixa do Chaco geralmente permanece na mesma posição, podendo apenas diminuir ou aumentar sua extensão. Quando sua influência aumenta, atinge as porções norte e noroeste do Paraná, tornando o clima mais quente e seco nessas regiões. Durante o inverno, por outro lado, a Baixa do Chaco não - Plantas vasculares do Paraná -

10 |

Aspectos Fitogeográficos

apresenta forte influência sobre o regime de ventos atuantes. Nesta estação, outro sistema de Baixa Pressão (Baixa do Noroeste da Argentina) é quem atua em conjunto com o Anticiclone Subtropical do Atlântico Sul trazendo, eventualmente, a umidade oriunda da Cordilheira dos Andes e direcionando as frentes frias que chegam pela porção sudoeste do estado para leste (Escobar & Seluchi, 2012). Outro aspecto importante da climatologia do estado são as frequentes, e intermitentes, frentes frias. Oriundas da Antártica, atingem o Paraná principalmente pela sua porção sudoeste. Dependendo de sua intensidade, podem mudar a direção dos ventos vindos do atlântico em até 360°, deslocando-os, dessa forma, para fora do continente. Por ser mais fria e ter uma densidade muito maior, a massa polar se infiltra rapidamente na massa de ar mais quente como uma cunha, fazendo com que o ar quente suba rapidamente originando nuvens verticais de grandes dimensões. Essas nuvens geram fortes chuvas, com ventos intensos que atingem o estado no sentido sudoeste-nordeste. Após a chegada de uma frente fria, ocorre também um aumento brusco da pressão atmosférica, estabelecendo-se uma condição de tempo seco, com pouco vento, e geralmente muito frio. Essas são as condições responsáveis pelas geadas que, em maior ou menor frequência, são mais uma característica marcante do clima no Paraná (Maack, 19981). Há que se considerar, ainda, as diferenças climáticas em níveis microrregionais, localmente influenciadas pela proximidade com o oceano, variações no relevo, diferenças na altitude e, ainda, pela própria vegetação. Assim, temos na planície litorânea um clima tipicamente subtropical, com valores médios anuais de temperatura em torno de 19°C. É no litoral que se observa o maior índice pluviométrico do estado (ca. 2400 mm/ano), o qual é fortemente influenciado pela sua proximidade com o oceano e pela ação da Serra do Mar, funcionando como uma barreira aos ventos úmidos vindos do oceano. Esta condição de umidade é também verificada ao longo de toda encosta leste da Serra do Mar, com regimes pluviométricos e umidade relativa do ar também bastante altos. A partir do Primeiro Planalto as condições climáticas mudam consideravelmente, passando a ser um clima tipicamente temperado, com verões mais amenos e geadas bastante frequentes no período do inverno. Nesta região, as médias anuais de temperatura e pluviosidade são de 17°C e 1400 mm, respectivamente. Esta condição é mais ou menos mantida no Segundo e em parte do Terceiro Planalto, especialmente nas regiões que apresentam altitudes superiores aos 500 metros, porém com valores de temperatura e pluviosidade inferiores. Finalmente, é no extremo oeste do estado onde encontramos um clima mais tropical, com temperatura média anual de 21°C e precipitações - Plantas vasculares do Paraná -

Aspectos Fitogeográficos

| 11

médias que podem variar de 1400 a 1800 mm por ano, do sul ao norte desta região. Embora com temperaturas mais altas e uma precipitação também abundante, é no Terceiro Planalto que se verifica uma maior interferência das massas de ar quente e seca vindas do oeste, definindo uma estação notavelmente mais seca e com umidade relativa do ar bastante abaixo do observado nas demais regiões. Mas não apenas o clima atual é o responsável pela distribuição das florestas e campos no Paraná. Intercalações de períodos glaciais e interglaciais, ocorridas no Quaternário, fizeram com que o clima do sul do Brasil fosse drasticamente alterado ao longo dos últimos milhares de anos, resultando, consequentemente, em mudanças na vegetação. Seguindo estas mudanças climáticas as áreas de campo, de cerrado e de florestas, foram se alternando como o elemento dominante no estado, até chegarmos às paisagens que temos hoje e que são praticamente dominadas por elementos florestais, com os campos restritos a algumas regiões do estado. Estudos paleontológicos do Quaternário sugerem, por exemplo, que no último máximo glacial (de 27.500 a 14.500 anos atrás), as médias das temperaturas eram cerca de 7°C mais baixas do que a atual, com invernos muito mais rigorosos e com precipitações também muito abaixo das atuais. Esta condição mais fria e seca teria feito com a vegetação tropical, especialmente aquela localizada no litoral e na Serra do Mar, se deslocasse a mais de 750 quilômetros ao norte, sendo localmente substituída por uma vegetação tipicamente campestre (Behling & Negrelle, 2001). Nas porções mais interioranas do estado, onde hoje temos as maiores áreas de Floresta com Araucária, este período foi também o auge de uma vegetação campestre, ficando as florestas – e a própria araucária – restritas a pequenos vales e encostas, locais mais úmidos e protegidos do frio intenso (Behling, 1997). É neste período que se observa um avanço de diversas espécies típicas do Cerrado a partir do planalto central do Brasil, estendendo seus limites meridionais de distribuição até as porções mais interioranas do Paraná. É apenas no fim do último período glacial, há cerca de 12.000 anos atrás, que o clima vai gradualmente passando de temperado a predominantemente subtropical, com precipitações mais abundantes e mais bem distribuídas ao longo do ano. As temperaturas, da mesma forma, tornam-se mais amenas, com uma menor interferência das fortes massas polares. Seguindo estas mudanças climáticas, as florestas litorâneas são as primeiras a se estabelecer novamente no Paraná, inicialmente como florestas ainda bastante pobres e representadas principalmente por espécies pioneiras (Behling & Negrelle, 2001). Este processo, lento e gradual, levou cerca de 6 mil anos até que uma floresta novamente exuberante se estabelecesse nas encostas da Serra do Mar paranaense – definindo um - Plantas vasculares do Paraná -

12 |

Aspectos Fitogeográficos

Figura 2. As quatro principais Bacias Hidrográficas do Paraná.

aspecto mais ou menos parecido ao que conhecemos nos dias de hoje. No interior, entretanto, esta transição foi uma pouco mais tardia. Registros palinológicos indicam que a vegetação campestre dominou as regiões de planalto do Paraná até cerca de 1.500 anos atrás, quando então o clima tornou-se definitivamente mais quente e úmido, favorecendo novamente a expansão das florestas sobre as áreas de campo (Behling, 1997). Esta transição mais tardia, em comparação com as florestas mais próximas ao litoral, provavelmente se deveu à existência ainda de um clima mais seco e frio nos planaltos, em virtude da maior distância do oceano e da elevada altitude. Assim, as extensas áreas de floresta com araucária, tão típicas do Paraná, são relativamente recentes quando comparadas às florestas mais próximas ao litoral – Digno de nota é a constatação da inexistência da Araucaria angustifolia nos registros paleontológicos das regiões litorâneas. Isto sugere que esta espécie, atualmente restrita às regiões de planalto do estado, não teve seus limites de distribuição aumentados em direção ao litoral, mesmo em tempos onde as condições climáticas poderiam ter favorecido tal migração. Além do clima, outro fator é também determinante na distribuição atual das espécies no estado: o relevo. Em primeiro lugar destaca-se - Plantas vasculares do Paraná -

Aspectos Fitogeográficos

| 13

a presença do maciço montanhoso formado pela Serra do Mar, o qual constitui uma das principais barreiras à migração das espécies entre a região litorânea e o planalto de Curitiba. Além de apresentar uma variação considerável em termos altitudinais – resultando em condições climáticas bastante diferenciadas – a Serra do Mar atua também como uma barreira aos ventos quentes e úmidos vindos do Oceano Atlântico, criando condições ambientais muito distintas entre suas vertentes oriental e ocidental. Dessa forma, observa-se uma diferença considerável entre a flora da região litorânea e das encostas ao leste da Serra do Mar, para com as regiões de planalto do interior. Outra característica interessante do relevo paranaense são suas bacias hidrográficas. A partir do primeiro e do segundo planaltos surgem quatro das principais bacias hidrográficas paranaenses (Figura 2), as quais formam quatro grandes corredores: três que cortam o estado no sentido leste–oeste e um no sentido sul-norte. A primeira delas, e talvez a mais importante, é a do rio Iguaçu. A partir de suas nascentes, localizadas nas imediações de Curitiba, o rio Iguaçu percorre cerca de 910 quilômetros até sua foz, localizada no extremo oeste do estado, próximo das fronteiras entre o Brasil, a Argentina e o Paraguai. A segunda corresponde ao rio Tibagi, que se inicia nas imediações de Ponta Grossa, no Segundo Planalto, terminando no extremo norte do estado, no rio Paranapanema. Ainda no Segundo Planalto encontram-se também as nascentes de duas outras bacias hidrográficas importantes para o estado, a do Ivaí e a do Piquiri, ambas com desembocaduras no rio Paraná. Juntas, estas quatro bacias funcionam como eficientes corredores que ligam as porções leste e oeste do estado, formando linhas de vegetação bastante complexas quando comparadas às áreas core dos biomas por elas cruzados. Por apresentarem uma forte declividade, desde suas nascentes até a foz, estes rios são tipicamente encaixados em extensos vales, que constituem porções mais úmidas em relação às áreas de planalto que os circundam. Neste contexto, o Paraná situa-se em uma posição interessante sob o ponto de vista fitogeográfico, mesclando elementos tropicais e subtropicais em sua flora (Figura 3), por ação de inúmeros elementos agindo em conjunto. Essa condição favorece, às fronteiras estaduais, inúmeros limites meridionais de distribuição, envolvendo espécies típicas do Cerrado do Brasil Central e do Pantanal sul-matogrossense. Embora muitas destas espécies ocorram aqui de forma relictual, sendo geralmente raras e restritas a pequenas porções do estado, elas são o testemunho de um histórico bastante interessante de mudanças na conformação florística local, colocando o Paraná dentre os estados brasileiros mais ricos em termos - Plantas vasculares do Paraná -

14 |

Aspectos Fitogeográficos

Figura 3. Principais fitofisionomias do Paraná (adaptado de Roderjan et al., 2002).

de biodiversidade, bem como de um vasto campo – ainda pouco explorado – de biogeografia histórica. A vegetação do Paraná Como será visto adiante, a descrição aqui apresentada trata-se apenas de um breve esboço da fitogeografia do Paraná, que tem por finalidade descrever sucintamente os principais ecossistemas do estado e correlacionalos com alguns aspectos históricos, geográficos e climáticos. Informações mais detalhadas sobre a distribuição da vegetação do Paraná, bem como as principais famílias e espécies que caracterizam cada formação foram omitidas, pois isto vai além do escopo desta obra. Tais informações podem ser encontradas em diversos estudos publicados ao longo das últimas décadas, dos quais julgamos como os mais relevantes os de Ab’Saber (1977, 1983), Almeida & Carneiro (1998), Behling (1997, 1998, 2002), Behling & Negrelle (2001), Bigarella (1978), Fernandes & Bezerra (1990), Hertel (1969), IAPAR (1978, 1989), Maack (1948, 1949, 1950, 1953,1981), Marques & Brites (2005), Roderjan et al. (2002), Romariz (1953), Stelfeld (1949), Teixeira et - Plantas vasculares do Paraná -

Aspectos Fitogeográficos

| 15

al. (2010), Tessmann (1950-51), entre outros.

Litoral. Apesar de apresentar uma área relativamente pequena, quando comparado à de outros estados costeiros do Brasil, o litoral do Paraná é uma região altamente complexa em termos geográficos e geológicos e, consequentemente, florísticos e fitofisionômicos. As diferentes fitofisionomias encontradas no litoral estão intimamente relacionadas à sua posição em relação ao oceano, bem como à idade e à origem dos solos desta região. Esses são essencialmente de dois tipos: solos arenosos, formados pela deposição de sedimentos oriundos do mar, ou solos argilosos, provenientes de processos erosivos no complexo cristalino da Serra do Mar. Ao longo da costa paranaense existem duas baías (Paranaguá e Guaratuba), ambas formando expressivos estuários recortados por diversas ilhas. Por serem de baixa altitude e serem diretamente influenciadas pela flutuação das marés, é nessas regiões que encontramos as grandes extensões de manguezais, com espécies altamente adaptadas à salinidade e à baixa oxigenação impostas pelo ambiente. Na região limítrofe entre as linhas de maré e as praias arenosas, onde os solos são mais bem drenados e a alguns metros acima do nível do mar, observa-se a formação de uma vegetação pioneira, fortemente influenciada pelo Oceano Atlântico. É nessas regiões onde se inicia um processo de colonização das dunas por uma vegetação principalmente herbácea, na qual o elemento arbóreo é praticamente ausente. A partir das dunas, em direção ao continente, inicia-se gradativamente uma vegetação já de porte arbustivo e arbóreo, que vai gradualmente aumentando a complexidade de estrutura e composição de espécies quanto mais se adentra ao continente. Esta vegetação, tratada localmente como “restinga”, se relaciona diretamente à idade e ao regime hídrico dos solos (Silva & Britez, 2005).

Serra do Mar. Embora grande parte da planície costeira do Paraná seja formada pela deposição de sedimento marinho, solos mais ricos estão presentes nas áreas mais próximas à Serra do Mar, tendo como origem a deposição dos sedimentos formados a partir de processos erosivos que atuam em suas encostas. A partir desta faixa é que se inicia a Mata Atlântica em um senso mais estrito, ocupando praticamente toda as escarpas íngremes da Serra do Mar e constituindo, sem dúvida nenhuma, o ecossistema mais rico em espécies de plantas do Paraná. As temperaturas amenas e a elevada umidade relativa do ar favorecem a existência de uma riquíssima diversidade ocupando todos os estratos florestais, sendo notável a grande quantidade de epífitas em todos os estratos florestais. Esta situação é também observada em outras formações vegetacionais do estado, mas nunca em proporções tão - Plantas vasculares do Paraná -

16 |

Aspectos Fitogeográficos

grandes. Devido principalmente às diferenças no solo e no clima, impostas pelas variações nas altitudes, diversas sub-formações têm sido consideradas para a Floresta Atlântica (Veloso et al., 1991). De uma maneira geral, é nas porções mais baixas onde se encontram as florestas de maior porte, com árvores que podem atingir até 30 metros de altura e com um sub-bosque bastante rico e estruturado. Conforme se galgam as maiores altitudes, os solos vão se tornando mais rasos e, dessa forma, oferecendo um sustentação cada vez menos adequada à vegetação arbórea, que se torna gradativamente mais baixa até culminar em florestas de pequeno porte – as matas nebulares – com árvores tortuosas e extremamente adaptadas às condições impostas pelas altitudes mais elevadas. No cume das montanhas, onde não há mais árvores, predominam os campos de altitude da Serra do Mar, com flora particular e consideravelmente distinta de todas as demais formações campestres do estado. Ainda nas proximidades do litoral, chama a atenção uma região bastante peculiar de floresta atlântica, a qual adentra às porções mais interioranas do continente pelo vale do rio Ribeira, na divisa entre os estados do Paraná e São Paulo. Este corredor é formado por uma leve interrupção na cadeia de montanhas que compõem a Serra do Mar, formando uma planície que mantem altitudes muito semelhantes às do litoral, até a região de Adrianópolis e municípios vizinhos. É nesta região que um número considerável de espécies da mata atlântica apresentam seu limite meridional de distribuição e, por ser ainda uma área pouco explorada em termos florísticos, espera-se que muitas outras possam ser ainda encontradas nesta região.

Primeiro Planalto. Transpondo a Serra do Mar chega-se ao Primeiro Planalto, onde predominam áreas ainda florestais mas já com uma participação bastante importante dos campos. É nesse compartimento que encontra-se também o limite oriental de distribuição da Araucaria angustifolia, que praticamente domina a copa das florestas nesta região, pela formação de um estrato emergente característico. No entanto, por sua proximidade com a Serra do Mar, a composição da Floresta com Araucária no Primeiro Planalto recebe uma forte influência das espécies da Floresta Atlântica, especialmente daquelas típicas das porções mais altas da Serra do Mar. É ainda notável a presença de extensas regiões de várzeas, especialmente ao longo do rio Iguaçu e de outros cursos fluviais mais avantajados. Nestas várzeas predominam solos orgânicos de drenagem deficiente, o que define uma vegetação relativamente homogênea, composta por poucas espécies arbóreas ao longo dos leitos dos rios entremeadas com áreas de campo nas planícies - Plantas vasculares do Paraná -

Aspectos Fitogeográficos

| 17

de inundação.

Segundo Planalto. Dividindo os dois primeiros planaltos está a Serra de São Luiz do Purunã, um complexo de rochas sedimentares formadas no Devoniano e que constitui um relevo altamente escarpado que corta o estado no sentido norte-sul. No segundo planalto, as escarpas do Devoniano formam uma estrutura geológica e geográfica bastante interessante que margeia a face leste do Arco de Ponta Grossa. Esta região possui inúmeros diques e derrames de diabásio de origem cretácea que, com o passar do tempo, foram intensamente erodidas ao longo da bacia do rio Paraná, expondo as rochas mais antigas do Devoniano. A região do segundo planalto paranaense apresenta vales extensos e profundos, com platôs mais elevados e de relevos suaves a ondulados (Maack, 1981). É nesta região onde predominam as mais extensas áreas de campo do Paraná, entremeados pelos “capões de araucária”, que se desenvolvem em áreas com solo mais profundo, constituindo talvez o que seja a configuração mais típica do sul do Brasil – paisagem essa que ilustra a capa deste livro. A floresta com araucária é, seguramente, a mais importante formação florestal do sul do Brasil. Sua área central de ocorrência está praticamente restrita ao Planalto Meridional dos estados do Paraná, Santa Catarina e Rio Grande do Sul e, mais raramente, formando “ilhas” ao longo das partes mais altas da Serra da Mantiqueira, até praticamente a divisa do Rio de Janeiro com o Espírito Santo. Caracteristicamente, o que define este tipo florestal é a presença da Araucaria angustifolia, participando de forma marcante na fitofisionomia da região devido à sua abundância, porte e especialmente pela presença destacada no contorno da paisagem. Embora esta seja frequentemente referida como uma unidade vegetacional própria (e.g. Fernandes & Bezerra, 1990), sabe-se que sua composição varia consideravelmente ao longo de sua distribuição. No Paraná, a ocorrência desta formação está intimamente relacionada às regiões de planalto, normalmente em altitudes superiores a 500 metros, que parece ser uma linha orográfica especialmente importante na caracterização fitogeográfica de toda a região. Os campos, por sua vez, tendem a ocupar as porções mais elevadas dos platôs do arco de Ponta Grossa. Os Campos Gerais, como são conhecidos, estendem-se por toda a região do Segundo Planalto, por vezes dominando a paisagem e colocando a Floresta com Araucária em segundo plano em termos de importância. Além da dominância óbvia das gramíneas, muitas outras famílias predominantemente herbáceas são importantes na sua composição florística. As espécies ali ocorrentes geralmente apresentam características sub-xerofíticas e frequentemente caules subterrâneos, o que - Plantas vasculares do Paraná -

18 |

Aspectos Fitogeográficos

lhes permite sobreviver às frequentes geadas que ocorrem na região. Assim como para as espécies do Cerrado, há quem diga que esta é também uma adaptação ao fogo, pois estas plantas poderiam sobreviver às queimadas por meio destes caules subterrâneos. Fato é que registros secundários, obtidos a partir da análises sedimentares do Quaternário, sugerem que o fogo começou a se tornar frequente na região dos campos apenas após a chegada dos primeiros ameríndios, o que se deu somente após o último período glacial. De qualquer forma, o fato do fogo ter ou não desempenhado um papel importante na distribuição e na composição florística dos Campos Gerais, tanto nos períodos pretéritos quanto atualmente, é ainda assunto a ser investigado. É também no Segundo Planalto que se encontram as manchas de cerrado paranaense, relictos de uma vegetação que outrora ocupava extensas áreas ao norte do estado e comumente ignorados pela literatura técnica. Assim como o ocorreu com os campos, a ocorrência do cerrado no estado foi favorecida pelo clima mais seco que predominava no último período glacial do Quaternário, bem como pelos solos ricos em alumínio da Formação Itararé, ao nordeste do segundo planalto. Considera-se que a ocorrência deste tipo vegetacional no Paraná é de extrema importância biogeográfica, uma vez que um número considerável de espécies da flora brasileira apresenta seu limite meridional de distribuição verificado no Paraná (Maack, 1981; Ab’Saber, 1977, 1983).

Terceiro Planalto. Chega-se finalmente ao Terceiro Planalto, região que se inicia nas escarpas da Serra Geral (denominadas localmente como Serra da Esperança), formando um plano de declive que vai gradualmente diminuindo de altitude em direção a oeste. Em seu setor mais oriental predominam rochas areníticas da formação Botucatu, expostas pelo intenso intemperismo pretérito, mas que vão sendo gradualmente recobertas pelos solos formados pelos extensos derrames de lavas básicas predominantes no terceiro planalto. Nas proximidades da Serra da Esperança estes derrames sofreram maior intemperismo, devido à sua frote declividade, e atualmente as espessuras das camadas de diabásio variam de 50–60 metros de profundidade. Em seu extreme oeste, no entanto, estes solos podem atingir até 1750 metros. A partir do Mioceno, e mais intensamente no Quaternário, as condições climáticas favoreceram o intemperismo químico e físico, formando o que hoje conhecemos como a “terra roxa” – um dos solos mais ricos do Brasil e que ocupa uma porção considerável desse compartimento orográfico. Ainda em termos geológicos, o arenito Cauiá é também constituinte importante deste planalto. Formado basicamente pela deposição eólica de - Plantas vasculares do Paraná -

Aspectos Fitogeográficos

| 19

um sedimento arenoso originado em um período árido, que se estendeu do Cretáceo ao Terciário, esse arenito recobre parte dos derrames basálticos da Serra Geral do Terceiro Planalto, especialmente nas porções noroeste e oeste do estado. Muito semelhante ao arenito Caiuá, mas com origem totalmente distinta, estão os sedimentos arenosos que constituem as várzeas que margeiam o rio Paraná. Essas várzeas possuem origem bastante recente, no Quaternário, e estão intimamente relacionadas à ação fluvial da bacia do Paraná, uma das maiores e mais importantes do Brasil (Maack, 1981). Nota-se, então, que o Terceiro Planalto constitui um mosaico de solos, altitudes e climas bastante distintos, o que tem um reflexo bastante grande na vegetação ali encontrada. Em seu extremo leste, mais próximo à Serra da Esperança e em altitudes superiores aos 800 metros, predominam as florestas com araucária e os campos naturais. Embora ainda exista uma presença marcante dos elementos campestres, esses assumem uma proporção relativamente menor quando comparados ao Segundo Planalto, principalmente pela presença de solos mais ricos e estruturados, que permitem o estabelecimento das espécies arbóreas. Exceção que salienta esse sistema complexo de matizes encontra-se no extremo sul do Terceiro Planalto, na região de Palmas, onde o campo ainda é o elemento dominante na paisagem. Nessa região, a presença dos campos é influenciada, principalmente, por sua elevada altitude (acima dos 1000 metros). Conforme avança-se para oeste as altitudes vão diminuindo e os solos basálticos (latossolos) tornam-se mais abundantes. Nestas regiões os campos tendem a diminuir e a Floresta com Araucária é praticamente o elemento dominante na paisagem. É nesta porção, entretanto, que um terceiro elemento florestal importante começa a se mostrar de forma mais pronunciada, a Floresta Estacional Semidecidual. Nesta região limítrofe entre a Floresta com Araucária e a Floresta Estacional, os dois ecossistemas são praticamente indissociáveis em termos florísticos, diferindo basicamente pela presença ou não da Araucaria angustifolia. Esta condição forma um ecótono bastante complexo ao longo de praticamente toda extensão norte– sul do terceiro planalto, onde elementos típicos da Floresta com Araucária se misturam com as espécies mais adaptadas às condições mais quentes do extreme oeste paranaense. É apenas quando se atinge as menores altitudes, geralmente inferiores aos 500 metros, que a araucária desaparece e temos, então, as típicas florestas estacionais do extremo oeste do Paraná. Estas florestas ocupavam praticamente toda essa região, com apenas algumas interrupções formadas pelos remanescentes de campos e cerrados que ainda persistem em pontos isolados nas proximidades de Campo Mourão – relictos de um - Plantas vasculares do Paraná -

20 |

Aspectos Fitogeográficos

clima mais seco do Quaternário. De uma forma geral, as Florestas Estacionais apresentam como elemento dominante as espécies arbóreas, sendo uma vegetação muito mais homogênea em termos estruturais quando comparada à Floresta Atlântica do litoral ou à Floresta com Araucária. Por estar localizada a uma distância muito maior em relação ao oceano e por sofrer uma forte influência da Baixa do Chaco, esta formação está sujeita a períodos mais pronunciados de seca. Como resultado, observa-se uma série de características que distinguem esta vegetação das demais áreas florestais do estado como, por exemplo, a baixa riqueza e abundância de epífitas, a perda das folhas por boa parte das espécies durante o período do inverno, e a grande abundância de lianas. Finalmente, há que se destacar as várzeas do Rio Paraná que, embora possuam uma flora bastante semelhante às Florestas Estacionais, recebem uma influência bastante grande do pantanal sul-matogrossense, especialmente a partir de seus afluentes à margem direita. Esta talvez seja uma das regiões menos conhecidas em termos florísticos no estado, e muitas espécies que apresentam distribuição marginal no Mato Grosso do Sul podem, certamente, ocorrer também no Paraná. Referências Bibliográficas Ab’Saber, A. 1977. Os domínios morfoclimáticos da América do Sul: primeira aproximação. Geomorfol. 52: 1–21. Ab’Saber, A. 1983. O domínio dos cerrados: uma introdução ao conhecimento. Rev. Serv. Públ.40(111): 41–55. Almeida, F.F.M. & C.D.R. Carneiro. 1998. Origem e evolução da Serra do Mar. Revista Brasileira de Geociências 28: 135–150. Behling, H. 1997. Late Quaternary vegetation, climate and fire history of the Araucaria forest and campos region from Serra dos Campos Gerais, Paraná State (South Brazil). Review of Palaeobotany and Palynology 97: 109–121. Behling, H. 1998. Late Quaternary vegetational and climatic changes in Brazil. Review of Palaeobotany and Palynology 99: 143–156. Behling, H. 2002. South and southeast Brazilian grasslands during Late Quaternary times: a synthesis. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 177: 19–27. Behling, H. & R.R.B. Negrelle. 2001. Tropical Rain Forest and climate dynamics of the Atlantic Lowland, Southern Brazil, during the Late Quaternary. Quaternary Research 56: 383–389. Bigarella, J.J. 1978. A Serra do Mar e a porção Oriental do Paraná. Secretaria de Estado do Planejamento/Associação de Defesa e Educação Ambiental, - Plantas vasculares do Paraná -

Aspectos Fitogeográficos

| 21

Curitiba. 248 p. Escobar, G. C. J. & M. E. Seluchi. 2012. Classificação sinótica dos campos de pressão atmosférica na América do Sul e sua relação com as Baixas do Chaco e do Noroeste Argentino. Revista Brasileira de Meteorologia 27: 365–375. Fernandes, A. & P. Bezzera. 1990. Estudo fitogeográfico do Brasil. Fortaleza, Stylus comum. 205 p. Hertel, R. J. G. 1969. Aspectos interessantes da vegetação do Paraná. In [p. 131–241], F. El-Khatib (ed.). História do Paraná. Curitiba, Grafipar. 438 pp. IAPAR. 1978. Cartas climáticas básicas do Estado do Paraná. Londrina: InstitutoAgronômico do Estado do Paraná. 41 Pp. IAPAR. 1989. Velocidade e Direção Predominante dos Ventos no Estado do Paraná.Boletim Técnico do Instituto Agronômico do Estado do Paraná 26: 1–55. Leite, P. & R.M. Klein. 1990. Vegetação. Pp. 113-150. In: IBGE. Geografia do Brasil: região Sul. v. 2. Rio de Janeiro. Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística. Maack, R. 1948. Notas preliminares sobre clima, solos e vegetação do estado do Paraná. Arquivos de Biologia e Tecnologia 3(12): 99-200. Maack, R. 1949. Notas complementares à apresentação preliminar do mapa fitogeográfico do estado do Paraná (Brasil). Arquivos do Museu Paranaense 7(9): 351-362. Maack, R. 1950. Mapa Fitogeográfico do Estado do Paraná – 1:750.000. Secretaria da Agricultura, da Indústria e do Comércio do Paraná, CuritibaPR. Maack, R. 1953. Mapa Geológico do Estado do Paraná – 1:750.000. Edição comemorativa do centenário de emancipação política do Paraná, Curitiba-PR. Maack, R. 1981. Geografia física do Estado do Paraná. Livraria José Olympio. Curitiba, PR. 441 p. Ostritz, F. F., N. V. Carvalho & L. M. M. Cruz. 2012. Estimativas de um modelo de geração e propagação de ondas empregando campos de vento com diferentes resoluções espaciais e temporais. Revista brasileira de meteorologia 27: 315–328. Roderjan, C.V., F. Galvão, Y.S. Kuniyoshi & G.G. Hastchbach. 2002. As unidades fitogeográficas do estado do Paraná, Brasil. Revista Ciência & Ambiente 24: 75–92. Romariz, D. de A. 1953. Mapa da vegetação original do estado do Paraná. Revista Brasileira de Geografia 15(4): 597–611. Schultz, D.J., S.M. Anunciação, M.L. Souza & P.R. Marozinski. 2007. Atlas - Plantas vasculares do Paraná -

22 |

Aspectos Fitogeográficos

do potencial eólico do Estado do Paraná. COPEL, Curitiba-PR. 47 p. Stelfeld, C. 1949. Fitogeografia geral do estado do Paraná. Arquivos do Museu Paranaense 7(8): 309–350. Tessmann, G. 1950-1951. Formações, consórcios e associações da vegetação no estado do Paraná. Arquivos de Biologia e Tecnologia 5/6(19): 347– 367. Veloso, H.P., A.L.R. Rangel-Filho & J.C.A. Lima. 1991. Classificação da vegetação brasileira adaptada a um sistema universal. IBGE. Rio de Janeiro, RJ. 123 p.

- Plantas vasculares do Paraná -

Esboço biográfico dos principais coletores da flora do Paraná Fernando C. Straube Hori Consultoria Ambiental email: [email protected] Paulo H. Labiak Universidade Federal do Paraná email: [email protected]

Ainda enquanto parte meridional da capitania - depois província - de São Paulo, condição que se estendeu até 1853, o hoje estado do Paraná entrou no roteiro das grandes expedições científicas no começo do século XIX. É a partir deste período que começam a surgir os primeiros relatos sobre as paisagens e a biodiversidade do Paraná, o qual, à esta época, era ainda um território praticamente inexplorado quando comparado a muitas regiões vizinhas. Anteriormente, outras incursões foram realizadas em território paranaense mas, à exceção de Martim Francisco de Andrada (1775-1844) que, entre 1802 e 1805 remeteu material botânico para o Museu Real de Lisboa, nada se compara ao que ocorreu nos anos subsequentes. O ano de 1820 então, pelas razões apresentadas abaixo, pode ser considerado o momento em que a flora paranaense foi inaugurada, passando a ser de fato investigada e inventariada. Cabe lembrar, porém, que não existe sequer uma pequena noção de quantos exemplares originários do Paraná existem em coleções, mesmo naquelas mantidas em território brasileiro, quem dirá nos acervos depositados no exterior. Há, por trás desses números uma grande dificuldade que é mesmo de estimativa, por superficial que seja, da real contribuição dessas pessoas. Um dos obstáculos para julgar o legado delas está no número de coletas feitas no Paraná, cifra que acaba se diluindo no cômputo final – esse sim, mais ou menos conhecido – daquilo que foi obtido em expedições maiores, que apenas incluíram o Paraná com parte de seus itinerários. Outra questão é a conservação e disponibilidade desses materiais, muitos deles permutados, vendidos ou mesmo destruídos durante conflitos ou mesmo com dados inviabilizados por má atenção de curadores. Mas, se considerados os protocolos aproximados, tal como são praticados atualmente, selecionamos aqui alguns coletores que merecem figurar no panteão da Botânica paranaense e, por assim dizer, se destacaram pelo pioneirismo ou contribuição inegável ao conhecimento da flora estadual. A seleção dessas personalidades deu-se mais pelo reconhecimento - Plantas vasculares do Paraná -

24 |

Esboços biográficos

atribuído às suas contribuições do que propriamente ao montante absoluto de espécimes colecionados. Ainda assim, julgamo-la como uma preleção bastante preliminar que irá omitir inadvertidamente uma série de outros coletores, cujo trabalho de obtenção de exemplares florísticos paranaenses ultrapassou, até meados da década de 60, a casa de 120 nomes (Angely, 1960:31 e 1964:6). Auguste François Cesar Prouvençal de Saint Hilaire Orléans, França: 4 de outubro de 1779  Orléans, França: 3 de setembro de 1853

Saint Hilaire pertence, junto a Carl von Martius, ao seleto grupo dos mais importantes botânicos que já estudaram a flora brasileira. Ele é também considerado o precursor da Botânica paranaense e, ainda, da História Natural como um todo no âmbito estadual. Naturalista destacado em sua pátria, era membro de inúmeras instituições científicas, como as academias de ciências de Paris, Berlim, São Petersburgo e Lisboa, além de professor da faculdade de Ciências de Paris e membro do Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro. Veio ao Brasil com a delegação francesa liderada pelo Grão-duque de Luxemburgo, a qual buscava um acordo diplomático para a questão da Guiana Francesa, anexada por d. João como represália à invasão de Portugal por Napoleão Bonaparte. Com a atribuição de botânico, tinha Pierre A. Delalande como companheiro para as coletas zoológicas mas acabou acumulando ambas as funções, pela desistência desse, que permaneceu apenas alguns meses no país e restrito às adjacências do Rio de Janeiro. Essa condição o consagrou não apenas como botânico, mas como naturalista no sentido amplo, mesmo que todo o material não-florístico colecionado tenha sido posto à disposição de vários museus europeus, embora não propriamente estudados por ele. Saint-Hilaire permaneceu sete anos no Brasil (1816 a 1822), tendo visitado todos os estados do Sul e Sudeste, além de Goiás e a república do Uruguai. No estado do Paraná esteve entre 25 de janeiro e 7 de abril de 1820, percorrendo quase 650 quilômetros ao longo dos caminhos das tropas, entre Itararé e Curitiba e dali ao litoral, por Paranaguá e Guaratuba (Urban, 1908; Angely, 1956; Straube, 2012). Nesse trecho, coletou 412 números, sendo 45 tipos de formas tidas novas, inclusive da erva-mate (Ilex paraguariensis), que foi descrita por ele mesmo com base em material obtido nas cercanias de Curitiba. Dentre suas grandes contribuições estão as detalhadas descrições sobre aspectos sociais e fitofisionômicos dos locais visitados. Essas - Plantas vasculares do Paraná -

| 25

Esboços biográficos

informações são até hoje consideradas por historiadores, sociólogos e mesmo em textos leigos de divulgação, razão pela qual ele se tornou, ao menos na capital paranaense, uma personalidade razoavelmente conhecida. Sua crônica de viagem (Saint-Hilaire, 1851), inclusive, acabou por se tornar instrumento dos mais importantes para os historiadores de ciência, pois agrega detalhadas descrições dos locais visitados como ponto de passagem ou alojamento, incluindo distâncias entre eles. Graças a isso, a sua obra permite o resgate de certas informações sobre trajetos percorridos por outros naturalistas contemporâneos como Johann B. von Natterer e Friedrich Sellow, que passaram por muitos locais em comum e nem sempre claramente descritos por eles. De características particulares, em comparação com vários de seus contemporâneos, Saint-Hilaire era um cientista nato, forjado nas mais conceituadas instituições europeias e portador de um vastíssimo conhecimento de História Natural, mas também de epistemologia e outros temas pouco conhecidos na época (Sampaio, 1928). Seu trabalho, graças a isso, revolucionou o conhecimento da distribuição geográfica, classificação, organografia, fisiologia e vários outros campos da Botânica. Isso porque ele tinha plena noção da envergadura de sua contribuição e, com isso, soube entregar seu material para as pessoas certas, no momento certo. Botânico por formação e opção, mantinha correspondência com estudiosos de inúmeros núcleos científicos de época, notadamente o Muséum National d’Histoire Naturelle de Paris, para onde grande parte de seu espólio foi destinado. Sua valiosa e impressionante contribuição ao conhecimento da flora do Brasil, soma a descrição de mais de 1.500 espécies de plantas, dentre revisões taxonômicas de várias famílias, os famosos livros “Histoire des plantes les plus remarquables du Brésil et du Paraguay”, “Plantes usuelles des Brasiliens” e sua obra-maior - “Flora Brasiliae Meridionalis” - em coautoria com Antoine Laurent de Jussieau e Jacques Cambessèdes, publicada em três volumes entre 1825 e 1833 (Saint-Hilaire, 1825; Saint-Hilaire et al., 1829, 1852; Urban, 1908). Suas coleções são encontradas principalmente no Herbário do Museu de História Natural de Paris (P), embora duplicatas estejam também presentes em diversos herbários europeus. Ludwig Riedel

Berlim, Alemanha: 2 de março de 1790  Rio de Janeiro, 6 de agosto de 1861

Riedel era jardineiro, horticultor e um colecionador de plantas muito ativo. Foi uma das tantas personalidades da História Natural amparadas - Plantas vasculares do Paraná -

26 |

Esboços biográficos

e incentivadas pelo barão Georg Heinrich von Langsdorff (1774-1852), chegado ao Brasil em 1813 como cônsul da Rússia no Brasil e líder, a partir de 1821, da expedição que leva seu nome. Durante essa famosa viagem, o barão – pessoalmente interessado no planalto meridional – decidiu enviar um grupo para investigar a região leste paranaense, destacando Riedel para as coletas botânicas, acompanhado pelo desenhista e pintor Aimé Adrien Taunay (1803-1828) e o astrônomo e metereologista Néster Gavrílovitch Rubtsov (1799-1874). No trajeto passaram quase que pelos mesmos pontos iniciais do itinerário de Saint Hilaire (p.ex. Fazenda Morungaba, em Sengés), mas foram impedidos de dar prosseguimento à demanda, em virtude das enchentes que assolavam o rio Iapó, perto de Castro. Isso fez com que a viagem pelo Paraná se resumisse a apenas dois meses, entre fevereiro e março de 1826. Os resultados botânicos dessa empreitada são até o momento obscuros, visto que a maior parte dos espécimes colhidos e documentos produzidos acabaram trancafiados por mais de um século em instituições variadas da Rússia (em especial em São Petersburgo) e apenas uma diminuta fração (que se salvou de guerras e incinerações) acabou sendo pesquisada e divulgada. Depois da viagem com Langsdorff, Riedel ainda permaneceu em atividade acompanhando o paleontólogo Peter Wilhelm Lund (1801-1880) entre 1833 e 1834, em uma grande viagem pelo interior de Minas Gerais. Radicou-se definitivamente no Brasil onde ocupou importantes cargos públicos como diretor do Passeio Público (depois Jardim Botânico) do Rio de Janeiro e chefe da seção de botânica do Museu Nacional, tendo sido um dos responsáveis pela fundação do herbário, tida como a primeira coleção de plantas institucionalizada do país, datada de 1831. Nos últimos dias de sua vida, era chefe das matas e jardins, posição posteriormente ocupada por Auguste François Marie Glaziou (1833-1906) (Hoehne et al., 1941; Stafleu & Cowan, 1983). A grande maioria de suas coleções estão depositadas no herbário do Instituto de Botânica Komarov (LE), na cidade de São Petesburgo, na Rússia, muito embora diversas duplicatas possam ser encontradas em herbários do mundo inteiro, particularmente na Europa e nos Estados Unidos. Friedrich Sellow

Potsdam, Alemanha: 12 de março de 1769  Belo Oriente, Minas Gerais: outubro de 1831

Sellow (ou Sello, como na grafia original) era membro de uma conhecida família de jardineiros reais, historicamente associada ao cultivo de plantas e jardinagem. Por intervenção de Carl Ludwig Willdenow, diretor do jardim - Plantas vasculares do Paraná -

| 27

Esboços biográficos

botânico de Berlim, passou a se dedicar à Botânica, transferindo-se em seguida para o museu de história natural da Paris, sob orientação de René Louiche Desfontaines e Antoine Laurent de Jussieu. Atento ao progresso científico europeu, foi aluno de George Cuvier, Geoffroy de Saint Hilaire e Jean Baptiste Lamarck, quando passou a trabalhar no “Jardin des Plantes”, o assim chamado horto botânico do museu francês. Apoiado por Alexander von Humboldt e munido de cartas de recomendação do barão de Langsdorff (recém chegado ao Brasil como cônsul russo no Rio de Janeiro), obtém, em 1813, um patrocínio dos botânicos britânicos Joseph Banks e John Sims para participar de uma expedição ao Brasil. Sellow iniciou seu trabalho explorando as matas dos arredores da fazenda Mandioca, propriedade de Langsdorff hoje em Magé (Rio de Janeiro). Ali se encontrou e dividiu trabalhos de coleta com os naturalistas George Wilhelm Freyreiss (1789-1825), príncipe de Wied-Neuwied (17821867) e principalmente Ignaz Franz W.M. Olfers (1793-1871), com quem nutriu grande amizade. Na ocasião, eventualmente solitário, visitou várias localidades do Sudeste, além da Bahia. Em 1820, ele perde o patrocínio do barão, mas é contratado como naturalista viajante do Museu Nacional. Graças a isso participa da invasão da chamada Província Cisplatina, quando se destaca do grupo militar e prossegue sua peregrinação, visitando o Uruguai, Argentina e os estados sulinos. No Paraná, a que dedicou dez meses de permanência, chegou, proveniente do sul, em Rio Negro (março de 1828) e, pelo caminho dos tropeiros, passou pela Lapa até Curitiba, descendo então a serra até Paranaguá. Nesse momento, retorna à capital da então Comarca e resolve inovar, seguindo para oeste até Guarapuava para onde destinou três meses de estudos (setembro a novembro de 1828). De retorno, volta a Curitiba, retomando o rumo norte, passando por Ponta Grossa, Castro, Piraí do Sul e Jaguariaíva, acabando por atingir os limites com São Paulo (Itararé) em janeiro de 1829. Depois disso seguiu a Minas Gerais, onde falece vitimado por afogamento na Cachoeira Escura, margem esquerda do Rio Doce. Com a morte prematura, que sepultou seus projetos científicos, Sellow não pode estudar a magnífica coleção formada sob duras privações, em áreas até então inóspitas e sequer visitadas por naturalistas ou exploradores. No entanto, graças à amizade e intercâmbio que tinha com naturalistas influentes da época (inclusive Humboldt), granjeou reconhecimento pleno, extensivo aos dias atuais, quando parte dos exemplares que resistiram à destruição por ocasião das guerras continuam sendo estudados. Além de exsicatas, cabe lembrar, ele também enviou muitas plantas nativas do Brasil para a Europa visando o cultivo, sendo que algumas delas apareceram no

- Plantas vasculares do Paraná -

28 |

Esboços biográficos

Velho Mundo por seu intermédio, como as populares Salvia splendens (sálvia), Petunia axillaris (petúnia), Begonia sempervirens (begônia) e Cortaderia selloana (capim-de penacho). Preocupado em preservar criteriosamente o registro de suas observações, Sellow produziu quase setenta volumes de diários (em sua grande maioria ainda inéditos) todos contendo informações ilustradas com desenhos primorosos, alternando técnicas de desenho com lápis ou tinta. Multifacetário, incluía todo o tipo de dado além de botânico, desde geológico, meteorológico, antropológico, linguístico e faunístico, mas também esboços de paisagens e de situações urbanas. Diversas de suas anotações acabaram em mãos de terceiros como o pintor francês Jean Baptiste Debret (17681848), autor de uma série de ilustrações de lugares onde certamente nunca esteve. Vários museus do mundo inteiro, além do Museum für Naturkunde der Humboldt-Universität de Berlim (via Olfers e Humboldt), tiveram em seus acervos parte do material acumulado por Sellow, dentre eles o Museu Britânico e os museus nacionais de Lisboa e do Rio de Janeiro, sendo que uma infinidade de duplicatas constam atualmente em inúmeros herbários de todo o mundo. Do material obtido no Paraná que, segundo Angely (1956) soma 736 números e vários tipos, pouco se sabe, haja vista a destruição de grande parte do acervo de Berlim durante a Segunda Grande Guerra, onde a grande maioria de seu acervo havia sido depositada. Gustav Wallis

Lüneburg, Alemanha: 1° de maio de 1830  Cuenca, Equador: 20 de junho de 1878

Wallis foi denominado “the king of collectors”, em alusão à sua contribuição com coleções de orquídeas sulamericanas (Yearsley, 2007), grupo do qual se tornou grande especialista e colecionador. Em 1855 mudou-se para o Brasil (São Francisco, depois Blumenau, em Santa Catarina), onde criou um estabelecimento de horticultura, com a finalidade explícita de proceder remessas comerciais de plantas vivas para a Europa. Era o período conhecido como Orchidelirium, momento de grande relevância para o desencadeamento de inúmeras expedições que tiveram lugar no território brasileiro e que, de certa forma, motivou a emigração de europeus para o País, estimulados pela emergente linha de exploração comercial. Em 1857, foi contratado como coletor pelo botânico belga Jean Jules Linden (1817-1898), dono de uma empresa de jardinagem (L’horticulture Internationale) situada em Bruxelas e especializada em orquídeas. Movido - Plantas vasculares do Paraná -

| 29

Esboços biográficos

por esse encargo, percorreu vários estados do Sul e Sudeste entre 1855 e 1860, publicando artigos narrativos, sendo um deles dedicado ao Paraná (Wallis, 1859), onde esteve em agosto de 1857 visitando Castro, Curitiba, Lapa, região litorânea e parte do vale do Ribeira. Anos depois, percorre todo o rio Amazonas, depois residindo no Maranhão e, então, em Belém. De retorno à Europa, voltou a peregrinar com o propósito de obter orquídeas, tendo visitado as Filipinas e Japão (18701871) e a América do Norte (1871-1872). Uma vez concluído seu contrato com a empresa James Veitch & Sons de Londres, prosseguiu o trabalho às suas próprias custas, viajando (1872-1874) para a Colômbia e Panamá, onde contraiu uma doença fatal que ocasionou sua morte em um hospital no Equador (Stafleu & Cowan, 1988). Dedicado principalmente à coleta de plantas vivas (notadamente orquídeas, grupo ao qual sempre é associado), visando seu cultivo na Europa e utilização comercial, pouco contribuiu com exsicatas, além de cerca de 400 números em grande parte guardados no museu de Berlim (Urban, 1908; Stafleu & Cowan, 1988). John Weir

Inglaterra, circa 1801  loc.?: 28 de abril de 1989

Weir chegou ao Brasil apenas seis anos depois de Wallis, embora com mesma missão: colecionar plantas vivas para o cultivo na Europa (Urban, 1908). Enviado pela Royal Horticultural Society de Londres, preparou também uma numerosa coleção de exsicatas, inclusive musgos e hepáticas, destinando-as ao herbário do Museu Britânico. Visitou (entre 1861 e 1863) as províncias do Rio de Janeiro, São Paulo e do Paraná, onde trabalhou por sete meses (outubro de 1862 a abril de 1863), ao adentrar o estado por Itararé (São Paulo), também o rio Tibagi, até Curitiba e, depois, o litoral e vale do Ribeira. Dessas regiões obteve, apenas de exsicatas, pouco mais de 200 números genuinamente paranaenses. De sua contribuição escrita, destaca-se o conteúdo das cartas que enviava, contendo descrições de viagem e informando suas descobertas quando da peregrinação ao Brasil, nos quais descreveu, ele mesmo, várias espécies tidas como novas. Esses preciosos documentos contêm, inclusive, algumas listas de peças enviadas, tais como localidade e tipo de material (sementes, bulbos, tubérculos, etc). Também há interessantes descrições de paisagens, por exemplo, dos campos naturais da região de Itararé e Jaguariaíva, da vegetação da Serra do Mar e das grutas calcárias da Região Metropolitana de Curitiba. Também são muito importantes as indicações de - Plantas vasculares do Paraná -

30 |

Esboços biográficos

topônimos visitados e mesmo da logística de deslocamento adotada. Esses dados servem-se com muita propriedade para interpretações de distâncias entre localidades disponíveis na época e mesmo de suas localizações. Carl August Wilhelm Schwacke

Alfeld, Hannover, Alemanha: 29 de julho de 1848  Barbacena, MG: 11 de dezembro de 1904

Schwacke foi um dos naturalistas que visitaram o Brasil e acabaram por aqui se radicar até o fim da vida. Estudou nas universidades de Göttingen e Bonn, tornando-se especialista em Botânica e, em 1873, emigrou para o Brasil em virtude da guerra Franco-Prussiana, da qual consta ter participado (Stafleu & Cowan, 1985). Estabeleceu-se no Rio de Janeiro e, em 1874, foi contratado como naturalista-viajante do Museu Nacional, responsabilizando-se pelo herbário, onde atuou por quase vinte anos (até 1891) (Sampaio, 1919). Durante este tempo, viajou para os arredores da cidade do Rio de Janeiro, mas também para outros pontos do Pará, Maranhão, Piauí, Amazonas, São Paulo, Paraná, Santa Catarina e Rio Grande do Sul (Urban, 1908). Em 1892 transferiu-se para a cidade histórica de Ouro Preto (Minas Gerais), trabalhando como professor na Escola de Farmácia (criada em 1839) e fundando o acervo que hoje é denominado “Herbário José Badini” (OUPR) do Instituto de Ciências Exatas e Biológicas da Universidade Federal de Ouro Preto (UFOP). Na ocasião dedicou-se firmemente à pesquisa florística das regiões de grandes altitudes de Minas Gerais, obtendo exsicatas valiosas destas regiões pouco exploradas e conhecidas. Schwacke tornou-se célebre por essa característica, obtendo espécies raras ou pouquíssimo conhecidas das zonas rupestres do Sudeste. Seu material foi depositado principalmente no Jardim Botânico e Museu Nacional do Rio de Janeiro, mas também no museu de Berlim (maior parte destruído pela Segunda Grande Guerra) e vários outros, somando cerca de 20 mil números ao total (Urban, 1908). Visitou o Paraná em 1874, quando contemplou a região da Serra do Mar e os planaltos, mormente no rio Tibagi e ao longo dos Campos Gerais. Na ocasião, ele visitou diversas localidades de onde trouxe exemplares raros, destacando-se briófitas e orquídeas, algumas delas estudadas por João Barbosa Rodrigues (1842-1909). Menções sobre uma segunda estada em território paranaense, datada de janeiro de 1880, têm sido refutadas e se baseiam provavelmente em adulterações de rótulos cometidas por Auguste F. M. Glaziou (1833-1906) que sabidamente alterou dados de coleta de várias plantas brasileiras (Stafleu & Cowan, 1985; Wurdack, 1970). Grande parte de suas coleções permaneceram no Brasil, podendo ser - Plantas vasculares do Paraná -

| 31

Esboços biográficos

encontradas principalmente nos herbários do Museu Nacional (R) e do Jardim Botânico do Rio de Janeiro (RB). Per Karl Hjalmar Dusén

Vimmerby, Suécia: 4 de agosto de 1855  Tranas, Suécia: 22 de janeiro de 1926

Dusén era engenheiro mecânico por formação, atuando como tal e também como docente na área por quase uma década. Tornou-se célebre, no entanto, por sua vocação como explorador e naturalista especializado em Botânica, em particular no Paraná, de onde provém maior parte de seu espólio. Embora lembrado como coletor, também se dedicou ao estudo das pteridófitas e briófitas, bem como da paleobotânica, sempre associada a questões geológicas e florísticas. Para seu amigo Ernst A. T. Harms (in Hoehne, 1941:57-58), Dusén era um “...indivíduo calado, de natureza retraída, mas homem dotado de humor agradável. Sem fazer grande alarde, sem doutrinar, seguiu seu caminho. Do trabalho fez sempre a sua predileção. A vida social e as diversões colocou sempre em segundo lugar de importância. Quiéto como vivera transferiu-se para o além. Apenas um amigo acompanhou seus restos mortais até a necrópole de Vinnerstad, de Oestergoetland”. Seu interesse pela botânica iniciou por estímulo do primo Karl Fredrick Dusén (1849-1919), também naturalista com inclinações para a entomologia e, especialmente, para o estudo dos musgos (briófitas). Per Karl então, inaugurou seu trabalho como pesquisador descrevendo a flora e a geologia de Omberg, região motanhosa do litoral sueco. Em seguida, partiu para a África (Camarões), contratado como cartógrafo e tornando-se amigo do botânico Eduard Preuss, que o aperfeiçoou nas técnicas de coleta, prensagem, conservação e estudo de material florístico. Montou pequena coleção de plantas, com destaque para 30 mil exemplares de musgos e publicou artigos sobre a geologia, itinerários e seus próprios resultados briológicos, cabendo-lhe os méritos de ser o “verdadeiro descobridor da flora briológica da África oriental” (Hoehne et al., 1941). Em 1895, dirige-se à América do Sul, onde iria sedimentar os momentos mais importantes de sua carreira. Percorre a Patagônia, Terra do Fogo, os Andes e o litoral do Pacífico, colecionando exemplares e, em seguida, publicando seus resultados. Em setembro de 1901, dirige-se ao Brasil, agregando-se ao corpo técnico da Seção de Botânica do Museu Nacional como naturalista viajante, atribuição que manteve até 1904. Nesse ínterim, demonstrando claramente seu interesse pelos ambientes montanos, visitou por diversas ocasiões a Serra do Itatiaia, publicando o - Plantas vasculares do Paraná -

32 |

Esboços biográficos

interessante artigo “Sur la flore de la Serra du Itatiaya”. Nos dois últimos anos como membro do Museu Nacional, inicia seu interesse e dedicação pela flora do Paraná. Durante esse momento e também posteriormente, sob subvenção do governo estadual, organizou três viagens ao Paraná, formando a primeira grande coleção feita nos limites territoriais do estado; segundo Angely (1955), até a sua chegada ao Paraná, os números ali coletados não ultrapassavem os 2.000, incluindo os pouco mais de 700 colhidos por Sellow. Sua primeira incursão por terras paranaenses começou em novembro de 1903, estendendo-se até maio do ano seguinte. Desde então, Dusén servia-se das vias férreas disponíveis, considerando-as para deslocamento e também como morada temporária, alojando-se em vagões. Visitou desde Itararé a Ponta Grossa, além de Curitiba e arredores e, dali, seguiu até União da Vitória, eventualmente em companhia dos engenheiros Rodolpho Lange e Carlos J. F. Westermann, com os quais dividiu inclusive algumas numerações de coleta. Depois de uma estada na Argentina e retorno à Suécia, onde estudou o material coletado, volta ao Paraná em agosto de 1908, com subvenção do museu real de Estocolmo. Percorre as regiões leste (litoral e Curitiba), além de todo o trecho que se estende até Guarapuava, colhendo 8 mil números em uma peregrinação prolongada até o fim de 1912 e somando, portanto, quase mais de cinco anos de trabalho de campo. Nesse momento, o governo estadual interessou-se pelo trabalho do naturalista sueco, oferecendo recursos para que continuasse seus estudos. De volta ao Paraná, reinicia suas coletas em dezembro de 1913, quando percorre quase todo o território estadual até outubro de 1916, agora em companhia do também botânico Gösta Jönsson. Para a expedição, visita “... mais de uma centena de localidades e assim organiza uma coleção majestosa, composta de 4.500 números de Fanerógamas e uns 200 musgos em apenas 2 1/2 anos de trabalho ou sejam 30 meses de atividade” (Angely, 1955). Essa coleção, cabe lembrar, incluía material oriundo do chamado “Território Contestado” e, desta forma, grande parte da numeração alude à região hoje pertencente ao estado de Santa Catarina. O desfecho dessa viagem porém, teve momentos desconfortáveis. Com a eclosão da Primeira Grande Guerra, o governo do Paraná não pode mais financiar suas pesquisas, abalando fortemente as finanças do pesquisador e colocando-o num delicado dilema: voltar para sua pátria ou gastar suas economias, conseguidas com grande sacrifício ao longo de sua vida e que lhe garantiria uma velhice com dignidade, e permanecer em terras paranaenses. Optou pela segunda! No cômputo total, o número de exemplares colecionados por Dusén no Paraná (incluindo algumas áreas antigamente consideradas como - Plantas vasculares do Paraná -

| 33

Esboços biográficos

tal) chega a 18.500, cada qual com três ou mais duplicatas e incluindo mais de quatro mil espécies e cerca de 400 espécimes-tipo (Angely, 1955). A maior parte de seu legado paranaense foi depositada no Naturhistoriska riksmuseet de Estocolmo, com cópias dispersadas por todo o mundo, especialmente nos herbários do Missouri Botanical Garden (St. Louis, EUA), The Academy of Natural Sciences (Philadelphia, EUA), Smithsonian Institution (Washington, EUA), Field Museum of Natural History (Chicago, EUA) e no Royal Botanic Gardens (Kew, Inglaterra). As coleções atualmente mantidas no Brasil incluem pequena representação, apesar da ligação institucional existente entre Dusén e os governos federal e estadual. Aparentemente resumem-se a acervos de pequeno porte no Museu Nacional do Rio de Janeiro e no Instituto de Botânica de São Paulo. Em Curitiba uma parcela está no Museu Botânico Municipal (MBM), que absorveu o chamado Herbário Per Karl Dusén (PKDC), antes mantido pelo Museu de História Natural Capão da Imbuia. Sua espetacular contribuição à flora paranaense é sempre lembrada em nomes científicos de plantas (cerca de 70, entre gêneros e espécies), mas também de um lagarto endêmico do Cerrado: Tupinambis dusenii Lönnberg, 1910, cujo tipo provém do Paraná. Nos anos 70, a Sociedade Paranaense de Ciências Naturais (ora inativa) editava o periódico Dusenia, batizado em sua homenagem e com ampla distribuição internacional. De sua lavra ou por iniciativa de terceiros, há algumas dezenas de artigos que aludem às plantas do Paraná, o que representa o primeiro grande momento de contribuições ao conhecimento da flora estadual. No Paraná, o nome de Dusén se relaciona indelevelmente com dois de seus mais dedicados companheiros, com os quais chegou a dividir numeração de coleta: Bruno Rudolf Lange e Carlos J. F. Westerman, respectivamente engenheiro e diretor das estradas de ferro do Paraná. Essa amizade lhe propiciou condições especiais: um vagão inteiro de trem foi transformado em dormitório e cedido a ele, destinado exclusivamente às suas coletas e pesquisas. Com isso, ao tempo em que esgotavam-se as coletas em determinada região, seu vagão-dormitório era engatado em uma das locomotivas e transferido para um outro local ainda não explorado. Alí, então, permanecia o pesquisador durante mais um período, até que houvesse coletado e explorado tudo o que lhe interessasse. É por esse motivo que a grande maioria das novas espécies coletadas por Dusén pode ser encontrada nos mesmos locais visitados pelo botânico, bastando-se para isso seguir a rota das estradas de ferro que, provenientes de São Paulo, atravessam o Paraná e adentram o estado de Santa Catarina. Uma quarta personalidade completa esse notável grupo de amigos, o pintor Alfredo Andersen, a quem devemos um retrato a óleo do botânico (atualmente conservado no Museu - Plantas vasculares do Paraná -

34 |

Esboços biográficos

Alfredo Andersen de Curitiba), executado provavelmente por ocasião de sua derradeira viagem ao Paraná. Quando de seu retorno à Suécia, já contando com 60 anos de idade, Dusén já se encontrava em grandes dificuldades financeiras. Quase por acaso, seus parentes e amigos o encontraram vivendo à beira da miséria, na sorte infeliz de uma existência voltada inteiramente à ciência. Graças a um acordo prévio que demandou grandes esforços, foi possível fazer com que o parlamento sueco, a título de medida extraordinária, lhe assegurasse uma pensão vitalícia. Com extrema modéstia e parcimônia natural, Dusén ficou, porém, com a existência garantida e pôde dedicar-se inteiramente ao estudo do material que havia reunido durante os anos de viagens. Quase que a totalidade de suas coleções pode ser encontrada no herbário de Estocolmo, na Suécia. Do material deixado no Paraná, o descaso fez com que grande parte do material fosse destruído. O pouco que restou encontra-se hoje sob a guarda do Museu Botânico Municipal de Curitiba. Günter Theodor Tessmann

Lübeck, Alemanha: 2 de abril de 1884  Curitiba: 15 de novembro de 1969

Tessmann, embora celebrado no Paraná como botânico, foi também um destacado etnólogo e linguista, além de naturalista auto-didata. Trata-se, sem dúvida, de mais uma daquelas personalidades de vulto que passaram pelo Paraná e lamentavelmente foram quase que esquecidas. Antes de vir ao Brasil, realizou diversas viagens de pesquisa para a região ocidental da África (1904 a 1914), ilha de Fernando Pó (1915-1916) e, depois o Peru, incluindo a área fronteiriça com a Bolívia, Equador e Venezuela (19211926), publicando farta literatura que o consagrou internacionalmente como antropólogo. Tessmann tinha grande predileção por botânica e entomologia, mas não descartava outros organismos, que também colecionava e encaminhava para coleções. Até a década de 30, suas exsicatas eram enviadas para Berlim, mas esse material foi quase todo destruído na Segunda Grande Guerra (Stafleu & Cowan, 1986). Remeteu plantas também ao Natural History Museum de Londres, mas também há algum material no Jardim Botânico de Kew (Londres) e certamente em vários outros. Sua enorme colaboração com todos os campos da Zoologia no oeste da África, foi relatada por Papenheim (1911-1925) em sete artigos revisivos. Trinta e duas espécies, subespécies e formas de borboletas por ele colecionadas na Amazônia, uma vez reconhecidas como novas, foram descritas por ele mesmo (Tessmann, 1928). Além disso, são vários os táxons de plantas e animais descritos em - Plantas vasculares do Paraná -

| 35

Esboços biográficos

sua homenagem, geralmente da Amazônia peruana e da África ocidental. Tessmann chegou em 1936 a Curitiba, quando passou a coletar plantas em diversas regiões do Paraná; possivelmente o primeiro lugar foi o vale do rio Ivaí de onde trouxe espécimes hoje guardados no Jardim Botânico de Kew (Londres), cujas datas indicadas encontram-se entre janeiro e março de 1937. Para essa viagem preparou fichas especiais impressas para a ocasião com o padrão: “Pflanzen aus Süd-Brasilien” (“Plantas do Sul do Brasil”) “Nord-Paraná: Gebiet des mittleren Ivahy/ ca. ____ m ü. M.” (“Norte do Paraná: região do médio Ivaí/cerca de ____metros sobre o nível do mar”). Por volta do início da década de 40, vinculou-se ao Instituto de História Natural (depois Museu de História Natural Capão da Imbuia) como pesquisador associado e, entre 1943 e 1955, coletou – eventualmente em associação com o agrônomo Aroldo Frenzel (esse depois vinculado ao IBPT e à UFPR, como professor e diretor da Escola de Florestas) – plantas em diversas regiões, especialmente no litoral, na Ilha do Mel. Nesse período, quando consta ter residido em Santa Catarina e particularmente no ano de 1947, o diretor do Museu Paranaense, antropólogo José Loureiro Fernandes, tentou sua contratação como botânico da instituição, em substituição a Ralph João George Hertel (1923-1985). Os exemplares coligidos durante esse tempo (em torno de 4 mil números, segundo Angely, 1956), encontram-se em parte no Museu Botânico Municipal (MBM), via Herbário Per Karl Dusén (PKDC) e duplicatas foram remetidas a Berlim, Nova York, Estocolmo e Kew. Com base nas exsicatas das plantas que coletava, quando os rótulos originais puderam se salvar, é possível constatar que ele era também um grande artista: em várias etiquetas de suas amostras, adicionava desenhos pintados com lápis de cera, mostrando a coloração das flores e frutos. Junto a esse complemento, apenso aos espécimes que viriam a ser estudados por vários pesquisadores, também preocupava-se em anotar detalhes importantes: ambiente, hábitos da planta, coloração das flores e frutos e várias outras informações. Além de sua contribuição com coletas, publicou pelo menos dois artigos sobre botânica, um deles alguns conceitos em sistemática vegetal (Tessmann, 1951a) e outro, sobre a vegetação do Paraná e suas variações (Tessmann, 1951b). Nos anos 40 e 50 era considerado uma autoridade no estudo de fitogeografia, sendo inclusive citado por Maack (1981) e, posteriormente, em outros estudos sobre a flora paranaense (p.ex. Marques et al. 2005) ou em revisões taxonômicas. Quando de sua aposentadoria, por volta de 1962, passou a residir na Ilha do Mel em casa rústica, próxima à Fortaleza e vizinha à propriedade do também naturalista Guido Straube (1890-1937), o qual não conheceu - Plantas vasculares do Paraná -

36 |

Esboços biográficos

pessoalmente por razões cronológicas. Suas coletas foram quase que inteiramente depositadas no herbário de Berlin, as quais, infelizmente, foram em sua maior parte destruídas durante a segunda guerra mundial. Luiza Theresa Deconto Dombrowski Curitiba, 5 de agosto de 1931

Dona Luiza formou-se em História Natural pela UFPR em 1953 e, anos depois, em Odontologia, profissão que exerceu por 13 anos, intercalando-a com suas atividades de pesquisa florística. Logo após ter concluído o curso (1954), foi admitida como voluntária no Museu Paranaense, na época sob direção do antropólogo José Loureiro Fernandes. Após cerca de seis meses nessa condição, passou a atuar efetivamente com a botânica, inicialmente junto a Ayrton de Matos e como funcionária da Secretaria de Estado da Agricultura, condição que manteve até sua aposentadoria em 1993. Desta forma, acompanhou pessoal e institucionalmente todas as instâncias do então Museu de História Natural Capão da Imbuia, desde seu vínculo com o Museu Paranaense, passando por Instituto de História Natural (1956-1963) e Instituto de Defesa do Patrimônio Natural (1956-1978) até a denominação atual, tendo ali atuado como curadora do Herbário Per Karl Dusén (PKDC), antes de sua transferência para o Museu Botânico Municipal em 1993. Dentre seus artigos, alguns são importantes para o conhecimento da flora curitibana, como “A vegetação do Capão da Imbuia” (1967) e “Contribuição para o estudo da flora dos campos da região leste de Curitiba” (1972), ambos em coautoria com a também naturalista Yoshiko Saito Kuniyoshi. Também lançou, em 1989, o livro “Gramíneas do Paraná”, uma revisão das espécies de Poaceae ocorrentes no estado. Durante suas quase quatro décadas de atividade, explorou principalmente o litoral e diversas localidades de Curitiba e região metropolitana, os chamados Campos Gerais, incluindo a região de São Luiz do Purunã, Palmeira, Ponta Grossa, Castro, Piraí do Sul e Jaguariaíva. Graças a essa dedicação ao trabalho de campo, colecionou cerca de 27 mil números, demonstrando grande interesse pelas Poaceae, Pteridófitas e Bromeliaceae. A totalidade de suas coleções foi depositada no Herbário Per Karl Dusén, atualmente sob a guarda da Prefeitura Municipal de Curitiba

Gerdt Guenther Hatschbach - Plantas vasculares do Paraná -

| 37

Esboços biográficos Curitiba, 22 de agosto de 1923  Curitiba, 16 de abril de 2013

Foi, sem dúvida nenhuma, o principal botânico a realizar pesquisas sobre a flora paranaense. Seu interesse pelas ciências naturais começou em 1934 com os insetos, atividade essa que, a partir de 1937, foi se tornando cada vez menos presente em sua vida, haja vista a crescente admiração que passou a ter pelas plantas. Na década de 50 decide dedicar-se integralmente à Botânica, iniciando a coleção que é hoje o maior e mais precioso registro da flora do Paraná. Vivendo em uma época onde boa parte do estado era ainda coberta por florestas e campos naturais, teve o privilégio de ser o primeiro botânico a realizar pesquisas em regiões até então completamente desconhecidas, muitas dessas já conpletamente alteradas ou, até mesmo, extintas do cenário paranaense. São seus, por exemplo, os únicos registros das espécies que existiam nas Sete Quedas, em Guaíra, hoje completamente inundadas pelo lago de Itaipu. Muitas dessas espécies nunca mais foram encontradas na natureza e suas coletas são um importante, e triste, testemunho de sua existência. Em 1965 foi convidado por Ivo Arzua, prefeito de Curitiba, para organizar o Museu Botânico Municipal (MBM) em uma pequena construção no Passeio Público, exercendo a sua chefia. Tendo mais espaço para suas coleções, e com a curiosidade e inquietação que lhe eram peculiares, é a partir desta época que rompe as fronteiras do Paraná e inicia uma série de viagens a outros estados brasileiros, sempre com o intuito de buscar o novo, o desconhecido, o que por ele era graciosamente definido como “papa-fina”. Assim, são dele também importantes registros das floras do Mato Grosso do Sul, Mato Grosso, Minas Gerais, Bahia, Goiás e Santa Catarina. Com olhos treinados e uma dedicação ao trabalho de campo pouco vista nos dias de hoje, colecionou mais de 82.000 plantas ao longo de suas viagens. Suas coleções encontram-se, em sua totalidade, no Museu Botânico Municipal de Curitiba, mas duplicatas podem ser encontradas em diversos herbários Europeus e Norte Americanos, com os quais mantinha ativo intercâmbio. Suas coletas revelaram não menos que 300 novas espécies de plantas, das quais cerca de uma centena levam seu nome, numa justa homenagem que lhe foi feita por botânicos do mundo inteiro – esses números, impressionantes, são comparáveis apenas a alguns dos primeiros naturalistas europeus que coletaram no Brasil, ainda no tempo imperial. Dentre os brasileiros, foi seguramente o que mais descobriu espécies novas para nossa flora. Em 1986 recebeu o título de Doutor Honoris Causa concedido pela Universidade Federal do Paraná e, em 1990 foi nomeado correspondente - Plantas vasculares do Paraná -

38 |

Esboços biográficos

da American Society of Plant Taxonomists. Aposentado compulsoriamente em 1998, aos 75 anos, foi recontratado no ano seguinte para continuar suas pesquisas, as quais realizou até ser vencido pelas dificuldades impostas pela idade avançada. Gerdt Hatscbach publicou vários trabalhos científicos, todos de grande importância para a botânica. No entanto, sua grande contribuição foi colaborar com outros pesquisadores, tornando-o uma das personalidades mais destacadas da Botânica brasileira. Sua coleção, atualmente o Museu Botânico Municipal de Curitiba, conta com cerca de 400 mil plantas, sendo fonte de consulta indispensável a qualquer botânico taxonomista. Literatura citada e consultada Abilhoa, V.; F.C. Straube & A. Cordeiro, A. 2013. Museu de História Natural Capão da Imbuia: sinopse histórica. Curitiba, Comfauna Conservação e Manejo da Vida Silvestre Ltda. 79 pp. Andrada, M.F.R. de. 1869. Diario de uma viagem mineralogica pela Provincia de S.Paulo no anno de 1805. Revista Trimensal de Historia e Geographia ou Jornal do Instituto Historico e Geographico Brasileiro 9(3): 527–548. Andrada, M.F.R. de. 1882. Jornaes das viagens pela Capitania de São-Paulo. Revista Trimensal do Instituto Historico Geographico e Ethnographico do Brasil 45(1): 5–48. Angely, J. 1955. 1° Centenário do Dr. Phil. Per Dusén, 1855-1955. Boletim do Instituto Paranaense de Botânica 1: 1–17. Angely, J. 1956. Estudo histórico das coleções botânicas do Paraná (Brasil). Boletim do Instituto Paranaense de Botânica 2: 3–8. Angely, J. 1958. Auguste de Saint-Hilaire, patrono do Instituto Paranaense de Botânica. Boletim do Instituto Paranaense de Botânica 8: 1–39. Angely, J. 1959. Index dos coletores para a Flora do Brasil, 1° parte: A - H. Boletim do Instituto Paranaense de Botânica 10: 1–15. Ardigó, F. (org.). 2011. Histórias de uma ciência regional: cientistas e suas instituições no Paraná (1940–1960). São Paulo, Editora Contexto. 363 pp. Augel, M.P. 1979. Ludwig Riedel: viajante alemão no Brasil. Salvador, Fundação Cultural do Estado da Bahia. BB. 2010. Expedição Langsdorff. Rio de Janeiro, Centro Cultural Banco do Brasil. Catálogo de Exposição. 247 pp. Bertels, D.E. (org.) 1981. A expedição científica de G.I.Langsdorff ao Brasil: 1821-1829. Brasília, Ministério da Educação e Cultura, IPHAN. 230 pp. Cordeiro, A.A.M. & M.F.M. Corrêa. 1985. Histórico do acervo ictiológico da - Plantas vasculares do Paraná -

| 39

Esboços biográficos

Divisão de Zoologia e Geologia da Prefeitura Municipal de Curitiba. Boletim da Divisão de Zoologia e Geologia, Zool. 1: 1–8. Corrêa, M.C. & Z. Koch. 2007. Museu vivo: guia ilustrado da História do Paraná. Curitiba, Olhar Brasileiro Editora. 111 pp. Dombrowski, L.T.D. 2013. [Entrevista concedida a Paulo Labiak e Fernando C. Straube em Curitiba em 24 de setembro de 2013]. Dwyer, J.D. 1955. The botanical catalogues of Auguste de St.Hilaire. Annals of the Missouri Botanical Garden 42: 153–171. Fernandes, J.L. & M.D. Nunes. 1956. Oitenta anos de vida do Museu Paranaense: edição comemorativa do 80º aniversário do Museu Paranaense. Curitiba, Museu Paranaense. 18 pp. Hoehne, F.C.; M. Kuhlmann & O. Handro. 1941. O Jardim Botânico de São Paulo, precedido de prólogo histórico e notas bio-bibliográficas de naturalistas botânicos que trabalharam para o progresso do conhecimento da flora do Brasil, especialmente no Estado de São Paulo. São Paulo, Secretaria da Agricultura, Indústria e Comércio de São Paulo, Departamento de Botânica do Estado. 656 p. Klockmann, T. 1988. Günther Tessmann, König im Weissen Fleck: Das ethnologische Werk im Spiegel der Lebenserinnerungen: ein biographischwerkkritischer Versuch. Tese de doutoramento, Universidade de Hamburgo, Alemanha. 313 pp. Komissarov, B. 1994. Expedição Langsdorff: acervo e fontes históricas. São Paulo, Editora da Unesp. 126 pp. Maack, R. 1981. Geografia física do Estado do Paraná. Curitiba, Livraria José Olympio e Secretaria do Estado da Cultura e do Esporte do Paraná. 442 pp. Marques, M.C.M. & R.M. Britez (orgs.). 2005. História natural e conservação da Ilha do Mel. Curitiba, Editora UFPR. 266 pp. Mello-Leitão, C. de. 1937. A Biologia no Brasil. São Paulo, Companhia Editora Nacional. Série Brasiliana vol. 99, 331 pp. Mello-Leitão, C. de. 1941. História das expedições científicas no Brasil. São Paulo: Companhia Editora Nacional. Série Brasiliana vol. 209, 360 pp. Müller, K. 1870. Gustav Wallis: eine biographisch naturgeschichtliche Skizze. 1. Vorberichte. Die Natur 5: 33–36; 6: 41–44; 8: 59–62; 9: 67–70; 11: 83–86; 12: 89–92; 13: 97–100; 15: 113–116; 16: 126–128; 17: 129–132; 19: 150–152; 20: 153–156; 22: 174–176; 23: 180–182; 24: 185–188. Neiva, A. 1929. Esboço histórico sobre a Botanica e Zoologia no Brasil: de Gabriel Soares de Souza, 1587, a 7 de setembro de 1922. São Paulo: Sociedade Impressora Paulista. 143 pp. (Reimpressa pela Universidade de Brasília em 1989). Pacheco, J.F. & B.M. Whitney. 2001. Um tributo ao naturalista Freidrich - Plantas vasculares do Paraná -

40 |

Esboços biográficos

Sellow (1789–1831). Atualidades Ornitológicas 100: 6–7. Papávero, N. 1971-1973. Essays on the history of Neotropical Dipterology with special reference to collectors (1750-1905). São Paulo, Museu de Zoologia, 2 vols., 446 pp. Pappenheim P. 1911-1915. Zoologische Ergebnisse der Expedition des Herrn G. Tessmann nach Süd-Kamerun und Spanisch-Guinea. Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum in Berlin 5(3): 387–392; 5(3): 505–551; 6(1): 117–132; 6(2): 263–312; 6(3): 335–350; 7(1): 101–114; 8(1): 41– 70. RFFSA. 1985. Estrada de ferro Paranaguá-Curitiba: uma viagem de 100 anos. Curitiba, Rede Ferroviária Federal. Edição comemorativa do Centenário da Estrada de Ferro do Paraná. 400 pp. Saint-Hilaire, A. de 1940. Viagem à Província de São Paulo e resumo das viagens ao Brasil, Província Cisplatina e Missões do Paraguai. São Paulo, Livraria Martins. Biblioteca Histórica Brasileira, volume 2. 375 pp. Saint-Hilaire, A. de. 1822. Aperçu d’un voyage dans l’interieur du Brésil, la Province Cisplatine at les missions dites du Paraguay. Mémoires du Muséum d’histoire Naturelle 9: 307–380. Saint-Hilaire, A. de. 1825. Flora Brasiliae Meridionalis. Tomus Primus. Paris, A.Belin. 395 pp + 82 pranchas. Saint-Hilaire, A. de. 1851. Voyage dans l’intérieur du Brésil, quatrième partie: Voyage dans les Provinces de Saint-Paul et de Saint-Catherine, Tome Second. Paris, Arthus Bertrand, Libraire-Éditeur, 423 pp. Saint-Hilaire, A. de. 1978. Viagem a Curitiba e Província de Santa Catarina. Belo Horizonte, Editora Itatiaia. 209 pp. Saint-Hilaire, A.; A. Jussieu & J. Cambessedes. 1829. Flora Brasiliae Meridionalis. Tomus Secundus. Paris, A.Belin. 381 pp + 159 pranchas. Saint-Hilaire, A.; A. Jussieu & J. Cambessedes. 1852. Flora Brasiliae Meridionalis. Tomus Tertius. Paris, A.Belin. 160 pp + 192 pranchas. Sampaio, A.J. de 1919. A Secção de Botânica no primeiro século de existencia no Museu Nacional. Archivos do Museu Nacional do Rio de Janeiro 22: 37–47. Sampaio, A.J. de. 1928. Auguste de Saint’Hilaire (1779-1853): bio-bibliographia, solemnisando a inauguração do busto em bronze de AUGUSTE de SAINT’HILAIRE no Museu Nacional, em 1928, offerta do Sr. Dr. Tobias Monteiro. Boletim do Museu Nacional 4(4): 1–31. Silva, D.G.B. (org.) 1997. Os diários de Langsdorff. Volume II: São Paulo, 26 de agosto de 1825 a 22 de novembro de 1826. Campinas, Associação Internacional de Estudos Langsdorff e Rio de Janeiro, Editora Fiocruz. 333 pp. Stafleu, F.A. & R.S. Cowan. 1983. Taxonomic literature: a selective guide to - Plantas vasculares do Paraná -

| 41

Esboços biográficos

botanical publications and collections with dates, commentaries and types. Vol IV: P-Sac. Utrecht (Holanda), Bohn, Scheltema & Holkema. 1214 pp. Stafleu, F.A. & R.S. Cowan. 1985. Taxonomic literature: a selective guide to botanical publications and collections with dates, commentaries and types. Vol V: Sal-Ste. Utrecht (Holanda), Bohn, Scheltema & Holkema. 1066 pp. Stafleu, F.A. & R.S. Cowan. 1986. Taxonomic literature: a selective guide to botanical publications and collections with dates, commentaries and types. Vol VI: Sti-Vuy. Utrecht (Holanda), Bohn, Scheltema & Holkema. 926 pp. Stafleu, F.A. & R.S. Cowan. 1988. Taxonomic literature: a selective guide to botanical publications and collections with dates, commentaries and types. Vol VII: W-Z. Boston (EUA), The Hague. 653 pp. Stellfeld, C. 1942. A coleção Dusén do Museu Paranaense. Arquivos do Museu Paranaense 6: 61-78. Straube, F.C. 2011. Ruínas e urubus: História da Ornitologia no Paraná, Período Pré-Nattereriano (1541–1819). Curitiba, Hori Consultoria Ambiental. Hori Cadernos Técnicos n° 3, 196 pp. Straube, F.C. 2012. Ruínas e urubus: história da Ornitologia no Paraná. Período de Natterer, 1 (1820–1834). Curitiba, Hori Consultoria Ambiental. Hori Cadernos Técnicos n°5, 241 + xiii pp Straube, F.C. 2013. Ruínas e urubus: história da Ornitologia no Paraná. Período de Natterer, 2 (1835–1865). Curitiba, Hori Consultoria Ambiental. Hori Cadernos Técnicos n°6, 314 + viii pp Stresemann, E. 1948. Der Naturforscher Friedrich Sellow (+ 1831) und sein Beitrag zur Kenntnis Brasiliens. Zoologische Jahrbüchen, Abteilung für Systematik, Geographie und Biologie der Tiere 77: 401–425. Tessmann, G. 1928. Neue Schmetterlinge aus Ostperu. Mitteilungen aus dem zoologischen Museum in Berlin 14: 115–130. Tessmann, G. 1950-1951a. Atribuições da Botânica sistemática: notas críticas acerca do método, sistema e chave. Arquivos de Biologia e Tecnologia 5/6(19): 3–24. Tessmann, G. 1950-1951b. Formações, consórcios e associações da vegetação no estado do Paraná. Arquivos de Biologia e Tecnologia 5/6(19): 347–367. Trevisan, E. 1976. A gênese do Museu Paranaense (1874-1882). Arquivos do Museu Paranaense, História 1: 1–51. Urban, I. 1893. Biographische Skizzen. 1. Friedrich Sellow (1789–1831). Englers Botanische Jahrbüch der Systematischen Pflanzengeschichte und Pflanzengeographie 17: 177-198. - Plantas vasculares do Paraná -

42 |

Esboços biográficos

Urban, I. 1908. Vitae itineraque collectorum botanicorum, notae collaboratorum biographicae, florae brasilensis ratio edendi chronologica systema, index familiarum. p.1–154. In K. P. von Martius et al. Flora Brasiliensis, enumeratio plantarum in Brasilia hactenus detectarum quas suis aliorumque botanicorum studiis descriptas et methodo naturali digestas partim icones illustratas 1(1): 1–154 + 266 + 31 pp. Wallis, G. 1859. Bereisung der Hochebene Curitiba, Provinz Parana im Südlichen Brasiliens. Hamburger Garten- und Blumenzeitung 15: 394–404. Weir, J. 1861-1862. Mission of collector to Brazil. Proceedings of the Royal Horticultural Society 1: 627–628, 643–645, 663–664, 683–685; 2: 34– 60, 559–572. Weir, J. 1863d. LII.- Descriptions of new species of plants collected by Mr.Weir in south Brazil. Proceedings of the Royal Horticultural Society 2: 294–296. Wurdack, J.J. 1970. Erroneus data on Glaziou collections of Melastomataceae. Taxon 19(6): 911–913. Yearsley, G. 2007. Gustav Wallis (1830-1878): the king of collectors. Orchid Review 115(1274): 105–109.

- Plantas vasculares do Paraná -

Lista das plantas vasculares do Paraná Samambaias e Licófitas

Athyriaceae | 45

Samambaias e Licófitas

Anemiaceae Paulo Labiak

1 gên. e 8 spp. Nativas: 8 spp.

Anemia ferruginea Kunth Anemia mandioccana Raddi Anemia phyllitidis (L.) Sw. Anemia raddiana Link Anemia simplicior (Christ) J.T. Mickel Anemia tomentosa (Savigny) Sw. Anemia villosa Humb. & Bonpl. ex Willd. Anemia warmingii Prantl

Aspleniaceae Paulo Labiak

1 gên. e 36 spp. Nativas: 35 spp. Exótica: 1 sp.

Asplenium abscissum Willd. Asplenium alatum Humb. & Bonpl. ex Willd. Asplenium auriculatum Sw. Asplenium auritum Sw. Asplenium balansae (Baker) Sylvestre Asplenium brasiliensis Sw. Asplenium cirrhatum Rich. ex Willd. Asplenium claussenii Hieron. Asplenium feei Kunze ex Fée Asplenium flabellulatum Kunze Asplenium gastonis Fée Asplenium harpeodes Kunze Asplenium inaequilaterale Willd. Asplenium incurvatum Fée Asplenium kunzeanum Klotzsch ex Rosenst. Asplenium lacinulatum Schrad. Asplenium martianum C. Chr. Asplenium mucronatum C. Presl

Asplenium muellerianum Rosenst. Asplenium nidus L. Exót. Asplenium oligophyllum Kaulf. Asplenium otites Link Asplenium pseudonitidum Raddi Asplenium pteropus Kaulf. Asplenium pulchellum Raddi Asplenium raddianum Gaudich. Asplenium radicans L. Asplenium scandicinum Kaulf. Asplenium sellowianum (Hieron.) Hieron. Asplenium serra Langsd. & Fisch. Asplenium serratum L. Asplenium stuebelianum Hieron. Asplenium triquetrum N. Murak. & R.C. Moran Asplenium ulbrichtii Rosenst. Asplenium uniseriale Raddi Asplenium wacketii Rosenst.

Athyriaceae Paulo Labiak

2 gên. e 12 spp. Nativas: 11 spp. Exótica: 1 sp.

Deparia petersenii (Kunze) M. Kato Exót.

Diplazium ambiguum Raddi Diplazium asplenioides (Kunze) C. Presl Diplazium cristatum (Desr.) Alston Diplazium herbaceum Fée Diplazium leptocarpon Fée Diplazium lindbergii (Mett.) Christ Diplazium plantaginifolium (L.) Urb. Diplazium riedelianum (Bongard ex Kuhn) C. Chr. Diplazium rostratum Fée Diplazium tamandarei Rosenst Diplazium turgidum Rosenst.

- Plantas vasculares do Paraná -

46 | Dennstaedtiaceae

Samambaias e Licófitas

Blechnaceae Paulo Labiak

2 gên e 20 spp. Nativas: 20 spp.

Blechnum acutum (Desv.) Mett. Blechnum asplenioides Sw. Blechnum australe L. Blechnum austrobrasilianum de la Sota Blechnum brasiliense Desv. Blechnum cordatum (Desv.) Hieron. Blechnum divergens Mett Blechnum gracile Kaulf. Blechnum laevigatum Cav. Blechnum lanceola Sw. Blechnum lehmannii Hieron. Blechnum occidentale L. Blechnum polypodioides Raddi Blechnum sampaioanum Brade Blechnum schomburgkii (Klotzsch) C. Chr. Blechnum serrulatum Rich. Blechnum spannagelii Rosenst. Blechnum usterianum (Christ) C. Chr. Blechnum x caudatum Cav. Salpichlaena volubilis (Kaulf.) J. Sm.

Culcitaceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Culcita coniifolia (Hook.) Maxon

Cyatheaceae Paulo Labiak

2 gên e 12 spp. Nativas: 12 spp.

Alsophila setosa Kaulf. Alsophila sternbergii (Sternb.) D.S.Conant Cyathea atrovirens (Langsd. & Fisch.) Domin Cyathea corcovadensis (Raddi) Domin Cyathea delgadii Sternb. Cyathea hirsuta C. Presl Cyathea leucofolis Domin Cyathea myriotricha (Baker) R.C. Moran & J.Prado Cyathea phalerata Mart. Cyathea uleana (A. Samp.) Lehnert Cyathea villosa Willd.

Dennstaedtiaceae Paulo Labiak

5 gên. e 12 spp. Nativas: 12 spp.

Dennstaedtia cicutaria (Sw.) T. Moore Dennstaedtia dissecta T. Moore Dennstaedtia globulifera (Poir.) Hieron. Dennstaedtia obtusifolia (Willd.) T. Moore Histiopteris incisa (Thunb.) J. Sm. Hypolepis acantha Schwart. Hypolepis mitis Kuhn Hypolepis rigescens (Kunze) T. Moore Hypolepis rugulosa Hypolepis stolonifera Fée Pteridium arachnoideum (Kaulf.) Maxon Saccoloma elegans Kaulf.

Alsophila capensis (L.f.) J. Sm. subsp.polypodioides (Sw.) Conant - Plantas vasculares do Paraná -

Dryopteridaceae | 47

Samambaias e Licófitas

Dicksoniaceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Dicksonia sellowiana Hook.

Dryopteridaceae Paulo Labiak

12 gên. e 55 spp. Nativas: 55 spp.

Arachniodes denticulata (Sw.) Ching Bolbitis serratifolia Schott Ctenitis anniesii (Rosenst.) Copel. Ctenitis aspidioides (C. Presl) Copel. Ctenitis bigarellae Schwartsb. et al. Ctenitis distans (Brack.) Ching Ctenitis eriocaulis (Fée) Alston Ctenitis falciculata (Raddi) Ching Ctenitis paranaensis (C. Chr.) Lellinger Ctenitis pedicellata (Christ) Copel. Ctenitis submarginalis (Langsd. & Fisch.) Ching Elaphoglossum alpestre (Gardner) T. Moore Elaphoglossum beaurepairei (Fée) Brade Elaphoglossum brachyneuron (Fée) J. Sm. Elaphoglossum brevipes (Kunze) T. Moore Elaphoglossum burchellii (Baker) C.Chr. Elaphoglossum chrysolepis ( Fée ) Alston Elaphoglossum crassinerve (Kunze) T. Moore Elaphoglossum didymoglossoides C.Chr.

Elaphoglossum edwallii Rosenst. Elaphoglossum gayanum (Fée) T. Moore Elaphoglossum glabellum J. Sm. Elaphoglossum glaziovii (Fée) Brade Elaphoglossum horridulum (Kaulf.) J. Sm. Elaphoglossum iguapense Brade Elaphoglossum langsdorffii (Hook. & Grev.) T. Moore Elaphoglossum lingua (C. Presl) Brack. Elaphoglossum luridum (Fée) Christ Elaphoglossum macrophyllum (Mett. ex Kuhn) Christ Elaphoglossum nigrescens (Hook.) T. Moore ex Diels Elaphoglossum pachydermum (Fée) T. Moore Elaphoglossum paulistanum Rosenst. Elaphoglossum sellowianum (Klotzsch ex Kuhn) T. Moore Elaphoglossum squamipes (Hook.) T. Moore Elaphoglossum strictum (Raddi) T. Moore Elaphoglossum subarborescens Rosenst. Elaphoglossum ulei Christ Elaphoglossum vagans (Mett.) Hieron. Elaphoglossum wettsteinii Christ Lastreopsis amplissima (C. Presl) Tindale Lastreopsis effusa (Sw.) Tindale Megalastrum abundans (Rosenst.) A.R. Sm. & R.C. Moran Megalastrum albidum R.C. Moran, J. Prado & Labiak Megalastrum connexum (Kaulf.) A.R. Sm. & R.C. Moran

- Plantas vasculares do Paraná -

48 | Hymenophyllaceae

Samambaias e Licófitas

Megalastrum oreocharis (Sehnem) Salino & Ponce Megalastrum umbrinum (C.Chr.) A.R. Sm. & R.C. Moran Mickelia scandens (Raddi) R.C. Moran, Labiak & Sundue Olfersia cervina Kunze Polybotrya cylindrica Kaulf. Polystichum montevidense (Spreng.) Rosenst. Polystichum platylepis Fée Rumohra adiantiformis (G.Forst.) Ching Stigmatopteris bradei Rosenst. Stigmatopteris caudata (Raddi) C.Chr. Stigmatopteris heterocarpa (Fée) Rosenst.

Equisetaceae Paulo Labiak

1 gên. e 2 spp. Nativas: 1 sp. Exóticas: 1 sp.

Equisetum giganteum L. Equisetum hyemale L. Exót.

Gleicheniaceae Paulo Labiak

3 gên. e 9 spp. Nativas: 9 spp.

Dicranopteris flexuosa (Schrad.) Underw. Dicranopteris nervosa (Kaulf.) Maxon Gleichenella pectinata (Willd.) Ching Sticherus bifidus (Willd.) Ching Sticherus lanuginosus (Fée) Nakai Sticherus nigropaleaceus (J.W.Sturm) J.Prado & Lellinger Sticherus penniger (Mart.) Ching

Sticherus pruinosus (Mart.) Ching Sticherus squamulosus (Desv.) Nakai

Hemidictyaceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Hemidictyum marginatum (L.) C. Presl

Hymenophyllaceae Paulo Labiak

6 gên. e 35 spp. Nativas: 35 spp.

Abrodictyum hymenophylloides (v.d. Bosch) Ebihara & Dubuisson Abrodictyum rigidum (Sw.) Ebihara & Dubuisson Didymoglossum angustifrons Fée Didymoglossum hymenoides (Hedw.) Desv. Didymoglossum krausii (Hook. & Grev.) C. Presl Didymoglossum reptans (Sw.) C. Presl Hymenophyllum asplenioides (Sw.) Sw. Hymenophyllum caudiculatum Mart. Hymenophyllum crispum Kunth Hymenophyllum elegans Spreng. Hymenophyllum fendlerianum J.W. Sturm Hymenophyllum filmenofilicum Christenh. & Schwartsb. Hymenophyllum fragile (Hedw.) C.V. Morton Hymenophyllum fucoides Sw. Hymenophyllum glaziovii Baker Hymenophyllum magellanicum Willd. ex Kunze

- Plantas vasculares do Paraná -

Lycopodiaceae | 49

Samambaias e Licófitas Hymenophyllum microcarpum Desv. Hymenophyllum myriocarpum Hook. Hymenophyllum peltatum (Poir.) Lam. Hymenophyllum polyanthos (Sw.) Sw. Hymenophyllum pulchellum Schltdl. & Cham. Hymenophyllum rufum Fée Hymenophyllum vestitum (C. Presl) Bosch Polyphlebium angustatum (Carm.) Ebihara & Dubuisson Polyphlebium diaphanum (Kunth) Ebihara & Dubuisson Polyphlebium hymenophylloides (v.d. Bosch) Ebihara & Dubuisson Polyphlebium pyxidiferum (L.) Ebihara & Dubuisson Trichomanes anadromum Rosenst. Trichomanes cristatum Kaulf. Trichomanis elegans Rich. Trichomanes lucens Sw. Trichomanes pilosum Raddi Trichomanes polypodioides L. Vandenboschia radicans (Sw.) Copel. Vandenboschia rupestris (Raddi) Ebihara & K. Iwats.

Hypodematiaceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Didymochlaena truncatula (Sw.) J. Sm.

Lindsaeaceae Paulo Labiak

1 gên. e 9 spp. Nativas: 9 spp.

Lindsaea arcuata Kunze

Lindsaea bifida (Kaulf.) Mett. ex Kuhn Lindsaea botrychioides A.St.-Hil. Lindsaea divaricata Klotzsch Lindsaea lancea (L.) Bedd. Lindsaea ovoidea Fée Lindsaea quadrangularis Raddi Lindsaea stricta (Sw.) Dryand. Lindsaea virescens Sw.

Lomariopsidaceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Lomariopsis marginata (Schrad.) Kuhn

Lophosoriaceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Lophosoria quadripinnata (Gmel.) C. Chr.

Lycopodiaceae Paulo Labiak

6 gên. e 21 spp. Nativas: 21 spp.

Diphasiastrum thyoides (Willd.) Holub Lycopodiella alopecuroides (L.) Cranfill Lycopodium clavatum L. Palhinhaea camporum (B. Øllg. & P.G. Windisch) Holub Palhinhaea cernua (L.) Franco & Vasc. Phlegmariurus heterocarpon (Fée) B. Øllg. Phlegmariurus acerosus (Sw.) B.

- Plantas vasculares do Paraná -

50 | Osmundaceae

Samambaias e Licófitas

Øllg. Phlegmariurus badinianus (B. Øllg. & P. G. Windisch) B. Øllg. Phlegmariurus biformis (Hook.) B. Øllg. Phlegmariurus comans (Herter ex Nessel) B. Øllg. Phlegmariurus fontinaloides (Spring) B. Øllg. Phlegmariurus hexastichus (B. Øllg. & P.G. Windisch) B. Øllg. Phlegmariurus loefgrenianus (Silveira) B. Øllg. Phlegmariurus mandiocanus (Raddi) B. Øllg. Phlegmariurus mollicomus (Spring) B. Øllg. Phlegmariurus nudus (Nessel) B. Øllg. Phlegmariurus quadrifariatus (Bory) B. Øllg. Phlegmariurus reflexus (Lam.) B. Øllg. Phlegmariurus taxifolius (Sw.) B. Øllg. Phlegmeriurus flexibilis (Fée) B. Øllg. Pseudolycopodiella meridionalis (Underw. & F.E. Lloyd) Holub

Lygodiaceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Danaea moritziana C. Presl Danaea nodosa (L.) Sm. Eupodium kaulfussii (J. Sm.) J. Sm. Marattia cicutifolia Kaulf.

Marsileaceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Marsilea ancylopoda A. Braun

Nephrolepidaceae Paulo Labiak

1 gên. e 5 sp. Nativas: 4 spp. Exóticas: 1 sp.

Nephrolepis biserrata (Sw.) Schott Nephrolepis cordifolia (L.) C. Presl Nephrolepis exaltata (L.) Schott Nephrolepis pectinata (Willd.) Schott Exót. Nephrolepis rivularis (Vahl) Mett. ex Krug

Oleandraceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Oleandra articulata (Sw.) C. Presl

Ophioglossaceae Paulo Labiak

Lygodium volubile Sw.

1 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Marattiaceae

Ophioglossum crotalophoroides Walter Ophioglossum palmatum L. Ophioglossum reticulatum L.

Paulo Labiak

3 gên. e 5 spp. Nativas: 5 spp.

Danaea geniculata Raddi - Plantas vasculares do Paraná -

Polypodiaceae | 51

Samambaias e Licófitas

Osmundaceae Paulo Labiak

2 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Osmunda regalis L. Osmundastrum cinnamomeum (L.) C. Presl

Plagiogyriaceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Plagiogyria fialhoi (Fée) Copel.

Polypodiaceae Paulo Labiak

19 gên. e 65 spp. Nativas: 65 spp.

Alansmia reclinata (Brack.) A. Moguel & M. Kessler Campyloneurum acrocarpon Fée Campyloneurum aglaolepis (Alston) de la Sota Campyloneurum austrobrasilianum (Alston) de la Sota Campyloneurum decurrens (Raddi) C. Presl Campyloneurum fallax Fée Campyloneurum minus Fée Campyloneurum nitidum (Kaulf.) C. Presl Campyloneurum rigidum J. Sm. Ceradenia albidula (Baker) L.E. Bishop Ceradenia spixiana (Mart. Ex Mett.) L.E. Bishop Cochlidium punctatum (Raddi) L.E.Bishop Cochlidium serrulatum (Sw.) L.E.Bishop

Dicranoglossum furcatum (L.) J. Sm. Grammitis fluminensis Fée Lellingeria apiculata (Kunze ex Klotzsch) A.R. Sm. & R.C. Moran Lellingeria brevistipes (Mett. ex Kuhn) A.R. Sm. & R.C. Moran Lellingeria depressa (C.Chr.) A.R. Sm. & R.C. Moran Lellingeria itatimensis (C.Chr.) A.R. Sm. & R.C. Moran Leucotrichum organense (Gardner) Labiak Leucotrichum schenckii (Hieron.) Labiak Melpomene albicans Lehnert Melpomene melanosticta (Kunze) A.R. Sm. & R.C. Moran Melpomene peruviana (Desv.) A.R. Sm. & R.C. Moran Melpomene pilosissima (M.Martens & Galeotti) A.R. Sm. & R.C. Moran Microgramma geminata (Schrad.) R.M.Tryon & A.F.Tryon Microgramma lindbergii (Mett.) de la Sota Microgramma percussa (Cav.) de la Sota Microgramma squamulosa (Kaulf.) de la Sota Microgramma tecta (Kaulf.) Alston Microgramma vacciniifolia (Langsd. & Fisch.) Copel. Moranopteris achilleifolia (Kaulf.) R.Y. Hirai & J. Prado Moranopteris gradata (Baker) R.Y. Hirai & J. Prado Moranopteris setosa (Kaulf.) R.Y. Hirai & J. Prado Niphidium crassifolium (L.) Lellinger Niphidium rufosquamatum Lellinger

- Plantas vasculares do Paraná -

52 | Pteridaceae

Samambaias e Licófitas

Pecluma chnoophora (Kunze) Salino & Costa Assis Pecluma filicula (Kaulf.) M.G. Price Pecluma paradiseae (Langsd. & Fisch.) M.G. Price Pecluma pectinatiformis (Lindm.) M.G. Price Pecluma recurvata (Kaulf.) M.G. Price Pecluma robusta (Fée) M. Kessler & A.R. Sm. Pecluma sicca (Lindm.) M.G. Price Pecluma singeri (de la Sota) M.G. Price Pecluma truncorum (Lindm.) M.G. Price Phlebodium areolatum (Humb. & Bonpl. ex Willd.) J. Sm. Phlebodium decumanum (Willd.) J. Sm. Phlebodium pseudoaureum (Cav.) Lellinger Pleopeltis astrolepis (Liebm.) E.Fourn. Pleopeltis hirsutissima (Raddi) de la Sota Pleopeltis lepidopteris (Langsd. & Fisch.) Kunze Pleopeltis macrocarpa (Bory ex Willd.) Kaulf. Pleopeltis minima (Bory) J. Prado & R. Hirai Pleopeltis pleopeltidis (Fée) de la Sota Pleopeltis pleopeltifolia (Raddi) Alston Serpocaulon catharinae (Langsd. & Fisch.) A.R. Sm. Serpocaulon fraxinifolium (Jacq.) A.R. Sm. Serpocaulon laetum (C. Presl)

Schwartsb. & A.R. Sm. Serpocaulon latipes (Langsd. & Fisch.) A.R. Sm. Serpocaulon meniscifolium (Langsd. & Fisch.) A.R. Sm. Serpocaulon triseriale (Sw.) A.R. Sm. Serpocaulon vacillans (Link) A.R. Sm. Stenogrammitis wittigiana (Fée) Labiak Terpsichore chrysleri (Copel.) A.R. Sm. Zygophlebia longipilosa (C.Chr.) L.E. Bishop

Psilotaceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Psilotum nudum (L.) P. Beauv.

Pteridaceae Paulo Labiak

17 gên. e 64 spp. Nativas: 62 spp. Exóticas: 2 spp.

Acrostichum aureum L. Acrostichum danaeifolium Langsd. & Fisch. Adiantopsis chlorophylla (Sw.) Fée Adiantopsis perfasciculata Sehnem Adiantopsis radiata (L.) Fée Adiantopsis regularis (Kunze) T. Moore Adiantum abcissum Schrad. Adiantum curvatum Kaulf. Adiantum humile Kunze Adiantum incertum Lindm. Adiantum latifolium Lam. Adiantum lorentzii Hieron. Adiantum obliquum Willd.

- Plantas vasculares do Paraná -

Schizaeaceae | 53

Samambaias e Licófitas Adiantum pentadactylon Langsd. & Fisch. Adiantum poiretii Wilkstr. Adiantum pseudotinctum Hieron. Adiantum raddianum C. Presl Adiantum terminatum Kunze ex Miq. Adiantum tetraphyllum Willd. Anetium citrifolium (L.) Splitg. Anogramma chaerophylla (Desv.) Link Ceratopteris pteridoides (Hook.) Hieron. Ceratopteris thalictroides (L.) Brongn. Cheilanthes dichotoma Sw. Cheilanthes goyazensis (Taub.) Domin Doryopteris acutiloba (Prantl) Diels Doryopteris collina (Raddi) J. Sm. Doryopteris concolor (Langsd. & Fisch.) J. Sm. Doryopteris crenulans (Fée) Christ Doryopteris lomariacea Klotzsch Doryopteris lorenzii (Hieron.) Diels Doryopteris majestosa Yesilyurt Doryopteris nobilis (T. Moore) C.Chr. Doryopteris ornithopus (Hook. & Baker) J. Sm. Doryopteris paradoxa (Fée) H. Christ Doryopteris pentagona Pic. Serm. Doryopteris sagittifolia (Raddi) J. Sm. Doryopteris triphylla (Lam.) Christ Doryopteris varians (Raddi) J. Sm. Hecistopteris pumila (Spreng.) J. Sm. Hemionitis tomentosa (Lam.) Raddi Jamesonia insignis (Kuhn) Christenh. Pityrogramma calomelanos (L. ) Link

Pityrogramma trifoliata (L.) R.M. Tryon Polytaenium cajenense (Desv.) Benedict Polytaenium lineatum (Sw.) J. Sm. Pteris altissima Poir. Pteris angustata (Fée) C.V. Morton Pteris biaurita L. Pteris brasiliensis Raddi Pteris decurrens C. Presl Pteris deflexa Link Pteris denticulata Sw. Pteris lechleri Mett. Pteris multifida Poir. Exót. Pteris splendens Kaulf. Pteris tripartita Sw. Pteris vittata L. Exót. Radiovittaria stipitata (Kunze) E.H.Crane Tryonia areniticola (Schwartsb. & Labiak) Schuettpelz et al. Tryonia myriophylla (Sw.) Schuettpelz et al. Vittaria graminifolia Kaulf. Vittaria lineata (L.) Sm. Vittaria scabrida Klotzsch

Saccolomataceae Paulo Labiak

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Saccoloma brasiliense (C. Presl) Mett.

Salviniaceae Paulo Labiak

2 gên. e 5 spp. Nativas: 5 spp.

Azolla caroliniana Willd. Azolla filiculoides Lam.

- Plantas vasculares do Paraná -

54 | Thelypteridaceae

Samambaias e Licófitas

Thelypteridaceae

Azolla microphylla Kaulf. Salvinia auriculata Aubl. Salvinia minima Baker

Paulo Labiak

2 gên. e 36 spp. Nativas: 34 spp. Exóticas: 2 spp.

Schizaeaceae Paulo Labiak

2 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Actinostachys pennula (Sw.) Hook. Schizaea elegans (Vahl) Sw. Schizaea fluminensis Miers ex Sturm

Selaginellaceae Paulo Labiak

1 gên. e 10 spp. Nativas: 10 spp.

Selaginella contigua Baker Selaginella decomposita Spring Selaginella flexuosa Spring Selaginella macrostachya (Spring) Spring Selaginella marginata (HBK) Spring Selaginella microphylla (Kunth) Spring Selaginella muscosa Spring Selaginella sulcata (Desv. ex Poir.) Spring Selaginella tenuissima Fée Selaginella valida Alston

Tectariaceae Paulo Labiak

1 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Tectaria incisa Cav. Tectaria pilosa (Fée) R.C. Moran Tectaria vivipara Jermy & T.G. Walker

Macrothelypteris torresiana (Gaudich.) Ching Exót. Thelypteris abbiattii C.F. Reed Thelypteris amambayensis (Christ) Ponce Thelypteris araucariensis Ponce Thelypteris cheilanthoides (Kunze) Proctor Thelypteris conspersa (Schrad.) A.R. Sm. Thelypteris decurtata (Link) de la Sota Thelypteris decussata (L.) Proctor Thelypteris dentata (Forssk.) E.P.St. John Exót. Thelypteris gardneriana (Baker) C.F. Reed Thelypteris glaziovii (Christ) C.F. Reed Thelypteris hatschbachii A.R. Sm. Thelypteris hispidula (Decne.) C.F. Reed Thelypteris interrupta (Willd.) K.Iwats. Thelypteris juergensii (Rosenst.) C.F. Reed Thelypteris leprieurii (Hook.) R.M.Tryon Thelypteris longifolia (Desv.) R.M.Tryon Thelypteris lugubris (Mett.) R.M.Tryon & A.F.Tryon Thelypteris maxoniana A.R. Sm. Thelypteris metteniana Ching Thelypteris neglecta (Brade & Rosenst.) Ching Thelypteris opposita (Vahl) Ching

- Plantas vasculares do Paraná -

Thelypteridaceae | 55

Samambaias e Licófitas Thelypteris paranaensis Salino Thelypteris patens (Sw.) Small Thelypteris polypodioides (Raddi) C.F. Reed Thelypteris ptarmica (Mett.) C.F. Reed Thelypteris raddii (Rosenst.) Ponce Thelypteris recumbens (Rosenst.) C.F. Reed Thelypteris regnelliana (C.Chr.) Ponce Thelypteris retusa (Sw.) C.F. Reed Thelypteris riograndensis (Lindm.) C.F. Reed Thelypteris rivularioides (Fée) Abbiatti Thelypteris salzmannii (Fée) C.V. Morton Thelypteris scabra (C. Presl) Lellinger Thelypteris serrata (Cav.) Alston Thelypteris vivipara (Raddi) C.F. Reed

- Plantas vasculares do Paraná -

Gimnospermas

Araucariaceae | 59

Gimnospermas

Araucariaceae

Gingkoaceae

1 gên. e 3 spp. Nativas: 1 sp. Exóticas: 2 spp.

1 gên. e 1 sp. Exóticas: 1 sp.

Araucaria angustifolia (Bertol.) Kuntze Araucaria bidwillii Hook. Exót. Araucaria columnaris (G.Forst.) Hook. Exót.

Ginkgo biloba L. Exót.

Miriam Kaehler

Miriam Kaehler

Cupressaceae Miriam Kaehler

7 gên. e 13 spp. Exóticas: 13 spp.

Callitris preissii Miq. Exót. Callitropsis lusitanica (Mill.) D.P. Little Exót. Callitropsis macrocarpa (Hartw. ex Gordon) D.P. Little Exót. Chamaecyparis lawsoniana (A. Murray) Parl. Exót. Chamaecyparis obtusa (Siebold & Zucc.) Endl. Exót. Chamaecyparis pisifera (Siebold & Zucc.) Endl. Exót. Cupressus funebris Endl. Exót. Cupressus sempervirens L. Exót. Juniperus chinensis L. Exót. Juniperus communis L. Exót. Juniperus squamata Lamb. Exót. Platycladus orientalis (L.) Franco Exót. Thujopsis dolabrata (L.f.) Siebold & Zucc. Exót.

Cycadaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Exóticas: 2 spp.

Cycas revoluta Thunb. Exót. Cycas thouarsii Gaudich. Exót.

Pinaceae

Miriam Kaehler

1 gên. e 6 spp. Exóticas: 6 spp.

Pinus caribaea Morelet Exót. Pinus echinata Mill. Exót. Pinus elliottii Engelm. Exót. Pinus halepensis Mill. Exót. Pinus rigida Mill. Exót. Pinus taeda L. Exót.

Podocarpaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Podocarpus brasiliensis Laubenf. Podocarpus lambertii Klotzsch ex Endl. Podocarpus sellowii Klotzsch ex Endl.

Taxodiaceae Miriam Kaehler

4 gên. e 4 spp. Exóticas: 4 spp.

Cryptomeria japonica (Thunb. ex L.f.) D.Don Exót. Cunninghamia lanceolata (Lamb.) Hook. Exót. Sequoia sempervirens (D. Don) Endl. Exót. Taxodium distichum (L.) Rich. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Angiospermas

Acanthaceae | 63

Angiospermas

Acanthaceae Cíntia Kameyama

23 gên. e 67 spp. Nativas: 52 spp. Exóticas: 15 spp.

Acanthus mollis L. Exót. Aphelandra chamissoniana Nees Aphelandra liboniana Linden ex Hook. f. Aphelandra longiflora (Lindl.) Profice Aphelandra ornata (Nees) T. Anderson Aphelandra schottiana (Nees) Profice Asystasia gangetica (L.) T.Anderson Exót.

Avicennia germinans (L.) L. Avicennia schaueriana Stapf & Leechm. ex Moldenke Clistax brasiliensis Mart. Dicliptera squarrosa Nees Dyschoriste hygrophiloides (Nees) Kuntze Dyschoriste lavandulaceae (Nees) Kuntze Hemigraphis alternata (Burm. f.) T. Anderson Exót. Hygrophila costata Nees Hypoestes phyllostachya Baker Exót. Hypoestes sanguinolenta (Van Houtte) Hook. f. Exót. Justicia brandegeana Wassh. & L.B. Sm. Exót. Justicia brasiliana Roth Justicia carnea Lindl. Justicia catharinensis Lindau Justicia comata (L.) Lam. Justicia cydoniifolia (Nees) Lindau Justicia floribunda (C.Koch) Wassh. Justicia goudotii V.A.W.Graham Justicia hatschbachii (Rizzini) Wassh. & L.B.Sm. Justicia kleinii Wassh. & L.B.Sm.

Justicia laevilinguis (Nees) Lindau Justicia lythroides (Nees) V.A.W. Graham Justicia ramulosa (Morong) C.Ezcurra Justicia rusbyi (Lindau) V.A.W.Graham Justicia scheidweileri V.A.W.Graham Exót.

Justicia schenckiana Lindau Lepidagathis diffusa (Nees) Lindau Lepidagathis meridionalis Kameyama Mendoncia puberula Mart. Mendoncia velloziana Mart. Odontonema tubaeforme (Bertol.) Kuntze Exót. Pachystachys lutea Nees Exót. Poikilacanthus glandulosus (Nees) Ariza Esp. Pseuderanthemum riedelianum (Nees) Radlk. Ruellia angustiflora (Nees) Lindau ex Rambo Ruellia brachysiphon (Nees) Lindau Ruellia brevicaulis (Nees) Lindau Ruellia brevifolia (Pohl) C.Ezcurra Ruellia bulbifera Lindau Ruellia dissitifolia (Nees) Hiern Ruellia elegans Poir. Ruellia epallocaulos Leonard ex C.Ezcurra & Wassh. Ruellia erythropus (Nees) Lindau Ruellia geminiflora Kunth Ruellia multifolia (Nees) Lindau Ruellia simplex Wright Ruellia solitaria Vell. Sanchezia oblonga Ruiz & Pav. Exót. Staurogyne alba Braz & R.Monteiro Staurogyne eustachya Lindau Staurogyne sylvatica Lindau ex Braz

- Plantas vasculares do Paraná -

64 | Alismataceae

Angiospermas

& R.Monteiro Stenandrium diphyllum Nees Stenandrium mandioccanum Nees Stenandrium tenellum Nees Streblacanthus dubiosus (Lindau) V.M.Baum Strobilanthes dyeriana Mast. Exót. Thunbergia alata Bojer ex Sims Exót. Thunbergia erecta (Benth.) T. Anderson Exót. Thunbergia laurifolia Lindl. Exót. Thunbergia mysorensis (Wight) T. Anderson Exót.

Achatocarpaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Achatocarpus praecox Griseb.

Actinidiaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Actinidia deliciosa (A.Chev.) C.F.Liang & A.R.Ferguson Exót.

Adoxaceae Miriam Kaehler

Aizoaceae

Miriam Kaehler

3 gên. e 3 spp. Exóticas: 3 spp.

Carpobrotus aequilaterus (Haw.) N.E. Br. Exót. Lampranthus productus N.E. Br. Exót. Tetragonia tetragonoides (Pall.) Kuntze Exót.

Alismataceae Miriam Kaehler

2 gên. e 10 spp. Nativas: 8 spp. Exóticas: 2 spp.

Echinodorus bolivianus (Rusby) Holm-Niels. Echinodorus grandiflorus (Cham. & Schltr.) Micheli Echinodorus grisebachii Small Exót. Echinodorus macrophyllus (Kunth) Micheli Echinodorus paniculatus Micheli Echinodorus tenellus (Mart.) Buchenau Echinodorus uruguayensis Arechav. Sagittaria montevidensis Cham. & Schltdl. Sagittaria rhombifolia Cham. Sagittaria sagittifolia L. Exót.

Alstroemeriaceae

2 gên. e 5 spp.

Miriam Kaehler

Nativas: 1 sp. Exóticas: 4 spp.

2 gên. e 10 spp. Nativas: 9 spp. Exóticas: 1 sp.

Sambucus australis Cham. & Schltdl. Sambucus canadensis L. Exót. Sambucus nigra L. Exót. Viburnum odoratissimum Ker Gawl. Exót. Viburnum tinus L. Exót.

Alstroemeria amabilis M.C.Assis Alstroemeria apertiflora Baker Alstroemeria caryophyllaea Jacq. Exót. Alstroemeria cunha Vell. Alstroemeria inodora Herb. Alstroemeria isabellana Herb.

- Plantas vasculares do Paraná -

Amaranthaceae | 65

Angiospermas Alstroemeria malmeana Kraenzl. Alstroemeria psittacina Lehm. Alstroemeria sellowiana Seub. ex Schenk Bomarea edulis (Tussac) Herb.

Altingiaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Exóticas: 1 sp.

Liquidambar styraciflua L. Exót.

Amaranthaceae

Maria Salete Marchioretto

14 gên. e 56 spp. Nativas: 44 spp. Exóticas: 12 spp.

Alternanthera albida (Moq.) Griseb. Alternanthera bettzichiana (Regel) G.Nicholson Alternanthera brasiliana (L.) Kuntze Alternanthera hirtula (Mart.) R.E.Fr. Alternanthera littoralis P.Beauv. Alternanthera martii (Moq.) R.E.Fr. Alternanthera micrantha R.E.Fr. Alternanthera paronychioides A.St.Hil. Alternanthera philoxeroides (Mart.) Griseb. Alternanthera praelonga A.St.-Hil. Exót. Alternanthera puberula D.Dietr. Alternanthera pungens Kunth Alternanthera ramosissima (Mart.) Chodat Alternanthera reineckii Briq. Alternanthera rufa (Mart.) D.Dietr. Alternanthera sessilis (L.) R.Br. Alternanthera tenella Colla Amaranthus blitum L. Exót.

Amaranthus caudatus L. Exót. Amaranthus deflexus L. Exót. Amaranthus hybridus L. Exót. Amaranthus retroflexus L. Amaranthus spinosus L. Exót. Amaranthus tricolor L. Exót. Amaranthus viridis L. Exót. Blutaparon portulacoides (A.St.-Hil.) Mears Celosia argentea L. Exót. Celosia grandifolia Moq. Chamissoa acuminata Mart. Chamissoa altissima (Jacq.) Kunth Chamissoa maximiliani Mart. ex Moq. Chenopodium album L. Chenopodium ambrosioides L. Froelichia procera (Seub.) Pedersen Gomphrena celosioides Mart. Gomphrena elegans Mart. Gomphrena globosa L. Exót. Gomphrena graminea Moq. Gomphrena macrocephala A.St.-Hil. Gomphrena paranensis R.E.Fr. Gomphrena regeliana Seub. Gomphrena riparia Pedersen Gomphrena vaga Mart. Gomphrena virgata Mart. Hebanthe eriantha (Poir.) Pedersen Hebanthe pulverulenta Mart. Herbstia brasiliana (Moq.) Sohmer Iresine diffusa Humb. & Bonpl. ex Willd. Iresine herbstii Hook. Exót. Pfaffia glabrata Mart. Pfaffia glomerata (Spreng.) Pedersen Pfaffia gnaphaloides (L.f.) Mart. Pfaffia jubata Mart. Pfaffia tuberosa (Spreng.) Hicken Quaternella glabratoides (Suess.) Pedersen

- Plantas vasculares do Paraná -

66 | Amaryllidaceae

Angiospermas

Spinacia oleracea L. Exót.

Amaryllidaceae

Julie Henriette Antoinette Dutilh

11 gên. e 52 spp. Nativas: 39 spp. Exóticas: 13 spp.

Agapanthus africanus (L.) Hoffmanns. Exót. Allium anceps Kellog Exót. Allium cepa L. Exót. Allium fistulosum L. Exót. Allium sativum L. Exót. Allium schoenoprasum L. Exót. Amaryllis belladonna L. Exót. Crinum X powellii hort. ex Baker Exót. Crinum americanum L. Eithea blumenavia (K. Koch & C.D. Bouché ex Carrière) Ravenna Eucharis grandiflora Planch. & Linden Exót. Griffinia paubrasilica Ravenna Exót. Hippeastrum aulicum (Ker Gawl.) Herb. Hippeastrum blossfeldiae (Traub & J.L.Doran) Van Scheepen Hippeastrum gertianum (Ravenna) Dutilh Hippeastrum glaucescens (Mart.) Herb. Hippeastrum glaucescens (Mart.) Herb. Hippeastrum guarapuavicum (Ravenna) Van Scheepen Hippeastrum iguazuanum (Ravenna) T.R.Dudley & M.Williams Hippeastrum marumbiense (Ravenna) Van Scheepen Hippeastrum psittacinum (Ker Gawl.) Herb.

Hippeastrum puniceum (Lam.) Kuntze Hippeastrum reticulatum (L’Hér.) Herb. Hippeastrum rubropictum (Ravenna) Meerow Hippeastrum santacatarina (Traub) Dutilh Hippeastrum striatum (Lam.) Moore Hippeastrum vittatum (L’Hér.) Herb. Narcissus pseudonarcissus L. Exót. Nothoscordum bonariense (Pers.) Beauverd Exót. Nothoscordum capivarinum Ravenna Nothoscordum clevelandicum Ravenna Nothoscordum curvipes Ravenna Nothoscordum exile Ravenna Nothoscordum gracile (Aiton) Stearn Nothoscordum gracilipes Ravenna Nothoscordum luteomajus Ravenna Nothoscordum montevidense Beauverd Nothoscordum nudicaule (Lehm.) Guagl. Nothoscordum pulchellum Kunth Nothoscordum sengesianum Ravenna Nothoscordum stenandrum Ravenna Nothoscordum gracile (Aiton) Stearn Zephyranthes amoena Ravenna Zephyranthes caerulea (Griseb.) Baker Zephyranthes caerulea (Griseb.) Baker Zephyranthes capivarina Ravenna Zephyranthes carinata Herb. Exót. Zephyranthes flavissima Ravenna Zephyranthes gracilifolius (Herb.) Nicholson Zephyranthes mesochloa Herb. ex Lindl.

- Plantas vasculares do Paraná -

Annonaceae | 67

Angiospermas Zephyranthes paranaensis Ravenna Zephyranthes robusta Baker

Anacardiaceae Cintia Luiza da Silva José Rubens Pirani

8 gên. e 22 spp. Nativas: 14 spp. Exóticas: 8 spp.

Anacardium giganteum W.Hancock ex Engl. Exót. Anacardium humile A. St.-Hil. Anacardium occidentale L. Exót. Astronium graveolens Jacq. Lithrea brasiliensis Marchand Lithrea molleoides (Vell.) Engl. Mangifera indica L. Exót. Schinus engleri F.A.Barkley Schinus fasciculatus (Griseb.) I.M.Johnst. Schinus lentiscifolius Marchand Schinus longifolius (Lindl.) Speg. Schinus molle L. Schinus polygamus (Cav.) Cabrera Schinus spinosus Engl. Schinus terebinthifolius Raddi Schinus weinmannifolius Engl. Spondias dulcis Parkinson Exót. Spondias mombin L. Exót. Spondias purpurea L. Exót. Spondias venulosa (Engl.) Engl. Exót. Tapirira guianensis Aubl. Toxicodendron striatum (Ruiz & Pav.) Kuntze Exót.

Annonaceae

Jenifer de Carvalho Lopes Renato de Mello-Silva

6 gên. e 21 spp. Nativas: 18 spp. Exóticas: 3 spp.

Annona cacans Warm. Annona coriacea Mart. Annona cornifolia A. St.-Hil. Annona crassiflora Mart. Annona dioica A. St.-Hil. Annona dolabripetala Raddi Annona emarginata (Schltdl.) H.Rainer Annona glabra L. Annona montana Macfad. Annona mucosa Jacq. Exót. Annona muricata L. Exót. Annona squamosa L. Exót. Annona sylvatica A.St.-Hil. Duguetia furfuracea (A. St.-Hil.) Saff. Duguetia lanceolata A.St.-Hil. Guatteria australis A.St.-Hil. Porcelia macrocarpa (Warm.) R.E.Fr. Unonopsis guatterioides (A.DC.) R.E.Fr. Xylopia aromatica (Lam.) Mart. Xylopia brasiliensis Spreng. Xylopia langsdorffiana A.St.-Hil. & Tul.

Apiaceae

Pedro Fiaschi

15 gên. e 45 spp. Nativas: 34 spp. Exóticas: 11 spp.

Ammi majus L. Exót. Ammi visnaga (L.) Lam. Exót. Apium prostratum Labill. Apium sellowianum H. Wolff Bowlesia incana Ruiz & Pav. Centella asiatica (L.) Urb. Exót. Conium maculatum L. Exót. Cryptotaenia canadensis (L.) DC. Exót. Cyclospermum leptophyllum (Pers.) Sprague

- Plantas vasculares do Paraná -

68 | Apocynaceae

Angiospermas

Daucus carota L. Exót. Daucus pusillus Michx. Eryngium canaliculatum Cham. & Schltdl. Eryngium chamissonis Urb. Eryngium corallinum Mathias & Constance Eryngium ebracteatum Lam. Eryngium eburneum Decne. Eryngium ekmanii H.Wolff Eryngium elegans Cham. & Schltdl. Eryngium eriophorum Cham. & Schltdl. Eryngium floribundum Cham. & Schltdl. Eryngium foetidum L. Eryngium horridum Malme Eryngium junceum Cham. & Schltdl. Eryngium juncifolium (Urb.) Mathias & Constance Eryngium koehneanum Urb. Eryngium megapotamicum Malme Eryngium mesopotamicum Pedersen Eryngium ombrophilum Dusén & H.Wolff Eryngium pandanifolium Cham. & Schltdl. Eryngium paniculatum Cav. & Dombey ex F.Delaroche Eryngium pohlianum Urb. Eryngium pristis Cham. & Schltdl. Eryngium rochei Constance Eryngium sanguisorba Cham. & Schltdl. Eryngium scirpinum Cham. Eryngium stenophyllum Urb. Eryngium subinerme (H.Wolff) Mathias & Constance Foeniculum vulgare Mill. Exót. Lilaeopsis brasiliensis (Glaz.) Affolter

Lilaeopsis tenuis A.W. Hill Pastinaca sativa L. Exót. Petroselinum crispum (Mill.) Fuss Exót. Pimpinella anisum L. Exót. Torilis arvensis (Huds.) Link Torilis japonica (Houtt.) DC. Exót.

Apocynaceae Miriam Kaehler (Apocynoideae)

Elizabeth de A. Schwarz (Asclepiadoideae) 46 gên. e 166 spp. Nativas: 151 spp. Exóticas: 15 spp.

Apocynoideae Allamanda cathartica L. Allamanda schotti Pohl. Aspidosperma australe Müll. Arg. Aspidosperma cylindrocarpon Müll. Arg. Aspidosperma macrocarpon Mart. Aspidosperma olivaceum Müll.Arg. Aspidosperma parvifolium A.DC. Aspidosperma polyneuron Mull. Arg. Aspidosperma pyricollum Müll. Arg. Aspidosperma ramiflorum Muell. Arg. Aspidosperma subincanum Mart. Aspidosperma tomentosum Mart. Catharanthus roseus (L.) Don Exót. Condylocarpon isthmicum (Vell.) A.DC. Forsteronia australis Müll.Arg. Forsteronia glabrescens Müll.Arg. Forsteronia leptocarpa (Hook. & Arn.) A.DC. Forsteronia pilosa (Vell.) Müll.Arg. Forsteronia pubescens A.DC.

- Plantas vasculares do Paraná -

Apocynaceae | 69

Angiospermas Forsteronia refracta Müll.Arg. Forsteronia rufa Müll.Arg. Forsteronia thyrsoidea (Vell.) Müll. Arg. Forsteronia velloziana (A.DC.) Woodson Hancornia speciosa Gomes Malouetia cestroides (Nees ex Mart.) Müll.Arg. Mandevilla atroviolacea (Stadelm.) Woodson Mandevilla coccinea (Hook. & Arn.) Woodson Mandevilla emarginata (Vell.) C.Ezcurra Mandevilla funiformis (Vell.) K.Schum. Mandevilla hirsuta (A.Rich.) K.Schum. Mandevilla illustris (Vell.) Woodson Mandevilla immaculata Woodson Mandevilla laxa (Ruiz & Pav.) Woodson Exót. Mandevilla longiflora (Desf.) Pichon Mandevilla pentlandiana (A.DC.) Woodson Mandevilla petraea (A.St.-Hil.) Pichon Mandevilla pohliana (Stadelm.) A.H.Gentry Mandevilla sellowii (Müll.Arg.) Woodson Mandevilla urophylla (Hook.f.) Woodson Mandevilla virescens (A.St.-Hil.) Pichon Mandevilla widgrenii C.Ezcurra Nerium oleander L. Exót. Plumeria obtusa L. Exót. Prestonia calycina Müll.Arg. Prestonia coalita (Vell.) Woodson

Prestonia cyaniphylla (Rusby) Woodson Prestonia dusenii (Malme) Woodson Prestonia quinquangularis (Jacq.) Spreng. Prestonia riedelii (Müll.Arg.) Markgr. Prestonia tomentosa R.Br. Rauvolfia sellowii Müll.Arg. Rhabdadenia madida (Vell.) Miers Tabernaemontana catharinensis A.DC. Tabernaemontana divaricata (L.) R.Br. ex Roem. & Schult. Exót. Tabernaemontana hystrix Steud. Tabernaemontana laeta Mart. Temnadenia odorifera (Vell.) J.F.Morales Temnadenia violacea (Vell.) Miers Thevetia peruviana (Pers.) K.Schum. Thevetia thevetioides (Kunth) K. Schum. Exót. Vinca herbacea Waldst. & Kit. Exót. Vinca major L. Exót. Vinca minor L. Exót.

Asclepiadoideae Araujia megapotamica (Spreng.) Don. Araujia plumosa Schltr. Araujia sericifera Brot. Asclepias aequicornu E.Fourn. Asclepias candida Vell. Asclepias curassavica L.Exót. Asclepias fruticosa L. Exót. Asclepias langsdorffii E. Fourn. Asclepias mellodora A.St.-Hil. Barjonia erecta (Vell.) K. Schum. Blepharodon ampliflorus E.Fourn. Blepharodon bicuspidatum E.Fourn. Blepharodon lineare (Decne.) Decne.

- Plantas vasculares do Paraná -

70 | Apocynaceae

Angiospermas

Blepharodon pictum (Vahl) W.D.Stevens Ceropegia woodii Schltr. Exót. Cynanchum montevidense Spreng. Ditassa burchellii Hook. & Arn. Ditassa edmundoi Fontella & Valente Ditassa hispida (Vell.) Fontella Ditassa obcordata Mart. Ditassa retusa Mart. Ditassa tomentosa (Decne.) Fontella Fischeria stellata (Vell.) E.Fourn. Funastrum clausum (Jacq.) Schltr. Gomphocarpus physocarpus E. Mey. Gonolobus parviflorus Decne. Gonolobus rostratus (Vahl) R.Br. ex Schltr. Gyrostelma bornmulleri Schltr. ex Malme Hemipogon setaceus Decne. Hoya carnosa (L.f.) R. Br. Exót. Jobinia connivens (Hook. & Arn.) Malme Jobinia hatschbachii Fontella & E.A.Schwarz Jobinia lindbergii E.Fourn. Jobinia paranaensis Fontella & Valente Macroditassa adnata (E.Fourn.) Malme Macroscepis aurea E.Fourn. Marsdenia hatschbachii Morillo Marsdenia macrophylla (Humb. & Bonpl.ex Schult.) E.Fourn. Marsdenia malmeana Rothe Matelea denticulata (Vahl) Fontella & E.A. Schwarz Matelea dusenii Morillo Matelea glaziovii (E.Fourn.) Morillo Matelea hatschbachii (Fontella & Valente) Morillo

Matelea nummularia (Decne.) Woodson Matelea orthosioides (E.Fourn.) Fontella Matelea pyrrhotricha (Decne.) Fontella Minaria acerosa (Mart.) T.U.P. Konno & Rapini Nautonia nummularia Decne. Orthosia congesta Decne. Orthosia dusenii (Malme) Fontella Orthosia hatschbachii Fontella & Goes Orthosia latipes (Decne.) Malme Orthosia loandensis Fontella & Valente Orthosia scoparia (Nutt.) Liede & Meve Orthosia urceolata E. Fourn. Orthosia virgata (Poir.) E.Fourn. Oxypetalum aequaliflorum E.Fourn. Oxypetalum alpinum (Vell.) Fontella & E.A.Schwarz Oxypetalum appendiculatum Mart. Oxypetalum arnottianum H.Buek Oxypetalum aurantiacum Malme ex Chod. & Hassl. Oxypetalum balansae Malme Oxypetalum banksii Schult. Oxypetalum capitatum Mart. Oxypetalum chodatianum Malme Oxypetalum confusum Malme Oxypetalum cordifolium (Vent.) Schltr. Oxypetalum dusenii Malme Oxypetalum erectum Mart. Oxypetalum erianthum Decne. Oxypetalum foliosum Mart. Oxypetalum hoehnei Malme Oxypetalum insigne (Decne.) Malme Oxypetalum lineare Decne.

- Plantas vasculares do Paraná -

Aquifoliaceae | 71

Angiospermas Oxypetalum malmei Hoehne Oxypetalum martii E.Fourn. Oxypetalum megapotamicum Spreng. Oxypetalum molle Hook. & Arn. Oxypetalum mosenii (Malme) Malme Oxypetalum muticum E.Fourn. Oxypetalum obtusifolium Malme Oxypetalum pachyglossum Decne. Oxypetalum pachygynum Decne. Oxypetalum pannosum Decne. Oxypetalum parviflorum (Decne.) Decne. Oxypetalum pedicellatum Decne. Oxypetalum rariflorum Malme Oxypetalum regnellii (Malme) Malme Oxypetalum sublanatum Malme Oxypetalum suboppositum Malme Oxypetalum sylvestre (Hook. & Arn.) Goyder & Rapini Oxypetalum tomentosum Wight ex Hook. & Arn. Oxypetalum tubatum Malme Oxypetalum warmingii (E.Fourn.) Fontella & Marquete Oxypetalum wightianum Hook. & Arn. Peplonia axillaris (Vell.) Fontella & Rapini Peplonia hatschbachii (Fontella & de Lamare) Fontella & Rapini Schubertia grandiflora Mart. Stapelia grandiflora Masson Exót. Stapelia hirsuta L. Exót. Tassadia berteriana (Spreng.) W.D.Stevens Tassadia obovata Decne. Widgrenia corymbosa Malme

Apodanthaceae Milton Groppo

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 spp.

Pilostyles blanchetii (Gardner) R. Br.

Aquifoliaceae Milton Groppo

1 gên. e 11 spp. Nativas: 11 spp.

Ilex affinis Gardner Ilex asperula Reissek Ilex brasiliensis (Spreng.) Loes. Ilex brevicuspis Reissek Ilex chamaedryfolia Reissek Ilex dumosa Reissek Ilex integerrima (Vell.) Reissek Ilex microdonta Reissek Ilex paraguariensis A.St.-Hil. Ilex pseudobuxus Reissek Ilex taubertiana Loes.

Araceae

Lívia Godinho Temponi

21 gên. e 57 spp. Nativas: 42 spp. Exóticas: 15 spp.

Alocasia macrorrhizos (L.) G. Don. Exót.

Anthurium acutum N.E.Br. Anthurium andraeanum Linden Exót. Anthurium comtum Schott Anthurium coriaceum G.Don Anthurium cristallinum Linden & André Exót. Anthurium gaudichaudianum Kunth Anthurium hatschbachii E. G. Gonç Anthurium loefgrenii Engl. Anthurium marense K. Krause

- Plantas vasculares do Paraná -

72 | Araceae

Angiospermas

Anthurium pentaphyllum (Aubl.) G.Don Anthurium scandens (Aubl.) Engl. Anthurium sellowianum Kunth Anthurium sinuatum Benth. ex Schott Anthurium urvilleanum Schott Asterostigma lividum (Lodd.) Engl. Asterostigma reticulatum E.G. Gonç. Asterostigma tweedianum Schott Caladium bicolor (Aiton) Vent. Dieffenbachia aglaonematifolia Engl. Dieffenbachia bowmannii Carrière Exót.

Dieffenbachia seguine (Jacq.) Schott Exót.

Epipremmum pinnatum (L.) Engl. Exót.

Heteropsis rigidifolia Engl. Heteropsis salicifolia Kunth Landoltia punctata (G.Mey.) Les & D.J.Crawford Lemna minuta Kunth Lemna valdiviana Phil. Monstera adansonii Schott Monstera deliciosa Liebm. Exót. Monstera praetermissa E.G.Gonç. & Temponi Philodendron appendiculatum Nadruz & Mayo Philodendron bipinnatifidum Schott Philodendron corcovadense Kunth Philodendron crassinervium Lindl. Philodendron eximium Schott. Philodendron hederaceum (Jacq.) Schott Exót. Philodendron loefgrenii Engl. Philodendron missionum (Hauman) Hauman Philodendron obloquifolium Engl. Philodendron propinquum Schott

Philodendron roseopetiolatum Nadruz & Mayo Pistia stratiotes L. Spathicarpa hastifolia Hook. Spathiphyllum wallisii Regel Exót. Spirodela intermedia W.Koch Syngonium podophyllum Schott Exót. Syngonium vellozianum Schott Taccarum peregrinum Engl. Typhonium venosum (Dryand. Ex Aiton) Hett Exót. Wolffia brasiliensis Wedd. Wolffiella oblonga (Phil.) Hegelm. Xanthosoma pentaphyllum Engl. Xanthosoma robustum Schott Exót. Xanthosoma sagittifolium Schott Exót. Xanthosoma violaceum Schott Exót. Zantedeschia aethiopica (L.) Spreng. Exót.

Araliaceae Pedro Fiaschi

8 gên. e 26 spp. Nativas: 20 spp. Exóticas: 6 spp.

Aralia warmingiana (Marchal) J.Wen Dendropanax australis Fiaschi & Jung-Mend. Dendropanax cuneatus (DC.) Decne. & Planch. Dendropanax monogynus (Vell.) Seem. Fatsia japonica (Thunb.) Decne. & Planch. Exót. Hedera canariensis Willd. Exót. Hedera helix L. Exót. Hydrocotyle bonariensis Lam. Hydrocotyle bowlesioides Mathias & Constance Hydrocotyle callicephala (Cham.)

- Plantas vasculares do Paraná -

Arecaceae | 73

Angiospermas Urb. Hydrocotyle exigua (Urb.) Malme Hydrocotyle langsdorffii DC. Hydrocotyle leucocephala Cham. & Schltdl. Hydrocotyle pusilla A.Rich. Hydrocotyle quinqueloba Ruiz & Pav. Hydrocotyle ranunculoides L.f. Hydrocotyle verticillata Thunb. Oreopanax capitatus (Jacq.) Decne. & Planch. Oreopanax fulvus Marchal Schefflera actinophylla (Endl.) Harms Exót. Schefflera angustissima (Marchal) Frodin Schefflera arboricola (Hayata) Merr. Exót. Schefflera calva (Cham.) Frodin & Fiaschi Schefflera morototoni (Aubl.) Maguire, Steyermark & Frodin Schefflera vinosa (Cham. & Schltdl.) Frodin & Fiaschi Tetrapanax papyrifer (Hook.) K. Koch Exót.

Arecaceae Paulo Labiak

14 gên. e 26 spp. Nativas: 21 spp. Exóticas: 5 spp.

Acrocomia aculeata (Jacq.) Lodd. ex Mart. Allagoptera arenaria (Gomes) Kuntze Allagoptera campestris (Mart.) Kuntze Allagoptera leucocalyx (Drude) Kuntze Archontophoenix cunninghamiana H.

Wendl. & Drude Exót. Astrocaryum aculeatissimum (Schott) Burret Attalea dubia (Mart.) Burret Bactris hatschbachii Noblick ex A.J.Hend. Bactris gasipaes Kunth Exót. Bactris setosa Mart. Bactris vulgaris Barb.Rodr. Butia eriospatha (Mart. ex Drude) Becc. Butia microspadix Burret Butia paraguayensis (Barb.Rodr.) Bailey Dypsis lutescens (H. Wendl.) Beentje & J. Dransf. Exót. Euterpe edulis Mart. Euterpe oleracea Mart. Exót. Geonoma elegans Mart. Geonoma gamiova Barb.Rodr. Geonoma pauciflora Mart. Geonoma schottiana Mart. Lytocaryum hoehnei (Burret) Toledo Phoenix roebelenii O’Brien Exót. Syagrus graminifolia (Drude) Becc. Syagrus romanzoffiana (Cham.) Glassman Trithrinax brasiliensis Mart.

Aristolochiaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 14 spp. Nativas: 13 spp. Exóticas: 1 sp.

Aristolochia arcuata Mars Aristolochia chamissonis (Klotzsch) Duch. Aristolochia elegans Mast. Aristolochia fimbriata Cham. Aristolochia gigantea Mart. & Zucc. Aristolochia melastoma Silva Manso

- Plantas vasculares do Paraná -

74 | Asparagaceae

Angiospermas

ex Duch. Aristolochia odoratissima L. Aristolochia paulistana Hoehne Aristolochia ridicula N.E.Brown Exót. Aristolochia sessifolia (Klotzsch) Duch. Aristolochia triangularis Cham. & Schltdl. Aristolochia trilobata L. Aristolochia wendeliana Hoehne Aristolochia labiata Willd.

Asparagaceae

Eric de Camargo Smidt

12 gên. e 18 spp. Nativas: 3 spp. Exóticas: 15 spp.

Agavoideae Agave americana L. Exót. Agave vivipara L. Exót. Chlorophytum comosum (Thunb.) Jacques Exót. Furcraea foetida (L.) Haw. Exót. Herreria montevidensis Klotzsch ex Griseb. Herreria salsaparilha Mart. Yucca filamentosa L. Exót.

Cordyline terminalis (L.) Kunth Exót.

Nolinoideae Dracaena fragrans (L.) Ker Gawl. Exót. Ophiopogon japonicus (L.f.) Ker Gawl. Exót. Sansevieria trifasciata Prain Exót.

Scilloideae

Albuca bracteata (Thunb.) J.C.Manning & Goldblatt Exót. Bowiea volubilis Harv. ex Hook. f. Exót.

Asteraceae

Jimi Nakajima (Anthemideae,

Arctoteae, Astereae, Calenduleae, Cardueae, Eupatorieae, Gnaphalieae, Helenieae, Lactuceae, Plucheeae)

Aristônio Magalhães Teles (Astereae, Senecioneae)

Gustavo Heiden (Astereae Baccharis)

Mariana Machado Saavedra (Barnadesioideae, Mutisieae)

Cláudio Augusto Mondin (Heliantheae)

Benoit Loeuille (Vernonieae)

Asparagoideae Asparagus densiflorus (Kunth) Jessop Exót. Asparagus officinalis L. Exót. Asparagus setaceus (Kunth) Jessop Exót.

Lomandroideae Cordyline congesta (Sweet) Steud. Exót. Cordyline sellowiana Kunth

166 gên. e 718 spp. Nativas: 621 spp. Exóticas: 97 spp.

Anthemideae Achillea millefolium L. Exót. Anthemis cotula L. Exót. Anthemis nobilis L. Exót. Anthemis tinctoria L. Exót. Argyranthemum frutescens (L.) Sch. Bip. Exót. Artemisia absinthium L. Exót. Artemisia alba Turra Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Asteraceae | 75

Angiospermas Artemisia verlotorum Lamotte Exót. Artemisia vulgaris L. Exót. Chamaemelum nobile (L.) All. Exót. Coleostephus myconis (L.) Cass. Exót. Cotula villosa DC. Exót. Leucanthemum vulgare Lam. Exót. Matricaria chamomilla L. Exót. Pyrethrum parthenifolium Willd. Exót. Santolina chamaecyparissus L. Exót. Soliva anthemifolia (Juss.) R. Br. Soliva sessilis Ruiz & Pav. Exót. Tanacetum parthenium (L.) Sch. Bip. Exót. Tanacetum vulgare L. Exót.

Arctoteae Arctotis stoechadifolia P.J. Bergius Exót.

Gazania rigens (L.) Gaertn. Exót.

Astereae Apopyros corymbosus (Hook. & Arn.) G. L. Nesom Baccharis angusticeps Dusén ex Malme Baccharis anomala DC. Baccharis aphylla (Vell.) DC. Baccharis apicifoliosa A.A.Schneid. & Boldrini Baccharis aracatubaensis Malag. Baccharis articulata (Lam.) Pers. Baccharis axillaris DC. Baccharis brevifolia DC. Baccharis breviseta DC. Baccharis calvescens DC. Baccharis caprariifolia DC. Baccharis cognata DC. Baccharis conyzoides (Less.) DC. Baccharis coridifolia DC. Baccharis crispa Spreng. Baccharis curitybensis Heering ex

Malme Baccharis dentata (Vell.) G.M. Barroso Baccharis dracunculifolia DC. Baccharis erigeroides DC. Baccharis erioclada DC. Baccharis glaziovii Baker Baccharis glutinosa Pers. Baccharis gracilis DC. Baccharis grandimucronata Malag. Baccharis helichrysoides DC. Baccharis illinita DC. Baccharis incisa Hook. et Arn. Baccharis intermixta Gardner Baccharis itapirocensis A.S.Oliveira & Deble Baccharis junciformis DC. Baccharis lateralis Baker Baccharis leucocephala Dusén Baccharis leucopappa DC. Baccharis ligustrina DC. Baccharis linearifolia (Lam.) Pers. Baccharis lymanii G.M.Barroso ex G.Heiden Baccharis malmei Joch.Müll Baccharis megapotamica Spreng. Baccharis mesoneura DC. Baccharis microcephala (Less.) DC. Baccharis microdonta DC. Baccharis milleflora (Less.) DC. Baccharis montana DC. Baccharis myricifolia DC. Baccharis napaea G.Heiden Baccharis nummularia Heering ex Malme Baccharis oblongifolia (Ruiz & Pav.) Pers. Baccharis ochracea Spreng. Baccharis oreophila Malme Baccharis organensis Baker Baccharis oxyodonta DC.

- Plantas vasculares do Paraná -

76 | Asteraceae

Angiospermas

Baccharis paranensis Heering & Dusén Baccharis pauciflosculosa DC. Baccharis pentaptera (Less.) DC. Baccharis pentodonta Malme Baccharis pseudomyriocephala Malag. Baccharis punctulata DC. Baccharis ramboi G. Heiden & Macias Baccharis reticularia DC. Baccharis reticularioides Deble & A.S.Oliveira Baccharis retusa DC. Baccharis sagittalis (Less.) DC. Baccharis selloi Baker Baccharis semiserrata DC. Baccharis serrulata (Lam.) Pers. Baccharis sessiliflora Vahl Baccharis singularis (Vell.) G.M.Barroso Baccharis sphagnophila A. A. Schneid. & G. Heiden Baccharis sphenophylla Dusén ex Malme Baccharis spicata (Lam.) Baill. Baccharis subdentata DC. Baccharis suberectifolia A.S.Oliveira & Deble Baccharis subtropicalis G. Heiden Baccharis tarchonanthoides DC. Baccharis tridentata Vahl Baccharis trilobata A.S.Oliveira & Marchiori Baccharis trinervis (Lam.) Pers. Baccharis umbellata G.Heiden & O.S.Ribas Baccharis uncinella DC. Baccharis vincifolia Baker Baccharis vismioides DC. Baccharis vulneraria Baker

Baccharis weirii Baker Bellis perenis L. Exót. Brachyscome multifida DC. Exót. Conyza blakei (Cabrera) Cabrera Conyza bonariensis (L.) Cronquist Exót. Conyza canadensis (L.) Cronquist Exót. Conyza catharinensis Cabrera Conyza macrophylla Spreng. Conyza primulifolia (Lam.) Cuatrec. & Lourteig Conyza reitziana Cabrera Conyza sumatrensis (Retz.) E.Walker Exót. Egletes viscosa (L.) Less. Exót. Exostigma notobellidiastrum (Griseb.) G. Sancho Exostigma rivulare (Gardner) G. Sancho Inulopsis scaposa (DC.) O.Hoffm. Inulopsis stenophylla Dusén Leptostelma catharinensis (Cabrera) A.Teles & Sobral Leptostelma maximum D.Don Leptostelma tweediei (Hook. & Arn.) D.J.N.Hind & G.L.Nesom Noticastrum acuminatum (DC.) Cuatr. Noticastrum calvatum (Baker) Cuatrec. Noticastrum diffusum (Pers.) Cabrera Noticastrum gnaphalioides (Baker) Cuatrec. Podocoma bellidifolia Baker Podocoma hieraciifolia (Poir.) Cass. Podocoma hirsuta (Hook. & Arn.) Baker Solidago chilensis Meyen Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Asteraceae | 77

Angiospermas Symphyotrichum regnellii (Baker) G.L. Nesom Symphyotrichum squamatum (Spreng.) G.L.Nesom Exót.

Barnadesioideae Dasyphyllum brasiliense (Spreng.) Cabrera Dasyphyllum flagellare (Casar.) Cabrera Dasyphyllum spinescens (Less.) Cabrera Schlechtendalia luzulifolia Less.

Calenduleae Calendula officinalis L. Exót.

Cardueae Arctium lappa L. Exót. Arctium minus (Hill) Bernh. Exót. Carduus acanthoides L. Exót. Carduus thoermeri Weinm. Exót. Centaurea calcitrapa L. Exót. Centaurea jacea L. Exót. Centaurea melitensis L. Exót. Centaurea solstitialis L. Exót. Cirsium arvense (L.) Scop. Exót. Cirsium vulgare (Savi) Ten. Exót. Cyanus segetum Hill Exót. Cynara cardunculus L. Exót. Silybum marianum (L.) Gaertn. Exót.

Eupatorieae Adenostemma brasilianum (Pers.) Cass. Adenostemma involucratum R.M.King & H.Rob. Ageratum conyzoides L. Ageratum fastigiatum (Gardner) R.M.King & H.Rob.

Austrocritonia velutina (Gadner) R.M.King & H. Rob Austroeupatorium inuliifolium (Kunth) R.M.King & H.Rob. Austroeupatorium laetevirens (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Austroeupatorium neglectum (B.L.Rob.) R.M.King & H.Rob. Austroeupatorium picturatum (Malme) R.M.King & H.Rob. Austroeupatorium rosmarinaceum (Cabrera & Vittet) R.M.King & H.Rob. Austroeupatorium silphiifolium (Mart.) R.M.King & H.Rob. Barrosoa betonicaeformis (DC.) R.M.King & H.Rob. Barrosoa candolleana (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Campovassouria barbosae H. Rob. Campovassouria cruciata (Vell.) R.M.King & H.Rob. Campuloclinium burchellii (Baker) R.M.King & H.Rob. Campuloclinium chlorolepis (Baker) R.M.King & H.Rob. Campuloclinium hirsutum Gardner Campuloclinium macrocephalum (Less.) DC. Campuloclinium megacephalum (Mart. ex Baker) R.M.King & H.Rob. Campuloclinium purpurascens (Sch. Bip. ex Baker) R.M.King & H.Rob. Campuloclinium riedelii (Baker) R.M.King & H.Rob. Chromolaena angusticeps (Malme) R.M.King & H.Rob. Chromolaena ascendens (Sch.Bip. ex Baker) R.M.King & H.Rob.

- Plantas vasculares do Paraná -

78 | Asteraceae

Angiospermas

Chromolaena caaguazuensis (Hieron.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena congesta (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena cylindrocephala (Sch. Bip. ex Baker) R.M.King & H.Rob. Chromolaena elliptica (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena hirsuta (Hook. & Arn.) R.M. King & H. Rob. Chromolaena ivaefolia (L.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena kleinii (Cabrera) R.M.King & H.Rob. Chromolaena laevigata (Lam.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena maximilianii (Schrad. ex DC.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena odorata (L.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena palmaris (Sch.Bip. ex Baker) R.M.King & H.Rob. Chromolaena pedunculosa (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena pungens (Gardner) R.M.King & H.Rob. Chromolaena rhinanthacea (DC.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena squalida (DC.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena stachyophylla (Spreng.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena umbelliformis (Dusén) R.M.King & H.Rob. Chromolaena verbenacea (DC.) R.M.King & H.Rob. Chromolaena xylorhiza (Sch.Bip. ex Baker) R.M.King & H.Rob. Critonia megaphylla (Baker) R.M. King & H. Rob.

Critonia morifolia (Mill.) R.M.King & H.Rob. Dasycondylus debeauxii (B.L.Rob.) R.M.King & H.Rob. Dasycondylus dusenii R.M.King & H.Rob. Dasycondylus resinosus (Spreng.) R.M.King & H.Rob. Disynaphia calyculata (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Disynaphia ericoides (DC.) R.M.King & H.Rob. Disynaphia ligulifolia (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Disynaphia littoralis (Cabrera) R.M.King & H.Rob. Disynaphia multicrenulata (Sch.Bip. ex Baker) R.M.King & H.Rob. Disynaphia radula (Chodat) R.M.King & H.Rob. Disynaphia senecionidea (Baker) R.M.King & H.Rob. Disynaphia spathulata (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Disynaphia variolata (B.L.Rob.) R.M.King & H.Rob. Fleischmannia dissolvens (Baker) R.M.King & H.Rob. Grazielia dimorpholepis (Baker) R.M.King & H.Rob. Grazielia gaudichaudeana (DC.) R.M.King & H.Rob. Grazielia intermedia (DC.) R.M.King & H.Rob. Grazielia multifida (DC.) R.M.King & H.Rob. Grazielia nummularia (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Grazielia schultzii R.M.King & H.Rob. Grazielia serrata (Spreng.) R.M.King

- Plantas vasculares do Paraná -

Asteraceae | 79

Angiospermas & H.Rob. Gyptidium trichobasis (Baker) R.M.King & H.Rob. Gyptis crassipes (Hieron.) R.M.King & H.Rob. Gyptis lanigera (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Gyptis pinnatifita Cass. Gyptis vernoniopsis (Sch.Bip. ex Baker) R.M.King & H.Rob. Hatschbachiella polyclada (Dusén ex Malme) R.M.King & H.Rob. Hatschbachiella tweedieana (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Hebeclinium macrophyllum (L.) DC. Heterocondylus alatus (Vell.) R.M.King & H.Rob. Heterocondylus decipiens (Sch.Bip. ex Baker) R.M.King & H.Rob. Heterocondylus pumilus (Gardner) R.M.King & H.Rob. Heterocondylus vitalbae (DC.) R.M.King & H.Rob. Kaunia rufescens (P.W. Lund ex DC.) R.M. King & H. Rob. Koanophyllon simillimum (B.L.Rob.) R.M.King & H.Rob. Koanophyllon tinctorium Arruda ex H.Kost. Macropodina blumenavii (Hieron.) R.M.King & H.Rob. Macropodina reitzii R.M.King & H.Rob. Mikania argyreiae DC. Mikania banisteriae DC. Mikania buddleiaefolia DC. Mikania burchellii Baker Mikania campanulata Gardner Mikania capricorni B.L.Rob. Mikania chlorolepis Baker Mikania clematidifolia Dusén

Mikania cordifolia (L.f.) Willd. Mikania cynanchifolia Hook. & Arn. ex B.L.Rob. Mikania decumbens Malme Mikania diversifolia DC. Mikania dusenii B.L.Rob. Mikania fulva Baker Mikania glomerata Spreng. Mikania hastato-cordata Malme Mikania hemisphaerica Sch.Bip. ex Baker Mikania hirsutissima DC. Mikania hoffmanniana Dusén Mikania involucrata Hook. & Arn. Mikania laevigata Sch.Bip. ex Baker Mikania lanuginosa DC. Mikania lasiandrae DC. Mikania ligustrifolia DC. Mikania lindbergii Baker Mikania lindleyana DC. Mikania lundiana DC. Mikania micrantha Kunth Mikania microcephala DC. Mikania microlepis Baker Mikania microptera DC. Mikania nana W.C.Holmes Mikania nigricans Gardner Mikania nummularia DC. Mikania oblongifolia DC. Mikania officinalis Mart. Mikania oreophila Ritter & Miotto Mikania orleansensis Hieron. Mikania paniculata DC. Mikania paranensis Dusén Mikania pinnatiloba DC. Mikania pseudohoffmanniana G.M.Barroso Mikania rufescens Sch.Bip. ex Baker Mikania salviifolia Gardner Mikania sericea Hook. & Arn. Mikania sessilifolia DC.

- Plantas vasculares do Paraná -

80 | Asteraceae

Angiospermas

Mikania setigera Sch.Bip. Mikania smaragdina Dusén ex Malme Mikania smilacina DC. Mikania ternata (Vell.) B.L.Rob. Mikania thapsoides DC. Mikania thyrsoidea Baker Mikania trachypleura B.L.Rob. Mikania trinervis Hook. & Arn. Mikania triphylla Spreng. ex Baker Mikania ulei Hieron. Mikania viminea DC. Mikania virgata B.L.Rob. Mikania vitifolia DC. Neocabreria malachophylla (Klatt) R.M.King & H.Rob. Neocabreria pennivenia (B.L.Rob.) R.M.King & H.Rob. Neocabreria serrulata (DC.) R.M.King & H.Rob. Ophryosporus laxiflorus Baker Ophryosporus regnellii Baker Praxelis capillaris (DC.) Sch.Bip. Praxelis clematidea (Griseb.) R.M.King & H.Rob. Praxelis diffusa (Rich.) Pruski Praxelis grandiflora (DC.) Sch.Bip. Praxelis kleinioides (Kunth) Sch. Bip. Praxelis missiona (Malme) R.M.King & H.Rob. Praxelis sanctopaulensis (B.L.Rob.) R.M.King & H.Rob. Radlkoferotoma cistifolia (Less.) R.M.King & H.Rob. Raulinoreitzia crenulata (Spreng.) R.M.King & H.Rob. Raulinoreitzia leptophlebia (B.L.Rob.) R.M.King & H.Rob. Raulinoreitzia tremula (Hook. & Arn.) R.M.King & H.Rob. Stevia alternifolia Hieron.

Stevia catharinensis Cabrera & Vittet Stevia cinerascens Sch.Bip. ex Baker Stevia claussenii Sch.Bip. ex Baker Stevia collina Gardner Stevia crenulata Baker Stevia gardneriana Baker Stevia involucrata Sch.Bip. ex Baker Stevia leptophylla Sch.Bip. ex Baker Stevia lundiana DC. Stevia menthaefolia Sch.Bip. Stevia myriadenia Sch.Bip. ex Baker Stevia ophryophylla B.L.Rob. Stevia pohliana Baker Stevia rebaudiana (Bertoni) Bertoni Exót. Stevia satureiifolia (Lam.) Sch.Bip. ex Klotzsch Stevia selloi (Spreng.) B.L.Rob. Stevia urticaefolia Thunb. Stevia veronicae DC. Steyermarkina dispalata (Gardner) R.M.King & H.Rob. Steyermarkina dusenii (Malme) R.M.King & H.Rob. Steyermarkina pyrifolia (DC.) R.M.King & H.Rob. Stomatanthes oblongifolius (Spreng.) H.Rob. Stomatanthes subcapitatus (Malme) H.Rob. Symphyopappus casarettoi B.L.Rob. Symphyopappus compressus (Gardner) B.L.Rob. Symphyopappus cuneatus (DC.) Sch. Bip. ex Baker Symphyopappus itatiayensis (Hieron.) R.M.King & H.Rob. Symphyopappus lymansmithii B.L.Rob. Symphyopappus reticulatus Baker

- Plantas vasculares do Paraná -

Asteraceae | 81

Angiospermas Trichogoniopsis adenantha (DC.) R.M.King & H.Rob. Urolepis hecatantha (DC.) R.M.King & H.Rob. Vittetia orbiculata (DC.) R.M.King & H.Rob.

Gnaphalieae Achyrocline alata (Kunth) DC. Achyrocline flaccida (Weinm.) DC. Achyrocline glandulosa Blake Achyrocline satureioides (Lam.) DC. Chevreulia acuminata Less. Chevreulia sarmentosa (Pers.) Blake Facelis retusa (Lam.) Sch.Bip. Gamochaeta americana (Mill.) Wedd. Gamochaeta calviceps (Fernald) Cabrera Gamochaeta coarctata (Willd.) Kerguélen Gamochaeta hiemalis Cabrera Gamochaeta pensylvanica (Willd.) Cabrera Gamochaeta purpurea (L.) Cabrera Gamochaeta simplicicaulis (Willd. ex Spreng.) Cabrera Helichrysum bracteatum (Vent.) Andrews Exót. Lucilia acutifolia (Poir.) Cass. Lucilia ferruginea Baker Lucilia linearifolia Baker Lucilia lycopodioides (Less.) S.E.Freire Lucilia nitens Less. Lucilia tomentosa Wedd. Pseudognaphalium cheiranthifolium (Lam.) Hilliard & Burtt Pseudognaphalium gaudichaudianum (DC.) Anderb.

Helenieae Gaillardia megapotamica (Spreng.) Baker Exót. Gaillardia pulchella Foug. Exót. Porophyllum lanceolatum DC. Exót. Porophyllum obscurum (Spreng.) DC. Exót. Porophyllum ruderale (Jacq.) Cass. Exót. Tagetes erecta L. Exót. Tagetes minuta L. Exót. Tagetes patula L. Exót.

Heliantheae Acanthospermum australe (Loefl.) Kuntze Acanthospermum hispidum DC. Acmella bellidioides (Sm.) R.K.Jansen Acmella ciliata (Kunth) Cass. Acmella decumbens (Sm.) R.K.Jansen Acmella leptophylla (DC.) R.K. Jansen Acmella oleracea (L.) R.K. Jansen Exót. Acmella pusilla (Hook. & Arn.) R.K.Jansen Acmella serratifolia R.K.Jansen Ambrosia artemisiifolia L. Ambrosia elatior L. Exót. Ambrosia polystachya DC. Ambrosia tenuifolia Spreng. Aspilia attenuata (Gardner) Baker Aspilia clausseniana Baker Aspilia floribunda (Gardner) Baker Aspilia foliacea (Spreng.) Baker Aspilia montevidensis (Spreng.) Kuntze Aspilia reflexa (Sch.Bip. ex Baker) Baker

- Plantas vasculares do Paraná -

82 | Asteraceae

Angiospermas

Aspilia riedellii Baker Bidens alba (L.) DC. Bidens bipinnata L. Exót. Bidens gardneri Baker Bidens laevis (L.) Britton, Sterns & Poggenb. Bidens pilosa L. Exót. Bidens segetum Mart. ex Colla Bidens squarrosa Less. Bidens subalternans DC. Calea acaulis Baker Calea clausseniana Baker Calea cuneifolia DC. Calea cymosa Less. Calea gentianoides DC. Calea hymenolepis Baker Calea ilienii Malme Calea marginata S.F.Blake Calea mediterranea (Vell.) Pruski Calea monocephala Dusén Calea myrtifolia (DC.) Baker Calea parvifolia (DC.) Baker Calea phyllolepis Baker Calea pinnatifida (R.Br.) Less. Calea pohliana Sch.Bip. ex Baker Calea triantha (Vell.) Pruski Calea uniflora Less. Calyptocarpus biaristatus (DC.) H.Rob. Clibadium armani (Balb.) Sch.Bip. ex O.E.Schulz Exót. Clibadium surinamense L. Exót. Coreopsis grandiflora Hogg ex Sweet Exót. Coreopsis lanceolata L. Exót. Coreopsis tinctoria Nutt. Exót. Cosmos bipinnatus Cav. Exót. Cosmos caudatus Kunth Exót. Cosmos sulphureus Cav. Exót. Dahlia pinnata Cav. Exót. Dimerostemma apense (Chodat)

M.D.Moraes Dimerostemma arnottii (Baker) M.D.Moraes Dimerostemma aspilioides (Griseb.) M.D.Moraes Dimerostemma hatschbachii (H.Rob.) M.D.Moraes Dimerostemma myrtifolium (Chodat) M.D.Moraes Dimerostemma reitzii (H.Rob.) M.D.Moraes Eclipta prostrata (L.) L. Enydra anagallis Gardner Galinsoga parviflora Cav. Exót Galinsoga quadriradiata Ruiz & Pav. Exót. Helianthus annuus L. Exót. Helianthus debilis Nutt. Exót. Ichthyothere integrifolia (DC.) Baker Ichthyothere latifolia Baker Ichthyothere rufa Gardner Ichthyothere terminalis (Spreng.) S.F.Blake Isostigma peucedanifolium (Spreng.) Less. Isostigma speciosum Less. Jaegeria hirta (Lag.) Less. Melampodium divaricatum (Rich. ex Pers.) DC. Melanthera latifolia (Gardner) Cabrera Montanoa bipinnatifida (Kunth) K.Koch Exót. Parthenium hysterophorus L. Exót. Rudbeckia hirta L. Exót. Sigesbeckia orientalis L. Exót. Smallanthus connatus (Spreng.) H.Rob. Smallanthus siegesbeckius (DC.) H.Rob. Smallanthus sonchifolius (Poepp.) H.

- Plantas vasculares do Paraná -

Asteraceae | 83

Angiospermas Rob. Exót. Sphagneticola brachycarpa (Baker) Pruski Sphagneticola trilobata (L.) Pruski Synedrella nodiflora (L.) Gaertn. Tilesia baccata (L.f.) Pruski Exót. Tithonia diversifolia (Hemsl.) A.Gray Exót. Tithonia rotundifolia (Mill.) S.F.Blake Exót. Tridax procumbens L. Verbesina glabrata Hook. & Arn. Verbesina sordescens DC. Viguiera anchusifolia (DC.) Baker Viguiera aspilioides Baker Viguiera bracteata Gardner Viguiera grandiflora (Gardner) Gardner Viguiera linearifolia Chodat & Hassl. Viguiera macrorhiza Baker Viguiera paranensis (Malme) Santos Viguiera pilosa Baker Viguiera robusta Gardner Viguiera squalida S.Moore Viguiera trichophylla Dusén Wedelia kerrii N.E.Br. Wedelia longifolia Mart. ex Baker Wedelia subvelutina DC. Wedelia trichostephia DC. Xanthium spinosum L. Exót. Xanthium strumarium L. Exót. Zinnia elegans Jacq. Exót.

Lactuceae Cichorium intybus L. Exót. Crepis capillaris (L.) Wallr. Exót. Hieracium commersonii Monnier Exót. Hypochaeris catharinensis Cabrera Hypochaeris chillensis (Kunth) Britton Hypochaeris gardneri Baker

Hypochaeris glabra L. Hypochaeris lutea (Vell.) Britton Hypochaeris megapotamica Cabrera Hypochaeris neopinnatifida AzevêdoGonç. & Matzenb. Hypochaeris radicata L. Exót. Hypochaeris variegata (Lam.) Baker Lactuca sativa L. Exót. Lactuca serriola L. Exót. Picrosia cabreriana A.G.Schulz Picrosia longifolia D.Don Sonchus asper (L.) Hill Exót. Sonchus oleraceus L. Taraxacum officinale F.H. Wigg. Exót. Youngia japonica (L.) DC. Exót.

Mutisieae Chaptalia cordifolia (Baker) Cabrera Chaptalia excapa (Pers.) Baker Chaptalia graminifolia (Dusén) Cabrera Chaptalia integerrima (Vell.) Burkart Chaptalia mandonii Sch.Bip. ex Burkart Chaptalia nutans (L.) Pol. Chaptalia piloselloides (Vahl) Baker Chaptalia runcinata Kunth Gerbera jamesonii Adlam Exót. Gochnatia argyrea (Dusén ex Malme) Cabrera Gochnatia barrosoae Cabrera Gochnatia densicephala (Cabrera) G.Sancho Gochnatia orbiculata (Malme) Cabrera Gochnatia paniculata (Less.) Cabrera Gochnatia polymorpha (Less.) Cabrera Gochnatia rotundifolia Less. Gochnatia sordida (Less.) Cabrera

- Plantas vasculares do Paraná -

84 | Asteraceae

Angiospermas

Gochnatia velutina (Bong.) Cabrera Holocheilus brasiliensis (L.) Cabrera Holocheilus illustris (Vell.) Cabrera Holocheilus pinnatifidus (Less.) Cabrera Holocheilus schulzii (Cabrera) Cabrera Jungia floribunda Less. Jungia selowii Less. Lulia nervosa (Less.) Zardini Mutisia campanulata Less. Mutisia coccinea A.St.-Hil. Mutisia speciosa Aiton ex Hook. Panphalea araucariophila Cabrera Panphalea commersonii Cass. Panphalea maxima Less. Panphalea smithii Cabrera Perezia catharinensis Cabrera Perezia multiflora Less. Perezia squarrosa (Vahl) Less. Perezia squarrosa (Vahl) Less. Richterago polymorpha (Less.) Roque Richterago radiata (Vell.) Roque Stifftia chrysantha J.C.Mikan Trichocline catharinensis Cabrera Trichocline linearifolia Malme Trichocline macrocephala Less. Trichocline speciosa Less. Trixis antimenorrhoea (Schrank) Kuntze Trixis glaziovii Baker Trixis lessingii DC. Trixis nobilis (Vell.) Katinas Trixis ophiorhiza Gardner Trixis praestans (Vell.) Cabrera Trixis thyrsoidea Dusén ex Malme

Plucheeae Pluchea laxiflora Hook. & Arn. ex Baker Pluchea oblongifolia DC.

Pluchea sagittalis (Lam.) Cabrera Pterocaulon alopecuroides (Lam.) DC. Pterocaulon angustifolium DC. Pterocaulon balansae Chodat Pterocaulon lanatum Kuntze Pterocaulon lorentzii Malme Pterocaulon polystachyum DC. Pterocaulon rugosum (Vahl) Malme Pterocaulon virgatum (L.) DC. Stenachaenium adenanthum Krasch. Stenachaenium riedelli Baker

Senecioneae Dendrophorbium brachycodon (Baker) C.Jeffrey Dendrophorbium bradei (Cabrera) C.Jeffrey Dendrophorbium fruticosum (Vell.) C.Jeffrey Dendrophorbium limosum C.Jeffrey Dendrophorbium paranense (Malme) Matzenb. & Baptista Dendrophorbium pluricephalum (Cabrera) C.Jeffrey Dendrophorbium subnemoralis (Dusén) A.Teles Emilia fosbergii Nicolson Exót. Emilia sonchifolia (L.) DC. ex Wight Exót. Erechtites hieracifolius (L.) Raf. ex DC. Exót. Erechtites missionum Malme Erechtites valerianifolius (Wolf) DC. Exót. Graphistylis dichroa (Bong.) D.J.N. Hind Graphistylis serrana (Zardini) B.Nord. Pentacalia desiderabilis (Vell.) Cuatrec.

- Plantas vasculares do Paraná -

Asteraceae | 85

Angiospermas Pseudogynoxys cabrerae H.Rob. & Cuatrec. Pseudogynoxys chenopodioides (Kunth) Cabrera Senecio adamantinus Bong. Senecio bonariensis Hook. & Arn. Senecio brasiliensis (Spreng.) Less. Senecio conyzifolius Baker Senecio flaccidus Less. Exót. Senecio grandis Gardner Senecio grisebachii Baker Senecio grossidens Dusén ex Malme Senecio hemmendorffii Malme Senecio hoehnei Cabrera Senecio icoglossus DC. Senecio juergensii Mattf. Senecio langei Malme Senecio lanifer Mart. ex C.Jeffrey Senecio leptolobus DC. Senecio leptoschizus Bong. Senecio linearilobus Bong. Senecio madagascariensis Poir. Exót. Senecio oleosus Vell. Senecio paulensis Bong. Senecio pulcher Hook. & Arn. Senecio selloi (Spreng.) DC. Senecio subarnicoides Cabrera Senecio tamoides DC. Exót. Senecio westermanii Dusén

Vernonieae Acilepidopsis echitifolia (Mart. ex DC.) H.Rob. Centratherum punctatum Cass. Chresta plantaginifolia (Less.) Gardner Chresta sphaerocephala DC. Chrysolaena cognata (Less.) Dematt. Chrysolaena dusenii (Malme) Dematt. Chrysolaena flexuosa (Sims) H.Rob.

Chrysolaena lithospermifolia (Hieron.) H.Rob. Chrysolaena nicolackii H.Rob. Chrysolaena obovata (Less.) Dematt. Chrysolaena oligophylla (Vell.) H.Rob. Chrysolaena platensis (Spreng.) H.Rob. Chrysolaena propinqua (Hieron.) H.Rob. Chrysolaena simplex (Less.) Dematt. Chrysolaena verbascifolia (Less.) H.Rob. Critoniopsis quinqueflora (Less.) H.Rob. Cyrtocymura cincta (Griseb.) H. Rob. Cyrtocymura scorpioides (Lam.) H.Rob. Elephantopus angustifolius Sw. Elephantopus micropappus Less. Elephantopus mollis Kunth Elephantopus palustris Gardner Gymnanthemum amygdalinum (Delile) Sch.Bip. ex Walp. Lepidaploa argyrotricha (Sch.Bip. ex Baker) H.Rob. Lepidaploa balansae (Chodat) H.Rob. Lepidaploa barbata (Less.) H.Rob. Lepidaploa chamissonis (Less.) H.Rob. Lepidaploa decumbens (Gardner) H.Rob. Lepidaploa eriolepis (Gardner) H.Rob. Lepidaploa muricata (DC.) H.Rob. Lepidaploa pseudomuricata H.Rob. Lepidaploa psilostachya (DC.) H. Rob. Lepidaploa remotiflora (Rich.) H.Rob.

- Plantas vasculares do Paraná -

86 | Asteraceae

Angiospermas

Lepidaploa salzmannii (DC.) H.Rob. Lepidaploa subsquarrosa (DC.) H. Rob. Lessingianthus arachniolepis (Ekman & Dusén) H.Rob. Lessingianthus argenteus (Less.) H.Rob. Lessingianthus asteriflorus (Mart. ex DC.) H. Rob. Lessingianthus bardanoides (Less.) H.Rob. Lessingianthus brevifolius (Less.) H.Rob. Lessingianthus cataractarum (Hieron.) H.Rob. Lessingianthus elegans (Gardner) H.Rob. Lessingianthus exiguus (Cabrera) H.Rob. Lessingianthus glabratus (Less.) H.Rob. Lessingianthus grandiflorus (Less.) H.Rob. Lessingianthus hypochaeris (DC.) H.Rob. Lessingianthus intermedius (DC.) Dematt. Lessingianthus macrocephalus (Less.) H.Rob. Lessingianthus macrophyllus (Less.) H.Rob. Lessingianthus mollissimus (D.Don ex Hook. & Arn.) H.Rob. Lessingianthus niederleinii (Hieron.) H.Rob. Lessingianthus plantaginodes (Kuntze) H. Rob. Lessingianthus polyphyllus (Sch.Bip. ex Baker) H.Rob. Lessingianthus psilophyllus (DC.) H.Rob.

Lessingianthus pumillus (Vell.) H.Rob. Lessingianthus reitzianus (Cabrera) H.Rob. Lessingianthus rubricaulis (Humb. & Bonpl.) H.Rob. Lessingianthus sancti-pauli (Hieron.) Dematt. Lessingianthus sellowii (Less.) H.Rob. Lessingianthus ulei (Hieron.) H.Rob. Lessingianthus westermanii (Ekman & Dusén ex Malme) H.Rob. Piptocarpha angustifolia Dusén ex Malme Piptocarpha axillaris (Less.) Baker Piptocarpha densifolia Dusén ex G. Lom.Sm. Piptocarpha leprosa (Less.) Baker Piptocarpha macropoda (DC.) Baker Piptocarpha oblonga (Gardner) Baker Piptocarpha quadrangularis (Vell.) Baker Piptocarpha ramboi G.Lom.Sm. Piptocarpha regnellii (Sch.Bip.) Cabrera Piptocarpha reitziana Cabrera Piptocarpha rotundifolia (Less.) Baker Piptocarpha sellowii (Sch.Bip.) Baker Pseudelephantopus spicatus (Juss. ex Aubl.) C.F. Baker Pseudelephantopus spiralis (Less.) Cronquist Stenocephalum hexanthum Sch.Bip. Stenocephalum megapotamicum (Spreng.) Sch.Bip. Stenocephalum tragiaefolium (DC.) Sch.Bip. Strophopappus regnellii (Baker)

- Plantas vasculares do Paraná -

Asteraceae | 87

Angiospermas R.Esteves Vernonanthura beyrichii (Less.) H.Rob. Vernonanthura brasiliana (L.) H.Rob. Vernonanthura catharinensis (Cabrera) H.Rob. Vernonanthura chamaedrys (Less.) H.Rob. Vernonanthura crassa (Vell.) H.Rob. Vernonanthura cuneifolia (Gardner) H. Rob. Vernonanthura discolor (Spreng.) H.Rob. Vernonanthura divaricata (Spreng.) H.Rob. Vernonanthura ferruginea (Less.) H.Rob. Vernonanthura laxa (Gardner) H.Rob. Vernonanthura lindbergii (Baker) H.Rob. Vernonanthura lucida (Less.) H.Rob. Vernonanthura membranacea (Gardner) H.Rob. Vernonanthura montevidensis (Spreng.) H.Rob. Vernonanthura mucronulata (Less.) H.Rob. Vernonanthura nudiflora (Less.) H.Rob. Vernonanthura oligactoides (Less.) H.Rob. Vernonanthura oligolepis (Sch.Bip. ex Baker) H.Rob. Vernonanthura perangusta (Malme) Vega & Dematt. Vernonanthura petiolaris (DC.) H.Rob. Vernonanthura polyanthes (Spreng.) Vega & Dematt.

Vernonanthura puberula (Less.) H. Rob. Vernonanthura rigiophylla (Kuntze) H.Rob. Vernonanthura squamulosa (Hook. & Arn.) H. Rob. Vernonanthura subverticillata (Sch. Bip. ex Baker) H.Rob. Vernonanthura tweediana (Baker) H.Rob. Vernonanthura westiniana (Less.) H.Rob. Vernonia densiflora Gardner Vernonia echioides Less. Vernonia incana Less. Vernonia lanifera Cristóbal & Dematt.

Balanophoraceae Paulo Labiak

4 gên. e 5 spp. Nativas: 5 spp.

Helosis cayennensis Spreng. Langsdorffia hypogaea Mart. Lophophytum leandri Eichler Lophophytum mirabile Schott & Endl. Scybalium fungiforme Schott & Endl.

Balsaminaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Exóticas: 2 spp.

Impatiens balsamina L. Exót. Impatiens walleriana Hook. f. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

88 | Begoniaceae

Angiospermas

Basellaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Anredera cordifolia (Ten.) Steenis Anredera tucumanensis (Lillo & Hauman) Sperling

Begoniaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 42 spp. Nativas: 37 spp. Exóticas: 5 spp.

Begonia aconitifolia A. DC. Exót. Begonia angularis Raddi Begonia angulata Vell. Begonia barkleyana L.B. Sm. Begonia bidentata Raddi Begonia capanemae Brade Begonia catharinensis Brade Begonia coccinea Hook. Exót. Begonia convolvulacea (Klotzsch) A. DC. Begonia cucullata Willd. Exót. Begonia descoleana L.B.Sm. & B.G.Schub. Begonia echinosepala Regel Begonia fischeri Schrank Begonia foliosa (Klotzsch) Dorr Exót. Begonia fruticosa (Klotzsch) A.DC. Begonia fuscocaulis Brade Begonia hassleri C. DC. Begonia herbacea Vell. Begonia hirtella Link Begonia hispida Schott Begonia incisoserrata (Klotzsch) A.DC. Begonia itupavensis Brade Begonia lanceolata Vell. Begonia lindmanii Brade Begonia maculata Raddi

Begonia masoniana Irmsch Exót. Begonia paleata Schott ex A. DC. Begonia paranaensis Brade Begonia parvistipulata Irmsch. Begonia perdusenii Brade Begonia pilgeriana Irmsch. Begonia pluvialis L.B.Sm. ex S.F.Sm. & Wassh. Begonia polyandra Irmsch. Begonia pulchella Raddi Begonia radicans Vell. Begonia rubropilosa A.DC. Begonia semperflorens Link & Otto Begonia serranegrae L.B.Sm. ex S.F.Sm. & Wassh. Begonia stenolepis L.B.Sm. & R.C.Sm. Begonia subvillosa Klotzsch Begonia venosa Skan ex Hook. Begonia vicina Irmsch.

Berberidaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 3 spp. Nativas: 1 sp. Exóticas: 2 spp.

Berberis laurina Billb. Berberis vulgaris L. Exót. Nandina domestica Thunb. Exót.

Betulaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 3 spp. Exóticas: 3 spp.

Alnus glutinosa (L.) Gaertn. Exót. Alnus japonica (Thunb.) Steud. Exót. Corylus avellana L. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Bignoniaceae | 89

Angiospermas

Bignoniaceae

Lúcia Garcez Lohmann

23 gên. e 81 spp. Nativas: 72 spp. Exóticas: 9 spp.

Adenocalymma bracteatum (Cham.) DC. Adenocalymma bracteolatum DC. Adenocalymma comosum (Cham.) DC. Adenocalymma dusenii Kraenzl. Adenocalymma hatschbachii A.H. Gentry Adenocalymma marginatum (Cham.) DC. Adenocalymma paulistarum Bureau ex K. Schum. Adenocalymma peregrinum (Miers) L.G.Lohmann Adenocalymma scansile Miers Amphilophium crucigerum (L.) L.G.Lohmann Amphilophium dolichoides (Cham.) L. G. Lohmann Amphilophium dusenianum (Kraenzl.) L. G. Lohmann Amphilophium elongatum (Vahl) L.G.Lohmann Amphilophium falcatum (Vell.) L.G.Lohmann Amphilophium mansoanum (DC.) L.G.Lohmann Amphilophium neoglaziovii L.G.Lohmann Amphilophium paniculatum (L.) Kunth Anemopaegma arvense (Vell.) Stellfeld ex de Souza Anemopaegma chamberlaynii (Sims) Bureau & K. Schum. Anemopaegma prostratum DC. Bignonia binata Thunb.

Bignonia decora (S.Moore) L.G.Lohmann Bignonia sciuripabula (K.Schum.) L.G.Lohmann Campsis grandiflora (Thunb.) K. Schum. Exót. Cuspidaria convoluta (Vell.) A.H.Gentry Cybistax antisyphilitica (Mart.) Mart. Dolichandra chodatii (Hassl.) L.G.Lohmann Dolichandra cynanchoides Cham. Dolichandra dentata (K.Schum.) L.G.Lohmann Dolichandra quadrivalvis (Jacq.) L.G.Lohmann Dolichandra uncata (Andrews) L.G.Lohmann Dolichandra unguiculata (Vell.) L.G.Lohmann Dolichandra unguis-cati (L.) L.G.Lohmann Fridericia caudigera (S.Moore) L.G.Lohmann Fridericia chica (Bonpl.) L.G.Lohmann Fridericia dichotoma (Jacq.) L.G.Lohmann Fridericia erubescens (DC.) L.G.Lohmann Fridericia florida (DC.) L.G.Lohmann Fridericia leucopogon (Cham.) L.G.Lohmann Fridericia mutabilis (Bureau & K.Schum.) L.G.Lohmann Fridericia platyphylla (Cham.) L.G.Lohmann Fridericia pubescens (L.) L.G.Lohmann

- Plantas vasculares do Paraná -

90 | Bignoniaceae

Angiospermas

Fridericia pulchella (Cham.) L.G.Lohmann Fridericia samydoides (Cham.) L.G.Lohmann Fridericia speciosa Mart. Fridericia triplinervia (Mart. ex DC.) L.G.Lohmann Handroanthus albus (Cham.) Mattos Handroanthus catarinensis (A.H.Gentry) S.Grose Handroanthus chrysotrichus (Mart. ex DC.) Mattos Handroanthus heptaphyllus Mattos Handroanthus impetiginosus Mattos Exót. Handroanthus ochraceus (Cham.) Mattos Handroanthus pulcherrimus (Sandwith) Mattos Handroanthus serratifolius (A.H.Gentry) S.Grose Handroanthus umbellatus (Sond.) Mattos Handroanthus vellosoi (Toledo) Mattos Jacaranda micrantha Cham. Jacaranda mimosifolia D. Don Exót. Jacaranda oxyphylla Cham. Jacaranda puberula Cham. Lundia nitidula DC. Lundia obliqua Sond. Mansoa difficilis (Cham.) Bureau & K.Schum. Podranea ricasoliana (Tanfani) Sprague Exót. Pyrostegia venusta (Ker Gawl.) Miers Spathodea campanulata P. Beauv. Exót. Stizophyllum perforatum (Cham.) Miers

Tabebuia aurea (Silva Manso) Benth. & Hook.f. ex S.Moore Tabebuia cassinoides (Lam.) DC. Tabebuia rosea (Bertol.) A. DC. Exót. Tabebuia roseoalba (Ridl.) Sandwith Exót. Tanaecium pyramidatum (Rich.) L.G.Lohmann Tanaecium selloi (Spreng.) L.G.Lohmann Tecoma capensis (Thunb.) Lindl. Exót. Tecoma stans (L.) Juss. ex Kunth Exót. Tynanthus cognatus (Cham.) Miers Tynanthus elegans Miers Tynanthus micranthus Corr.Mello ex K.Schum. Xylophragma myrianthum (Cham.) Sprague Zeyheria montana Mart. Zeyheria tuberculosa (Vell.) Bureau ex Verl.

Bixaceae

Miriam Kaehler

2 gên. e 2 spp. Nativas: 1 sp. Exóticas: 1 sp.

Bixa orellana L. Exót. Cochlospermum regium (Mart. ex Schrank) Pilg.

Boraginaceae

José Iranildo Miranda de Melo

14 gên. e 42 spp. Nativas: 30 spp. Exóticas: 12 spp.

Anchusa officinalis L. Exót. Borago officinalis L. Exót. Cordia americana (L.) Gottschling & J.S. Mill. Cordia dichotoma G. Forst. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Boraginaceae | 91

Angiospermas Cordia ecalyculata Vell. Cordia glabrata (Mart.) A.DC. Cordia magnoliifolia Cham. Cordia myxa L. Exót. Cordia rufescens A.DC. Cordia sellowiana Cham. Cordia silvestris Fresen. Cordia superba Cham. Cordia trichoclada DC. Cordia trichotoma (Vell.) Arráb. ex Steud. Cynoglossum amabile Stapf & J.R. Drumm. Exót. Echium plantagineum L. Exót. Echium vulgare L. Exót. Euploca paradoxa (Mart.) J.I.M.Melo & Semir Euploca procumbens (Mill.) Diane & Hilger Euploca salicoides (Cham.) J.I.M.Melo & Semir Heliotropium amplexicaule Vahl Heliotropium arborescens L. Exót. Heliotropium elongatum (Lehm.) I.M. Johnst. Heliotropium indicum L. Heliotropium lanceolatum Ruiz & Pav. Exót. Heliotropium transalpinum Vell. Moritzia dusenii I.M. Johnst. Myriopus paniculatus (Cham.) Feuillet Myriopus rubicundus (Salzm. ex A.DC.) Luebert Myosotis laxa Lehm. Exót. Myosotis scorpioides L. Exót. Symphytum officinale L. Exót. Thaumatocaryon dasyanthum (Cham.) I.M. Johnst. Thaumatocaryon tetraquetrum I.M. Johnst.

Tournefortia bicolor Sw. Tournefortia breviflora DC. Tournefortia gardneri A.DC. Tournefortia villosa Salzm. ex DC. Varronia axillaris (I.M. Johnst.) Borhidi Varronia curassavica Jacq. Varronia polycephala Lam. Varronia villicaulis (Fresen.) Borhidi

Brassicaceae Miriam Kaehler

18 gên. e 31 spp. Nativas: 3 spp. Exóticas: 28 spp.

Alyssum maritimum (L.) Lam. Exót. Armoracia rusticana G. Gaertn., B. Mey. & Scherb. Exót. Barbarea verna (Mill.) Asch. Exót. Brassica juncea (L.) Czern. Exót. Brassica oleracea L. Exót. Brassica rapa L. Exót. Camelina sativa (L.) Crantz Exót. Capsella bursa-pastoris (L.) Medik. Exót. Cardamine bonariensis Pers. Exót. Cardamine hirsuta L. Exót. Cardamine chenopodifolia Pers. Exót. Coronopus didymus (L.) Sm. Diplotaxis erucoides (L.) DC. Exót. Eruca vesicaria (L.) Cav. Exót. Lepidium aletes J.F.Macbr. Lepidium bonariense L. Lepidium pseudodidymum Thell. ex Druce Exót. Lepidium ruderale L. Exót. Lepidium subulatum L. Exót. Lepidium virginicum L. Exót. Moricandia arvensis (L.) DC. Exót. Nasturtium officinale W.T. Aiton Exót. Raphanus raphanistrum L. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

92 | Bromeliaceae

Angiospermas

Raphanus sativus L. Exót. Rapistrum rugosum (L.) All. Exót. Rorippa hilariana (Walp.) Cabrera Exót. Rorippa indica (L.) Hiern Exót. Rorippa palustris (L.) Besser Exót. Sinapis alba L. Exót. Sinapis arvensis L. Exót. Sisymbrium officinale (L.) Scop. Exót.

Bromeliaceae

Rosângela Capuano Tardivo

20 gên. e 107 spp. Nativas: 105 spp. Exóticas: 2 spp.

Acanthostachys strobilacea (Schult. f.) Klotzsch Aechmea bromeliifolia (Rudge) Baker Aechmea caudata Lindm. Aechmea coelestis (K. Koch) E. Morren Aechmea cylindrata Lindm. Aechmea distichantha Lem. Aechmea gamosepala Wittm. Aechmea nudicaulis (L.) Griseb. Aechmea ornata Baker Aechmea pectinata Baker Aechmea recurvata (Klotzsch) L.B. Sm. Alcantarea imperialis (Carriere) Harms Exót. Ananas bracteatus (Lindl.) Schult. & Schult.f. Ananas fritzmuelleri Camargo Billbergia alfonsijoannis Reitz Billbergia amoena (Lodd.) Lindl. Billbergia distachia (Vell.) Mez Billbergia magnifica Mez Billbergia nutans H.H. Wendl. ex Regel Billbergia zebrina (Herb.) Lindl.

Bromelia antiacantha Bertol. Bromelia balansae Mez Canistropsis billbergioides (Schult. & Schult.f.) Leme Catopsis berteroniana (Schult. & Schult.f.) Mez Catopsis sessiliflora (Ruiz & Pav.) Mez Dyckia bracteata (Wittm.) Mez Dyckia brevifolia Baker Dyckia cabrerae L.B.Sm. & Reitz Dyckia commixta Hassl. Dyckia crocea L.B.Sm. Dyckia deltoidea (L.B.Sm.) L.B.Sm. Dyckia distachya Hassl. Dyckia dusenii L.B.Sm. Dyckia encholirioides (Gaudich.) Mez Dyckia ferox Mez Dyckia fosteriana L.B.Sm. Dyckia hatschbachii L.B.Sm. Dyckia leptostachya Baker Dyckia lutziana L.B.Sm. Dyckia microcalyx Baker Dyckia minarum Mez Dyckia pseudococcinea L.B.Sm. Dyckia reitzii L.B.Sm. Dyckia remotiflora Otto & A.Dietr. Dyckia tuberosa (Vell.) Beer Edmundoa lindenii (Regel) Leme Hohenbergia augusta (Vell.) E.Morren Neoregelia chlorosticta (Baker) L.B.Sm. Neoregelia laevis (Mez) L.B.Sm. Neoregelia maculata L.B.Sm. Neoregelia princeps (Baker) L.B.Sm. Exót. Nidularium amazonicum (Baker) Linden & E.Morren ex Lindm. Nidularium campo-alegrense Leme Nidularium innocentii Lem.

- Plantas vasculares do Paraná -

Bromeliaceae | 93

Angiospermas Nidularium procerum Lindm. Pitcairnia flammea Lindl. Pseudananas sagenarius (Arruda) Camargo Quesnelia imbricata L.B.Sm. Quesnelia testudo Lindm. Racinaea aerisincola (Mez) M.A.Spencer & L.B.Sm. Racinaea spiculosa (Griseb.) M.A.Spencer & L.B.Sm. Tillandsia crocata (E.Morren) Baker Tillandsia didisticha (E.Morren) Baker Tillandsia gardneri Lindl. Tillandsia geminiflora Brongn. Tillandsia linearis Vell. Tillandsia loliacea Mart. ex Schult. & Schult.f. Tillandsia lorentziana Griseb. Tillandsia mallemontii Glaz. ex Mez Tillandsia pohliana Mez Tillandsia polystachia (L.) L. Tillandsia recurvata (L.) L. Tillandsia recurvifolia Hook. Tillandsia streptocarpa Baker Tillandsia stricta Sol. Tillandsia tenuifolia L. Tillandsia tricholepis Baker Tillandsia usneoides (L.) L. Vriesea altodaserrae L.B.Sm. Vriesea carinata Wawra Vriesea drepanocarpa (Baker) Mez Vriesea ensiformis (Vell.) Beer Vriesea erythrodactylon E.Morren Vriesea flammea L.B.Sm. Vriesea flava A.F.Costa et al. Vriesea friburgensis Mez Vriesea gigantea Gaudich. Vriesea guttata Linden & André Vriesea heterostachys (Baker) L.B.Sm.

Vriesea hieroglyphica (Carrière) E.Morren Vriesea hoehneana L.B.Sm. Vriesea incurvata Gaudich. Vriesea inflata (Wawra) Wawra Vriesea muelleri Mez Vriesea neoglutinosa Mez Vriesea paratiensis E.Pereira Vriesea philippocoburgii Wawra Vriesea platynema Gaudich. Vriesea platzmannii E.Morren Vriesea procera (Mart. ex Schult. & Schult.f.) Wittm. Vriesea reitzii Leme & A.F.Costa Vriesea rodigasiana E.Morren Vriesea scalaris E.Morren Vriesea unilateralis (Baker) Mez Vriesea vagans (L.B.Sm.) L.B.Sm. Wittrockia cyathiformis (Vell.) Leme Wittrockia superba Lindm.

Burmaniaceae

Eric de Camargo Smidt

6 gên. e 9 spp. Nativas: 9 spp.

Apteria aphylla (Nutt.) Barnhart ex Small Burmannia alba Mart. Burmannia bicolor Mart. Burmannia capitata (Walter ex J.F.Gmel.) Mart. Burmannia flava Mart. Cymbocarpa refracta Miers Dictyostega orobanchoides (Hook.) Miers Gymnosiphon divaricatus (Benth.) Benth. & Hook.f. Miersiella umbellata (Miers) Urb.

- Plantas vasculares do Paraná -

94 | Cactaceae

Angiospermas

Burseraceae

José Rubens Pirani

1 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Protium heptaphyllum (Aubl.) Marchand Protium kleinii Cuatrec. Protium widgrenii Engl.

Cabombaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Cabomba aquatica Aubl. Cabomba caroliniana A.Gray Cabomba furcata Schult. & Schult.f.

Cactaceae André Soller

16 gên. e 34 spp. Nativas: 27 spp. Exóticas: 7 spp.

Brasiliopuntia brasiliensis (Willd.) A.Berger Cereus hildmannianus K.Schum. Epiphyllum oxypetalum (DC.) Haw. Exót. Epiphyllum phyllanthus (L.) Haw. Harrisia tortuosa (J. Forbes ex Otto & A. Dietr.) Britton & Rose Exót. Hatiora salicornioides (Haw.) Britton & Rose Heliocereus schrankii (Zucc. ex Seitz) Britton & Rose Exót. Hylocereus setaceus (Salm-Dyck) R.Bauer Lepismium cruciforme (Vell.) Miq. Lepismium houlletianum (Lem.) Barthlott Lepismium lumbricoides (Lem.)

Barthlott Lepismium warmingianum (K.Schum.) Barthlott Nopalea cochenillifera (L.) SalmDyck Exót. Opuntia monacantha Haw. Parodia carambeiensis (Buining & Brederoo) Hofacker Pereskia aculeata Mill. Pereskia bleo (Kunth) DC. Exót. Pereskia grandifolia Haw. Praecereus euchlorus (F.A.C.Weber) N.P.Taylor Rhipsalis campos-portoana Loefgr. Rhipsalis cereuscula Haw. Rhipsalis dissimilis (G.Lindb.) K.Schum. Rhipsalis elliptica G.Lindb. ex K.Schum. Rhipsalis floccosa Salm-Dyck ex Pfeiff. Rhipsalis grandiflora Haw. Rhipsalis pachyptera Pfeiff. Rhipsalis paradoxa (Salm-Dyck ex Pfeiff.) Salm-Dyck Rhipsalis pilocarpa Loefgr. Rhipsalis teres (Vell.) Steud. Rhipsalis trigona Pfeiff. Schlumbergera gaertneri (Regel) Britton & Rose Schlumbergera rosea (Lagerh.) Calvente & Zappi Schlumbergera truncata (Haw.) Moran Exót. Selenicereus anthonyanus (Alexander) D.R.Hunt Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Campanulaceae | 95

Angiospermas

Calceolariaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Calceolaria tripartita Ruiz & Pav. Exót.

Calophyllaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Kielmeyera coriacea Mart. & Zucc. Kielmeyera rubriflora Cambess. Kielmeyera variabilis Mart. & Zucc.

Calyceraceae Miriam Kaehler

2 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Acicarpha spathulata R. Br. Acicarpha tribuloides Juss. Boopis bupleuroides C.A.Mull.

Campanulaceae

Silvana Aparecida Pires de Godoy (Syphocampylus) Ana Odete Santos Vieira

5 gên. e 29 spp. Nativas: 27 spp. Exóticas: 2 spp.

Hippobroma longiflora (L.) G.Don Exót. Lobelia aquatica Cham. Lobelia camporum Pohl Lobelia erinus L. Exót. Lobelia exaltata Pohl Lobelia fistulosa Vell. Lobelia hassleri Zahlbr. Lobelia hederacea Cham.

Lobelia langeana Dusén Lobelia nummularioides Cham. Lobelia paranaensis R.Braga Lobelia reniformis Cham. Lobelia stellfeldii R.Braga Lobelia thapsoidea Schott Lobelia xalapensis Kunth Siphocampylus betulifolius (Cham.) G.Don Siphocampylus convolvulaceus (Cham.) G.Don Siphocampylus eichleri Kanitz Siphocampylus fimbriatus Regel Siphocampylus fluminensis (Vell.) E.Wimm. Siphocampylus fulgens Lebas Siphocampylus longipedunculatus Pohl Siphocampylus lycioides (Cham.) G.Don Siphocampylus macropodus (Thunb.) G.Don Siphocampylus sulfureus E.Wimm. Siphocampylus umbellatus (Kunth) G.Don Siphocampylus verticillatus (Cham.) G.Don Triodanis perfoliata (L.) Nieuwl. Wahlenbergia linarioides (Lam.) DC.

Cannabaceae

Sergio Romaniuc Neto Alessandra dos Santos

3 gên. e 6 spp. Nativas: 5 spp. Exóticas: 1 sp.

Cannabis sativa L. Exót. Celtis ehrenbergiana (Klotzsch) Liebm. Celtis iguanaea (Jacq.) Sarg. Celtis pubescens (Kunth) Spreng. - Plantas vasculares do Paraná -

96 | Caprifoliaceae

Angiospermas

Celtis spinosa Spreng. Trema micrantha (L.) Blume

Caprifoliaceae

Cannaceae

4 gên. e 12 spp. Nativas: 7 spp. Exóticas: 5 spp.

Miriam Kaehler

Cinnamodendron axillare Endl. ex Walp. Cinnamodendron dinisii Schwacke

Abelia grandiflora Villarreal Exót. Abelia spathulata Siebold & Zucc. Exót. Lonicera japonica Thunb. ex Murray Exót. Scabiosa atropurpurea L. Exót. Valeriana catharinensis Graebn. Valeriana chamaedryfolia Cham. & Schltdl. Valeriana officinalis L. Exót. Valeriana polystachya Sm. Valeriana reitziana Borsini Valeriana salicariifolia Vahl Valeriana scandens L. Valeriana ulei Graebn.

Capparaceae

Cardiopteridaceae

8 gên. e 12 spp. Nativas: 10 spp. Exóticas: 2 spp.

1 gên. e 6 spp. Nativas: 6 spp.

Capparicordis tweediana (Eichler) H.H. Iltis & X. Cornejo Capparidastrum humile (Hassl.) X. Cornejo & H.H. Iltis Capparis spinosa L. Exót. Cleome parviflora Kunth Cleome rosea Vahl ex DC. Cleome trachycarpa Klotzsch ex Eichler Cleome viridiflora Schreb. Exót. Cynophalla flexuosa (L.) J.Presl Hemiscola diffusa (Banks ex DC.) Iltis Monilicarpa brasiliana (Banks ex DC.) Cornejo & Iltis Tarenaya hassleriana (Chodat) Iltis Tarenaya spinosa (Jacq.) Raf.

Citronella apogon (Griseb.) R.A.Howard Citronella engleriana (Loes.) R.A.Howard Citronella gongonha (Mart.) R.A.Howard Citronella megaphylla (Miers) R.A.Howard Citronella mucronata (Ruiz & Pav.) D.Don Citronella paniculata (Mart.) R.A.Howard

Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Canna indica L. Canna paniculata Ruiz & Pav.

Cannellaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Miriam Kaehler

Miriam Kaehler

- Plantas vasculares do Paraná -

Casuarinaceae | 97

Angiospermas

Caricaceae

Miriam Kaehler

3 gên. e 3 spp. Nativas: 2 spp. Exóticas: 1 sp.

Carica papaya L. Exót. Jacaratia spinosa (Aubl.) A. DC. Vasconcellea quercifolia A.St.-Hil.

Caryocaraceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Silene armeria L. Exót. Silene gallica L. Exót. Spergula arvensis L. Exót. Stellaria media (L.) Vill. Exót. Vaccaria pyramidata Medik. Exót.

Casuarinaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 3 spp. Exóticas: 3 spp.

Casuarina cristata Miq. Exót. Casuarina cunninghamiana Miq. Exót. Casuarina equisetifolia L. Exót.

Caryocar brasiliense Cambess.

Caryophyllaceae Miriam Kaehler

12 gên. e 21 spp. Nativas: 11 spp. Exóticas: 10 spp.

Arenaria lanuginosa (Michx.) Rohrb. Cerastium commersonianum Ser. Cerastium dicrotrichum Fenzl ex Rohrb. Cerastium glomeratum Thuill. Cerastium rivulare Cambess. Cerastium rivulariastrum Möschl & Pedersen Cerastium selloi Schltdl. ex Rohrb. Dianthus chinensis L. Exót. Drymaria cordata (L.) Willd. ex Roem. & Schult. Gypsophila paniculata L. Exót. Paronychia camphorosmoides Cambess. Paronychia chilensis DC. Exót. Paronychia communis Cambess. Polycarpaea corymbosa (L.) Lam. Exót. Polycarpaea tetraphylla (L.) E.H.L. Krause Exót. Silene antirrhina L.

Celastraceae Milton Groppo (Celastroideae)

Júlio A. Lombardi (Hippocrateoideae) 12 gên. e 29 spp. Nativas: 28 spp. Exóticas: 1 sp.

Celastroideae Celastrus liebmanii Standl. Maytenus aquifolia Mart. Maytenus boaria Molina Maytenus dasyclada Mart. Maytenus evonymoides Reissek Maytenus floribunda Reissek Maytenus glaucescens Reissek Maytenus gonoclada Mart. Maytenus ilicifolia Mart. ex Reissek Maytenus littoralis Carv.-Okano Maytenus patens Reissek Maytenus schumanniana Loes. Maytenus urbaniana Loes. Plenckia populnea Reissek Schaefferia frutescens Jacq. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

98 | Chrysobalanaceae

Angiospermas

Hippocrateoideae Cheiloclinium cognatum (Miers) A.C.Sm. Cheiloclinium serratum (Cambess.) A.C.Sm. Elachyptera festiva (Miers) A.C.Sm. Elachyptera micrantha (Cambess.) A.C.Sm. Hippocratea volubilis L. Peritassa campestris (Cambess.) A.C.Sm. Peritassa hatschbachii Lombardi Peritassa laevigata (Hoffmanns. ex Link) A.C.Sm. Pristimera celastroides (Kunth) A.C.Sm. Salacia crassifolia (Mart. ex Schult.) G.Don Salacia elliptica (Mart. ex Schult.) G.Don Semialarium paniculatum (Mart. ex Schult.) N.Hallé Tontelea micrantha (Mart. ex Schult.) A.C.Sm. Tontelea miersii (Peyr.) A.C.Sm.

Ceratophyllaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Chrysobalanaceae Miriam Kaehler

4 gên. e 4 spp. Nativas: 3 spp. Exóticas: 1 sp.

Couepia grandiflora (Mart. & Zucc.) Benth. Hirtella hebeclada Moric. ex DC. Licania tomentosa (Benth.) Fritsch Exót. Parinari excelsa Sabine

Cistaceae

Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Helianthemum brasiliense (Lam.) Pers.

Clethraceae Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Clethra scabra Pers. Clethra uleana Sleumer

Clusiaceae

Miriam Kaehler

Ceratophyllum demersum L. Exót.

Chloranthaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Hedyosmum brasiliense Miq.

5 gên. e 5 spp. Nativas: 4 spp. Exóticas: 1 sp.

Calophyllum brasiliense Cambess. Clusia criuva Cambess. Garcinia gardneriana (Planch. & Triana) Zappi Mammea americana L. Exót. Tovomitopsis paniculata (Spreng.) Planch. & Triana

- Plantas vasculares do Paraná -

Commelinaceae | 99

Angiospermas

Combretaceae Miriam Kaehler

5 gên. e 11 spp. Nativas: 9 spp. Exóticas: 2 spp.

Buchenavia kleinii Exell Combretum fruticosum (Loefl.) Stuntz Combretum laxum Jacq. Conocarpus erectus L. Laguncularia racemosa (L.) C.F.Gaertn. Terminalia argentea Mart. Terminalia australis Cambess. Terminalia catappa L. Exót. Terminalia glabrescens Mart. Terminalia ivorensis A. Chev. Exót. Terminalia triflora (Griseb.) Lillo

Commelinaceae

Lidyanne Yuriko Saleme Aona Marco Pellegrini

6 gên. e 23 spp. Nativas: 21 spp. Exóticas: 2 spp.

Commelina benghalensis L. Commelina diffusa Burm.f. Commelina erecta L. Commelina obliqua Vahl Commelina schomburgkiana Klotzsch Commelina villosa C.B.Clarke ex Chodat & Hassl. Dichorisandra hexandra (Aubl.) C.B. Clarke Dichorisandra incurva Mart. ex Schult.f. Dichorisandra paranaensis D.Maia, Cervi & Tardivo Dichorisandra pubescens Mart. ex Schult. & Schult.f. Dichorisandra thyrsiflora J.C.Mikan

Floscopa glabrata (Kunth) Hassk. Gibasis geniculata (Jacq.) Rohweder Tradescantia anagallidea Seub. Tradescantia cerinthoides Kunth Tradescantia crassula Link & Otto Tradescantia fluminensis Vell. Tradescantia pallida (Rose) D.R. Hunt Exót. Tradescantia umbraculifera Hand.Mazz. Tradescantia zanonia (L.) Sw. Tradescantia zebrina Bosse Exót. Tripogandra diuretica (Mart.) Handlos Tripogandra glandulosa (Seub.) Rohweder

Connaraceae Miriam Kaehler

2 gên. e 4 spp. Nativas: 4 spp.

Connarus rostratus (Vell.) L.B.Sm. Connarus suberosus Planch. Rourea gracilis G.Schellenb. Rourea martiana Baker

Convolvulaceae

Rosangela Simão Bianchini

12 gên. e 100 spp. Nativas: 94 spp. Exóticas: 6 spp

Aniseia martinicensis (Jacq.) Choisy var. ambigua Hallier f. Bonamia agrostopolis (Vell.)Hallier f. Convolvulus bonariensis Cav. Convolvulus crenatifolius Ruiz & Pav. Convolvulus hasslerianus (Chodat) O’Donell Cuscuta boliviana Yunck. Cuscuta epilinum Weihe Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

100 | Convolvulaceae

Angiospermas

Cuscuta indecora Choisy Cuscuta obtusiflora Kunth Cuscuta odorata Ruiz & Pav. Cuscuta partita Choisy Cuscuta platyloba Progel Cuscuta racemosa Mart. Cuscuta xanthochortos Mart. Dichondra macrocalyx Meisn. Dichondra microcalyx (Hallier f.) Fabris Exót. Dichondra sericea Sw. Evolvulus alsinoides L. Evolvulus aurigenius Mart. Evolvulus barbatus Meisn. Evolvulus filipes Mart. Evolvulus glomeratus Nees & Mart. Evolvulus latifolius Ker Gawl. Evolvulus linarioides Meisn. Evolvulus niveus Mart. Evolvulus nummularius (L.) L. Evolvulus pusillus Choisy Evolvulus riedelii Meisn. Evolvulus sericeus Sw. Evolvulus serpylloides Meisn. Ipomoea acutisepala O’Donell Ipomoea alba L. Ipomoea aprica House Ipomoea argentea Meisn. Ipomoea aristolochiifolia G.Don Exót. Ipomoea batatas (L.) Lam. Exót. Ipomoea bonariensis Hook. Ipomoea cairica (L.) Sweet Ipomoea campestris Meisn. Ipomoea carnea Jacq. ssp. fistulosa (Choisy) D. Austin Ipomoea cynanchifolia Meisn. Ipomoea delphinioides Choisy Ipomoea goyazensis Gardner Ipomoea grandifolia (Dammer) O’Donell Ipomoea guaranitica Chodat &

Hassl. Ipomoea hederifolia L. Ipomoea hirsutissima Gardner Ipomoea horsfalliae Hook. Exót. Ipomoea imperati (Vahl) Griseb. Ipomoea indica (Burm.) Merr. Ipomoea indivisa (Vell.) Hallier f. Ipomoea kunthiana Meisn. Ipomoea lobata Nees Exót. Ipomoea malvaeoides Meisn. Ipomoea maurandioides Mart. ex Choisy Ipomoea nil (L.) Roth Ipomoea paranaensis Hoehne Ipomoea pes-caprae (L.) R.Br. Ipomoea phyllomega (Vell.) House Ipomoea platensis Ker Gawl. Ipomoea procumbens Mart. ex Choisy Ipomoea procurrens Meisn. Ipomoea purpurea (L.) Roth Ipomoea quamoclit L. Ipomoea ramosissima (Poir.) Choisy Ipomoea rubens Choisy Ipomoea saopaulista O’Donell Ipomoea setifera Poir. Ipomoea setosa Ker-Gawl. Ipomoea subrevoluta Choisy Ipomoea syringifolia Meisn. Ipomoea tiliacea (Willd.) Choisy Ipomoea triloba L. Iseia luxurians (Moric.) O’Donell Jacquemontia blanchetii Moric. Jacquemontia cataractae Krapov. Jacquemontia densiflora (Meisn.) Hallier f. Jacquemontia ferruginea Choisy Jacquemontia glaucescens Choisy Jacquemontia grandiflora Meisn. Jacquemontia heterantha (Nees & Mart.) Hallier f.

- Plantas vasculares do Paraná -

Crassulaceae | 101

Angiospermas Jacquemontia holosericea (Weinm.) O’Donell Jacquemontia mucronifera (Choisy) Hallier f. Jacquemontia pentantha (Jacq.) G.Don Jacquemontia selloi (Meisn.) Hallier f. Jacquemontia sphaerostigma (Cav.) Rusby Jacquemontia tamnifolia (L.) Griseb. Jacquemontia velutina Choisy Jacquemontia uleana Hallier f. Merremia aegyptia (L.) Urb. Merremia cissoides (Lam.) Hallier f. Merremia digitata (Spreng.) Hallier f. var. elongata (Choisy) D.F. Austin & Staples Merremia dissecta (Jacq.) Hallier f. Merremia macrocalyx (Ruiz & Pav.) O’Donell Merremia tomentosa (Choisy) Hallier f. Merremia tuberosa (L.) Rendle Merremia umbellata (L.) Hallier f. Operculina macrocarpa (L.) Urb. Turbina cordata (Choisy) D.F.Austin & Staples Turbina corymbosa (L.) Raf.

Cornaceae

Miriam Kaehler

Costaceae

Miriam Kaehler

1 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Costus arabicus L. Costus spicatus (Jacq.) Sw. Costus spiralis (Jacq.) Roscoe

Crassulaceae Miriam Kaehler

3 gên. e 10 spp. Exóticas: 10 spp.

Cotyledon orbiculata L. Exót. Kalanchoe crenata (Andrews) Haw. Exót. Kalanchoe delagoensis Eckl. & Zeyh. Exót. Kalanchoe fedtschenkoi Raym.Hamet & H. Perrier Exót. Kalanchoe pinnata (Lam.) Pers. Exót. Sedum dendroideum Moc. & Sessé ex DC. Exót. Sedum mexicanum Britton Exót. Sedum multiceps Cosson et Durieu Exót. Sedum praealtum A. DC. Exót. Sedum sarmentosum Bunge Exót.

Cucurbitaceae Miriam Kaehler

21 gên. e 54 spp. Nativas: 44 spp. Exóticas: 10 spp.

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Cornus florida L. Exót.

Apodanthera catharinensis Mart. Crov. Apodanthera laciniosa (Schltdl.) Cogn. Apodanthera ulei (Cogn.) Mart.Crov. Cayaponia bonariensis (Mill.) Mart. Crov. - Plantas vasculares do Paraná -

102 | Cunoniaceae

Angiospermas

Cayaponia cabocla Cogn. Cayaponia citrullifolia (Griseb.) Cogn. Cayaponia espelina (Manso) Cogn. Cayaponia martiana (Cogn.) Cogn. Cayaponia palmata Cogn. Cayaponia pilosa (Vell.) Cogn. Cayaponia podantha Cogn. Cayaponia tayuya (Vell.) Cogn. Cayaponia ternata (Vell.) Cogn. Cayaponia trilobata (Cogn.) Cogn. Cayaponia villosissima Cogn. Ceratosanthes hilariana Cogn. Ceratosanthes multiloba Cogn. Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. & Nakai Coccinia grandis (L.) Voigt Exót. Cucumis anguria L. Cucumis melo L. Exót. Cucumis sativus L. Exót. Cucurbita pepo L. Exót. Cyclanthera eichleri Cogn. Cyclanthera elegans Cogn. Cyclanthera hystrix (Gill.) Arn. Cyclanthera oligoechinata L.F.P.Lima & Pozner Cyclanthera pedata (L.) Schrad. Exót. Cyclanthera tenuifolia Cogn. Cyclanthera tenuisepala Cogn. Ecbalium elaterium (L.) A. Richard. Exót. Fevillea passiflora Vell. Fevillea trilobata L. Lagenaria siceraria (Molina) Standl. Exót. Lagenaria vulgaris Ser. Melancium campestre Naudin Melothria cucumis Vell. Melothria fluminensis Gardner Melothria hirsuta Cogn. Melothria pendula L.

Momordica charantia L. Psiguria ternata (M. Roem.) C. Jeffrey Psiguria warmingiana (Cogn.) C.Jeffrey Sechium edule (Jacq.) Sw. Exót. Sicana odorifera (Vell.) Naudin Exót. Sicydium gracile Cogn. Sicyos polyacanthus Cogn. Sicyos warmingii Cogn. Trichosanthes cucumerina L. Exót. Wilbrandia dusenii Harms Wilbrandia ebracteata Cogn. Wilbrandia hibiscoides Silva Manso Wilbrandia longisepala Cogn. Wilbrandia verticillata (Vell.) Cogn.

Cunoniaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 8 spp. Nativas: 8 spp.

Lamanonia cuneata (Cambess.) Kuntze Lamanonia speciosa (Cambess.) L.B. Sm. Lamanonia ternata Vell. Weinmannia discolor Gardner Weinmannia humillis Engl. Weinmannia organensis Gardner Weinmannia paulliniifolia Pohl ex Ser. Weinmannia pinnata L.

Cyclanthaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Asplundia glaucophylla Harling Asplundia polymera (Hand.-Mazz.) Harling

- Plantas vasculares do Paraná -

Cyperaceae | 103

Angiospermas

Cyperaceae Rafael Trevisan

25 gên. e 217 spp. Nativas: 215 spp. Exóticas: 2 spp.

Androtrichum trigynum (Spreng.) H. Pfeiff. Ascolepis brasiliensis (Kunth) Benth. ex C.B. Clarke Becquerelia cymosa Brongn. Becquerelia muricata Nees Bolboschoenus robustus (Pursh) Soják Bulbostylis amambayensis Barros Bulbostylis brevifolia Palla Bulbostylis communis M. G. López & D. A. Simpson Bulbostylis consanguinea (Kunth) C.B.Clarke Bulbostylis fendleri C.B. Clarke Bulbostylis fimbriata (Nees) C.B. Clarke Bulbostylis glaziovii (Boeck.) C.B. Clarke Bulbostylis hirtella (Schrad. ex Schult.) Urb. Bulbostylis jacobinae (Steud.) Lindm. Bulbostylis junciformis (Kunth) C.B.Clarke Bulbostylis juncoides (Vahl) Kük. Bulbostylis loefgrenii (Boeckeler) Prata & M.G.López Bulbostylis major Palla Bulbostylis paradoxa (Spreng.) Lindm. Bulbostylis scabra (J.Presl & C.Presl) C.B.Clarke Bulbostylis sellowiana (Kunth) Palla Bulbostylis sphaerocephala (Boeckeler) C.B.Clarke Bulbostylis stenocarpa Kük.

Bulbostylis subtilis M.G. López Calyptrocarya glomerulata (Brongn.) Urb. Carex bonariensis Desf. ex Poir. Carex brasiliensis A. St.-Hil. Carex feddeana H.Pfeiff. Carex longii Mackenz. var. meridionalis (Kük.) G.A. Wheeler Carex phalaroides Kunth Carex polysticha Boeckeler Carex pseudocyperus L. Carex purpureovaginata Boeckeler Carex sellowiana Schltdl. Carex seticulmis Boeckeler Carex sororia Kunth Carex uruguensis Boeckeler Cladium jamaicense Crantz Cryptangium triquetrum Boeckeler Cyperus aggregatus (Willd.) Endl. Cyperus alternifolius L. Exót. Cyperus andreanus Maury Cyperus chalaranthus J. Presl & C. Presl Cyperus consors C.B. Clarke Cyperus digitatus Roxb. Cyperus distans L.f. Cyperus entrerianus Boeckeler Cyperus eragrostis Lam. Cyperus esculentus L. Cyperus friburgensis Boeckeler Cyperus giganteus Vahl Cyperus haspan L. Cyperus hermaphroditus (Jacq.) Standl. Cyperus incomtus Kunth Cyperus inops C.B.Clarke Cyperus intricatus Schrad. ex Schult. Cyperus iria L. Exót. Cyperus laxus Lam. Cyperus ligularis L. Cyperus luzulae (L.) Retz.

- Plantas vasculares do Paraná -

104 | Cyperaceae

Angiospermas

Cyperus odoratus L. Cyperus pohlii (Nees) Steud. Cyperus prolixus Kunth Cyperus reflexus Vahl Cyperus rigens C.Presl Cyperus rotundus L. Cyperus sphacelatus Rottb. Cyperus surinamensis Rottb. Cyperus virens Michx. Eleocharis acutangula (Roxb.) Schult. Eleocharis bicolor Chapm. Eleocharis bonariensis Nees Eleocharis capillacea Kunth Eleocharis confervoides (Poir.) Steud. Eleocharis contracta Maury Eleocharis debilis Kunth Eleocharis elegans (Kunth) Roem. & Schult. Eleocharis filiculmis Kunth Eleocharis flavescens (Poir.) Urb. Eleocharis geniculata (L.) Roem. & Schult. Eleocharis interstincta (Vahl) Roem. & Schult. Eleocharis jelskiana Boeckeler Eleocharis kleinii Barros Eleocharis loefgreniana Boeckeler Eleocharis maculosa (Vahl) Roem. & Schult. Eleocharis minima Kunth Eleocharis montana (Kunth) Roem. & Schult. Eleocharis mutata (L.) Roem. & Schult. Eleocharis nana Kunth Eleocharis niederleinii Boeckeler Eleocharis nudipes (Kunth) Palla Eleocharis obtusetrigona (Lindl. & Nees) Steud. Eleocharis parvispicula R. Trevis. &

Boldrini Eleocharis plicarhachis (Griseb.) Svenson Eleocharis rabenii Boeckeler Eleocharis radicans (Poir.) Kunth Eleocharis sellowiana Kunth Eleocharis squamigera Svenson Eleocharis subarticulata (Nees) Boeckeler Eleocharis viridans Kük. ex Osten Fimbristylis autumnalis (L.) Roem. & Schult. Fimbristylis complanata (Retz.) Link Fimbristylis cymosa R.Br. Fimbristylis dichotoma (L.) Vahl Fimbristylis miliacea (L.) Vahl Fimbristylis spadicea (L.) Vahl Fimbristylis squarrosa Vahl Fuirena incompleta Nees Fuirena robusta Kunth Fuirena umbellata Rottb. Hypolytrum schraderianum Nees Kyllinga brevifolia Rottb. Kyllinga odorata Vahl Kyllinga pumila Michx. Kyllinga vaginata Lam. Lagenocarpus rigidus Nees Lagenocarpus verticillatus (Spreng.) T.Koyama & Maguire Lipocarpha humboldtiana Nees Machaerina austrobrasiliensis M.T.Strong Machaerina ensifolia (Boeckeler) T.Koyama Oxycaryum cubense (Poepp. & Kunth) Lye Pleurostachys arcuata W. W. Thomas, M. Alves & R. Trevis. Pleurostachys beyrichii (Nees) Steud. Pleurostachys distichophylla (Boeckeler) C.B.Clarke

- Plantas vasculares do Paraná -

Cyperaceae | 105

Angiospermas Pleurostachys foliosa Kunth Pleurostachys gaudichaudii Brongn. Pleurostachys orbignyana Brongn. Pleurostachys puberula Boeckeler Pleurostachys stricta Kunth Pleurostachys tenuiflora Brongn. Pleurostachys urvillei Brongn. Pycreus bipartitus (Torr.) C.B. Clarke Pycreus decumbens T.Koyama Pycreus flavescens (L.) Rchb. Pycreus lanceolatus (Poir.) C.B.Clarke Pycreus megapotamicus (Kunth) Nees Pycreus niederleinianus (Boeckeler) Lindm. Pycreus niger (Ruiz & Pav.) Cufod. Pycreus polystachyos (Rottb.) P. Beauv. Pycreus tener C.B.Clarke Pycreus unioloides (R.Br.) Urb. Remirea maritima Aubl. Rhynchospora albiceps Kunth Rhynchospora asperula (Nees) Steud. Rhynchospora barrosiana Guagl. Rhynchospora biflora Boeckeler Rhynchospora brasiliensis Boeckeler Rhynchospora breviuscula H.Pfeiff. Rhynchospora brittonii Gale Rhynchospora brownii Roem. & Schult. subsp. americana Guagl. Rhynchospora castanea T. Koyama Rhynchospora ciliata (Vahl) Kük. Rhynchospora conferta (Nees) Boeckeler Rhynchospora confinis (Nees) C.B.Clarke Rhynchospora consanguinea (Kunth) Boeckeler Rhynchospora corymbosa (L.) Britton Rhynchospora crinigera Boeckeler

Rhynchospora cryptantha C.B.Clarke Rhynchospora dentinux C.B. Clarke Rhynchospora elegantula Maury Rhynchospora emaciata (Nees) Boeckeler Rhynchospora exaltata Kunth Rhynchospora eximia (Nees) Boeckeler Rhynchospora flexuosa C.B.Clarke Rhynchospora gigantea Link Rhynchospora glaziovii Boeckeler Rhynchospora globosa (Kunth) Roem. & Schult. Rhynchospora hatschbachii T.Koyama Rhynchospora hieronymi subsp. montevidensis Guagl. Rhynchospora holoschoenoides (Rich.) Herter Rhynchospora loefgrenii Boeckeler Rhynchospora marisculus Lindl. & Nees Rhynchospora megapotamica var. spicata (Boeck.) Kük. Rhynchospora nardifolia (Kunth) Boeckeler Rhynchospora nervosa (Vahl) Boeckeler Rhynchospora paranaensis A.C.Araújo & W.W.Thomas Rhynchospora patuligluma C.B.Clarke ex Lindm. Rhynchospora pedersenii Guagl. Rhynchospora pilosa (Kunth) Boeckeler Rhynchospora polyantha Steud. Rhynchospora radicans (Schltdl. & Cham.) H.Pfeiff. Rhynchospora rigida Boeckeler Rhynchospora riparia (Nees) Boeckeler

- Plantas vasculares do Paraná -

106 | Cyperaceae

Angiospermas

Rhynchospora robusta (Kunth) Boeckeler Rhynchospora rugosa (Vahl) Gale Rhynchospora scutellata Griseb. Rhynchospora setigera (Kunth) Boeckeler Rhynchospora splendens Lindm. Rhynchospora subsetosa C.B.Clarke Rhynchospora tenella (Ness) Boeckeler Rhynchospora tenuis Link Rhynchospora terminalis Nees ex Steud. Rhynchospora triflora Vahl Rhynchospora velutina (Kunth) Boeckeler Schoenoplectus americanus (Pers.) Volkart Schoenoplectus californicus (C.A.Mey.) Soják Schoenoplectus tabernaemontani (C.C.Gmel.) Palla Scleria alpina Core Scleria balansae Maury ex Micheli Scleria bracteata Cav. Scleria colorata Core Scleria distans Poir. Scleria filiculmis Boeckeler Scleria gaertneri Raddi Scleria latifolia Sw. Scleria leptostachya Kunth Scleria microcarpa Nees ex Kunth Scleria mitis P.J.Bergius Scleria myricocarpa Kunth Scleria panicoides Kunth Scleria plusiophylla Steud. Scleria scabra Willd. Scleria secans (L.) Urb. Scleria sellowiana Kunth Scleria uleana Boeckeler ex C.B.Clarke

Scleria variegata (Nees) Steud. Scleria verticillata Muhl.

Dilleniaceae Miriam Kaehler

5 gên. e 10 spp. Nativas: 9 spp. Exóticas: 1 sp.

Curatella americana L. Davilla rugosa Poir. Dillenia indica L. Exót. Doliocarpus dentatus (Aubl.) Standl. Doliocarpus dentatus (Aubl.) Standl. Doliocarpus glomeratus Eichler Doliocarpus schottianus Eichler Tetracera oblongata DC. Tetracera sellowiana Schltdl. Tetracera willdenowiana Steud.

Dioscoreaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 31 spp. Nativas: 30 spp. Exóticas: 1 sp.

Dioscorea alata L. Dioscorea altissima Lam. Dioscorea amaranthoides C.Presl Dioscorea bulbifera L. Exót. Dioscorea campestris Griseb. Dioscorea coronata Hauman Dioscorea curitybensis R.Knuth Dioscorea deflexa Griseb. Dioscorea demourae Uline ex R.Knuth Dioscorea dodecaneura Vell. Dioscorea fractiflexa R.Knuth Dioscorea furcata Griseb. Dioscorea glandulosa (Griseb.) Kunth Dioscorea hassleriana Chodat

- Plantas vasculares do Paraná -

Ebenaceae | 107

Angiospermas Dioscorea laxiflora Mart. ex Griseb. Dioscorea marginata Griseb. Dioscorea martiana Griseb. Dioscorea monadelpha (Kunth) Griseb. Dioscorea multiflora Mart. ex Griseb. Dioscorea olfersiana Klotzsch ex Griseb. Dioscorea ovata Vell. Dioscorea pallidinervia R.Knuth Dioscorea piperifolia Humb. & Bonpl. ex Willd. Dioscorea polygonoides Humb. & Bonpl. ex Willd. Dioscorea puncticulata R.Knuth Dioscorea rumicoides Griseb. Dioscorea sanpaulensis R.Knuth Dioscorea scabra Humb. & Bonpl. ex Willd. Dioscorea sinuata Vell. Dioscorea stegelmanniana R.Knuth Dioscorea subhastata Vell.

Droseraceae

Ebenaceae

Miriam Kaehler

1 gên. e 5 spp. Nativas: 2 spp. Exóticas: 3 spp.

Diospyros hispida A.DC. Diospyros inconstans Jacq. Diospyros kaki Thunb. Exót. Diospyros philippensis (Desr.) Gürke Exót. Diospyros virginiana L. Exót.

Elaeocarpaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 5 spp. Nativas: 4 spp. Exóticas: 1 sp.

Elaeocarpus serratus L. Exót. Sloanea garckeana K.Schum. Sloanea guianensis (Aubl.) Benth. Sloanea hirsuta (Schott) Planch. ex Benth. Sloanea lasiocoma K.Schum.

Elatinaceae

Dennis P. Saridakis

Miriam Kaehler

1 gên. e 7 spp. Nativas: 7 spp.

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Drosera brevifolia Pursh Drosera capillaris Poir. Drosera communis A.St.-Hil. Drosera grantsaui Rivadavia Drosera montana A.St.-Hil. Drosera latifolia (Eichler) Gonella & Rivadavia Drosera viridis Rivadavia

Elatine lindbergii Rohrb.

Eleagnaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Elaeagnus angustifolia L. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

108 | Eriocaulaceae

Angiospermas

Ericaceae

Miriam Kaehler

4 gên. e 19 spp. Nativas: 17 spp. Exóticas: 2 spp.

Agarista chlorantha (Cham.) G. Don Agarista minensis (Glaz. ex Sleumer) Judd Agarista niederleinii (Sleumer) Judd Agarista oleifolia (Cham.) G.Don Agarista pulchella Cham. ex G. Don Gaultheria itatiaiae Wawra Gaultheria serrata (Vell.) Sleumer ex Kin.-Gouv. Gaultheria ulei Sleumer Gaylussacia amoena Cham. Gaylussacia angustifolia Cham. Gaylussacia arassatubensis R.R.Silva & Cervi Gaylussacia brasiliensis (Spreng.) Meisn. Gaylussacia caratuvensis R.R.Silva & Cervi Gaylussacia densa Cham. Gaylussacia pallida Cham. Gaylussacia pseudogaultheria Cham. & Schltdl. Gaylussacia rhododendron Cham. & Schltdl. Rhododendron simsii Planch. Exót. Rhododendron thomsonii Hook. f. Exót.

Eriocaulaceae Paulo T. Sano

6 gên. e 24 spp. Nativas: 24 spp.

Actinocephalus polyanthus (Bong.) Sano Comanthera xeranthemoides (Bong.)

L.R.Parra & Giul. Eriocaulon crassiscapum Bong. Eriocaulon dictyophyllum Körn. Eriocaulon elichrysoides Bong. Eriocaulon ligulatum (Vell.) L.B.Sm. Eriocaulon magnum Abbiatti Eriocaulon modestum Kunth Eriocaulon sellowianum Kunth Eriocaulon vaginatum Körn. Leiothrix flavescens (Bong.) Ruhland Paepalanthus albo-vaginatus Silveira Paepalanthus balansae Ruhland Paepalanthus bellus Moldenke Paepalanthus bryoides (Bong.) Kunth Paepalanthus catharinae Ruhland Paepalanthus chiquitensis Herzog Paepalanthus paulensis Ruhland Paepalanthus planifolius (Bong.) Körn. Paepalanthus striatus Ruhland Paepalanthus tessmannii Moldenke Syngonanthus caulescens (Poir.) Ruhland Syngonanthus chrysanthus (Bong.) Ruhland Syngonanthus nitens Ruhland

Erythroxylaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 17 spp. Nativas: 17 spp.

Erythroxylum ambiguum Peyr. Erythroxylum amplifolium (Mart.) O.E.Schulz Erythroxylum anguifugum Mart. Erythroxylum argentinum O.E.Schulz Erythroxylum buxus Peyr. Erythroxylum campestre A.St.-Hil. Erythroxylum cuneifolium (Mart.)

- Plantas vasculares do Paraná -

Euphorbiaceae | 109

Angiospermas O.E.Schulz Erythroxylum cuspidifolium Mart. Erythroxylum deciduum A.St.-Hil. Erythroxylum engleri O.E.Schulz Erythroxylum gonocladum (Mart.) O.E.Schulz Erythroxylum microphyllum A.St.Hil. Erythroxylum myrsinites Mart. Erythroxylum pelleterianum A.St.Hil. Erythroxylum pulchrum A.St.-Hil. Erythroxylum suberosum A.St.-Hil. Erythroxylum vacciniifolium Mart.

Escalloniaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 6 spp. Nativas: 6 spp.

Escallonia bifida Link & Otto Escallonia chlorophylla Cham. & Schltdl. Escallonia farinacea A.St.-Hil. Escallonia laevis (Vell.) Sleumer Escallonia megapotamica Spreng. Escallonia obtusissima A.St.-Hil.

Euphorbiaceae Miriam Kaehler

36 gên. e 186 spp. Nativas: 159 spp. Exóticas: 27 spp.

Acalypha amblyodonta (Mull. Arg.) Mull.Arg. Acalypha brasiliensis Müll. Arg. Acalypha chamaedrifolia (Lam.) Müll. Arg. Acalypha communis Müll. Arg. Acalypha digynostachya Baill. Acalypha gracilis Spreng.

Acalypha hispida Burm. f. Exót. Acalypha multicaulis Müll. Arg. Acalypha setosa A. Rich. Exót. Acalypha wilkesiana Müll. Arg. Exót. Actinostemon concepcionis (Chodat & Hassl.) Hochr. Actinostemon concolor (Spreng.) Müll. Arg. Actinostemon klotzschii (Didr.) Pax Actinostemon schomburgkii (Klotzsch) Hochr. Alchornea glandulosa Poepp. & Endl. Alchornea sidifolia Müll. Arg. Alchornea triplinervia (Spreng.) Müll. Arg. Aleurites moluccanus (L.) Willd. Exót. Aparisthmium cordatum (A. Juss.) Baill. Astraea cincta (Müll.Arg.) Caruzo & Cordeiro Astraea lobata (L.) Klotzsch Bernardia confertifolia Müll. Arg. Bernardia gambosa Müll.Arg. Bernardia longipedunculata (Chodat & Hassl.) Pax & K. Hoffm. Bernardia multicaulis Müll.Arg. Bernardia pulchella (Baill.) Müll.Arg. Bernardia sellowii Müll. Arg. Bernardia spartioides (Baill.) Müll. Arg. Bia alienata Didr. Caperonia buettneriacea Müll.Arg. Caperonia castaneifolia (L.) A. St.Hil. Caperonia heteropetala Didr. Caperonia palustris (L.) A.St.-Hil. Exót. Chiropetalum foliosum (Müll.Arg.) Pax & K.Hoffm. Chiropetalum gymnadenium (Müll. Arg.) Pax & K.Hoffm.

- Plantas vasculares do Paraná -

110 | Euphorbiaceae

Angiospermas

Chiropetalum tricoccum (Vell.) Chodat & Hassl. Cnidoscolus urens (L.) Arthur Codiaeum variegatum (L.) Rumph. ex A. Juss. Exót. Colliguaja brasillensis Klotzsch ex Baill. Croton ackermannianus (Müll.Arg.) G.L.Webster Croton antisyphiliticus Mart. Croton argyrophylloides Müll.Arg. Croton atrorufus Müll.Arg. Croton calonervosus G.L.Webster Croton campestris A.St.-Hil. Croton ceanothifolius Baill. Croton celtidifolius Baill. Croton chaetophorus Müll.Arg. Croton compressus Lam. Croton dichrous Müll.Arg. Croton didrichsenii G.L.Webster Croton doratophylloides (Croizat) G.L.Webster Croton dusenii Croizat Croton eichleri Müll.Arg. Croton erythroxyloides Baill. Croton flavispicatus Rusby Croton floribundus Spreng. Croton fuscescens Spreng. Croton fuscus (Didr.) Müll.Arg. Croton glabellum L. Exót. Croton glandulosus L. Croton glechomifolius Müll.Arg. Croton glyptospermus Müll. Arg. Croton gracilipes Baill. Croton grandivelus Baill. Croton heterodoxus Baill. Croton hirtus L’Hér. Croton ichthygaster L.B. Sm. & Downs Croton lanatus Lam. Croton leptophyllus Müll.Arg.

Croton lundianus (Didr.) Müll.Arg. Croton macrobothrys Baill. Croton montevidensis Spreng. Croton muellerianus L.R.Lima Croton myrianthus Müll.Arg. Croton parvifolius Müll. Arg. Croton patrum L.B. Sm. & Downs Croton pedicellatus Kunth Croton polygonoides L.B. Sm. & Downs Croton pycnocephalus Baill. Croton reitzii L.B. Sm. & Downs Croton rutilus (Chodat & Hassl.) G.L. Webster Croton salutaris Casar. Croton serpyllifolius Baill. Croton serratifolius Baill. Croton solanaceus (Müll.Arg.) G.L.Webster Croton splendidus Mart. Croton subpannosus Müll. Arg. ex Griseb. Croton tartonrairoides Pax & K.Hoffm. Croton trinitatis Millsp. Croton triqueter Lam. Croton urucurana Baill. Croton uruguayensis Baill. Croton viridulus (Croizat) Radcl.Sm. & Govaerts Croton vulnerarius Baill. Dalechampia brasiliensis Lam. Dalechampia clausseniana Baill. Dalechampia ficifolia Lam. Dalechampia glechomifolia Baill. Dalechampia hassleriana Chodat Dalechampia leandrii Baill. Dalechampia meridionalis Müll.Arg. Dalechampia micromeria Baill. Dalechampia pentaphylla Lam. Dalechampia reitzkleinii L.B.Sm. &

- Plantas vasculares do Paraná -

Euphorbiaceae | 111

Angiospermas Downs Dalechampia scandens L. Dalechampia stenosepala Müll. Arg. Dalechampia stipulacea Müll.Arg. Dalechampia variifolia Müll.Arg. Dalechampia weddelliana Baill. Euphorbia cotinifolia L. Exót. Euphorbia cyathophora Murray Exót. Euphorbia elodes Boiss. Euphorbia fulgens Karw. ex Klotzsch Exót. Euphorbia heterophylla L. Exót. Euphorbia hirta L. Euphorbia hirtella Boiss. Euphorbia hypericifolia L. Euphorbia hyssopifolia L. Euphorbia insulana Vell. Euphorbia leucocephala Lotsy Exót. Euphorbia milii Des Moul. Exót. Euphorbia ophthalmica Pers. Euphorbia papillosa A.St.-Hil. Euphorbia paranensis Dusén Euphorbia peperomioides Boiss. Euphorbia peplus L. Exót. Euphorbia pereskiifolia Houllet ex Baill. Exót. Euphorbia portulacoides L. Euphorbia potentilloides Boiss. Euphorbia prostrata Aiton Euphorbia pulcherrima Willd. ex Klotzsch Exót. Euphorbia sciadophila Boiss. Euphorbia serpens Kunth Euphorbia stenophylla (Klotzsch & Garcke) Boiss. Euphorbia tirucalli L. Exót. Euphorbia tithymaloides L. Exót. Hevea brasiliensis (Willd. ex A.Juss.) Müll.Arg. Exót. Jatropha curcas L. Jatropha gossypiifolia L.

Jatropha multifida L. Exót. Jatropha podagrica Hook. Exót. Joannesia princeps Vell. Exót. Julocroton verbascifolius Müll. Arg. Mallotus paniculatus (Lam.) Müll. Arg. Manihot carthaginensis (Jacq.) Müll. Arg. Exót. Manihot esculenta Crantz Exót. Manihot grahamii Hook. Manihot inflata Müll.Arg. Manihot pilosa Pohl Manihot procumbens Müll.Arg. Manihot tripartita (Spreng.) Müll. Arg. Maprounea brasiliensis A.St.-Hil. Microstachys corniculata (Vahl) Griseb. Exót. Microstachys daphnoides (Mart.) Müll.Arg. Microstachys ditassoides (Didr.) Esser Microstachys hispida (Mart.) Govaerts Microstachys serrulata (Mart.) Müll. Arg. Pachystroma ilicifolium Müll.Arg. Pachystroma longifolium (Nees) I.M.Johnst. Pausandra morisiana (Casar.) Radlk. Philyra brasiliensis Klotzsch Ricinus communis L. Exót. Romanoa tamnoides (A.Juss.) Radcl.-Sm. Sapium glandulosum (L.) Morong Sapium haematospermum Müll.Arg. Sebastiania argutidens Pax & K.Hoffm. Sebastiania brasiliensis Spreng. Sebastiania commersoniana (Baill.) L.B.Sm. & Downs

- Plantas vasculares do Paraná -

112 | Fabaceae

Angiospermas

Sebastiania klotzschiana (Müll.Arg.) Müll.Arg. Sebastiania schottiana (Müll. Arg.) Müll. Arg. Sebastiania serrata (Baill. ex Müll. Arg.) Müll. Arg. Sebastiania subsessilis (Müll.Arg.) Pax Stillingia bodenbenderi (Kuntze) D.J.Rogers Stillingia dusenii Pax & K.Hoffm. Stillingia oppositifolia Baill. ex Müll. Arg. Tetrorchidium dusenii Pax & K.Hoffm. Tetrorchidium rubrivenium Poepp. Tragia bahiensis Müll. Arg. Tragia geraniifolia Klotzsch ex Baill. Tragia leucandra Pax & K. Hoffm. Tragia paxii Lourteig & O’Donnell Tragia polyandra Vell. Tragia uberabana Müll.Arg. Tragia volubilis L. Vernicia fordii Hemsl. Exót.

Fabaceae

Caesalpinioideae

Angela M. S. da Fonseca Vaz Roseli L. da Costa Bortoluzzi (Bauhinia, Phanera) Roseli L. da Costa Bortoluzzi (Apuleia, Caesalpinia, Copaifera,

Gleditsia, Hymenaea, Libidibia, Peltophorum, Poincianella, Pomaria, Pterogyne, Schizolobium, Tachigali, Tamarindus)

Roseli L. da Costa Bortoluzzi Vinicius C. Souza

(Senna)

Vinicius C. Souza Roseli L. da Costa Bortoluzi (Cassia, Chamaecrista)

Faboideae

Haroldo Cavalcante de Lima

Mimosoideae

Elvia Rodrigues de Souza (Calliandra) Flavia C. Pinto Garcia José F. Martins

(Inga) Flávia C. Pinto Garcia

José F. Martins Márcia C. Ribeiro da Silva (Zygia) João R. Vieira Iganci (Abarema, Adenanthera, Desmanthus, Pithecelobium, Stryphnodendrum)

João R. Vieira Iganci

Erik Koehnen (Albizia) Marli Pires Morim

(Anadenathera, Enterolobium, Leucaena, Leucochloron, Parapiptadenia, Piptadenia, Plathymenia, Pseudopiptadenia)

Michel J. Ferreira de Barros Marli Pires Morim (Acacia, Senegallia, Vachellia)

Osmar dos Santos Ribas (Mimosa) 124 gên. e 521 spp. Nativas: 449 spp. Exóticas: 72 spp.

Caesalpinioideae Apuleia leiocarpa (Vogel) J. F. Macbr. Bauhinia affinis Vogel

- Plantas vasculares do Paraná -

Fabaceae | 113

Angiospermas Bauhinia forficata Link Bauhinia holophylla (Bong.) Steud. Bauhinia longifolia (Bong.) Steud. Bauhinia rufa (Bong.) Steud. Bauhinia ungulata L. Bauhinia uruguayensis Benth. Bauhinia variegata L. Exót. Caesalpinia decapetala (Roth) Alston Exót. Caesalpinia echinata Lam. Exót. Caesalpinia pulcherrima (L.) Sw. Exót. Caesalpinia spinosa (Molina) Kuntze Exót. Cassia ferruginea (Schrad.) Schrad. ex DC. Cassia fistula L. Exót. Cassia grandis L.f. Exót. Cassia javanica L. Exót. Cassia leptophylla Vogel Chamaecrista cardiostegia H.S.Irwin & Barneby Chamaecrista cathartica (Mart.) H.S.Irwin & Barneby Chamaecrista desvauxii (Collad.) Killip Chamaecrista flexuosa (L.) Greene Chamaecrista incana (Vogel) H.S.Irwin & Barneby Chamaecrista nictitans (L.) Moench Chamaecrista punctata (Vogel) H.S.Irwin & Barneby Chamaecrista ramosa (Vogel) H.S.Irwin & Barneby Chamaecrista repens (Vogel) H.S.Irwin & Barneby Chamaecrista rotundifolia (Pers.) Greene Chamaecrista vestita (Vogel) H.S.Irwin & Barneby Copaifera langsdorffii Desf. Copaifera trapezifolia Hayne

Gleditsia amorphoides (Griseb.) Taub. Hymenaea courbaril L. Libidibia ferrea (Mart. ex Tul.) L.P.Queiroz Exót. Peltophorum dubium (Spreng.) Taub. Phanera angulosa (Vogel) Vaz Phanera microstachya (Raddi) L.P.Queiroz Poincianella pluviosa (DC.) L.P.Queiroz Pomaria stipularis (Vogel) B.B.Simpson & G.P.Lewis Pterogyne nitens Tul. Schizolobium parahyba (Vell.) Blake Senna araucarietorum H.S.Irwin & Barneby Senna cernua (Balb.) H.S.Irwin & Barneby Senna corymbosa (Lam.) H.S.Irwin & Barneby Senna hirsuta (L.) H.S.Irwin & Barneby Senna macranthera (DC. ex Collad.) H.S.Irwin & Barneby Senna multijuga (Rich.) H.S.Irwin & Barneby Senna neglecta (Vogel) H.S.Irwin & Barneby Senna oblongifolia (Vogel) H.S.Irwin & Barneby Senna obtusifolia (L.) H.S.Irwin & Barneby Senna occidentalis (L.) Link Senna organensis (Glaz. ex Harms) H.S.Irwin & Barneby Senna pendula (Humb.& Bonpl.ex Willd.) H.S.Irwin & Barneby Senna pilifera (Vogel) H.S.Irwin & Barneby Senna rugosa (G.Don) H.S.Irwin &

- Plantas vasculares do Paraná -

114 | Fabaceae

Angiospermas

Barneby Senna septemtrionalis (Viv.) H.S.Irwin & Barneby Exót. Senna siamea (Lam.) H.S.Irwin & Barneby Exót. Senna silvestris (Vell.) H.S.Irwin & Barneby Senna spectabilis (DC.) H.S.Irwin & Barneby Exót. Senna splendida (Vogel) H.S.Irwin & Barneby Senna tenuifolia (Vogel) H.S.Irwin & Barneby Senna tropica (Vell.) H.S.Irwin & Barneby Tachigali denudata (Vogel) OliveiraFilho Tachigali paratyensis (Vell.) H. C. Lima. Tamarindus indica L. Exót.

Faboideae Adesmia araujoi Burkart Adesmia arillata Miotto Adesmia ciliata Vogel Adesmia hispidula (Lag.) DC. Adesmia paranensis Burkart Adesmia psoraleoides Vogel Adesmia rocinhensis Burkart Adesmia sulina Miotto Adesmia tristis Vogel Adesmia vallsii Miotto Aeschynomene americana L. Aeschynomene denticulata Rudd Aeschynomene elegans Schltdl. & Cham. Aeschynomene evenia C.Wright & Sauvalle Aeschynomene falcata (Poir.) DC. Aeschynomene histrix Poir. Aeschynomene mollicula Kunth

Aeschynomene montevidensis Vogel Aeschynomene paniculata Willd. ex Vogel Aeschynomene selloi Vogel Aeschynomene sensitiva Sw. Alysicarpus vaginalis (L.) DC. Ancistrotropis peduncularis (Kunth) A. Delgado Andira anthelmia (Vell.) Benth. Andira fraxinifolia Benth. Andira humilis Mart. ex Benth. Andira ormosioides Benth. Arachis hypogaea L. Exót. Arachis prostrata Benth Exót. Arachis stenosperma Krapov. & W.C. Greg. Ateleia glazioviana Baill. Bowdichia virgilioides Kunth Cajanus cajan (L.) Huth Exót. Calopogonium caeruleum (Benth.) C.Wright Calopogonium mucunoides Desv. Camptosema ellipticum (Desv.) Burkart Camptosema rubicundum Hook. & Arn. Camptosema scarlatinum (Mart. ex Benth.) Burkart Camptosema spectabile (Tul.) Burkart Canavalia bonariensis Lindl. Canavalia parviflora Benth. Canavalia picta Mart. ex Benth. Canavalia rosea (Sw.) DC. Centrolobium microchaete (Mart. ex Benth.) H.C.Lima Centrolobium robustum (Vell.) Mart. ex Benth. Centrolobium tomentosum Guillem. ex Benth. Centrosema angustifolium (Kunth)

- Plantas vasculares do Paraná -

Fabaceae | 115

Angiospermas Benth. Centrosema bracteosum Benth. Centrosema brasilianum (L.) Benth. Centrosema grandiflorum Benth. Centrosema plumieri (Turpin ex Pers.) Benth. Centrosema pubescens Benth. Centrosema sagittatum (Humb. & Bonpl. ex Willd.) Brandegee Centrosema virginianum (L.) Benth. Chaetocalyx brasiliensis (Vogel) Benth. Chaetocalyx longiflora Benth. ex A.Gray Chaetocalyx nigricans Burkart Cleobulia multiflora Mart. ex Benth. Clitoria densiflora (Benth.) Benth. Clitoria epetiolata Burkart Clitoria fairchildiana R.A.Howard Exót. Clitoria falcata Lam. Clitoria guianensis (Aubl.) Benth. Clitoria laurifolia Poir. Clitoria ternatea L. Collaea aschersoniana (Taub.) Burkart Collaea speciosa (Loisel.) DC. Collaea stenophylla (Hook. & Arn.) Benth. Condylostylis candida (Vell.) A. Delgado Cratylia argentea (Desv.) Kuntze Cratylia hypargyrea Mart. ex Benth. Cratylia intermedia (Hassl.) L.P.Queiroz & R.Monteiro Crotalaria balansae Micheli Crotalaria breviflora DC. Crotalaria hilariana Benth. Crotalaria incana L. Crotalaria juncea L. Crotalaria lanceolata E.Mey.

Crotalaria maypurensis Kunth Crotalaria micans Link Crotalaria pallida Aiton Crotalaria spectabilis Röth Crotalaria subdecurrens Mart. ex Benth. Exót. Crotalaria tweediana Benth. Crotalaria vespertilio Benth. Crotalaria vitellina Ker Gawl. Cyclolobium brasiliense Benth. Dahlstedtia pentaphylla (Taub.) Burkart Dalbergia brasiliensis Vogel Dalbergia ecastaphyllum (L.) Taub. Dalbergia foliolosa Benth. Dalbergia frutescens (Vell.) Britton Dalbergia lateriflora Benth. Dalbergia miscolobium Benth. Dalbergia nigra (Vell.) Allemão ex Benth. Desmodium adscendens (Sw.) DC. Desmodium affine Schltdl. Desmodium arechavaletae Burkart Desmodium axillare (Sw.) DC. Desmodium barbatum (L.) Benth. Desmodium craspediferum A.M.G.Azevedo & M.L.A.A.Oliveira Desmodium cuneatum Hook. & Arn. Desmodium discolor Vogel Desmodium hickenianum Burkart Desmodium incanum DC. Desmodium leiocarpum (Spreng.) G.Don Desmodium pachyrhizum Vogel Desmodium polygaloides Chodat & Hassl. Desmodium procumbens (Mill.) Hitchc. Desmodium subsericeum Malme Desmodium tortuosum (Sw.) DC.

- Plantas vasculares do Paraná -

116 | Fabaceae

Angiospermas

Desmodium uncinatum (Jacq.) DC. Desmodium venosum Vogel Dioclea burkartii R.H.Maxwell Dioclea erecta Hoehne Dioclea glabra Benth. Dioclea violacea Mart. ex Benth. Dioclea virgata (Rich.) Amshoff Dioclea wilsonii Standl. Eriosema campestre Benth. Eriosema crinitum (Kunth) G.Don Eriosema glabrum Mart. ex Benth. Eriosema heterophyllum Benth. Eriosema longifolium Benth. Eriosema obovatum Benth. Eriosema rufum (Kunth) G.Don Eriosema strictum Benth. Eriosema tacuaremboense Arechav. Erythrina crista-galli L. Erythrina falcata Benth. Erythrina speciosa Andrews Exostyles godoyensis Soares-Silva & Mansano Galactia benthamiana Micheli Galactia boavista (Vell.) Burkart Galactia decumbens (Benth.) Chodat & Hassl. Galactia gracillima Benth. Galactia martii DC. Galactia martioides Burkart Galactia neesii DC. Galactia pretiosa Burkart Galactia striata (Jacq.) Urb. Gliricidia sepium (Jacq.) Kunth ex Walp. Exót. Glycine max (L.) Merr. Exót. Helicotropis linearis (Kunth) A. Delgado Holocalyx balansae Micheli Indigofera asperifolia Bong. ex Benth. Indigofera bongardiana (Kuntze)

Burkart Indigofera campestris Bong. ex Benth. Indigofera hirsuta L. Indigofera lespedezioides Kunth Indigofera pascuorum Benth. Indigofera sabulicola Benth. Indigofera suffruticosa Mill. Indigofera truxillensis Kunth Lablab purpureus (L.) Sweet Lathyrus elegans Vogel Lathyrus hasslerianus Burkart Lathyrus linearifolius Vogel Lathyrus nervosus Lam. Lathyrus nitens Vogel Lathyrus odoratus L. Exót. Lathyrus paraguariensis Hassl. Lathyrus paranensis Burkart Lathyrus parodii Burkart Lecointea hatschbachii Barneby Leptolobium dasycarpum Vogel Leptolobium elegans Vogel Leptospron adenanthum (G. Mey) A. Delgado Lonchocarpus campestris Benth. Lonchocarpus cultratus (Vell.) A.M.G.Azevedo & H.C.Lima Lonchocarpus muehlbergianus Hassl. Lonchocarpus nitidus (Vogel) Benth. Lonchocarpus subglaucescens Mart. ex Benth. Lotus corniculatus L. Exót. Luetzelburgia guaissara Toledo Luffa aegyptiaca Mill. Exót. Luffa cylindrica M.Roem. Exót. Lupinus albus L. Exót. Lupinus gibertianus C.P.Sm. Lupinus guaraniticus (Hassl.) C.P.Sm. Lupinus lanatus Benth. Lupinus linearis Desr.

- Plantas vasculares do Paraná -

Fabaceae | 117

Angiospermas Lupinus luteus L. Exót. Lupinus magnistipulatus Burkart ex Planchuelo & D.B.Dunn Lupinus multiflorus Desr. Lupinus paraguariensis Chodat & Hassl. Lupinus paranensis C.P.Sm. Lupinus reitzii Burkart ex M.Pinheiro & Miotto Lupinus sellowianus Harms Machaerium aculeatum Raddi Machaerium acutifolium Vogel Machaerium brasiliense Vogel Machaerium dimorphandrum Hoehne Machaerium hatschbachii Rudd Machaerium hirtum (Vell.) Stellfeld Machaerium lanceolatum (Vell.) J.F.Macbr. Machaerium nyctitans (Vell.) Benth. Machaerium oblongifolium Vogel Machaerium paraguariense Hassl. Machaerium scleroxylon Tul. Machaerium stipitatum (DC.) Vogel Machaerium triste Vogel Machaerium uncinatum (Vell.) Benth. Machaerium vestitum Vogel Machaerium villosum Vogel Macroptilium atropurpureum (Sessé & Moc. ex DC.) Urb. Macroptilium bracteatum (Nees & Mart.) Maréchal & Baudet Macroptilium erythroloma (Mart. ex Benth.) Urb. Macroptilium lathyroides (L.) Urb. Macroptilium prostratum (Benth.) Urb. Medicago arabica (L.) Huds. Exót. Medicago lupulina L. Exót. Medicago polymorpha L. Exót.

Medicago sativa L. Exót. Melilotus albus Medik. Melilotus indicus (L.) All. Melilotus messanensis All. Exót. Melilotus neapolitanus Ten. Exót. Melilotus officinalis (L.) Lam. Exót. Mucuna pruriens (L.) DC. Mucuna sloanei Fawc. & Rendle Mucuna urens (L.) Medik. Myrocarpus frondosus Allemão Myroxylon peruiferum L.f. Neonotonia wightii (Graham ex Wight & Arn.) J.A.Lackey Exót. Ormosia arborea (Vell.) Harms Ormosia fastigiata Tul. Ornithopus sativus Brot. Exót. Periandra mediterranea (Vell.) Taub. Phaseolus lunatus L. Phaseolus vulgaris L. Exót. Pisum sativum L. Exót. Platycyamus regnellii Benth. Platymiscium floribundum Vogel Platypodium elegans Vogel Poecilanthe parviflora Benth. Poiretia angustifolia Vogel Poiretia coriifolia Vogel Poiretia latifolia Vogel Poiretia punctata (Willd.) Desv. Poiretia tetraphylla (Poir.) Burkart Psophocarpus tetragonolobus (L.) DC. Exót. Pterocarpus indicus Willd. Exót. Pterocarpus rohrii Vahl Pueraria lobata (Willd.) Ohwi Exót. Rhynchosia arenicola Hassl. Rhynchosia clausseni Benth. Rhynchosia corylifolia Mart. ex Benth. Rhynchosia diversifolia Micheli Rhynchosia edulis Griseb. Rhynchosia hauthalii Harms ex

- Plantas vasculares do Paraná -

118 | Fabaceae

Angiospermas

Kuntze Rhynchosia lateritia Burkart Rhynchosia melanocarpa Grear Rhynchosia minima (L.) DC. Rhynchosia phaseoloides (Sw.) DC. Rhynchosia reticulata (Sw.) DC. Rhynchosia rojasii Hassl. Robinia pseudoacacia L. Exót. Sesbania punicea (Cav.) Burkart Sesbania sesban (L.) Merr. Exót. Sesbania virgata (Cav.) Pers. Sophora tomentosa L. Spartium junceum L. Exót. Stylosanthes acuminata M.B.Ferreira & Sousa Costa Stylosanthes bracteata Vogel Stylosanthes campestris M.B.Ferreira & Sousa Costa Stylosanthes gracilis Kunth Stylosanthes guianensis (Aubl.) Sw. Stylosanthes hippocampoides Mohlenbr. Stylosanthes leiocarpa Vogel Stylosanthes linearifolia M.B.Ferreira & Sousa Costa Stylosanthes longiseta Micheli Stylosanthes montevidensis Vogel Stylosanthes nunoi Brandão Stylosanthes viscosa (L.) Sw. Swartzia acutifolia Vogel Swartzia flaemingii Raddi Swartzia macrostachya Benth. Swartzia oblata R.S.Cowan Swartzia submarginata (Benth.) Mansano Sweetia fruticosa Spreng. Tephrosia adunca Benth. Tephrosia cinerea (L.) Pers. Tephrosia rufescens Benth. Tephrosia vogelii Hook.f. Teramnus uncinatus (L.) Sw.

Tipuana tipu (Benth.) Kuntze Exót. Trifolium campestre Schreb. Exót. Trifolium dubium Sibth. Exót. Trifolium incarnatum L. Exót. Trifolium polymorphum Poir. Trifolium pratense L. Exót. Trifolium repens L. Exót. Trifolium riograndense Burkart Trifolium subterraneum L. Exót. Ulex europaeus L. Exót. Vatairea heteroptera (Allemão) Ducke Vicia angustifolia L. Exót. Vicia graminea Sm. Vicia hirsuta (L.) Gray Exót. Vicia montevidensis Vogel Vicia nigricans Hook. & Arn. Exót. Vicia sativa L. Exót. Vicia stenophylla Vogel Vicia villosa Roth Exót. Vigna caracalla (L.) Verdc. Vigna lasiocarpa (Mart.ex Benth.) Verdc. Vigna longifolia (Benth.) Verdc. Vigna luteola (Jacq.) Benth. Vigna umbellata (Thunb.) Ohwi & H. Ohashi Exót. Vigna vexillata (L.) Rich. Wisteria floribunda (Willd.) DC. Exót. Wisteria sinensis (Sims) Sweet Exót. Zollernia glabra (Spreng.) Yakovlev Zollernia ilicifolia (Brongn.) Vogel Zornia burkartii Vanni Zornia cryptantha Arechav. Zornia curvata Mohlenbr. Zornia diphylla (L.) Pers. Exót. Zornia gemella Vogel Zornia latifolia Sm. Zornia orbiculata Mohlenbr. Zornia pardina Mohlenbr. Zornia ramboiana Mohlenbr.

- Plantas vasculares do Paraná -

Fabaceae | 119

Angiospermas Zornia reticulata Sm.

Mimosoideae Abarema brachystachya (DC.) Barneby & J.W.Grimes Abarema langsdorffii (Benth.) Barneby & J.W.Grimes Acacia mearnsii De Wild. Exót. Acacia podalyriifolia A.Cunn. Exót. Acacia robusta Burch. Exót. Acacia saligna (Labill.) H.L. Wendl. Exót. Adenanthera falcata L. Exót. Adenanthera pavonina L. Exót. Albizia burkartiana Barneby & J. W. Grimes Albizia edwallii (Hoehne) Barneby & J.W.Grimes Albizia inundata (Mart.) Barneby & J.W. Grimes Albizia lebbeck (L.) Benth. Exót. Albizia niopoides (Spruce ex Benth.) Burkart Albizia pedicellaris (DC.) L.Rico Albizia polycephala (Benth.) Killip ex Record Anadenanthera colubrina (Vell.) Brenan Anadenanthera peregrina (L.) Speg. Calliandra brevipes Benth. Calliandra dysantha Benth. Calliandra foliolosa Benth. Calliandra haematocephala Hassk. Exót. Calliandra parviflora Benth. Calliandra parvifolia (Hook. & Arn.) Speg. Calliandra tweediei Benth. Desmanthus tatuhyensis Hoehne Desmanthus virgatus (L.) Willd. Enterolobium contortisiliquum (Vell.)

Morong Inga barbata Benth. Inga edulis Mart. Inga edwallii (Harms) T.D.Penn. Inga laurina (Sw.) Willd. Inga lentiscifolia Benth. Inga marginata Willd. Inga sellowiana Benth. Inga sessilis (Vell.) Mart. Inga striata Benth. Inga subnuda Salzm. ex Benth. Inga vera Willd. Inga virescens Benth. Inga vulpina Mart. ex Benth. Leucaena leucocephala (Lam.) de Wit Exót. Leucochloron incuriale (Vell.) Barneby & J.W.Grimes Mimosa asperata L. Exót. Mimosa atlantica Barneby Mimosa bathyrrhena Barneby Mimosa bifurca Benth. Mimosa bimucronata (DC.) Kuntze Mimosa caesalpiniifolia Benth. Exót. Mimosa callidryas Barneby Mimosa chartostegia Barneby Mimosa congestifolia Burkart Mimosa coniflora Burkart Mimosa cubatanensis Hoehne Mimosa daleoides Benth. Mimosa debilis Humb. & Bonpl. ex Willd. Mimosa deceptrix Barneby Mimosa diplotricha C.Wright ex Sauvalle Mimosa distans Benth. Mimosa dolens Vell. Mimosa dryandroides Taub. Mimosa eurystegia Barneby ex M. Morales, O.S. Ribas & J. SantosSilva

- Plantas vasculares do Paraná -

120 | Fabaceae

Angiospermas

Mimosa filipetiola Burkart Mimosa flocculosa Burkart Mimosa furfuracea Benth. Mimosa glycyrrhizoides Barneby Mimosa gracilis Benth. Mimosa gymnas Barneby Mimosa hatschbachii Barneby Mimosa hilariana Barneby Mimosa invisa Mart. ex Colla Mimosa iperoensis Hoehne Mimosa kuhnisteroides Barneby Mimosa lanata Benth. Exót. Mimosa maracayuensis Chodat & Hassl. Mimosa micropteris Benth. Mimosa murex Barneby Mimosa myriophylla Bong. ex Benth. Mimosa niederleinii Burkart Mimosa nuda Benth. Mimosa oblonga Benth. Mimosa orthacantha Benth. Mimosa paraguariae Micheli Mimosa paranapiacabae Barneby Mimosa paupera Benth. Mimosa pedersenii Barneby Mimosa per-dusenii Burkart Mimosa pigra L. Mimosa pilulifera Benth. Mimosa polycarpa Kunth Mimosa prionopus Barneby Mimosa pseudocallosa Burkart Mimosa pseudotrachycarpa Barneby Mimosa pudica L. Mimosa ramosissima Benth. Mimosa reduviosa Barneby Mimosa regnellii Benth. Mimosa sanguinolenta Barneby Mimosa scabrella Benth. Mimosa selloi Benth. Mimosa serra Burkart Mimosa setosa Benth.

Mimosa somnians Humb. & Bonpl. ex Willd. Mimosa strobiliflora Burkart Mimosa tucumensis Barneby ex O.S. Ribas, M. Morales & J. SantosSilva Mimosa uliginosa Chodat & Hassl. Mimosa urticaria Barneby Mimosa velloziana Mart. Mimosa xanthocentra Mart. Parapiptadenia rigida (Benth.) Brenan Piptadenia adiantoides (Spreng.) J.F.Macbr. Piptadenia gonoacantha (Mart.) J.F.Macbr. Piptadenia paniculata Benth. Pithecellobium dulce (Roxb.) Benth. Exót. Plathymenia reticulata Benth. Pseudopiptadenia warmingii (Benth.) G.P.Lewis & M.P.Lima Samanea saman (Jacq.) Merr. Senegalia bonariensis (Gillies ex Hook. & Arn.) Seigler & Ebinger Senegalia grandistipula (Benth.) Seigler & Ebinger Senegalia lowei (L.Rico) Seigler & Ebinger Senegalia martiusiana (Steud.) Seigler & Ebinger Senegalia nitidifolia (Speg.) Seigler & Ebinger Senegalia parviceps (Speg.) Seigler & Ebinger Senegalia polyphylla (DC.) Britton & Rose Senegalia tenuifolia (L.) Britton & Rose Senegalia tucumanensis (Griseb.) Seigler & Ebinger

- Plantas vasculares do Paraná -

Gentianaceae | 121

Angiospermas Senegalia velutina (DC.) Seigler & Ebinger Stryphnodendron adstringens (Mart.) Coville Stryphnodendron rotundifolium Mart. Vachellia farnesiana (L.) Wight & Arn. Zygia cataractae (Kunth) L.Rico Zygia latifolia (L.) Fawc. & Rendle

Fagaceae

Miriam Kaehler

2 gên. e 6 spp. Exóticas: 6 spp.

Castanea sativa Mill. Exót. Castanea vesca Gaertner Exót. Castanea vulgaris Hance Exót. Quercus acutissima Carruth. Exót. Quercus rubra L. Exót. Quercus suber L. Exót.

Gentianaceae

Maria Fernanda Calió

10 gên. e 14 spp. Nativas: 14 spp.

Calolisianthus amplissimus (Mart.) Gilg Calolisianthus pedunculatus (Cham. & Schltdl.) Gilg Calolisianthus pendulus (Mart.) Gilg Chelonanthus viridiflorus (Mart.) Gilg Coutoubea spicata Aubl. Curtia conferta (Mart.) Knobl. Curtia tenuifolia (Aubl.) Knobl. Helia brevifolia Cham. Helia oblongifolia Mart. Macrocarpaea rubra Malme Schultesia australis Griseb.

Tetrapollinia caerulescens (Aubl.) Maguire & B.M.Boom Voyria aphylla (Jacq.) Pers. Zygostigma australe (Cham. & Schltdl.) Griseb.

Geraniaceae Miriam Kaehler

3 gên. e 9 spp. Nativas: 4 spp. Exóticas: 5 spp.

Erodium moschatum (L.) Aiton Exót. Geranium albicans A.St.-Hil. Geranium arachnoideum A.St.-Hil. Geranium carolinianum L. Exót. Geranium dissectum L. Geranium robertianum L. Pelargonium X hortorum L.H. Bailey Exót. Pelargonium graveolens L’Hér. Exót. Pelargonium zonale (L.) L’Hér. Exót.

Gesneriaceae

Lucas K. Hinoshita Renato Goldenberg

7 gên. e 39 spp. Nativas: 36 spp. Exóticas: 3 spp.

Achimenes longiflora DC. Exót. Besleria selloana Klotzsch & Hanst. Codonanthe devosiana Lem. Codonanthe gracilis (Mart.) Hanst. Napeanthus primulifolius (Raddi) Sandwith Napeanthus reitzii (L.B. Sm.) Leeuwenb. Nematanthus australis Chautems Nematanthus fissus (Vell.) L.E.Skog Nematanthus gregarius D.L.Denham Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

122 | Goodeniaceae

Angiospermas

Nematanthus jolyanus (Handro) Chautems Nematanthus maculatus (Fritsch) Wiehler Nematanthus tessmannii (Hoehne) Chautems Nematanthus wettsteinii (Fritsch) H.E. Moore Seemannia sylvatica (Kunth) Hanst. Exót. Sinningia aggregata (Ker Gawl.) Wiehler Sinningia allagophylla (Mart.) Wiehler Sinningia calcaria (Malme) Chautems Sinningia canescens (Mart.) Wiehler Sinningia conspicua (Seem.) G.Nicholson Sinningia cooperi (Paxton) Wiehler Sinningia curtiflora (Malme) Chautems Sinningia douglasii (Lindl.) Chautems Sinningia elatior (Kunth) Chautems Sinningia eumorpha H.E.Moore Sinningia gerdtiana Chautems Sinningia hatschbachii Chautems Sinningia iarae Chautems Sinningia lateritia (Lindl.) Chautems Sinningia leopoldii (Scheidw. ex Planch.) Chautems Sinningia leucotricha (Hoehne) H.E.Moore Sinningia lineata (Hjelmq.) Chautems Sinningia lutea Buzzato & R.B.Singer Sinningia macropoda (Sprague) H.E.Moore Sinningia macrostachya (Lindl.)

Chautems Sinningia mauroana Chautems Sinningia nivalis Chautems Sinningia reitzii (Hoehne) L.E.Skog Sinningia sellovii (Mart.) Wiehler Sinningia warmingii (Hiern) Chautems

Goodeniaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Scaevola plumieri (L.) Vahl

Griseliniaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Griselinia ruscifolia (Clos) Taub.

Gunneraceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Gunnera manicata Linden

Haloragaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Laurembergia tetrandra (Schott) Kanitz Myriophyllum aquaticum (Vell.) Verdc.

- Plantas vasculares do Paraná -

Hypericaceae | 123

Angiospermas

Heliconiaceae

Hydroleaceae

1 gên. e 6 spp. Nativas: 3 spp. Exóticas: 3 spp.

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Heliconia bihai (L.) L. Exót. Heliconia farinosa Raddi Heliconia hirsuta L.f. Heliconia rostrata Ruiz & Pav. Exót. Heliconia stricta Huber Exót. Heliconia subulata Ruiz & Pav.

Hydrolea elatior Schott Hydrolea spinosa L.

Miriam Kaehler

Miriam Kaehler

Hypericaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 14 spp. Nativas: 13 spp. Exóticas: 1 sp.

Humiriaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Humiriastrum dentatum (Casar.) Cuatrec. Vantanea compacta (Schnizl.) Cuatrec.

Hydrangeaceae Miriam Kaehler

3 gên. e 3 spp. Exóticas: 3 spp.

Deutzia scabra Thunb. Exót. Hydrangea macrophylla (Thunb.) Ser. Exót. Philadelphus virginalis Rehder Exót.

Hypericum brasiliense Choisy Hypericum campestre Cham. & Schltdl. Hypericum caprifoliatum Cham. & Schltdl. Hypericum carinatum Griseb. Hypericum connatum Lam. Hypericum cordatum (Vell.) N.Robson Hypericum denudatum A.St.-Hil. Hypericum microlicioides L.B.Sm. Hypericum mutilum L. Hypericum perforatum L. Exót. Hypericum piriai Arechav. Hypericum rigidum A.St.-Hil. Hypericum teretiusculum A.St.-Hil. Hypericum ternum A.St.-Hil.

Hydrocharitaceae

Hypoxidaceae

3 gên. e 4 spp. Nativas: 3 spp. Exóticas: 1 sp.

4 gên. e 4 spp. Nativas: 2 spp. Exóticas: 2 spp.

Egeria densa Planch. Egeria najas Planch. Hydrilla verticillata (L. f.) Royle Exót. Ottelia brasiliensis (Planch.) Walp.

Curculigo scorzonerifolia (Lam.) Baker Hypoxis decumbens L. Molineria capitulata (Lour.) Herb. Exót.

Miriam Kaehler

Julie H. Antoinette Dutilh

- Plantas vasculares do Paraná -

124 | Iridaceae

Angiospermas

Polyanthes tuberosa L. Exót.

Iridaceae Juliana Lovo

15 gên. e 59 spp. Nativas: 47 spp. Exóticas: 12 spp.

Babiana stricta (Aiton) Ker Gawl. Exót. Calydorea campestris (Klatt) Baker Calydorea crocoides Ravenna Crocosmia X crocosmiiflora (Lemoine) N.E. Br. Exót. Cypella aquatilis Ravenna Cypella crenata (Vell.) Ravenna Cypella herbertii (Lindl.) Herb. Cypella laxa Ravenna Dietes bicolor (Steud.) Sweet ex Klatt Exót. Eleutherine bulbosa (Mill.) Urb. Exót. Freesia refracta (Jacq.) Klatt Exót. Freesia sparrmanii (Thunb.) N.E.Br. Exót. Gelasine coerulea (Vell.) Ravenna Gladiolus X hortulanus L.H. Bailey Exót. Gladiolus communis L. Exót. Iris domestica (L.) Goldblatt & Mabb. Exót. Iris germanica L. Exót. Iris japonica Thunb. Exót. Neomarica caerulea (Ker Gawl.) Sprague Neomarica candida (Hassl.) Sprague Neomarica fluminensis (Ravenna) Chukr Neomarica humilis (Klatt) Capell. Neomarica northiana (Schneev.) Sprague Neomarica rotundata (Ravenna) Chukr

Phalocallis coelestis (Lehm.) Ravenna Sisyrinchium brasiliense (Ravenna) Ravenna Sisyrinchium bromelioides R.C.Foster Sisyrinchium commutatum Klatt Sisyrinchium densiflorum Ravenna Sisyrinchium eserrulatum I.M.Johnst. Sisyrinchium fasciculatum Klatt Sisyrinchium hasslerianum Baker Sisyrinchium luzula Klotzsch ex Klatt Sisyrinchium megapotamicum Malme Sisyrinchium micranthum Cav. Sisyrinchium nidulare (Hand.-Mazz.) Johnst. Sisyrinchium obconicum Ravenna Sisyrinchium pachyrhizum Baker Sisyrinchium palmifolium L. Sisyrinchium pendulum Ravenna Sisyrinchium platense I.M.Johnst. Sisyrinchium plicatulum Ravenna Sisyrinchium purpurellum Ravenna Sisyrinchium rambonis R.C.Foster Sisyrinchium rectilineum Ravenna Sisyrinchium restioides Spreng. Sisyrinchium scariosum I.M.Johnst. Sisyrinchium sellowianum Klatt Sisyrinchium setaceum Klatt Sisyrinchium soboliferum Ravenna Sisyrinchium teleanthum Ravenna Sisyrinchium uliginosum Ravenna Sisyrinchium vaginatum Spreng. Sisyrinchium weirii Baker Sisyrinchium wettsteinii Hand.Mazz. Trimezia juncifolia (Klatt) Benth. & Hook.f. Trimezia martinicensis (Jacq.) Herb. Trimezia spathata (Klatt) Baker

- Plantas vasculares do Paraná -

Lamiaceae | 125

Angiospermas Watsonia meriana (L.) Mill. Exót.

Lamiaceae

Miriam Kaehler Élide Pereira dos Santos

Juglandaceae Miriam Kaehler

(Glechon, Hesperozygis, Rhabdocaulon, Salvia)

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Carya illinoinensis (Wangenh.) K. Koch Exót.

Juncaceae

Christian Linck da Luz

2 gên. e 10 spp. Nativas: 10 spp.

Juncus brasiliensis Breistr. Juncus conglomeratus L. Juncus densiflorus Kunth Juncus effusus L. Juncus marginatus Rostk. Juncus micranthus Schrad. ex Meyer Juncus microcephalus Kunth Juncus scirpoides Lam. Juncus tenuis Willd. Luzula ulei Buchenau

35 gên. e 136 spp. Nativas: 89 spp. Exóticas: 47 spp.

Aegiphila brachiata Vell. Aegiphila fluminensis Vell. Aegiphila integrifolia (Jacq.) Moldenke Aegiphila mediterranea Vell. Aegiphila obducta Vell. Aegiphila riedeliana Schauer Aegiphila verticillata Vell. Aegiphila vitelliniflora Walp. Ajuga reptans L. Exót. Calamintha nepeta (L.) Savi Exót. Clerodendrum bungei Steud. Exót. Clerodendrum thomsoniae Balf. Exót.

Clinopodium glabellum (Michx.) Kuntze Clinopodium gracile (Benth.) Kuntze Exót.

Juncaginaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Triglochin striata Ruiz & Pav.

Lacistemataceae Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Lacistema hasslerianum Chodat Lacistema lucidum Schnizl.

Clinopodium nepeta (L.) Kuntze Exót. Clinopodium vulgare L. Exót. Eriope crassipes Benth. Eriope macrostachya Mart. ex Benth. Glechon ciliata Benth. Glechon discolor Epling Glechon elliptica C.Pereira & Hatschb. Glechon marifolia Benth. Glechon thymoides Spreng. Hesperozygis nitida (Benth.) Epling Hesperozygis rhododon Epling Hesperozygis spathulata Epling Hoehnea epilobioides (Epling) Epling & Stewart

- Plantas vasculares do Paraná -

126 | Lamiaceae

Angiospermas

Hoehnea minima (J.Schmidt) Epling Hoehnea parvula (Epling) Epling Hoehnea scutellarioides (Benth.) Epling Holmskioldia sanguinea Retz. Exót. Hypenia glauca (A.St.-Hil. ex Benth.) Harley Hypenia macrantha (A.St.-Hil. ex Benth.) Harley Hypenia reticulata (Mart. ex Benth.) Harley Hyptis alata (Raf.) Shinners Hyptis althaeifolia Pohl ex Benth. Hyptis apertiflora Epling Hyptis balansae Briq. Hyptis brevipes Poit. Hyptis caespitosa A.St.-Hil. ex Benth. Hyptis elegans (Briq.) Briq. ex Micheli Hyptis eriophylla Pohl ex Benth. Hyptis fasciculata Benth. Hyptis floribunda Briq. Hyptis heterodon Epling Hyptis imitans Epling Hyptis inodora Schrank Hyptis lacustris A.St.-Hil. ex Benth. Hyptis lagenaria A.St.-Hil. ex Benth. Hyptis lanceolata Poir. Hyptis lappacea Benth. Hyptis lappulacea Mart. ex Benth. Hyptis lorentziana O.Hoffm. Hyptis marrubioides Epling Hyptis muelleri Briq. Hyptis mutabilis (Rich.) Briq. Hyptis pectinata (L.) Poit. Hyptis plectranthoides Benth. Hyptis pulchella Briq. Hyptis sidifolia (L’Hér.) Briq. Hyptis sinuata Pohl ex Benth. Hyptis stricta Benth.

Hyptis suaveolens Poit. Hyptis tetragona Pohl Hyptis thyrsiflora Epling Hyptis uliginosa A.St.-Hil. ex Benth. Lavandula angustifolia Mill. Exót. Lavandula dentata L. Exót. Leonotis nepetifolia (L.) R.Br. Exót. Leonurus japonicus Houtt. Exót. Leonurus sibiricus L. Exót. Marrubium vulgare L. Exót. Marsypianthes chamaedrys (Vahl) Kuntze Mazus pumilus (Burm. f.) Steenis Exót.

Melissa officinalis L. Exót. Mentha X piperita L. Exót. Mentha X villosa Huds. Exót. Mentha aquatica L. Exót. Mentha arvensis L. Exót. Mentha pulegium L. Exót. Mentha rotundifolia Huds. Exót. Mentha spicata L. Exót. Mentha suaveolens Ehrh. Exót. Nepeta cataria L. Exót. Ocimum americanum L. Exót. Ocimum basilicum L. Exót. Ocimum campechianum Mill. Ocimum carnosum (Spreng.) Link & Otto ex Benth. Ocimum gratissimum L. Exót. Ocimum nudicaule Benth. Origanum X majoricum Camb. Exót. Origanum majorana L. Exót. Origanum vulgare L. Exót. Peltodon longipes A.St.-Hil. ex Benth. Peltodon radicans Pohl Peltodon rugosus Tolm. Peltodon tomentosus Pohl Peltophorum africanum Sond. Plectranthus barbatus Andr. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Lauraceae | 127

Angiospermas Plectranthus coleoides Benth. Exót. Plectranthus comosus Sims Exót. Plectranthus neochilus Schltr. Exót. Plectranthus scutellarioides (L.) R.Br. Exót. Plectranthus verticillatus (L. f.) Druce Exót. Prunella vulgaris L. Exót. Rhabdocaulon erythrostachys Epling Rhabdocaulon gracile (Benth.) Epling Rhabdocaulon lavanduloides (Benth.) Epling Rhabdocaulon stenodontum (Briq.) Epling Rosmarinus officinalis L. Exót. Salvia aliciae E.P.Santos Salvia coccinea Buc’hoz ex Etl. Salvia curta Epling Salvia guaranitica A.St.-Hil. ex Benth. Salvia involucrata Cav. Salvia lachnostachys Benth. Salvia leucantha Cav. Exót. Salvia melissiflora Benth. Salvia microphylla Kunth Exót. Salvia minarum Briq. Salvia officinalis L. Exót. Salvia procurrens Benth. Salvia scoparia Epling Salvia splendens Sellow ex Roem. & Schult. Exót. Salvia subrotunda A.St.-Hil. ex Benth. Salvia uliginosa Benth. Scutellaria racemosa Pers. Scutellaria uliginosa A.St.-Hil. ex Benth. Stachys arvensis L. Exót. Stachys micheliana Briq. ex Micheli Tetradenia riparia (Hochst.) Codd Exót.

Thymus serpyllum L. Exót. Thymus vulgaris L. Exót. Vitex cymosa Bertero ex Spreng. Vitex megapotamica (Spreng.) Moldenke Vitex polygama Cham.

Lauraceae

Marcelo Leandro Brotto

13 gên. e 72 spp. Nativas: 68 spp. Exóticas: 4 spp.

Aiouea acarodomatifera Kosterm. Aiouea saligna Meisn. Aniba firmula (Nees & Mart.) Mez Beilschmiedia emarginata (Meisn.) Kosterm. Cassytha filiformis L. Cinnamomum amoenum (Nees & Mart.) Kosterm. Cinnamomum camphora (L.) J.Presl Exót. Cinnamomum glaziovii (Mez) Kosterm. Cinnamomum hatschbachii VattimoGil Cinnamomum sellowianum (Nees & Mart.) Kosterm. Cinnamomum triplinerve (Ruiz & Pav.) Kosterm. Cinnamomum verum J.Presl Exót. Cryptocarya aschersoniana Mez Cryptocarya mandioccana Meisn. Cryptocarya moschata Nees & Mart. Endlicheria paniculata (Spreng.) J.F.Macbr. Laurus nobilis L. Exót. Licaria armeniaca (Nees) Kosterm. Nectandra angustifolia (Schrad.) Nees Nectandra cissiflora Nees

- Plantas vasculares do Paraná -

128 | Lauraceae

Angiospermas

Nectandra cuspidata Nees Nectandra grandiflora Nees Nectandra hihua (Ruiz & Pav.) Rohwer Nectandra lanceolata Nees Nectandra leucantha Nees Nectandra megapotamica (Spreng.) Mez Nectandra membranacea (Sw.) Griseb. Nectandra nitidula Nees Nectandra oppositifolia Nees Nectandra paranaensis Coe-Teix. Nectandra puberula (Schott) Nees Nectandra reticulata (Ruiz & Pav.) Mez Ocotea aciphylla (Nees & Mart.) Mez Ocotea acutifolia (Nees) Mez Ocotea bicolor Vattimo-Gil Ocotea brachybotrya (Meisn.) Mez Ocotea catharinensis Mez Ocotea corymbosa (Meisn.) Mez Ocotea daphnifolia (Meisn.) Mez Ocotea diospyrifolia (Meisn.) Mez Ocotea dispersa (Nees & Mart.) Mez Ocotea glaziovii Mez Ocotea indecora (Schott) Mez Ocotea lanata (Nees & Mart.) Mez Ocotea lancifolia (Schott) Mez Ocotea laxa (Nees) Mez Ocotea lobbii (Meisn.) Rohwer Ocotea mandioccana A.Quinet Ocotea marumbiensis Brotto & Baitello Ocotea nectandrifolia Mez Ocotea notata (Nees & Mart.) Mez Ocotea nunesiana (Vattimo-Gil) Baitello Ocotea nutans (Nees) Mez Ocotea odorifera (Vell.) Rohwer

Ocotea paranaensis Brotto, Baitello, Cervi & E.P. Santos Ocotea porosa (Nees & Mart.) Barroso Ocotea prolifera (Nees & Mart.) Mez Ocotea puberula (Rich.) Nees Ocotea pulchella (Nees & Mart.) Mez Ocotea pulchra Vattimo-Gil Ocotea silvestris Vattimo-Gil Ocotea teleiandra (Meisn.) Mez Ocotea tristis (Nees & Mart.) Mez Ocotea vaccinioides (Meisn.) Mez Ocotea velloziana (Meisn.) Mez Ocotea velutina (Nees) Rohwer Persea alba Nees & Mart. Persea americana Mill. Exót. Persea major (Meisn.) L.E.Kopp Persea venosa Nees & Mart. Persea willdenovii Kosterm. Rhodostemonodaphne macrocalyx (Meisn.) Rohwer ex Madriñán

Lecythidaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 3 spp. Nativas: 2 spp. Exóticas: 1 sp.

Cariniana estrellensis (Raddi) Kuntze Cariniana legalis (Mart.) Kuntze Lecythis pisonis Cambess. Exót.

Lentibulariaceae

Vitor Fernandes Oliveira de Miranda

2 gên. e 15 spp. Nativas: 15 spp.

Genlisea aurea A.St.-Hil. Genlisea repens Benj.

- Plantas vasculares do Paraná -

Linderniaceae | 129

Angiospermas Utricularia cucullata A.St.-Hil. & Girard Utricularia foliosa L. Utricularia gibba L. Utricularia laxa A.St.-Hil. & Girard Utricularia nana A.St.-Hil. & Girard Utricularia nervosa G.Weber ex Benj. Utricularia nigrescens Sylvén Utricularia praelonga A.St.-Hil. & Girard Utricularia reniformis A.St.-Hil. Utricularia subulata L. Utricularia tricolor A.St.-Hil. Utricularia tridentata Sylvén Utricularia triloba Benj.

Linum littorale A.St.-Hil. Linum usitatissimum L. Exót.

Linderniaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Lindernia rotundifolia (L.) Alston Lindernia vandellioides (Benth.) Pennell ex G.M. Barroso Micranthemum umbrosum (Walter ex J.F.Gmel.) S.F.Blake

Loasaceae

Miriam Kaehler

1 gên. e 4 spp. Nativas: 4 spp.

Liliaceae

Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Exóticas: 2 spp.

Lilium longiflorum Thunb. Exót. Lilium regale E.H. Wilson Exót.

Limnocharitaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Limnocharis flava (L.) Buchenau

Linaceae

Miriam Kaehler

2 gên. e 4 spp. Nativas: 3 spp. Exóticas: 1 sp.

Cliococca selaginoides (Lam.) Rogers & Mildner Linum brevifolium A.St.-Hil. & Naudin

Blumenbachia eichleri Urb. Blumenbachia eichleri Urb. Blumenbachia latifolia Cambess. Blumenbachia scabra (Miers) Urb.

Loganiaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 23 spp. Nativas: 21 spp. Exóticas: 2 spp.

Spigelia araucariensis E.F.Guim. & Fontella Spigelia beyrichiana Cham. & Schltdl. Spigelia blanchetiana A.DC. Spigelia dusenii L.B.Sm. Spigelia guianensis (Aubl.) Lemée Spigelia humboldtiana Cham. & Schltdl. Spigelia kleinii L.B.Sm. Spigelia martiana Cham. Spigelia pusilla Mart. Spigelia reitzii L.B.Sm.

- Plantas vasculares do Paraná -

130 | Lythraceae

Angiospermas

Spigelia rojasiana Kraenzl. Spigelia scabra Cham. & Schltdl. Spigelia stenophylla Progel Spigelia tetraptera Taub. ex L.B.Sm. Spigelia vestita L.B.Sm. Strychnos brasiliensis Mart. Strychnos fulvotomentosa Gilg Strychnos guianensis (Aubl.) Mart. Exót. Strychnos nigricans Progel Strychnos nux-vomica L. Exót. Strychnos parviflora Spruce ex Benth. Strychnos rubiginosa A.DC. Strychnos trinervis (Vell.) Mart.

Loranthaceae Miriam Kaehler

3 gên. e 9 spp. Nativas: 9 spp.

Psittacanthus dichroos (Mart.) Mart. Struthanthus flexicaulis Mart. Struthanthus polyanthus (Mart.) Mart. Struthanthus polyrhizus (Mart.) Mart. Struthanthus sessiliflorus Kuijt Struthanthus staphylinus Mart. Struthanthus uraguensis (Hook. & Arn.) G.Don Struthanthus vulgaris Mart. ex Eichler Tripodanthus acutifolius (Ruiz & Pav.) Tiegh.

Lythraceae Miriam Kaehler

6 gên. 34 spp. Nativas: 31 spp. Exóticas: 3 spp.

Cuphea acinifolia A.St.-Hil. Cuphea calophylla Cham. & Schltdl. Cuphea campylocentra Griseb. Cuphea carthagenensis (Jacq.) J.Macbr. Cuphea carunculata Koehne Cuphea confertiflora A.St.-Hil. Cuphea dusenii Koehne Cuphea fruticosa Spreng. Cuphea glaziovii Koehne Cuphea glutinosa Cham. & Schltdl. Cuphea gracilis Kunth Exót. Cuphea iguazuensis Lourteig Cuphea ingrata Cham. & Schltdl. Cuphea linarioides Cham. & Schltdl. Cuphea lindmaniana Bacig. Cuphea linifolia (A. St.-Hil.) Koehne Cuphea lysimachioides Cham. & Schltdl. Cuphea melvilla Lindl. Cuphea polymorpha A.St.-Hil. Cuphea polymorphoides Koehne Cuphea pterosperma Koehne Cuphea racemosa (L.f.) Spreng. Cuphea thymoides Cham. & Schltdl. Cuphea tuberosa Cham. & Schltdl. Cuphea urbaniana Koehne Cuphea varia Bacig. Heimia salicifolia Link Heimia apetala (Spreng.) S.A.Graham & Gandhi Lafoensia nummularifolia A.St.-Hil. Lafoensia pacari A.St.-Hil. Lafoensia vandelliana Cham. & Schltdl. Lagerstroemia indica L. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Malpighiaceae | 131

Angiospermas Lythrum junceum Banks & Sol. Punica granatum L. Exót.

Magnoliaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 7 spp. Nativas: 1 sp. Exóticas: 6 spp.

Magnolia champaca (L.) Baill. ex Pierre Exót. Magnolia figo (Lour.) Spreng. Exót. Magnolia grandiflora L. Exót. Magnolia liliiflora Desr. Exót. Magnolia obovata Thunb. Exót. Magnolia ovata (A.St.-Hil.) Spreng. Magnolia soulageana Hort. Exót.

Malpighiaceae

Rafael Felipe de Almeida André Amorim

24 gên. e 91 spp. Nativas: 84 spp. Exóticas: 7 spp.

Alicia anisopetala (A.Juss.) W.R.Anderson Amorimia exotropica (Griseb.) W.R.Anderson Aspicarpa pulchella (Griseb.) O’Donell & Lourteig Banisteriopsis adenopoda (A.Juss.) B.Gates Banisteriopsis campestris (A.Juss.) Little Banisteriopsis laevifolia (A.Juss.) B.Gates Banisteriopsis malifolia (Nees & Mart.) B.Gates Banisteriopsis muricata (Cav.) Cuatrec. Banisteriopsis nummifera (A.Juss.) B.Gates

Banisteriopsis parviflora (A.Juss.) B. Gates Banisteriopsis pseudojanusia (Nied.) B.Gates Banisteriopsis variabilis B.Gates Bronwenia ferruginea (Cav.) W.R.Anderson & C.C.Davis Bunchosia armeniaca (Cav.) DC. Exót. Bunchosia maritima (Vell.) J.F.Macbr. Bunchosia nitida (Jacq.) DC. Exót. Bunchosia pallescens Skottsb. Byrsonima brachybotrya Nied. Byrsonima clausseniana A.Juss. Byrsonima coccolobifolia Kunth Byrsonima crassifolia (L.) Kunth Byrsonima cydoniifolia A.Juss. Byrsonima guilleminiana A.Juss. Byrsonima intermedia A.Juss. Byrsonima ligustrifolia A.Juss. Byrsonima myricifolia Griseb. Byrsonima niedenzuiana Skottsb. Byrsonima paulista A.Juss. Byrsonima psilandra Griseb. Byrsonima sericea DC. Byrsonima subterranea Brade & Markgr. Byrsonima verbascifolia (L.) DC. Callaeum psilophyllum (A.Juss.) D.M.Johnson Camarea affinis A.St.-Hil. Dicella bracteosa (A.Juss.) Griseb. Dicella nucifera Chodat Diplopterys pubipetala (A.Juss.) W.R.Anderson & C.C.Davis Galphimia australis Chodat Galphimia brasiliensis (L.) A.Juss. Exót. Heteropterys aenea Griseb. Heteropterys argyrophaea A.Juss. Heteropterys banksiifolia Griseb.

- Plantas vasculares do Paraná -

132 | Malpighiaceae

Angiospermas

Heteropterys bicolor A.Juss. Heteropterys byrsonimiifolia A.Juss. Heteropterys cochleosperma A.Juss. Heteropterys coleoptera A.Juss. Heteropterys crenulata Mart. Heteropterys dumetorum (Griseb.) Nied. Heteropterys dusenii Nied. Heteropterys eglandulosa A.Juss. Heteropterys glabra Hook. & Arn. Heteropterys intermedia (A.Juss.) Griseb. Heteropterys microcarpa Skottsb. Heteropterys mulgurae W.R.Anderson Heteropterys nitida (Lam.) DC. Heteropterys pauciflora (A.Juss.) A.Juss. Heteropterys syringifolia Griseb. Heteropterys umbellata A.Juss. Hiraea cuneata Griseb. Hiraea fagifolia (DC.) A.Juss. Janusia guaranitica (A.St.-Hil.) A.Juss. Janusia mediterranea (Vell.) W.R.Anderson Janusia occhionii W.R.Anderson Lophanthera lactescens Ducke Exót. Malpighia aquifolia L. Exót. Malpighia glabra L. Exót. Mascagnia australis C.E. Anderson Mascagnia cordifolia (A.Juss.) Griseb. Mascagnia divaricata (Kunth) Nied. Mascagnia ovatifolia (H.B.K.) Griseb. Mascagnia sepium (A.Juss.) Griseb. Niedenzuella acutifolia (Cav.) W.R.Anderson Niedenzuella lucida (A.Juss.) W.R.Anderson

Niedenzuella multiglandulosa (A.Juss.) W.R.Anderson Niedenzuella poeppigiana (A. Juss.) W.R. Anderson Niedenzuella sericea (A.Juss.) W.R.Anderson Peixotoa jussieuana A.Juss. Peixotoa magnifica C.E.Anderson Peixotoa parviflora A.Juss. Peixotoa reticulata Griseb. Peregrina linearifolia (A.St.-Hil.) W.R.Anderson Stigmaphyllon arenicola C.E.Anderson Stigmaphyllon bonariense (Hook. & Arn.) C.E.Anderson Stigmaphyllon ciliatum (Lam.) A.Juss. Stigmaphyllon ellipticum (Kunth) A. Juss. Exót. Stigmaphyllon jatrophifolium A.Juss. Stigmaphyllon tomentosum A.Juss. Tetrapterys phlomoides (Spreng.) Nied. Tetrapterys salicifolia (A.Juss.) Nied. Tetrapterys xylosteifolia A.Juss. Thryallis brachystachys Lindl.

Malvaceae

Miriam Kaehler

36 gên. e 160 spp. Nativas: 135 spp. Exóticas: 25 spp.

Abelmoschus esculentus (L.) Moench Exót. Abutilon amoenum K. Schum. Abutilon bedfordianum (Hook.) A.St.-Hil. & Naudin Abutilon costicalyx K.Schum. Abutilon darwinii Hook. f.

- Plantas vasculares do Paraná -

Malvaceae | 133

Angiospermas Abutilon elegans A.St.-Hil. Abutilon fluviatile K. Schum. Abutilon grandiflorum (Will.) Sweet Abutilon megapotamicum (Spreng.) A.St.-Hil. & Naudin Exót. Abutilon mouraei K.Schum. Abutilon muelleri-friderici Gürke & K. Schum Abutilon pauciflorum A. St.-Hil. Abutilon peltatum K. Schum Abutilon pictum (Gillies ex Hook. & Arn.) Walp. Exót. Abutilon ramiflorum A. St.-Hil. Abutilon rufinerve A. St.-Hil. Abutilon umbelliflorum A. St.-Hil. Althaea rosea (L.) Cav. Exót. Bastardiopsis densiflora (Hook. & Arn.) Hassl. Byttneria australis A. St.-Hil. Byttneria catalpifolia Jacq. Byttneria gracilipes Decne. ex Baill. Byttneria hatschbachii Cristóbal Byttneria implacabilis Cristóbal Byttneria scabra L. Byttneria scalpellata Pohl Byttneria triadenia Cristóbal Ceiba glaziovii (Kuntze) K.Schum. Exót. Ceiba insignis (Kunth) P.E. Gibbs & Semir Exót. Ceiba speciosa (A. St.-Hil.) Ravenna Corchorus argutus Kunth Corchorus hirtus L. Dombeya mollis Hook. Exót. Dombeya wallichii (Lindl.) K. Schum. Exót. Gaya gracilipes K.Schum. Gaya pilosa K.Schum. Gossypium barbadense L. Exót. Gossypium herbaceum L. Exót. Gossypium hirsutum L. Exót.

Guazuma ulmifolia Lam. Helicteres brevispira A.St.-Hil. Helicteres ovata Lam. Heliocarpus popayanensis Kunth Hibiscus acetosella Welw. ex Hiern Exót. Hibiscus bifurcatus Cav. Hibiscus brackenridgei A. Gray Exót. Hibiscus furcellatus Desr. Hibiscus indicus (Burm. f.) Hochr. Exót. Hibiscus rosa-sinensis L. Exót. Hibiscus sabdariffa L. Exót. Hibiscus sororius L. Hibiscus striatus Cav. Exót. Hibiscus syriacus L. Exót. Krapovickasia macrodon (A.DC.) Fryxell Krapovickasia urticifolia (A.St.-Hil.) Fryxell Luehea candicans Mart. & Zucc. Luehea conwentzii K.Schum. Luehea divaricata Mart. & Zucc. Luehea grandiflora Mart. & Zucc. Luehea paniculata Mart. & Zucc. Malva linnaei M.F. Ray Exót. Malva parviflora L. Exót. Malva sylvestris L. Exót. Malvastrum americanum (L.) Torr. Malvastrum coromandelianum Garcke Malvaviscus arboreus Cav. Exót. Melochia chamaedrys A.St.-Hil. Melochia hassleriana Chodat Melochia pilosa (Mill.) Fawc. & Rendle Melochia pyramidata L. Melochia simplex A.St.-Hil. Modiola caroliniana (L.) G.Don Modiolastrum lateritum (Hook.) Krapov.

- Plantas vasculares do Paraná -

134 | Malvaceae

Angiospermas

Modiolastrum malvifolium (Griseb.) K.Schum. Modiolastrum palustre (Ekman) Krapov. Monteiroa bullata (Ekman) Krapov. Monteiroa catharinensis Krapov. Monteiroa dusenii (Ekman) Krapov. Monteiroa glomerata (Hook. & Arn.) Krapov. Monteiroa hatschbachii Krapov. Monteiroa ptarmicifolia (A.St.-Hil. & Naudin) Krapov. Monteiroa smithii Krapov. Pachira aquatica Aubl. Exót. Pachira glabra Pasq. Pavonia angustifolia Benth. Pavonia belophylla Hochr. Pavonia biflora Fryxell Pavonia cancellata (L.) Cav. Pavonia communis A.St.-Hil. Pavonia commutata Garcke Pavonia distinguenda A.St.-Hil. & Naudin Pavonia dusenii Krapov. Pavonia garckeana Gürke Pavonia guerkeana R.E.Fr. Pavonia hastata Cav. Pavonia hatschbachii Krapov. Pavonia lanata R.E.Fr. Pavonia laxifolia A.St.-Hil. Pavonia missionum Ekman Pavonia nemoralis A.St.-Hil. Pavonia opulifolia S.Moore Pavonia prionophylla R.E. Fr. Pavonia ramboi Krapov. & Cristóbal Pavonia restiaria Bertoni Pavonia reticulata Garcke Pavonia sagittata A.St.-Hil. Pavonia schiedeana Steud. Pavonia schrankii Spreng. Pavonia sepium A.St.-Hil.

Pavonia sidifolia Kunth Pavonia vitifolia Hochr. ex Chodat & Hassl. Peltaea edouardii (Hochr.) Krapov. & Cristóbal Peltaea lasiantha Krapov. & Cristóbal Peltaea obsita (Mart. ex Colla) Krapov. & Cristóbal Peltaea polymorpha (A.St.-Hil.) Krapov. & Cristóbal Peltaea speciosa (Kunth) Standl. Peltastes peltatus (Vell.) Woodson Pseudobombax grandiflorum (Cav.) A.Robyns Pseudobombax longiflorum (Mart. & Zucc.) A.Robyns Pseudobombax marginatum (A.St.Hil.) A. Robyns Pseudobombax simplicifolium A.Robyns Exót. Sida acuta Burm.f. Sida ascendens A.St.-Hil. Sida caudata A.St.-Hil. & Naudin Sida cerradoensis Krapov. Sida cordifolia L. Sida glaziovii K.Schum. Sida glomerata Cav. Sida glutinosa Comm. ex Cav. Sida hatschbachii Krapov. Sida linifolia Cav. Sida lonchitis A.St.-Hil. & Naudin Sida nemorensis Mart. ex Colla Sida planicaulis Cav. Sida potentilloides A.St.-Hil. Sida regnellii R.E.Fr. Sida rhombifolia L. Sida santaremensis Mont. Sida spinosa L. Sida tuberculata R.E.Fr. Sida urens L.

- Plantas vasculares do Paraná -

Marantaceae | 135

Angiospermas Sida variegata (Griseb.) Krapov. Sida viarum A.St.-Hil. Sidastrum micranthum (A.St.-Hil.) Fryxell Sidastrum paniculatum (L.) Fryxell Spirotheca rivieri (Decne.) Ulbr. Exót. Talipariti pernambucense (Arruda) Bovini Talipariti tiliaceum (L.) Fryxell Triumfetta bogotensis DC. Triumfetta guaranitica Villa Triumfetta obscura A.St.-Hil. Triumfetta rhomboidea Jacq. Triumfetta semitriloba Jacq. Urena lobata L. Waltheria americana L. Waltheria carpinifolia A.St.-Hil. & Naudin Waltheria communis A.St.-Hil. Wissadula excelsior (Cav.) C.Presl. Wissadula hernandioides (L.Hér.) Garcke Wissadula parviflora (A.St.-Hil.) R.E.Fr.

Marantaceae

Calathea zebrina (Sims) Lindl. Ctenanthe compressa (A.Dietr.) Eichler Ctenanthe lanceolata Petersen Ctenanthe marantifolia (Vell.) J.M.A.Braga & H.Gomes Ctenanthe muelleri Petersen Ctenanthe setosa (Roscoe) Eichler Goeppertia communis (Wand. & S. Vieira) Borchs. & S. Suárez Goeppertia flavescens (Lindl.) Borchs. & S. Suárez Ischnosiphon ovatus Körn. Maranta arundinacea L. Exót. Maranta divaricata Roscoe Maranta noctiflora Regel & Körn. Maranta ruiziana Körn. Maranta sobolifera L.Andersson Saranthe eichleri Petersen Saranthe marcgravii Pickel Stromanthe muelleri Petersen Stromanthe papillosa Petersen Stromanthe thalia (Vell.) J.M.A.Braga Stromanthe tonckat (Aubl.) Eichler Thalia geniculata L.

Miriam Kaehler

8 gên. e 29 spp. Nativas: 28 spp. Exóticas: 1 spp.

Calathea aemula Körn. Calathea arrabidae Körn. Calathea colorata (Hook.) Benth. Calathea eichleri Petersen Calathea grandiflora (Roscoe) K. Schum. Calathea longibracteata (Sweet) Lindl. Calathea monophylla (Vell.) Körn. Calathea sellowii Körn.

Marcgraviaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Marcgravia polyantha Delpino Schwartzia brasiliensis (Choisy) Bedell ex Gir.-Cañas

- Plantas vasculares do Paraná -

136 | Melastomataceae

Angiospermas

Martyniaceae

Leandra acutiflora (Naudin) Cogn. Leandra amplexicaulis DC. Leandra aurea (Cham.) Cogn. Leandra australis (Cham.) Cogn. Leandra barbinervis (Cham. ex Triana) Cogn. Leandra bergiana Cogn. Leandra calvescens (Triana) Cogn. Leandra carassana (DC.) Cogn. Leandra catharinensis Cogn. Leandra cordifolia Cogn. Leandra cordigera (Triana) Cogn. Leandra debilis (Naudin) Cogn. Leandra echinata Cogn. Leandra eichleri Cogn. Leandra erostrata (DC.) Cogn. Leandra fallax (Cham.) Cogn. Leandra foveolata (DC.) Cogn. Leandra fragilis Cogn. Leandra glabrata Cogn. Leandra glazioviana Cogn. Leandra gracilis Cogn. Leandra hatschbachii Brade Leandra humilis (Cogn.) Wurdack Leandra ionopogon (Mart.) Cogn. Leandra itatiaiae (Wawra) Cogn. Leandra laevigata (Triana) Cogn. Leandra longisetosa Cogn. Leandra melastomoides Raddi Leandra microphylla Cogn. Leandra neglecta Brade Leandra pallida Cogn. Leandra pilonensis Wurdack Leandra planifilamentosa Brade Leandra polystachya (Naudin) Cogn. Leandra purpurascens (DC.) Cogn. Leandra purpureovillosa Hoehne Leandra quinquedentata (DC.) Cogn. Leandra refracta Cogn. Leandra regnellii (Triana) Cogn. Leandra reitzii Wurdack

Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Ibicella lutea (Lindl.) Van Eselt.

Mayacaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Mayaca fluviatilis Aubl. Mayaca sellowiana Kunth

Melastomataceae Renato Goldenberg

23 gên. e 147 spp. Nativas: 144 spp. Exóticas: 3 spp.

Aciotis paludosa (Mart. ex DC.) Triana Acisanthera variabilis (Mart. & Schrank) Triana Behuria insignis Cham. Bertolonia acuminata Gardner Bertolonia mosenii Cogn. Bertolonia paranaensis (Wurdack) Baumgratz Cambessedesia espora (A.St.-Hil. ex Bonpl.) DC. Cambessedesia hilariana (Kunth) DC. Chaetostoma armatum (Spreng.) Cogn. Clidemia biserrata DC. Clidemia capitellata (Bonpl.) D.Don Clidemia hirta (L.) D.Don Clidemia urceolata DC. Huberia semiserrata DC. Lavoisiera imbricata (Thunb.) DC. Lavoisiera pulchella Cham.

- Plantas vasculares do Paraná -

Angiospermas

Melastomataceae | 137

Leandra reversa (DC.) Cogn. Leandra riograndensis (Brade) Wurdack Leandra salicina (DC.) Cogn. Leandra sericea DC. Leandra sulfurea (Naudin) Cogn. Leandra tetraquetra Cogn. Leandra variabilis Raddi Leandra xanthocoma (Naudin) Cogn. Leandra xanthostachya Cogn. Marcetia taxifolia (A.St.-Hil.) DC. Miconia albicans (Sw.) Triana Miconia brunnea DC. Miconia budlejoides Triana Miconia cabucu Hoehne Miconia chamissois Naudin Miconia chartacea Triana Miconia cinerascens Miq. Miconia cinnamomifolia (DC.) Naudin Miconia collatata Wurdack Miconia cubatanensis Hoehne Miconia discolor DC. Miconia dodecandra Cogn. Miconia doriana Cogn. Miconia fasciculata Gardner Miconia hyemalis A.St.-Hil. & Naudin Miconia ibaguensis (Bonpl.) Triana Miconia inconspicua Miq. Miconia jucunda (DC.) Triana Miconia latecrenata (DC.) Naudin Miconia ligustroides (DC.) Naudin Miconia lymanii Wurdack Miconia paucidens DC. Miconia petropolitana Cogn. Miconia prasina (Sw.) DC. Miconia pusilliflora (DC.) Naudin Miconia ramboi Brade Miconia sellowiana Naudin Miconia splendens (Sw.) Griseb.

Miconia stenostachya DC. Miconia theaezans (Bonpl.) Cogn. Miconia tristis Spring Miconia valtheri Naudin Miconia willdenowii Klotzsch ex Naudin Microlepis oleifolia (DC.) Triana Microlicia myrtoidea Cham. Mouriri chamissoana Cogn. Ossaea amygdaloides (DC.) Triana Ossaea angustifolia (DC.) Triana Ossaea confertiflora (DC.) Triana Ossaea marginata (Desr.) Triana Ossaea sanguinea Cogn. Pleiochiton blepharodes (DC.) Reginato et al. Pleiochiton ebracteatum Triana Pterolepis glomerata (Rottb.) Miq. Rhynchanthera brachyrhyncha Cham. Rhynchanthera cordata DC. Salpinga margaritacea (Naudin) Triana Siphanthera cordata Pohl ex DC. Tibouchina candolleana (Mart. ex DC.) Cogn. Tibouchina cerastifolia Cogn. Tibouchina chamissoana Cogn. Tibouchina clavata (Pers.) Wurdack Tibouchina clinopodifolia Cogn. Tibouchina debilis Cogn. Tibouchina dubia Cogn. Tibouchina dusenii Cogn. Tibouchina fothergillae (Schrank & Mart. ex DC.) Cogn. Exót. Tibouchina frigidula (DC.) Cogn. Tibouchina goldenbergii F.S.Mey. et al. Tibouchina gracilis (Bonpl.) Cogn. Tibouchina granulosa (Desr.) Cogn. Exót.

Tibouchina hassleri Cogn.

- Plantas vasculares do Paraná -

138 | Menispermaceae

Angiospermas

Tibouchina hatschbachii Wurdack Tibouchina herincquiana Cogn. Tibouchina heteromalla (D.Don) Cogn. Exót. Tibouchina hospita Cogn. Tibouchina kleinii Wurdack Tibouchina longipilosa Cogn. Tibouchina martialis (Cham.) Cogn. Tibouchina pilosa Cogn. Tibouchina pulchra Cogn. Tibouchina regnellii Cogn. Tibouchina reitzii Brade Tibouchina riedeliana Cogn. Tibouchina saxicola F.S.Mey., P.J.F.Guim. & R.Goldenb. Tibouchina sellowiana Cogn. Tibouchina trichopoda (DC.) Baill. Tibouchina ursina (Cham.) Cogn. Tibouchina urvilleana (DC.) Cogn. Trembleya parviflora (D.Don) Cogn. Trembleya phlogiformis DC.

Meliaceae

Miriam Kaehler

7 gên. e 20 spp. Nativas: 17 spp. Exóticas: 3 spp.

Swietenia macrophylla King Exót. Azadirachta indica A. Juss. Exót. Cabralea cangerana A.Juss. Cedrela fissilis Vell. Cedrela odorata L. Guarea guidonia (L.) Sleumer Guarea kunthiana A.Juss. Guarea macrophylla Vahl Melia azedarach L. Exót. Trichilia casaretti C.DC. Trichilia catigua A.Juss. Trichilia clausseni C.DC. Trichilia elegans A.Juss. Trichilia hirta L.

Trichilia lepidota Mart. Trichilia pallens C.DC. Trichilia pallida Sw. Trichilia pseudostipularis (A.Juss.) C.DC. Trichilia silvatica C.DC. Trichilia tetrapetala C.DC.

Menispermaceae Miriam Kaehler

5 gên. e 10 spp. Nativas: 10 spp.

Abuta selloana Eichler Cissampelos andromorpha DC. Cissampelos glaberrima A.St.-Hil. Cissampelos ovalifolia DC. Cissampelos pareira L. Cissampelos tropaeolifolia DC. Disciphania hernandia (Vell.) Barneby Hyperbaena domingensis (DC.) Benth. Odontocarya acuparata Miers Odontocarya tamoides (DC.) Miers

Menyanthaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Nymphoides indica (L.) Kuntze Exót.

Molluginaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Mollugo verticillata L.

- Plantas vasculares do Paraná -

Moraceae | 139

Angiospermas

Monimiaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 13 spp. Nativas: 13 spp.

Hennecartia omphalandra J.Poiss. Mollinedia argyrogyna Perkins Mollinedia blumenaviana Perkins Mollinedia boracensis Peixoto Mollinedia clavigera Tul. Mollinedia elegans Tul. Mollinedia fruticulosa Perkins Mollinedia howeana Perkins Mollinedia luizae Peixoto Mollinedia schottiana (Spreng.) Perkins Mollinedia triflora (Spreng.) Tul. Mollinedia uleana Perkins Mollinedia widgrenii A.DC.

Moraceae

José E. L. da Silva Ribeiro

8 gên. e 45 spp. Nativas: 33 spp. Exóticas: 12 spp.

Artocarpus heterophyllus Lam. Exót. Brosimum gaudichaudii Trécul Brosimum glaziovii Taub. Brosimum lactescens (S.Moore) C.C.Berg Dorstenia brasiliensis Lam. Dorstenia carautae C.C.Berg Dorstenia hirta Desv. Dorstenia tenuis Bonpl. ex Bureau Dorstenia urceolata Schott Dorstenia vitifolia Gardner Ficus adhatodifolia Schott ex Spreng. Ficus arpazusa Casar. Ficus aspera G.Forst. Exót. Ficus auriculata Lour. Exót. Ficus benjamina L. Exót.

Ficus cestrifolia Schott ex Spreng. Ficus citrifolia Mill. Ficus elastica Roxb. ex Hornem. Exót. Ficus elliotiana S.Moore Ficus enormis Mart. ex Miq. Ficus eximia Schott Ficus gomelleira Kunth & C.D.Bouché Ficus guaranitica Chodat Ficus insipida Willd. Ficus lagoensis C.C.Berg & Carauta Ficus luschnathiana (Miq.) Miq. Ficus lyrata Warb. Exót. Ficus maxima Mill. Ficus microcarpa L. f. Exót. Ficus obtusifolia Kunth Ficus obtusiuscula (Miq.) Miq. Ficus organensis (Miq.) Miq. Ficus pertusa L.f. Ficus pulchella Schott Ficus pumila L. Exót. Ficus retusa L. Exót. Ficus trigona L.f. Ficus trigonata L. Maclura tinctoria (L.) D. Don ex Steud. Morus alba L. Exót. Morus nigra L. Exót. Pseudolmedia hirtula Kuhlm. Sorocea bonplandii (Baill.) W.C.Burger et al. Sorocea guilleminiana Gaudich. Exót. Sorocea hilarii Gaudich.

Moringaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Moringa oleifera Lam. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

140 | Myrtaceae

Angiospermas

Musaceae

Calyptranthes hatschbachii D.Legrand Calyptranthes lanceolata O. Berg Calyptranthes lucida Mart. ex DC. Calyptranthes obovata Kiaersk. Calyptranthes pileata D. Legrand Calyptranthes rubella (O.Berg) D.Legrand Calyptranthes strigipes O.Berg Calyptranthes tricona D.Legrand Campomanesia adamantium (Cambess.) O.Berg Campomanesia aurea O.Berg Campomanesia eugenioides (Cambess.) D.Legrand Campomanesia guaviroba (DC.) Kiaersk. Campomanesia guazumifolia (Cambess.) O.Berg Campomanesia neriiflora (O.Berg) Nied. Campomanesia pubescens (DC.) O.Berg Campomanesia reitziana D. Legrand Campomanesia schlechtendaliana (O.Berg) Nied. Campomanesia sessiliflora (O.Berg) Mattos Campomanesia xanthocarpa (Mart.) O.Berg Corymbia citriodora (Hook.) K.D.Hill & L.A.S.Johnson Exót. Corymbia eximia (Schauer) K.D.Hill & L.A.S.Johnson Exót. Corymbia maculata (Hook.) K.D.Hill & L.A.S.Johnson Exót. Curitiba prismatica (D.Legrand) Salywon & Landrum Eucalyptus andrewsii Maiden Exót. Eucalyptus benthamii Maiden & Cambage Exót.

Miriam Kaehler

1 gên. e 4 spp. Exóticas: 4 spp.

Musa balbisiana Colla Exót. Musa coccinea Andrews Exót. Musa ornata Roxb. Exót. Musa violascens Ridl. Exót.

Mutingiaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Muntingia calabura L.

Myristicaceae

William Antonio Rodrigues

1 gên. e 1 spp. Nativas: 1 sp.

Virola bicuhyba (Schott ex Spreng.) Warb.

Myrtaceae Marcos Sobral

24 gên. e 268 spp. Nativas: 231 spp. Exóticas: 37 spp.

Acca sellowiana (O.Berg) Burret Blepharocalyx salicifolius (Kunth) O. Berg Callistemon salignus (Sm.) Sweet Exót. Callistemon viminalis (Sol. ex Gaertn.) G. Don Exót. Calyptranthes brasiliensis Spreng. Calyptranthes concinna DC. Calyptranthes grammica (Spreng.) D. Legrand Calyptranthes grandifolia O. Berg

- Plantas vasculares do Paraná -

Myrtaceae | 141

Angiospermas Eucalyptus botryoides Sm. Exót. Eucalyptus camaldulensis Dehnh. Exót. Eucalyptus cinerea F.Muell. ex Benth. Exót. Eucalyptus cypellocarpa L.A.S.Johnson Exót. Eucalyptus dalrympleana Maiden Exót. Eucalyptus deanei Maiden Exót. Eucalyptus delegatensis F.Muell. ex R.T.Baker Exót. Eucalyptus dunnii Maiden Exót. Eucalyptus dwyeri Maiden & Blakely Exót. Eucalyptus globulus Labill. Exót. Eucalyptus macarthurii H.Deane & Maiden Exót. Eucalyptus nitens (H.Deane & Maiden) Maiden Exót. Eucalyptus nova-anglica H.Deane & Maiden Exót. Eucalyptus oreades F.Muell. ex R.T.Baker Exót. Eucalyptus paniculata Sm. Exót. Eucalyptus regnans F.Muell. Exót. Eucalyptus robusta Sm. Exót. Eucalyptus saligna Sm. Exót. Eucalyptus smithii F.Muell. ex R.T.Baker Exót. Eucalyptus tereticornis Sm. Exót. Eucalyptus viminalis Labill. Exót. Eugenia acutata Miq. Eugenia anomala D.Legrand Eugenia arenosa Mattos Eugenia astringens Cambess. Eugenia aurata O.Berg Eugenia bacopari D.Legrand Eugenia beaurepaireana (Kiaersk.) D.Legrand Eugenia bimarginata DC.

Eugenia blastantha (O.Berg) D.Legrand Eugenia bocainensis Mattos Eugenia brasiliensis Lam. Eugenia brevistyla D.Legrand Eugenia brunneopubescens Mazine Eugenia bunchosiifolia Nied. Eugenia burkartiana (D.Legrand) D.Legrand Eugenia calycina Cambess. Eugenia candolleana DC. Eugenia capitulifera O.Berg Eugenia catharinae O.Berg Eugenia catharinensis D.Legrand Eugenia cerasiflora Miq. Eugenia cereja D.Legrand Eugenia chlorophylla O.Berg Eugenia convexinervia D.Legrand Eugenia copacabanensis Kiaersk. Eugenia cuprea (O.Berg) Nied. Eugenia dodonaeifolia Cambess. Eugenia egensis DC. Eugenia excelsa O.Berg Eugenia florida DC. Eugenia fusca O.Berg Eugenia gracillima Kiaersk. Eugenia hamiltonii (Mattos) Mattos Eugenia handroana D.Legrand Eugenia handroi (Mattos) Mattos Eugenia hiemalis Cambess. Eugenia imaruiensis D.Legrand Eugenia involucrata DC. Eugenia janeirensis O.Berg Eugenia joenssonii Kausel Eugenia kleinii D.Legrand Eugenia langsdorffii O.Berg Eugenia leptoclada O.Berg Eugenia ligustrina (Sw.) Willd. Eugenia luschnathiana (O.Berg) Klotzsch ex B.D.Jacks. Exót. Eugenia macrantha O.Berg

- Plantas vasculares do Paraná -

142 | Myrtaceae

Angiospermas

Eugenia macrobracteolata Mattos Eugenia magnibracteolata Mattos & D.Legrand Eugenia malacantha D.Legrand Eugenia melanogyna (D.Legrand) Sobral Eugenia mosenii (Kausel) Sobral Eugenia multicostata D.Legrand Eugenia myrcianthes Nied. Eugenia myrciariifolia Soares-Silva & Sobral Eugenia neoglomerata Sobral Eugenia neomyrtifolia Sobral Eugenia neotristis Sobral Eugenia neoverrucosa Sobral Eugenia nutans O.Berg Eugenia oblongata O.Berg Eugenia oeidocarpa O.Berg Eugenia paracatuana O.Berg Eugenia piloensis Cambess. Eugenia piresiana Cambess. Eugenia pisiformis Cambess. Eugenia pitanga (O.Berg) Nied. Eugenia platysema O.Berg Eugenia pleurantha O.Berg Eugenia pluriflora DC. Eugenia prasina O.Berg Eugenia pruinosa D.Legrand Eugenia pseudomalacantha D.Legrand Eugenia punicifolia (Kunth) DC. Eugenia pyriformis Cambess. Eugenia ramboi D.Legrand Eugenia reitziana D.Legrand Eugenia repanda O.Berg Eugenia sclerocalyx D.Legrand Eugenia sonderiana O.Berg Eugenia speciosa Cambess. Eugenia squamiflora Mattos Eugenia stictopetala DC. Eugenia stigmatosa DC.

Eugenia subavenia O.Berg Eugenia suberosa Cambess. Eugenia subterminalis DC. Eugenia sulcata Spring ex Mart. Eugenia uniflora L. Eugenia uruguayensis Cambess. Eugenia verticillata (Vell.) Angely Eugenia viridiflora Cambess. Kunzea baxteri Schauer Exót. Leptospermum scoparium Forst. & Forst. Exót. Marlierea eugeniopsoides (Kausel & D.Legrand) D.Legrand Marlierea excoriata Mart. Marlierea laevigata (DC.) Kiaersk. Marlierea obscura O.Berg Marlierea racemosa (Vell.) Kiaersk. Marlierea reitzii D.Legrand Marlierea silvatica (O.Berg) Kiaersk. Marlierea suaveolens Cambess. Marlierea tomentosa Cambess. Melaleuca leucadendra (L.) L. Exót. Myrceugenia acutiflora (Kiaersk.) D.Legrand & Kausel Myrceugenia alpigena (DC.) Landrum Myrceugenia bocaiuvensis Mattos Myrceugenia bracteosa (DC.) D.Legrand & Kausel Myrceugenia campestris (DC.) D.Legrand & Kausel Myrceugenia cucullata D.Legrand Myrceugenia euosma (O.Berg) D.Legrand Myrceugenia franciscensis (O.Berg) Landrum Myrceugenia gertii Landrum Myrceugenia glaucescens (Cambess.) D.Legrand & Kausel Myrceugenia hatschbachii Landrum Myrceugenia kleinii D.Legrand &

- Plantas vasculares do Paraná -

Myrtaceae | 143

Angiospermas Kausel Myrceugenia miersiana (Gardner) D.Legrand & Kausel Myrceugenia myrcioides (Cambess.) O.Berg Myrceugenia ovalifolia (O.Berg) Landrum Myrceugenia ovata (Hook. & Arn.) O.Berg Myrceugenia oxysepala (Burret) D.Legrand & Kausel Myrceugenia pilotantha (Kiaersk.) Landrum Myrceugenia reitzii D.Legrand Myrceugenia rufescens (DC.) D.Legrand & Kausel Myrceugenia scutellata D.Legrand Myrceugenia seriatoramosa (Kiaersk.) D.Legrand & Kausel Myrceugenia venosa D.Legrand Myrcia aethusa (O.Berg) N.Silveira Myrcia amazonica DC. Myrcia anacardiifolia Gardner Myrcia anomala Cambess. Myrcia brasiliensis Kiaersk. Myrcia calyptranthoides (O.Berg) Mattos Myrcia diaphana (O.Berg) N.Silveira Myrcia dichrophylla D.Legrand Myrcia flagellaris (D.Legrand) Sobral Myrcia freyreissiana (O.Berg) Kiaersk. Myrcia glabra (O.Berg) D.Legrand Myrcia guianensis (Aubl.) DC. Myrcia hartwegiana (O.Berg) Kiaersk. Myrcia hatschbachii D.Legrand Myrcia hebepetala DC. Myrcia heringii D.Legrand Myrcia hexasticha Kiaersk. Myrcia ilheosensis Kiaersk.

Myrcia insularis Gardner Myrcia isaiana G.M.Barroso & Peixoto Myrcia lajeana D.Legrand Myrcia laruotteana Cambess. Myrcia multiflora (Lam.) DC. Myrcia oblongata DC. Myrcia oligantha O.Berg Myrcia palustris DC. Myrcia plusiantha Kiaersk. Myrcia pubipetala Miq. Myrcia pulchra (O.Berg) Kiaersk. Myrcia racemosa (O.Berg) Kiaersk. Myrcia reticulata Cambess. Myrcia retorta Cambess. Myrcia rupicola D.Legrand Myrcia selloi (Spreng.) N.Silveira Myrcia spectabilis DC. Myrcia splendens (Sw.) DC. Myrcia squamata (Mattos & D.Legrand) Mattos Myrcia tenuivenosa Kiaersk. Myrcia tijucensis Kiaersk. Myrcia tomentosa (Aubl.) DC. Myrcia undulata O.Berg Myrcia venulosa DC. Myrcianthes gigantea (D.Legrand) D.Legrand Myrcianthes pungens (O.Berg) D.Legrand Myrciaria cuspidata O.Berg Myrciaria delicatula (DC.) O.Berg Myrciaria floribunda (H.West ex Willd.) O.Berg Myrciaria glomerata O.Berg Exót. Myrciaria tenella (DC.) O.Berg Myrrhinium atropurpureum Schott Neomitranthes cordifolia (D.Legrand) D.Legrand Neomitranthes gemballae (D.Legrand) D.Legrand

- Plantas vasculares do Paraná -

144 | Nyctaginaceae

Angiospermas

Neomitranthes glomerata (D.Legrand) D.Legrand Neomitranthes obscura (DC.) N.Silveira Neomitranthes warmingiana (Kiaersk.) Mattos Pimenta pseudocaryophyllus (Gomes) Landrum Pimenta racemosa (Mill.) J.W.Moore Exót. Plinia cauliflora (Mart.) Kausel Plinia complanata M.L.Kawas. & B.Holst Plinia cordifolia (D.Legrand) Sobral Plinia hatschbachii (Mattos) Sobral Plinia peruviana (Poir.) Govaerts Plinia pseudodichasiantha (Kiaersk.) G.M.Barroso ex Sobral Plinia rivularis (Cambess.) Rotman Psidium araucanum Soares-Silva & Proença Psidium australe Cambess. Psidium bergianum (Nied.) Burret Psidium cattleianum Sabine Psidium grandifolium Mart. ex DC. Psidium guajava L. Exót. Psidium guineense Sw. Psidium kennedyanum Morong Psidium laruotteanum Cambess. Psidium longipetiolatum D.Legrand Psidium missionum D.Legrand Psidium myrtoides O.Berg Psidium ovale (Spreng.) Burret Psidium reptans (D.Legrand) SoaresSilva & Proença Psidium rufum Mart. ex DC. Psidium salutare (Kunth) O.Berg Psidium sartorianum (O.Berg) Nied. Psidium striatulum Mart. ex DC. Siphoneugena crassifolia (DC.) Proença & Sobral

Siphoneugena densiflora O.Berg Siphoneugena guilfoyleiana Proença Siphoneugena reitzii D.Legrand Syzygium cumini (L.) Skeels Exót. Syzygium jambos (L.) Alston Exót.

Nyctaginaceae

Felipe Rosseto José E. L. da Silva Ribeiro

6 gên. e 11 spp. Nativas: 10 spp. Exóticas: 1 sp.

Boerhavia coccinea Mill. Boerhavia diffusa L. Bougainvillea glabra Choisy Bougainvillea spectabilis Willd. Guapira hirsuta (Choisy) Lundell Guapira nitida (Mart. ex J.A.Schmidt) Lundell Guapira opposita (Vell.) Reitz Mirabilis jalapa L. Exót. Neea pendulina Heimerl Pisonia aculeata L. Pisonia ambigua Heimerl

Nymphaeaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Nymphaea ampla (Salisb.) DC. Nymphaea caerulea Savigny Nymphaea rudgeana G.Mey.

Ochnaceae Miriam Kaehler

3 gên. e 12 spp. Nativas: 11 spp. Exóticas: 1 sp.

Ochna serrulata Walp. Exót. Ouratea claudei Salvador et al.

- Plantas vasculares do Paraná -

Onagraceae | 145

Angiospermas Ouratea parviflora (A.DC.) Baill. Ouratea pulchella (Planch.) Engl. Ouratea salicifolia (A.St.-Hil. & Tul.) Engl. Ouratea sellowii (Planch.) Engl. Ouratea spectabilis (Mart.) Engl. Ouratea vaccinioides (A.St.-Hil. & Tul.) Engl. Sauvagesia capillaris (A.St.-Hil.) Sastre Sauvagesia erecta L. Sauvagesia racemosa A.St.-Hil. Sauvagesia vellozii (Vell. ex A.St.Hil.) Sastre

Olacaceae

Miriam Kaehler

3 gên. e 3 spp. Nativas: 3 spp.

Heisteria silvianii Schwacke Tetrastylidium grandifolium (Baill.) Sleumer Ximenia americana L.

Oleaceae

Miriam Kaehler

5 gên. e 11 spp. Nativas: 3 spp. Exóticas: 8 spp.

Chionanthus crassifolius (Mart.) P.S.Green Chionanthus filiformis (Vell.) P.S.Green Chionanthus trichotomus (Vell.) P.S.Green Jasminum mesnyi Hance Exót. Jasminum polyanthum Franch. Exót. Ligustrum japonicum Thunb. Exót. Ligustrum lucidum W.T.Aiton Exót. Ligustrum sinense Lour. Exót.

Ligustrum vulgare L. Exót. Olea europaea L. Exót. Osmanthus fragrans (Thunb.) Lour. Exót.

Onagraceae

Ana Odete dos Santos Vieira

3 gên. e 36 spp. Nativas: 33 spp. Exóticas: 3 spp.

Fuchsia brevilobis P.E.Berry Fuchsia hatschbachii P.E.Berry Fuchsia hybrida hort. ex Siebert & Voss Exót. Fuchsia regia (Vell.) Munz Ludwigia bonariensis (Micheli) H.Hara Ludwigia caparosa (Cambess.) H.Hara Ludwigia decurrens Walter Ludwigia elegans (Cambess.) H.Hara Ludwigia erecta (L.) H.Hara Ludwigia grandiflora (Michx.) Greuter & Burdet Ludwigia hassleriana (Chodat) Ramamoorthy Ludwigia hexapetala (Hook. & Arn.) Zardini et al. Ludwigia hookeri (Micheli) H.Hara Ludwigia hyssopifolia (G.Don) Exell Ludwigia irwinii Ramamoorthy Ludwigia lagunae (Morong) H.Hara Ludwigia laruotteana (Cambess.) H.Hara Ludwigia leptocarpa (Nutt.) H.Hara Ludwigia longifolia (DC.) H.Hara Ludwigia major (Micheli) Ramamoorthy Ludwigia martii (Micheli) Ramamoorthy Ludwigia myrtifolia (Cambess.)

- Plantas vasculares do Paraná -

146 | Orchidaceae

Angiospermas

H.Hara Ludwigia nervosa (Poir.) H.Hara Ludwigia octovalvis (Jacq.) P.H.Raven Ludwigia peploides (Kunth) P.H.Raven Ludwigia peruviana (L.) H.Hara Ludwigia pseudonarcissus (Chodat & Hassl.) Ramamoorthy Ludwigia quadrangularis (Micheli) H.Hara Ludwigia sericea (Cambess.) H.Hara Ludwigia tomentosa (Cambess.) H.Hara Oenothera affinis Cambess. Oenothera biennis L. Exót. Oenothera glazioviana Micheli Exót. Oenothera indecora Cambess. Oenothera parodiana Munz Oenothera ravenii W.Dietr.

Opiliaceae

Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Agonandra brasiliensis Miers ex Benth. & Hook.f. Agonandra excelsa Griseb.

Orchidaceae

Eric de Camargo Smidt

124 gên. e 550 spp. Nativas: 549 spp. Exóticas: 1 sp.

Coppensia paranana (M.W.Chase & N.H.Williams) F.Barros & V.T.Rodrigues Acianthera acuminatipetala (A.Samp.) Luer Acianthera adiri (Brade) Pridgeon &

M.W.Chase Acianthera alborosea (Kraenzl.) Luer Acianthera antennata (Garay) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera aphthosa (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera auriculata (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera bidentula (Barb.Rodr.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera brachiloba (Hoehne) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera bragae (Ruschi) F.Barros Acianthera caldensis (Hoehne & Schltr.) F.Barros Acianthera capillaris (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera crinita (Barb.Rodr.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera cryptantha (Barb.Rodr.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera exarticulata (Barb.Rodr.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera fenestrata (Barb.Rodr.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera glanduligera (Lindl.) Luer Acianthera gouveiae (A.Samp.) F.Barros & L.Guinarães Acianthera gracilisepala (Brade) Luer Acianthera guimaraensii (Brade) F.Barros Acianthera hygrophila (Barb. Rodr.) Pridgen & M.W.Chase Acianthera hystrix (Kraenzl.) F.Barros Acianthera karlii (Pabst) C.N.Conç. & Waechter Acianthera klotzschiana (Rchb.f.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera langeana (Kraenzl.) Pridgeon & M.W.Chase

- Plantas vasculares do Paraná -

Orchidaceae | 147

Angiospermas Acianthera leptotifolia (Barb.Rodr.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera luteola (Lindl.) Pridgeon & M.W. Chase Acianthera macropoda (Barb.Rodr.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera malachantha (Rchb.f.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera marumbyana (Garay) Luer Acianthera oligantha (Barb.Rodr.) F.Barros Acianthera ophiantha (Cogn.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera panduripetala (Barb. Rodr.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera pectinata (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera perdusenii (Hoehne) F.Barros & L.Guimarães Acianthera pubescens (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera punctatiflora (Luer) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera recurva (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera rodriguesii (Cogn.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera saundersiana (Rchb.f.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera saurocephala (Lodd.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera sonderiana (Rchb.f.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera strupifolia (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera tricarinata (Poepp. & Endl.) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera violaceomaculata (Hoehne) Pridgeon & M.W.Chase Acianthera wageneriana (Klotzsch)

Pridgeon & M.W.Chase Alatiglossum barbatum (Lindl.) Baptista Alatiglossum ciliatum (Lindl.) Baptista Alatiglossum longipes (Lindl.) Baptista Anathallis adenochila (Loefgr.) F.Barros Anathallis bleyensis (Pabst) F.Barros Anathallis brevipes (H.Focke) Pridgeon & M.W.Chase Anathallis ciliolata (Schltr.) Pridgeon & M.W.Chase Anathallis corticicola (Schltr. ex Hoehne) Pridgeon & M.W.Chase Anathallis dryadum (Schltr.) F.Barros Anathallis ferdinandiana (Barb. Rodr.) F.Barros Anathallis gerthatschbachii (Hoehne) Pridgeon & M.W.Chase Anathallis linearifolia (Cogn.) Pridgeon & M.W. Chase Anathallis liparanges (Rchb.f.) Luer Anathallis marginata (Barb.Rodr.) F.Barros & Barberena Anathallis microgemma (Schltr. ex Hoehne) Pridgeon & M.W.Chase Anathallis obovata (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase Anathallis pabstii (Garay) Pridgeon & M.W.Chase Anathallis paranaensis (Schltr.) Pridgeon & M.W.Chase Anathallis piratiningana (Hoehne) F.Barros Anathallis rubens (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase Anathallis sclerophylla (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase

- Plantas vasculares do Paraná -

148 | Orchidaceae

Angiospermas

Anathallis sororcula (Schltr.) Luer Anathallis stictophylla (Schltr.) Pridgeon & M.W.Chase Anathallis ypirangae (Kraenzl.) Pridgeon & M.W.Chase Aspasia lunata Lindl. Aspidogyne argentea (Vell.) Garay Aspidogyne bidentifera (Schltr.) Garay Aspidogyne bruxelii (Pabst) Garay Aspidogyne commelinoides (Barb. Rodr.) Garay Aspidogyne decora (Rchb.f.) Garay & G.Romero Aspidogyne fimbrillaris (B.S.Williams) Garay Aspidogyne foliosa (Poepp. & Endl.) Garay Aspidogyne kuczynskii (Porsch) Garay Aspidogyne lindleyana (Cogn.) Garay Aspidogyne longicornu (Cogn.) Garay Baptistonia cornigera (Lindl.) Chiron & V.P.Castro Baptistonia leinigii (Pabst) Chiron & V.P.Castro Baptistonia lietzei (Regel) Chiron & V.P.Castro Baptistonia sarcodes (Lindl.) Chiron & V.P.Castro Baptistonia venusta (Drapiez) Chiron Barbosella australis Schltr. Barbosella cogniauxiana (Speg. & Kraenzl.) Schltr. Barbosella dusenii (A.Samp.) Schltr. Barbosella gardneri (Lindl.) Schltr. Barbosella miersii (Lindl.) Schltr. Barbosella trilobata Pabst Baskervilla paranaensis (Kraenzl.) Schltr.

Baskervilla janeirensis Brade Bifrenaria aureofulva Lindl. Bifrenaria harrisoniae (Hook.) Rchb.f. Bifrenaria inodora Lindl. Bifrenaria stefanae V.P. Castro Bifrenaria tetragona (Lindl.) Schltr. Bipinnula biplumata (L.f.) Rchb.f. Brachystele camporum (Lindl.) Schltr. Brachystele cyclochila (Kraenzl.) Schltr. Brachystele dilatata (Lindl.) Schltr. Brachystele subfiliformis (Cogn.) Schltr. Brachystele widgrenii (Rchb. f.) Schltr. Brasilidium concolor (Hook.) F.Barros & V.T.Rodrigues Brasilidium crispum (Lodd.) Campacci Brasilidium curtum (Lindl.) Campacci Brasilidium gardneri (Lindl.) Campacci Brasilidium praetextum (Rchb.f.) Campacci Brasiliorchis chrysantha (Barb.Rodr.) R.Singer, S.Koehler & Carnevali Brasiliorchis marginata (Lindl.) R.B.Singer et al. Brasiliorchis phoenicanthera (Barb. Rodr.) R.B.Singer et al. Brasiliorchis picta (Hook.) R.B.Singer et al. Brasiliorchis porphyrostele (Rchb.f.) R.B.Singer et al. Brassavola tuberculata Hook. Bulbophyllum Xguartelae Mancinelli & E.C. Smidt Bulbophyllum atropurpureum Barb.

- Plantas vasculares do Paraná -

Orchidaceae | 149

Angiospermas Rodr. Bulbophyllum chloroglossum Rchb. f. & Warm. Bulbophyllum dusenii Kraenzl. Bulbophyllum epiphytum Barb.Rodr., Bulbophyllum gladiatum Lindl. Bulbophyllum glutinosum (Barb. Rodr.) Cogn. Bulbophyllum granulosum Barb. Rodr. Bulbophyllum malachadenia Cogn. Bulbophyllum micranthum Barb. Rodr. Bulbophyllum napelli Lindl. Bulbophyllum peri Schltr. Bulbophyllum plumosum (Barb. Rodr.) Cogn. Bulbophyllum regnellii Rchb. f. Bulbophyllum tripetalum Lindl. Camaridium carinatum (Barb.Rodr.) Hoehne Camaridium micranthum M.A.Blanco Campylocentrum aromaticum Barb. Rodr. Campylocentrum densiflorum Cogn. Campylocentrum grisebachii Cogn. Campylocentrum linearifolium Cogn. Campylocentrum neglectum (Rchb.f. & Warm.) Cogn. Campylocentrum ornithorrhynchum (Lindl.) Rolfe Campylocentrum parahybunense (Barb.Rodr.) Rolfe Campylocentrum ulei Cogn. Capanemia adelaidae Brade Capanemia angustilabia Schltr. Capanemia australis (Kraenzl.) Schltr. Capanemia gehrtii Hoehne Capanemia micromera Barb.Rodr.

Capanemia superflua (Rchb.f.) Garay Capanemia thereziae Barb.Rodr. Catasetum atratum Lindl. Catasetum cernuum (Lindl.) Rchb.f. Catasetum fimbriatum (C.Morren) Lindl. Catasetum micranthum Barb.Rodr. Catasetum socco (Vell.) Hoehne Catasetum triodon Rchb.f. Cattleya forbesii Lindl. Cattleya guttata Lindl. Cattleya intermedia Grah. Chloraea membranacea Lindl. Christensonella ferdinandiana (Barb. Rodr.) Szlach. et al. Christensonella neuwiedii (Rchb.f.) S.Koehler Christensonella pachyphylla (Schltr. ex Hoehne) Szlach. Christensonella paranaensis (Barb. Rodr.) S.Koehler Christensonella pumila (Hook.) Szlach. et al. Christensonella subulata (Lindl.) Szlach. et al. Cirrhaea loddigesii Lindl. Cleistes aphylla (Barb.Rodr.) Hoehne Cleistes gracilis (Barb.Rodr) Schltr. Cleistes libonii (Rchb.f.) Schltr. Cleistes mantiqueirae (Rchb.f. & Warm.) Schltr. Cleistes montana Gardner Cleistes paranaensis (Barb.Rodr.) Schltr. Cleistes ramboi Pabst Cleistes rosea Lindl. Cleistes tenuis (Rchb.f. ex Griseb.) Schltr. Coppensia barbaceniae (Lindl.) Campacci

- Plantas vasculares do Paraná -

150 | Orchidaceae

Angiospermas

Coppensia batemaniana (Parm. ex Knowles & Westc.) Campacci Coppensia bifolia (Sims) Dumort Coppensia blanchetii (Rchb.f.) Campacci Coppensia doniana (Batem. ex W.Baxter) Campacci Coppensia flexuosa (Sims) Campacci Coppensia fuscans (Rchb.f.) Campacci Coppensia hookeri (Rolfe) F.Barros & L.Guimarães Coppensia hydrophila (Barb.Rodr.) Campacci Coppensia loefgrenii (Cogn.) F.Barros & V.T.Rodrigues Coppensia longicorna (Mutel) F.Barros & V.T.Rodrigues Coppensia macronyx (Rchb.f.) F.Barros & V.T.Rodrigues Coppensia paranaensis (Kraenzl.) F.Barros & V.T.Rodrigues Coppensia pontagrossensis (Campacci) Campacci Coppensia ranifera (Lindl.) F.Barros & V.T.Rodrigues Coppensia varicosa (Lindl.) Campacci Corymborkis flava (Sw.) Kuntze Cranichis candida (Barb.Rodr.) Cogn. Cranichis muscosa Sw. Cyanaeorchis arundinae (Rchb.f.) Barb.Rodr. Cyanaeorchis minor Schltr. Cyclopogon alexandrae (Kraenzl.) Schltr. Cyclopogon apricus (Lindl.) Schltr. Cyclopogon bicolor (Ker-Gaw.) Schltr. Cyclopogon congestus (Vell.) Hoehne Cyclopogon dusenii Schltr.

Cyclopogon dutrae Schltr. Cyclopogon elatus (Sw.) Schltr. Cyclopogon elegans Hoehne Cyclopogon graciliscapus Schltr. Cyclopogon iguapensis Schltr. Cyclopogon itatiaiensis (Kraenzl.) Hoehne Cyclopogon longibracteatus (Barb. Rodr) Schltr. Cyclopogon multiflorus Schltr. Cyclopogon trifasciatus Schltr. Cyclopogon variegatus Barb.Rodr. Cyclopogon warmingii (Rchb.f.) Schltr. Cyrtopodium brandonianum Barb. Rodr. Cyrtopodium dusenii Schltr. Cyrtopodium flavum Link & Otto ex Rchb.f. Cyrtopodium gigas (Vell.) Hoehne Cyrtopodium kleinii J.A.N.Batista & Bianchetti Cyrtopodium pallidum Rchb.f. & Warm. Cyrtopodium paludicolum Hoehne Cyrtopodium parviflorum Lindl. Dichaea anchorifera Rchb.f. Dichaea australis Cogn. Dichaea brevicaulis Cogn. Dichaea cogniauxiana Schltr. Dichaea pendula (Aubl.) Cogn. Dichaea trulla Rchb.f. Dryadella aviceps (Rchb.f.) Luer Dryadella edwallii (Cogn.) Luer Dryadella lilliputiana (Cogn.) Luer Dryadella simula (Rchb. f.) Luer Exót. Dryadella zebrina (Porsch) Luer Elleanthus brasiliensis (Lindl.) Rchb.f. Eltroplectris schlechteriana (Porto & Brade) Pabst

- Plantas vasculares do Paraná -

Orchidaceae | 151

Angiospermas Encyclia oncidioides (Lindl.) Schltr. Encyclia patens Hook. Epidendrum anceps Jacq. Epidendrum ansiferum Rchb.f. Epidendrum armeniacum Lindl. Epidendrum avicula Lindl. Epidendrum caldense Barb.Rodr. Epidendrum cristatum Ruiz & Pav. Epidendrum dendrobioides Thunb. Epidendrum densiflorum Lindl. Epidendrum denticulatum Barb. Rodr. Epidendrum ecostatum Pabst Epidendrum fulgens Brongn. Epidendrum geniculatum Barb.Rodr. Epidendrum latilabre Lindl. Epidendrum nocturnum Jacq. Epidendrum nutans Sw. Epidendrum ochrochlorum Barb. Rodr. Epidendrum paranaense Barb.Rodr. Epidendrum proligerum Barb.Rodr. Epidendrum pseudavicula Kraenzl. Epidendrum pseudodifforme Hoehne & Schltr. Epidendrum puniceoluteum F.Pinheiro & F.Barros Epidendrum ramosum Jacq. Epidendrum rigidum Jacq. Epidendrum rodriguesii Cogn. Epidendrum saximontanum Pabst Epidendrum secundum Jacq. Epidendrum strobiliferum Rchb.f. Epidendrum tridactylum Lindl. Epidendrum vesicatum Lindl. Epistephium sclerophyllum Lindl. Eulophia alta (L.) Fawc. & Rendle Eurystyles actinosophila (Barb.Rodr.) Schltr. Eurystyles cogniauxii (Kraenzl.) Pabst

Eurystyles cotyledon Wawra Eurystyles lorenzii (Cogn.) Schltr. Galeandra beyrichii Rchb.f. Galeandra paraguayensis Cogn. Galeandra styllomisantha (Vell.) Hoehne Geoblasta penicillata (Rchb.f.) Hoehne ex M.N.Correa Gomesa barkeri (Hook.) Regel Gomesa crispa (Lindl.) Klotzsch & Rchb.f. Gomesa duseniana Kraenzl. Gomesa fischeri Regel Gomesa glaziovii Cogn. Gomesa gomezoides (Barb.Rodr.) Pabst gomesoides Gomesa handroi (Hoehne) Pabst Gomesa laxiflora (Lindl.) Rchb.f. Gomesa paranaensis Kraenzl. Gomesa planifolia (Lindl.) Kl. & Rchb.f. Gomesa recurva R.Br. Gongora bufonia Lindl. Govenia utriculata (Sw.) Lindl. Grandiphyllum divaricatum (Lindl.) Docha Neto Grandiphyllum edwallii (Cogn.) Docha Neto Grandiphyllum hians (Lindl.) Docha Neto Grandiphyllum sphegiferum (Lindl.) Docha Neto Grobya amherstiae Lindl. Grobya fascifera Rchb.f. Grobya galeata Lindl. Habenaria araneiflora Barb.Rodr. Habenaria armata Rchb.f. Habenaria balansae Cogn. Habenaria bractescens Lindl. Habenaria crassipes Schltr. Habenaria distans Griseb.

- Plantas vasculares do Paraná -

152 | Orchidaceae

Angiospermas

Habenaria dusenii Schltr. Habenaria edwallii Cogn. Habenaria exaltata Barb.Rodr. Habenaria gourlieana Gill. ex Lindl. Habenaria guilleminii Rchb.f. Habenaria heleogena Schltr. Habenaria inconspicua Cogn. Habenaria jaguariahyvae Kraenzl. Habenaria johannensis Barb.Rodr. Habenaria josephensis Barb.Rodr. Habenaria leucosantha Barb.Rodr. Habenaria macrodactyla Kraenzl. Habenaria macronectar (Vell.) Hoehne Habenaria melanopoda Hoehne & Schltr. Habenaria nemorosa Barb.Rodr. Habenaria nuda Lindl. Habenaria obtusa Lindl. Habenaria paranaensis Barb.Rodr. Habenaria parviflora Lindl. Habenaria piraquarensis Hoehne Habenaria pleiophylla Hoehne & Schltr. Habenaria regnellii Cogn. Habenaria repens Nutt. Habenaria rodeiensis Barb.Rodr. Habenaria sceptrum Schltr. Habenaria schwackei Barb.Rodr. Habenaria secunda Lindl. Habenaria secundiflora Barb.Rodr. Habenaria subfiliformis Cogn. Habenaria subviridis Hoehne Habenaria umbraticola Barb.Rodr. Hadrolaelia coccinea (Lindl.) Chiron & V.P.Castro Hapalorchis candidus (Kraenzl.) Schltr. Hapalorchis lineatus (Lindl.) Schltr. Hapalorchis micranthus (Barb.Rodr.) Hoehne

Hapalorchis pauciflorus Porto & Brade Heterotaxis brasiliensis (Brieger & Illg) F.Barros Heterotaxis valenzuelana (A.Rich.) F.Barros Houlletia brocklehurstiana Lindl. Huntleya meleagris Lindl. Ionopsis utricularioides (Sw.) Lindl. Isabelia pulchella (Kraenzl.) Senghas & Teuscher Isabelia violacea (Lindl.) van den Berg & M.W.Chase Isabelia virginalis Barb.Rodr. Isochilus linearis (Jacq.) R.Br. Jacquiniella globosa (Jacq.) Schltr. Laelia gloriosa (Rchb.f.) L.O.Williams Lankesterella caespitosa (Lindl.) Hoehne Lankesterella ceracifolia (Barb.Rodr.) Mansf. Lankesterella gnoma (Kraenzl.) Hoehne Lepanthopsis floripecten (Rchb.f.) Ames Leptotes bicolor Lindl. Leptotes unicolor Barb.Rodr. Ligeophila juruenensis (Hoehne) Garay Ligeophila rosea (Lindl.) Garay Liparis nervosa (Thumb.) Lindl. Liparis vexillifera (Llave & Lex.) Cogn. Lockhartia ludibunda Rchb.f. Lockhartia lunifera (Lindl.) Rchb.f. Loefgrenianthus blanche-amesii (Loefgr.) Hoehne Lophiaris pumila (Lindl.) Braem Lyroglossa grisebachii (Cogn.) Schltr. Malaxis cogniauxiana (Schltr.) Pabst

- Plantas vasculares do Paraná -

Orchidaceae | 153

Angiospermas Malaxis excavata (Lindl.) Kuntze Malaxis parthonii C.Morren Mapinguari desvauxianus (Rchb.f.) Carnevali & R.Singer Masdevallia curtipes Barb.Rodr. Maxillaria bradei Schltr. ex Hoehne Maxillaria chlorantha Lindl. Maxillaria leucaimata Barb.Rodr. Maxillaria lindleyana Schltr. Maxillaria ochroleuca Lodd. ex Lindl. Maxillariella robusta (Barb.Rodr.) M.A.Blanco & Carnevali Mesadenella cuspidata (Lindl.) Garay Microchilus arietinus (Rchb.f. & Warm.) Ormerod Microchilus austrobrasiliensis (Porsch) Ormerod Miltonia flavescens (Lindl.) Lindl. Miltonia regnellii Rchb.f. Miltonia russelliana (Lindl.) Lindl. Mormolyca rufescens (Lindl.) M.A.Blanco Myoxanthus exasperatus (Lindl.) Luer Nemaconia striata (Lindl.) van den Berg et al. Notylia lyrata S.Moore Notylia pubescens Lindl. Octomeria alexandri Schltr. Octomeria anceps Porto & Brade Octomeria caetensis Pabst Octomeria chamaeleptotes Rchb.f. Octomeria concolor Barb.Rodr. Octomeria crassifolia Lindl. Octomeria decumbens Cogn. Octomeria diaphana Lindl. Octomeria fibrifera Schltr. Octomeria gracilis Lodd. ex Lindl. Octomeria grandiflora Lindl. Octomeria hatschbachii Schltr. Octomeria juncifolia Barb.Rodr.

Octomeria lichenicola Barb.Rodr. Octomeria linearifolia Barb.Rodr. Octomeria octomeriantha (Hoehne) Pabst Octomeria palmyrabellae Barb.Rodr. Octomeria pusilla Lindl. Octomeria riograndensis Schltr. Octomeria rotundiglossa Hoehne Octomeria warmingii Rchb.f. Oeceoclades maculata (Lindl.) Lindl. Ornithidium rigidum (Barb.Rodr.) M.A.Blanco & Ojeda Ornithocephalus myrticola Lindl. Ornithophora radicans (Rchb.f.) Garay & Pabst Pabstiella alligatorifera (Rchb.f.) Luer Pabstiella arcuata (Lindl.) Luer Pabstiella aveniformis (Hoehne) Luer Pabstiella bacillaris (Pabst) Luer Pabstiella bradei (Schltr.) Luer Pabstiella carinifera (Barb.Rodr.) Luer Pabstiella colorata (Pabst) F.Barros & C.F.Hall Pabstiella hians (Lindl.) Luer Pabstiella hypnicola (Lindl.) Luer Pabstiella matinhensis (Hoehne) Luer Pabstiella mentigera (Kraenzl.) L.Kollmann Pabstiella mirabilis (Schltr.) Brieger & Senghas Pabstiella miragliae (J.E.Leite) Luer Pabstiella mouraeoides (Hoehne) Luer Pabstiella pellifeloidis (Barb.Rodr.) Luer Pabstiella piraquarensis (Hoehne) Luer

- Plantas vasculares do Paraná -

154 | Orchidaceae

Angiospermas

Pabstiella pleurothalloides (Cogn.) Luer Pabstiella punctatifolia (Barb.Rodr.) Luer Pabstiella quadridentata (Barb. Rodr.) Luer Pabstiella seriata (Lindl.) F.Barros & C.F.Hall Pabstiella sordida (Kraenzl.) Luer Pabstiella trifida (Lindl.) Luer Pabstiella tripterantha (Rchb.f.) F.Barros Pabstiella uniflora (Lindl.) Luer Pabstiella wacketii (Handro & Pabst) Luer Paradisanthus micranthus (Barb. Rodr.) Schltr. Paradisanthus mosenii Rchb.f. Pelexia bonariensis (Lindl.) Schltr. Pelexia goyazensis (Cogn.) Garay Pelexia laminata Schltr. Pelexia lindmaniana (Kraenzl.) Schltr. Pelexia lindmanii Kraenzl. Pelexia macropoda (Barb.Rodr) Schltr. Pelexia novofriburgensis (Rchb.f.) Garay Pelexia oestrifera (Rchb.f. & Warm.) Schltr. Pelexia orobanchoides (Kraenzl.) Schltr. Pelexia orthosepala (Rchb.f. & Warm.) Schltr. Pelexia pterygantha (Rchb.f. & Warm.) Schltr. Pelexia sceptrum Schltr. Pelexia tamanduensis (Kraenzl.) Schltr. Pelexia tenuior Schltr. Phloeophila similis (Schltr.) Garay

Phymatidium aquinoi Schltr. Phymatidium delicatulum Lindl. Phymatidium falcifolium Lindl. Phymatidium hysteranthum Barb. Rodr. Phymatidium microphyllum (Barb. Rodr.) Toscano Platythelys paranaensis (Kraenzl.) Garay Platythelys schlechteriana (Hoehne) Garay Pleurobotryum albopurpureum (Kraenzl.) Pabst Pleurobotryum crepinianum (Cogn.) Hoehne Pleurobotryum hatschbachii (Schltr.) Hoehne Pleurobotryum rhabdosepalum (Schltr.) Hoehne Pleurothallis ipyrangana Schltr. Pogoniopsis schenckii Cogn. Polystachya bradei Schltr. Polystachya caespitosa Barb.Rodr. Polystachya concreta (Jacq.) Garay & Sweet Polystachya estrellensis Rchb.f. Polystachya foliosa (Lindl.) Rchb.f. Prescottia densiflora (Brongn.) Cogn. Prescottia lancifolia Lindl. Prescottia montana Barb.Rodr. Prescottia oligantha (Sw.) Lindl. Prescottia plantaginifolia Lindl. ex Hook. Prescottia stachyodes (Sw.) Lindl. Promenaea albescens Schltr. Promenaea dusenii Schltr. Promenaea paranaensis Schltr. Promenaea rollissonii (Lindl.) Lindl. Promenaea stapelioides (Link & Otto) Lindl. Promenaea xanthina Lindl.

- Plantas vasculares do Paraná -

Orchidaceae | 155

Angiospermas Prosthechea bulbosa (Vell.) W.E.Higgins Prosthechea fausta (Rchb.f. ex Cogn.) W.E.Higgins Prosthechea fragrans (Sw.) W.E.Higgins Prosthechea glumacea (Lindl.) W.E.Higgins Prosthechea pygmaea (Hook.) W.E.Higgins Prosthechea vespa (Vell.) W.E.Higgins Psilochilus dusenianus Kraenzl. ex Dunsterv. & Garay Psilochilus modestus Barb.Rodr. Pteroglossa glazioviana (Cogn.) Garay Rhetinantha notylioglossa (Rchb.f.) M.A.Blanco Rodriguezia bracteata (Vell.) Hoehne Rodriguezia decora (Lem.) Rchb.f. Rodriguezia pubescens (Lindl.) Rchb.f. Rodrigueziopsis eleutherosepala (Barb.Rodr) Schltr. Sacoila duseniana (Kraenzl.) Garay Sacoila hassleri (Cogn.) Garay Sacoila lanceolata (Aubl.) Garay Sacoila pedicellata (Cogn.) Garay Sanderella discolor (Barb.Rodr.) Cogn. Sarcoglottis alexandri Schltr. ex Mansf. Sarcoglottis grandiflora (Hook.) Klotzsch Sarcoglottis uliginosa Barb.Rodr. Sauroglossum nitidum (Vell.) Schltr. Scaphyglottis brasiliensis (Schltr.) Dressler Scaphyglottis emarginata (Garay) Dressler

Scaphyglottis modesta (Rchb.f.) Schltr. Skeptrostachys arechavaletanii (Barb. Rodr.) Garay Skeptrostachys balanophorostachya (Rchb.f. & Warm.) Garay Skeptrostachys disoides (Kraenzl.) Garay Skeptrostachys montevidensis (Barb. Rodr.) Garay Skeptrostachys paraguayensis (Rchb.f.) Garay Skeptrostachys rupestris (Lindl.) Garay Sophronitis cernua Lindl. Sophronitis pterocarpa Lindl. & Paxton Specklinia grobyi (Batem. ex Lindl.) F.Barros Specklinia marginalis (Rchb.f.) F.Barros Stanhopea lietzei (Regel) Schltr. Stelis arcuata (Lindl.) Pridgeon & M.W.Chase Stelis catharinensis Lindl. Stelis chlorantha Barb.Rodr. Stelis deregularis Barb. Rodr. Stelis fraterna Lindl. Stelis intermedia Poepp. & Endl. Stelis megantha Barb.Rodr. Stelis papaquerensis Rchb.f. Stelis pauciflora Lindl. Stelis porschiana Schltr. Stelis ruprechtiana Rchb.f. Stelis triangularis Barb.Rodr. Stigmatosema hatschbachii (Pabst) Garay Stigmatosema polyaden (Vell.) Garay Trichocentrum fuscum Lindl. Trigonidium latifolium Lindl. Trigonidium macranthum Barb.Rodr.

- Plantas vasculares do Paraná -

156 | Orobanchaceae

Angiospermas

Trigonidium obtusum Lindl. Trizeuxis falcata Lindl. Vanilla chamissonis Klotzsch Vanilla edwallii Hoehne Vanilla organensis Rolfe Vanilla parvifolia Barb.Rodr. Veyretia hassleri (Cogn.) Szlach. Veyretia simplex (Griseb.) Szlach. Warmingia eugenii Rchb.f. Warrea warreana (Lodd. ex Lindl.) C.Schweinf. Wullschlaegelia aphylla (Sw.) Rchb.f. Xylobium colleyi (Batem. ex Lindl.) Rolfe Xylobium variegatum (Ruiz & Pav.) Mansf. Zootrophion atropurpureum (Lindl.) Luer Zygopetalum brachypetalum Lindl. Zygopetalum crinitum Lodd. Zygopetalum intermedium Lodd. Zygopetalum maculatum (Kunth) Garay Zygopetalum maxillare Lodd. Zygostates alleniana Kraenzl. Zygostates bradei (Schltr.) Garay Zygostates cornuta Lindl. Zygostates dasyrhiza (Kraenzl.) Schltr. Zygostates lunata Lindl. Zygostates multiflora (Rolfe) Schltr. Zygostates pustulata (Kraenzl.) Schltr.

Orobanchaceae Miriam Kaehler

7 gên. e 18 spp. Nativas: 18 spp.

Agalinis communis (Cham. & Schltdl.) D’Arcy

Agalinis genistifolia (Cham. & Schltdl.) D’Arcy Agalinis linarioides (Cham. & Schltdl.) D’Arcy Agalinis ramulifera Barringer Alectra aspera (Cham. & Schltdl.) L. O. Williams Buchnera amethystina Cham. & Schltdl. Buchnera integrifolia Larrañaga Buchnera juncea Cham. & Schltdl. Buchnera longifolia Kunth Buchnera palustris (Aubl.) Spreng. Buchnera ternifolia Kunth Escobedia grandiflora (L.f.) Kuntze Esterhazya macrodonta (Cham.) Benth. Esterhazya splendida J.C.Mikan Esterhazya triflora R.B.Moura & R.J.V.Alves Melasma melampyroides (Rich.) Pennell Melasma rhinanthoides (Cham.) Benth. Vellosiella westermanii Dusén

Oxalidaceae Pedro Fiaschi

2 gên. e 34 spp. Nativas: 32 spp. Exóticas: 2 spp.

Averrhoa carambola L. Exót. Oxalis alstonii Lourteig Exót. Oxalis articulata Savigny Oxalis barrelieri L. Oxalis bifrons Progel Oxalis bipartita A.St.-Hil. Oxalis bisecta Norlind Oxalis confertissima A.St.-Hil. Oxalis conorrhiza Jacq. Oxalis corniculata L.

- Plantas vasculares do Paraná -

Passifloraceae | 157

Angiospermas Oxalis cytisoides Mart. ex Zucc. Oxalis debilis Kunth Oxalis geralensis Knuth Oxalis hepatica Norlind Oxalis hispidula Zucc. Oxalis hyalotricha Lourteig Oxalis irreperta Lourteig Oxalis latifolia Kunth Oxalis linarantha Lourteig Oxalis myriophylla A.St.-Hil. Oxalis neuwiedii Zucc. ssp. pardoensis Lourteig Oxalis niederleiniana Hieron. ex Knuth Oxalis niederleinii Knuth Oxalis paranaensis Lourteig Oxalis praetexta Progel Oxalis rhombeo-ovata A.St.-Hil. Oxalis riparia Norlind Oxalis rupestris A.St.-Hil. Oxalis sarmentosa Zucc. Oxalis sellowii Spreng. Oxalis serpens A.St.-Hil. Oxalis subvillosa Norlind Oxalis tenerrima Knuth Oxalis triangularis A.St.-Hil.

Papaveraceae Miriam Kaehler

4 gên. e 4 spp. Exóticas: 4 spp.

Argemone mexicana L. Exót. Chelidonium majus L. Exót. Fumaria officinalis L. Exót. Papaver orientale L. Exót.

Passifloraceae

Armando Carlos Cervi

1 gên. e 29 spp. Nativas: 29 spp.

Passiflora actinia Hook. Passiflora alata Curtis Passiflora amethystina J.C.Mikan Passiflora caerulea L. Passiflora campanulata Mast. Passiflora capsularis L. Passiflora catharinensis Sacco Passiflora cervii M.A.M.Azevedo Passiflora edulis Sims Passiflora eichleriana Mast. Passiflora foetida L. Passiflora haematostigma Mart. ex Mast. Passiflora jilekii Wawra Passiflora lepidota Mast. Passiflora loefgrenii Vitta Passiflora longilobis Hoehne Passiflora mendoncaei Harms Passiflora miersii Mast. Passiflora misera Kunth Passiflora morifolia Mast. Passiflora organensis Gardner Passiflora setulosa Killip Passiflora suberosa L. Passiflora tenuifila Killip Passiflora transversalis M.A.M.Azevedo Passiflora tricuspis Mast. Passiflora truncata Regel Passiflora urnifolia Rusby Passiflora villosa Vell.

- Plantas vasculares do Paraná -

158 | Phytolaccaceae

Angiospermas

Paulowniaceae

Ternstroemia brasiliensis Cambess.

Phyllanthus claussenii Müll.Arg. Phyllanthus compressus Kunth Phyllanthus glaziovii Müll.Arg. Phyllanthus leptophyllus Müll.Arg. Phyllanthus niruri L. Phyllanthus orbiculatus Rich. Phyllanthus pinifolius Baill. Phyllanthus ramillosus Müll.Arg. Phyllanthus riedelianus Müll.Arg. Phyllanthus rosellus (Müll.Arg.) Müll.Arg. Phyllanthus sellowianus (Klotzsch) Müll.Arg. Phyllanthus stipulatus (Raf.) G.L.Webster Phyllanthus subemarginatus Müll. Arg. Phyllanthus tenellus Roxb. Phyllanthus urinaria L. Richeria grandis Vahl Savia dictyocarpa Müll.Arg.

Peraceae

Phytolaccaceae

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

7 gên. e 11 spp. Nativas: 8 spp. Exóticas: 3 spp.

Pera glabrata (Schott) Poepp. ex Baill. Pera heteranthera (Schrank) I.M.Johnst.

Gallesia integrifolia (Spreng.) Harms Microtea scabrida Urb. Petiveria alliacea L. Exót. Phytolacca americana L. Exót. Phytolacca dioica L. Phytolacca thyrsiflora Fenzl. ex J.A.Schmidt Rivina humilis L. Exót. Seguieria aculeata Jacq. Seguieria americana L. Seguieria langsdorffii Moq. Trichostigma octandrum (L.) H.Walter

Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Paulownia tomentosa (Thunb.) Steud. Exót.

Pedaliaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Exóticas: 1 sp.

Sesamum indicum L. Exót.

Pentaphylacaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Miriam Kaehler

Miriam Kaehler

Phyllanthaceae Miriam Kaehler

5 gên. e 22 spp. Nativas: 22 spp.

Hieronyma alchorneoides Allemão Margaritaria nobilis L.f. Phyllanthus avicularis Müll.Arg. Phyllanthus caroliniensis Walter Phyllanthus chacoensis Morong

- Plantas vasculares do Paraná -

Piperaceae | 159

Angiospermas

Picramniaceae José Rubens Pirani

1 gên. e 4 spp. Nativas: 4 spp.

Picramnia excelsa Kuhlm. ex Pirani Picramnia parvifolia Engl. Picramnia ramiflora Planch. Picramnia sellowii Planch.

Piperaceae

Elsie Franklin Guimarães

3 gên. e 132 spp. Nativas: 129 spp. Exóticas: 3 spp.

Manekia obtusa (Miq.) Arias et al. Peperomia alata Ruiz & Pav. Peperomia argyreia (Miq.) E.Morren Exót. Peperomia arifolia Miq. Peperomia armondii Yunck. Peperomia augescens Miq. Peperomia balansana C.DC. Peperomia barbarana C.DC. Peperomia blanda (Jacq.) Kunth Peperomia brasiliensis (Miq.) Miq. Peperomia calophylla Yunck. Peperomia castelosensis Yunck. Peperomia catharinae Miq. Peperomia caulibarbis Miq. Peperomia circinnata Link Peperomia clivicola Yunck. Peperomia corcovadensis Gardner Peperomia cordigera Dahlst. Peperomia crinicaulis C.DC. Peperomia dahlstedtii C.DC. Peperomia delicatula Henschen Peperomia diaphanoides Dahlst. Peperomia duartei Yunck. Peperomia elongata Kunth Peperomia emarginella (Sw.) C.DC. Peperomia galioides Kunth

Peperomia glabella (Sw.) A.Dietr. Peperomia glazioui C.DC. Peperomia gracilicaulis Yunck. Peperomia gracilis Dahlst. Peperomia hernandiaefolia (Vahl) A.Dietr. Peperomia hilariana Miq. Peperomia hispidula (Sw.) A.Dietr. Peperomia hydrocotyloides Yunck. Peperomia ibiramana Yunck. Peperomia inaequalifolia Ruiz & Pav. Exót. Peperomia incana (Haw.) Hook. Exót. Peperomia lyman-smithii Yunck. Peperomia macrostachya (Vahl) A.Dietr. Peperomia magnoliifolia (Jacq.) A.Dietr. Peperomia mandioccana Miq. Peperomia martiana Miq. Peperomia nitida Dahlst. Peperomia nudifolia C.DC. Peperomia obtusifolia (L.) A.Dietr. Peperomia parnassiifolia Miq. Peperomia pellucida (L.) Kunth Peperomia pereirae Yunck. Peperomia pereskiaefolia (Jacq.) Kunth Peperomia perlongicaulis Yunck. Peperomia pilicaulis C. DC. Peperomia pseudobcordata Yunck. Peperomia pseudoestrellensis C.DC. Peperomia psilostachya C.DC. Peperomia quadrifolia (L.) Kunth Peperomia radicosa Yunck. Peperomia ramboi Yunck. Peperomia regelii C.DC. Peperomia renifolia Dahlst. Peperomia retivenulosa Yunck. Peperomia rhombea Ruiz & Pav. Peperomia rizzinii Yunck.

- Plantas vasculares do Paraná -

160 | Piperaceae

Angiospermas

Peperomia rotundifolia (L.) Kunth Peperomia rubricaulis (Nees) A.Dietr. Peperomia rupestris Kunth Peperomia schwackei C.DC. Peperomia serpens (Sw.) Loudon Peperomia serratirhachis Yunck. Peperomia subemarginata Yunck. Peperomia subretusa Yunck. Peperomia subrubrispica C.DC. Peperomia tenella (Sw.) A.Dietr. Peperomia tetraphylla (G.Forst.) Hook. & Arn. Peperomia transparens Miq. Peperomia trichocarpa Miq. Peperomia trinervis Ruiz & Pav. Peperomia trineura Miq. Peperomia trineuroides Dahlst. Peperomia urocarpa Fisch. & C.A.Mey. Peperomia velloziana Miq. Peperomia warmingii C.DC. Piper abutiloides Kunth Piper aduncum L. Piper aequale Vahl Piper alnoides Kunth Piper amalago L. Piper amplum Kunth Piper arboreum Aubl. Piper bradei Yunck. Piper caldasianum (Miq.) Yunck. Piper caldense C.DC. Piper callosum Ruiz & Pav. Piper cernuum Vell. Piper claussenianum (Miq.) C.DC. Piper corcovadensis (Miq.) C.DC. Piper crassinervium Kunth Piper demeraranum (Miq.) C.DC. Piper dilatatum Rich. Piper diospyrifolium Kunth Piper divaricatum G.Mey.

Piper flavicans C.DC. Piper fuligineum Kunth Piper gaudichaudianum Kunth Piper glabratum Kunth Piper hatschbachii Yunck. Piper hayneanum C.DC. Piper hemmendorffii C.DC. Piper hispidum Sw. Piper lepturum Kunth Piper lhotzkyanum Kunth Piper lucaeanum Kunth Piper macedoi Yunck. Piper malacophyllum (C.Presl) C.DC. Piper mikanianum (Kunth) Steud. Piper miquelianum C.DC. Piper mollicomum Kunth Piper mosenii C.DC. Piper ovatum Vahl Piper permucronatum Yunck. Piper piritubanum Yunck. Piper regnellii (Miq.) C.DC. Piper reitzii Yunck. Piper richardiifolium Kunth Piper rivinoides Kunth Piper solmsianum C.DC. Piper sprengelianum C. DC. Piper subcinereum C.DC. Piper tuberculatum Jacq. Piper umbellatum L. Piper vicosanum Yunck. Piper viminifolium Trel. Piper xylosteoides (Kunth) Steud.

Pittosporaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Pittosporum undulatum Vent. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Poaceae | 161

Angiospermas

Plantaginaceae Miriam Kaehler

16 gên. e 36 spp. Nativas: 26 spp. Exóticas: 10 spp.

Achetaria ocymoides (Cham. & Schltdl.) Wettst. Angelonia integerrima Spreng. Antirrhinum majus L. Exót. Bacopa monnieri (L.) Pennell Bacopa monnierioides (Cham.) B.L.Rob. Bacopa stricta (Schrad.) Wettst. ex Edwall Callitriche deflexa A. Braun ex Hegelm. Callitriche rimosa Fasset Callitriche stagnalis Scop. Conobea scoparioides (Cham. & Schltdl.) Benth. Cymbalaria muralis P. Gaertn., B. Mey. & Scherb. Exót. Digitalis purpurea L. Exót. Gratiola peruviana L. Mecardonia grandiflora (Benth.) Pennell Mecardonia procumbens (Mill.) Small Misopates orontium (L.) Raf. Exót. Nuttallanthus canadensis (L.) D.A. Sutton Exót. Plantago australis Lam. Plantago catharinea Decne. Plantago commersoniana Decne. Plantago dielsiana Pilg. Plantago guilleminiana Decne. Plantago lanceolata L. Exót. Plantago major L. Exót. Plantago tomentosa Lam. Scoparia dulcis L. Scoparia elliptica Cham. Scoparia montevidensis (Spreng.)

R.E.Fr. Scoparia pinnatifida Cham. Stemodia stricta Cham. & Schltdl. Stemodia trifoliata (Link) Rchb. Stemodia vandellioides (Benth.) V.C.Souza Stemodia verticillata (Mill.) Hassl. Veronica arvensis L. Exót. Veronica peregrina L. Exót. Veronica persica Poir. Exót.

Platanaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 3 spp. Exóticas: 3 spp.

Platanus acerifolia (Aiton) Willd Exót. Platanus occidentalis L. Exót. Platanus orientalis L. Exót.

Plumbaginaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 2 spp. Nativas: 1 sp. Exóticas: 1 sp.

Limonium brasiliense (Boiss.) Kuntze Exót. Plumbago auriculata Lam.

Poaceae

Miriam Kaehler

115 gên. e 496 spp. Nativas: 436 spp. Exóticas: 60 spp.

Acroceras excavatum (Henrard) Zuloaga & Morrone Acroceras zizanioides (Kunth) Dandy Agenium leptocladum (Hack.) Clayton Agenium villosum (Nees) Pilg. Agrostis lenis Roseng. et al.

- Plantas vasculares do Paraná -

162 | Poaceae

Angiospermas

Agrostis longiberbis Hack. ex L.B.Sm. Agrostis montevidensis Spreng. ex Nees Agrostis ramboi Parodi Amphibromus quadridentatus (Döll) Swallen Amphibromus quadridentulus (Döll) Swallen Andropogon arenarius Hack. Andropogon bicornis L. Andropogon glaucophyllus Roseng., B. R. Arill. & Izag. Andropogon hypogynus Hack Andropogon lateralis Nees Andropogon leucostachyus Kunth Andropogon macrothrix Trin. Andropogon selloanus (Hack.) Hack. Andropogon ternatus (Spreng.) Nees Andropogon virgatus Desv. Anthaenantia lanata (Kunth) Benth. Anthaenantiopsis perforata (Nees) Parodi Anthoxanthum odoratum L. Apoclada simplex McClure & L.B.Sm. Aristida circinalis Lindm. Aristida ekmaniana Henrard Aristida filifolia (Arechav.) Herter Aristida flaccida Trin. & Rupr. Aristida jubata (Arechav.) Herter Aristida laevis (Nees) Kunth Aristida megapotamica Spreng Aristida pallens Cav. Aristida purpurea Nutt. Aristida recurvata Kunth Aristida riparia Trin. Arthropogon villosus Nees Arthropogon xerachne Ekman Arundinella berteroniana (Schult.) Hitchc. & Chase Arundinella hispida (Humb. &

Bonpl. ex Willd.) Kuntze Arundo donax L. Exót. Aulonemia aristulata (Döll) McClure Aulonemia fimbriatifolia L.G. Clark Aulonemia radiata ( Rupr. ) McClure & L.B.Sm. Avena fatua L. Exót. Avena sativa L. Exót. Axonopus argentinus Parodi Axonopus aureus P. Beauv. Axonopus brasiliensis (Spreng.) Kuhlm. Axonopus capillaris (Lam.) Chase Axonopus chrysoblepharis (Lag.) Chase Axonopus comans (Trin. ex Döll) Kuhlm. Axonopus compressus (Sw.) P. Beauv. Axonopus equitans Hitchc. & Chase Axonopus fissifolius (Raddi) Kuhlm. Axonopus leptostachyus (Flüggé) Hitchc. Axonopus marginatus (Trin.) Chase Axonopus obtusifolius (Raddi) Chase Axonopus pellitus (Nees ex Trin.) Hitchc. & Chase Axonopus polystachyus G. A. Black Axonopus pressus (Nees ex Steud.) Parodi Axonopus scoparius (Flüggé) Kuhlm. Axonopus siccus (Nees) Kuhlm. Axonopus suffultus (Mikan ex Trin.) Parodi Bambusa tuldoides Munro Exót. Bothriochloa saccharoides (Sw.) Rydb. Bothriochloa velutina M.Marchi & Longhi-Wagner Brachiaria jubata (Fig. & De Not.) Stapf Exót. Briza maxima L. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Poaceae | 163

Angiospermas Briza minor L. Exót. Bromus brachyanthera Döll Bromus catharticus Vahl Calamagrostis longiaristata (Wedd.) Hack. ex Sodiro Calamagrostis viridiflavescens (Poir.) Steud. Canastra aristella (Döll) Zuloaga & Morrone Cenchrus ciliaris L. Exót. Cenchrus echinatus L. Cenchrus incertus M.A.Curtis Cenchrus tribuloides L. Chascolytrum brachychaetum (Ekman) Essi, Longhi-Wagner & Souza-Chies Chascolytrum calotheca (Trin.) Essi, Longhi-Wagner & Souza-Chies Chascolytrum juergensii (Hack.) Essi, Longhi-Wagner & Souza-Chies Chascolytrum lamarckianum (Nees) Matthei Chascolytrum monandrum (Hack.) Essi, Longhi-Wagner & SouzaChies Chascolytrum rufum J. Presl Chascolytrum scabrum (Nees ex Steud.) Matthei Chascolytrum subaristatum (Lam.) Desv. Chascolytrum uniolae (Nees) Essi, Longhi-Wagner & Souza-Chies Chloris elata Desv. Chloris gayana Kunth Chloris halophila Parodi Chloris orthonoton Döll Chloris pycnothrix Trin. Chloris radiata (L.) Sw. Chrysopogon zizanioides (L.) Roberty Exót. Chusquea anelythra Nees

Chusquea anelytroides Rupr. ex Döll Chusquea attenuata (Döll) L.G. Clark Chusquea bambusoides (Raddi) Hack. Chusquea capitata Nees Chusquea capituliflora Trin. Chusquea gracilis McClure & L.B.Sm. Chusquea ibiramae McClure & L.B.Sm. Chusquea juergensii Hack. Chusquea leptophylla Nees Chusquea meyeriana Rupr. ex Döll Chusquea mimosa McClure & L.B.Sm. Chusquea nigricans Phil. Chusquea oligophylla Rupr. Chusquea oxylepis (Hack.) Ekman Chusquea pinifolia (Nees) Nees Chusquea ramosissima Lindm. Chusquea sellowii Rupr. Chusquea tenella Nees Chusquea urelytra Hack. Coix lacryma-jobi L. Colanthelia intermedia (McClure & L.B.Sm.) McClure Colanthelia lanciflora (McClure & L.B. Sm.) McClure Colanthelia rizantha (Hack.) McClure Cortaderia selloana (Schult.) Asch. Ctenium brachystachyum (Nees) Kunth Ctenium brevispicatum J.G.Sm. Ctenium cirrhosum (Nees) Kunth Ctenium polystachyum Balansa Cymbopogon citratus (DC.) Stapf Exót. Cymbopogon martinii (Roxb.) J.F.Watson Exót. Cymbopogon nardus (L.) Rendle Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

164 | Poaceae

Angiospermas

Cynanchum montevidense Spreng. Cynanchum rioparanense Sundell Cynodon dactylon (L.) Pers. Cynodon maritimus Kunth Cynodon nlemfuensis Vand. Cynodon plectostachyus (K. Schum.) Pilg. Exót. Dactylis glomerata L. Exót. Danthonia montana Döll Danthonia montevidensis Hack. & Arechav. Danthonia secundiflora J.Presl Deschampsia caespitosa (L.) P.Beauv. Dichanthelium hebotes (Trin.) Zuloaga Dichanthelium sabulorum (Lam.) Gould & C.A. Clark Dichanthelium sciurotis (Trin.) Davidse Dichanthelium sciurotoides (Zuloaga & Morrone) Davidse Dichanthelium stigmosum (Trin.) Zuloaga Dichanthelium superatum (Hack.) Zuloaga Dichanthelium surrectum (Chase ex Zuloaga & Morrone) Zuloaga Digitaria aequiglumis (Hack. & Arechav.) Parodi Digitaria balansae Henrard Digitaria bicornis (Lam.) Roem. & Schult. Exót. Digitaria ciliaris (Retz.) Koeler Exót. Digitaria connivens (Trin.) Henrard Digitaria corynotricha (Hack.) Henrard Digitaria eriantha Steud. Exót. Digitaria fuscescens (J.Presl) Henrard Exót. Digitaria horizontalis Willd. Exót. Digitaria insularis (L.) Fedde Exót.

Digitaria ischaemum (Schreb.) Schreb. ex Muhl. Exót. Digitaria longiflora (Retz.) Pers. Exót. Digitaria nuda Schumach. Exót. Digitaria purpurea Swallen Digitaria queenslandica Henrard Exót. Digitaria sellowii (Müll. Hal.) Henrard Digitaria violascens Link Echinochloa colona (L.) Link Exót. Echinochloa crus-galli (L.) P.Beauv. Exót. Echinochloa crus-pavonis (Kunth) Schult. Exót. Echinochloa polystachya (Kunth) Hitchc. Echinolaena minarum (Nees) Pilg. Eleusine indica (L.) Gaertn. Exót. Eleusine tristachya (Lam.) Lam. Elionurus muticus (Spreng.) Kuntze Eragrostis airoides Nees Eragrostis airoides Nees Eragrostis articulata (Schrank) Nees Eragrostis bahiensis Schrad. ex Schult. Eragrostis cataclasta Nicora Eragrostis ciliaris (L.) R.Br. Eragrostis curvula (Schrad.) Nees Exót. Eragrostis hypnoides (Lam.) Britton Eragrostis japonica (Thunb.) Trin. Exót. Eragrostis leucosticta Nees ex Döll Eragrostis lugens Nees Eragrostis mexicana (Hornem.) Link Eragrostis neesii Trin. Eragrostis perennis Döll Eragrostis pilosa (L.) P.Beauv. Eragrostis plana Nees Exót. Eragrostis polytricha Nees Eragrostis rufescens Schrad. ex

- Plantas vasculares do Paraná -

Poaceae | 165

Angiospermas Schult. Eragrostis seminuda Trin. Eragrostis trichocolea Hack. & Arechav. Eriochloa distachya Kunth Eriochloa punctata (L.) Desv. ex Ham. Eriochrysis cayennensis P.Beauv. Eriochrysis filiformis (Hack.) Filg. Eriochrysis holcoides (Nees) Kuhlm. Eriochrysis laxa Swallen Eriochrysis warmingiana (Hack.) Kuhlm. Eustachys calvescens (Hack. ) Caro & E.A.Sánchez Eustachys disticophylla (Lag.) Nees Eustachys paranensis A.M.Molina Eustachys paspaloides (Vahl) Lanza & Mattei Eustachys retusa (Lag.) Kunth Eustachys ulignosa (Hack.) Herter Festuca ampliflora Döll Festuca arundinacea Schreb. Exót. Festuca glauca Lam. Exót. Festuca ulochaeta Nees ex Steud. Guadua angustifolia Kunth Exót. Guadua chacoensis (Rojas) Londoño & P.M.Peterson Guadua tagoara (Nees) Kunth Gymnopogon burchellii (Munro ex Döll) Ekman Gymnopogon spicatus (Spreng.) Kuntze Gynerium sagittatum (Aubl.) P.Beauv. Hemarthria altissima (Poir.) Stapf & C.E.Hubb. Holcus lanatus L. Exót. Homolepis glutinosa (Sw.) Zuloaga & Soderstr. Homolepis villaricensis (Mez)

Zuloaga & Soderstr. Hymenachne amplexicaulis (Rudge) Nees Hymenachne donacifolia (Raddi) Chase Hymenachne grumosa (Nees) Zuloaga Hymenachne pernambucensis (Spreng.) Zuloaga Hyparrhenia bracteata (Humb. & Bonpl. ex Willd.) Stapf Hyparrhenia rufa (Nees) Stapf Ichnanthus bambusiflorus (Trin.) Döll Ichnanthus grandifolius (Döll) Zuloaga & Soderstr. Ichnanthus inconstans (Trin. ex Nees) Döll Ichnanthus leiocarpus (Spreng.) Kunth Ichnanthus nemoralis (Schrad. ex Schult.) Hitchc. & Chase Ichnanthus pallens (Sw.) Munro ex Benth. Ichnanthus procurrens (Nees ex Trin.) Swallen Ichnanthus riedelii (Trin.) Döll Ichnanthus ruprechtii Döll Ichnanthus tenuis (J. Presl & C. Presl) Hitchc. & Chase Imperata brasiliensis Trin. Imperata contracta (Kunth) Hitchc. Ischaemum indicum (Houtt.) Merr. Exót. Ischaemum minus J.Presl Lasiacis divaricata (L.) Hitchc. Lasiacis ligulata Hitchc. & Chase Lasiacis ruscifolia (Kunth) Hitchc. Lasiacis sorghoidea (Desv. ex Ham.) Hitchc. & Chase Leersia hexandra Sw.

- Plantas vasculares do Paraná -

166 | Poaceae

Angiospermas

Leersia ligularis Trin. Leersia virginica Willd. Leptochloa virgata (L.) P.Beauv. Lithachne pauciflora (Sw.) P.Beauv. Luziola bahiensis (Steud.) Hitchc. Luziola peruviana Juss. ex J.F.Gmel. Megathyrsus maximus (Jacq.) B.K.Simon & S.W.L.Jacobs Melica brasiliana Ard. Melica hyalina Döll Melica rigida Cav. Melica sarmentosa Nees Melica tenuis Arechav. Melinis minutiflora P.Beauv. Exót. Melinis repens (Willd.) Zizka Exót. Merostachys claussenii Munro Merostachys fischeriana Rupr. ex Döll Merostachys fistulosa Döll Merostachys glauca McClure & L.B.Sm. Merostachys multiramea Hack. Merostachys neesii Rupr. Merostachys skvortzovii Send. Merostachys speciosa Spreng. Merostachys ternata Nees Mesosetum exaratum (Trin.) Chase Mesosetum ferrugineum (Trin.) Chase Microchloa indica (L.f.) P.Beauv. Mnesithea aurita (Steud.) de Koning & Sosef Mnesithea selloana (Hack.) de Koning & Sosef Mnesithea subgibbosa (Winkl. ex Hack.) de Koning & Sosef Ocellochloa rudis (Nees) Zuloaga & Morrone Ocellochloa stolonifera (Poir.) Zuloaga & Morrone Olyra ciliatifolia Raddi

Olyra fasciculata Trin. Olyra glaberrima Raddi Olyra humilis Nees Olyra latifolia L. Oplismenus hirtellus (L.) P.Beauv. Oryza latifolia Desv. Otachyrium versicolor (Döll) Henrard Panicum aquaticum Poir. Panicum bergii Arechav. Panicum campestre Nees ex Trin. Panicum condensatum Bertol. Panicum cyanescens Nees ex Trin. Panicum dichotomiflorum Michx. Panicum glabripes Döll Panicum gouinii E.Fourn. Panicum hebotes Trin, Panicum hylaeicum Mez Panicum leptachne Döll Panicum mertensii Roth Panicum millegrana Poir. Panicum olyroides Kunth Panicum parvifolium Lam. Panicum peladoense Henrard Panicum pilosum Sw. Panicum polygonatum Schrad. Panicum prionitis Nees Panicum pseudisachne Mez Panicum repens L. Exót. Panicum schwackeanum Mez Panicum sellowii Nees Panicum trichanthum Nees Panicum trichidiachne Döll Panicum wettsteinii Hack. Parodiolyra micrantha (Kunth) Davidse & Zuloaga Parodiophyllochloa cordovensis (E.Fourn.) Zuloaga & Morrone Parodiophyllochloa missiona (Ekman) Zuloaga & Morrone Parodiophyllochloa ovulifera (Trin.)

- Plantas vasculares do Paraná -

Poaceae | 167

Angiospermas Zuloaga & Morrone Parodiophyllochloa pantricha (Hack.) Zuloaga & Morrone Parodiophyllochloa rhizogona (Hack.) Zuloaga & Morrone Paspalum acuminatum Raddi Paspalum ammodes Trin. Paspalum approximatum Döll Paspalum arenarium Schrad. Paspalum bertonii Hack. Paspalum carinatum Humb. & Bonpl. ex Flüggé Paspalum cinerascens (Döll) A.G.Burm. & C.N.Bastos Paspalum commutatum Nees Paspalum compressifolium Swallen Paspalum conjugatum P.J.Bergius Paspalum conspersum Schrad. Paspalum corcovadense Raddi Paspalum cordatum Hack. Paspalum dasytrichium Dusén ex Swallen Paspalum decumbens Sw. Paspalum dedeccae Quarín Paspalum densum Poir. Paspalum dilatatum Poir. Paspalum distichum L. Paspalum ellipticum Döll Paspalum equitans Mez Paspalum erianthoides Lindm. Paspalum erianthum Nees ex Trin. Paspalum eucomum Nees ex Trin. Paspalum exaltatum J.Presl Paspalum falcatum Nees ex Steud. Paspalum filifolium Nees ex Steud. Paspalum flaccidum Nees Paspalum geminiflorum Steud. Paspalum glabrinode (Hack.) Morrone & Zuloaga Paspalum glaucescens Hack. Paspalum guenoarum Arechav.

Paspalum haumanii Parodi Paspalum hyalinum Nees ex Trin. Paspalum inaequivalve Raddi Paspalum intermedium Munro ex Morong & Britton Paspalum jesuiticum Parodi Paspalum juergensii Hack. Paspalum lachneum Nees ex Steud. Paspalum lepton Schult. Paspalum lilloi Hack. Paspalum lineare Trin. Paspalum maculosum Trin. Paspalum malacophyllum Trin. Paspalum mandiocanum Trin. Paspalum maritimum Trin. Paspalum millegrana Schrad. ex Schult. Paspalum notatum Flüggé Paspalum nummularium Chase ex Send. & A.G.Burm. Paspalum nutans Lam. Paspalum ovale Nees ex Steud. Paspalum paniculatum L. Paspalum pauciciliatum (Parodi) Herter Paspalum pectinatum Nees ex Trin. Paspalum pilosum Lam. Paspalum plenum Chase Paspalum plicatulum Michx. Paspalum polyphyllum Nees Paspalum pumilum Nees Paspalum ramboi Barreto Paspalum redondense Swallen Paspalum regnellii Mez Paspalum repens P.J.Bergius Paspalum rhodopedum L.B.Sm. & Wassh. Paspalum rojasii Hack. Paspalum scrobiculatum L. Exót. Paspalum stellatum Humb. & Bonpl. ex Flüggé

- Plantas vasculares do Paraná -

168 | Poaceae

Angiospermas

Paspalum umbrosum Trin. Paspalum urvillei Steud. Paspalum vaginatum Sw. Paspalum virgatum L. Pennisetum clandestinum Hochst. ex Chiov. Pennisetum latifolium Spreng. Pennisetum nervosum (Nees) Trin. Pennisetum purpureum Schumach. Pennisetum setosum (Sw.) Rich. Pennisetum tristachyum (Kunth) Spreng. Phalaris angusta Nees ex Trin. Exót. Phalaris canariensis L. Exót. Pharus lappulaceus Aubl. Pharus latifolius L. Phyllostachys aurea Rivière & C. Rivière Exót. Piptochaetium montevidense (Spreng.) Parodi Piptochaetium ruprechtianum Desv. Poa annua L. Exót. Poa bradei Pilg. Poa lanigera Nees Poa pratensis L. Exót. Poa sellowii Nees Poa umbrosa Trin. Polypogon chilensis (Kunth) Pilg. Polypogon elongatus Kunth Pseudechinolaena polystachya (Kunth) Stapf Rhipidocladum parviflorum (Trin.) McClure Rhytachne rottboellioides Desv. Saccharum angustifolium (Nees) Trin. Saccharum asperum (Nees) Steud. Saccharum giganteum (Walter) Pers. Saccharum officinarum L. Exót. Saccharum villosum Steud. Sacciolepis myuros (Lam.) Chase

Sacciolepis vilvoides (Trin.) Chase Sasa tsukubensis Nakai Exót. Schizachyrium condensatum (Kunth) Nees Schizachyrium gracilipes (Hack.) A.Camus Schizachyrium hatschbachii Peichoto Schizachyrium microstachyum (Desv. ex Ham.) Roseng. Schizachyrium sanguineum (Retz.) Alston Schizachyrium spicatum (Spreng.) Herter Schizachyrium tenerum Nees Secale cereale L. Exót. Setaria adhaerens (Forssk.) Chiov. Setaria friebrigii R.A.W.Herrm. Setaria globulifera (Steud.) Griseb. Setaria lachnea (Nees) Kunth Setaria megaphylla (Steud.) T.Durand & Schinz Setaria palmifolia (J. König) Stapf Setaria parviflora (Poir.) Kerguélen Setaria scabrifolia (Nees) Kunth Setaria scandens Schrad. Setaria setosa (Sw.) P.Beauv. Setaria sulcata Raddi Setaria tenax (Rich.) Desv. Setaria vaginata Spreng. Setaria vulpiseta (Lam.) Roem. & Schult. Sorghastrum contractum (Hack.) Kuhlm. & A.Kuhlm. Sorghastrum minarum (Nees) Hitchc. Sorghastrum nutans (L.) Nash Sorghastrum pellitum (Hack.) Parodi Sorghastrum scaberrimum (Nees) Herter Sorghastrum setosum (Griseb.) Hitchc.

- Plantas vasculares do Paraná -

Poaceae | 169

Angiospermas Sorghastrum stipoides (Kunth) Nash Sorghastrum viride Swallen Sorghum bicolor (L.) Moench Exót. Sorghum halepense (L.) Pers. Exót. Sorghum sudanense (Piper) Stapf Exót. Spartina alterniflora Loisel. Spartina ciliata Brongn. Spartina densiflora Brongn. Sporobolus acuminatus (Trin.) Hack. Sporobolus adustus (Trin.) Roseng. et al. Sporobolus aeneus (Trin.) Kunth Sporobolus camporum Swallen Sporobolus ciliatus J.Presl Sporobolus cubensis Hitchc. Sporobolus indicus (L.) R.Br. Sporobolus jacquemontii Kunth Sporobolus linearifolius Nicora Sporobolus nudiramus Boechat & Longhi-Wagner Sporobolus piliferus (Trin.) Kunth Exót. Sporobolus pseudairoides Parodi Sporobolus tenuissimus (Schrank) Kuntze Sporobolus virginicus (L.) Kunth Steinchisma decipiens (Nees ex Trin.) W.V.Br. Steinchisma hians (Elliott) Nash Steinchisma laxa (Sw.) Zuloaga Steinchisma spathellosa (Döll) Renvoize Stenotaphrum secundatum (Walter) Kuntze Stipa airoides E.Ekman Stipa megapotamia Spreng. ex Trin. Stipa melanosperma C.Presl Stipa rhizomata A.Zanin & LonghiWagner Stipa sellowiana Nees ex Trin. &

Rupr. Streptochaeta spicata Schrad. ex Nees Thrasyopsis repanda (Nees ex Trin.) Parodi Trachypogon spicatus (L.f.) Kuntze Tripogon spicatus (Nees) Ekman Tristachya leiostachya Nees Triticum aestivum L. Exót. Uniola paniculata L. Urochloa adspersa (Trin.) R.D.Webster Urochloa brizantha (Hochst. ex A. Rich.) R.D. Webster Exót. Urochloa decumbens (Stapf) R.D. Webster Urochloa fusca (Sw.) B.F.Hansen & Wunderlin Urochloa humidicola (Rendle) Morrone & Zuloaga Urochloa jubata (Fig. & De Not.) Sosef Exót. Urochloa mutica (Forssk.) T.Q. Nguyen Urochloa plantaginea (Link) R.D. Webster Urochloa platyphylla (Munro ex C.Wright) R.D.Webster Exót. Urochloa ruziziensis (R. Germ. & C.M. Evrard) Crins Exót. Urochloa villosa (Lam.) T.Q. Nguyen Exót. Zea mays L. Exót. Zizaniopsis microstachya (Nees ex Trin.) Döll & Asch. Zoysia matrella (L.) Merr.

- Plantas vasculares do Paraná -

170 | Polygalaceae

Angiospermas

Podostemaceae Paulo Labiak

5 gên. e 10 spp. Nativas: 10 spp.

Apinagia richardiana (Tul.) P. Royen Apinagia yguazuensis Chodat & Vischer Mourera aspera (Bong.) Tul. Podostemum comatum Hicken Podostemum distichum (Cham.) Wedd. Podostemum irgangii C.T.Philbrick & Novelo Podostemum muelleri Warm. Podostemum rutifolium Warm. Tristicha trifaria (Bory ex Willd.) Spreng. Wettsteiniola pinnata Suess.

Polemoniaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 2 spp. Exóticas: 2 spp.

Cobaea scandens Cav. Exót. Phlox drummondii Hook. Exót.

Polygalaceae

José Floriano Barêa Pastore

7 gên. e 51 spp. Nativas: 51 spp.

Acanthocladus brasiliensis (A.St.-Hil. & Moq.) Klotzsch ex Hassk. Asemeia acuminata (Willd.) J.F.B. Pastore & J.R. Abbott Asemeia extraaxillaris (Chodat) J.F.B. Pastore & J.R. Abbott Asemeia hebeclada (DC.) J.F.B. Pastore & J.R. Abbott Asemeia hirsuta (A.St.-Hil. & Moq.)

J.F.B. Pastore & J.R. Abbott Asemeia rhodoptera (Mart. ex A.W.Benn.) J.F.B. Pastore & J.R. Abbott Asemeia violacea (Aubl.) J.F.B. Pastore & J.R. Abbott Bredemeyera floribunda Willd. Bredemeyera laurifolia (A.St.-Hil. & Moq.) Klotzsch ex A.W.Benn. Caamembeca insignis (Klotzsch ex Chodat) J.F.B.Pastore Caamembeca laureola (A.St.-Hil. & Moq.) J.F.B.Pastore Monnina cardiocarpa A.St.-Hil. & Moq. Monnina dictyocarpa Griseb. Monnina oblongifolia Arechav. Monnina richardiana A.St.-Hil. & Moq. Monnina stenophylla A.St.-Hil. & Moq. Monnina tristaniana A.St.-Hil. & Moq. Polygala adenophylla A.St.-Hil. & Moq. Polygala altomontana Lüdtke et al. Polygala aphylla A.W.Benn. Polygala appendiculata Vell. Polygala aspalatha L. Polygala brasiliensis L. Polygala campestris Gardner Polygala cneorum A.St.-Hil. & Moq. Polygala cuspidata DC. Polygala cyparissias A.St.-Hil. & Moq. Polygala glaziovii Chodat Polygala hygrophila Kunth Polygala lancifolia A.St.-Hil. & Moq. Polygala linoides Poir. Polygala longicaulis Kunth Polygala lycopodioides Chodat

- Plantas vasculares do Paraná -

Pontederiaceae | 171

Angiospermas Polygala minima Pohl ex A.W. Benn. Polygala molluginifolia A.St.-Hil. & Moq. Polygala moquiniana A.St.-Hil. & Moq. Polygala obovata A.St.-Hil. & Moq. Polygala paniculata L. Polygala poaya Mart. Polygala pseudosericea Chodat Polygala pulchella A.St.-Hil. & Moq. Polygala pumila Norlind Polygala selaginoides A.W.Benn Polygala sellowiana A.St.-Hil. & Moq. Polygala subverticillata Chodat Polygala tenuis DC. Polygala timoutoides Chodat Securidaca diversifolia (L.) S.F.Blake Securidaca lanceolata A.St.-Hil. & Moq. Securidaca macrocarpa A.W.Benn. Securidaca riviniifolia A.St.-Hil. & Moq.

Polygonaceae Miriam Kaehler

8 gên. e 35 spp. Nativas: 28 spp. Exóticas: 7 spp.

Antigonon leptopus Hook. & Arn. Coccoloba arborescens (Vell.) R.A.Howard Coccoloba argentinensis Speg. Coccoloba cordata Cham. Coccoloba declinata (Vell.) Mart. Coccoloba glaziovii Lindau Coccoloba persicaria Wedd. Coccoloba salicifolia Wedd. Coccoloba warmingii Meisn. Fagopyrum esculentum Moench Exót. Muehlenbeckia complexa (A. Cunn.)

Meisn. Exót. Muehlenbeckia platyclada (F.J. Müll.) Meisn. Exót. Polygonum acuminatum Kunth Polygonum aviculare L. Polygonum capitatum Buch.-Ham. ex D.Don Polygonum convolvulus L. Exót. Polygonum diospyrifolium Cham. Polygonum ferrugineum Wedd. Polygonum glabrum Willd. Polygonum hydropiperoides Michx. Polygonum lapathifolium L. Exót. Polygonum meisnerianum Cham. Polygonum orientale L. Exót. Polygonum persicaria L. Polygonum punctatum Elliott Polygonum rubricaule Cham. Polygonum stelligerum Cham. Rumex acetosella L. Rumex crispus L. Rumex obtusifolius L. Exót. Rumex sellowianus Reich. f. Ruprechtia laxiflora Meisn. Ruprechtia paranensis Pendry Triplaris americana L. Triplaris gardneriana Wedd.

Pontederiaceae Miriam Kaehler

3 gên. e 7 spp. Nativas: 7 spp.

Eichhornia azurea (Sw.) Kunth Eichhornia crassipes (Mart.) Solms Heteranthera reniformis Ruiz & Pav. Heteranthera zosterifolia Mart. Pontederia cordata L. Pontederia rotundifolia L.f. Pontederia sagittata C.Presl

- Plantas vasculares do Paraná -

172 | Proteaceae

Angiospermas

Portulacaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 10 spp. Nativas: 7 spp. Exóticas: 3 spp.

Portulaca amilis Speg. Portulaca cryptopetala Speg. Exót. Portulaca grandiflora Hook. Portulaca hatschbachii D.Legrand Portulaca mucronata Link Portulaca oleracea L. Portulaca umbraticola Kunth Talinum paniculatum (Jacq.) Gaertn. Talinum patens (Jacq.) Willd. Exót. Talinum racemosum (Jacq.) Willd. Exót.

Potamogetonaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 6 spp. Nativas: 6 spp.

Potamogeton gayi A.Benn. Potamogeton illinoensis Morong Potamogeton montevidensis A.Benn. Potamogeton polygonus Cham. & Schltdl. Potamogeton polygonus Cham. & Schltdl. Potamogeton pusillus L.

Primulaceae

Ardisia crispa (Thunb.) A. DC. Exót. Ardisia guyanensis (Aubl.) Mez Cybianthus brasiliensis (Mez) G.Agostini Cybianthus gardneri (A.DC.) G.Agostini Lysimachia congestiflora Hemsl. Exót. Myrsine altomontana M.F.Freitas & Kin.-Gouv. Myrsine balansae (Mez) Arechav. Myrsine coriacea (Sw.) R.Br. ex Roem. & Schult. Myrsine gardneriana A.DC. Myrsine hermogenesii (Jung-Mend. & Bernacci) M.F.Freitas & Kin.Gouv. Myrsine laetevirens (Mez) Arechav. Myrsine lancifolia Mart. Myrsine lineata (Mez) Imkhan. Myrsine loefgrenii (Mez) Imkhan. Myrsine matensis (Mez) Otegui Myrsine monticola Mart. Myrsine parvifolia A.DC. Myrsine parvula (Mez) Otegui Myrsine rubra M.F.Freitas & Kin.Gouv. Myrsine squarrosa (Mez) M.F.Freitas & Kin.-Gouv. Myrsine umbellata Mart. Myrsine venosa A.DC. Primula officinalis (L.) Hill Exót.

Proteaceae

Miriam Kaehler

6 gên. e 29 spp. Nativas: 25 spp. Exóticas: 4 spp.

Anagallis arvensis L. Anagallis filiformis Cham. & Schltdl. Anagallis minima E.H.L.Krause Anagallis pumila Sw. Ardisia catharinensis Mez Ardisia crenata Sims. Exót.

Miriam Kaehler

5 gên e 12 spp. Nativas: 7 spp. Exóticas: 5 spp.

Euplassa cantareirae Sleumer Euplassa legalis (Vell.) I.M.Johnst. Euplassa nebularis Rambo & Sleumer

- Plantas vasculares do Paraná -

Rhizophoraceae | 173

Angiospermas Grevillea banksii R. Br. Exót. Grevillea robusta A. Cunn. ex R. Br. Exót. Macadamia integrifolia Maiden & Betche Exót. Macadamia ternifolia F. Muell. Exót. Roupala consimilis Mez ex Taub. Roupala meisneri Sleumer Roupala montana Aubl. Roupala rhombifolia Mart. ex Meisn. Stenocarpus sinuatus (A. Cunn.) Endl. Exót.

Consolida ajacis (L.) Schur Exót. Myrsine guianensis (Aubl.) Kuntze Ranunculus apiifolius Pers. Ranunculus bonariensis Poir. Ranunculus flagelliformis Sm. Ranunculus muricatus L. Exót. Ranunculus parviflorus L. Exót. Ranunculus repens L. Exót.

Rhamnaceae Miriam Kaehler

10 gên. e 16 spp. Nativas: 15 spp. Exóticas: 1 sp.

Quiinaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Quiina glazovii Engl.

Quillajaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Quillaja brasiliensis (A.St.-Hil. & Tul.) Mart.

Ranunculaceae Miriam Kaehler

Colletia exserta Klotzsch ex Reissek Colletia paradoxa (Spreng.) Escal. Colubrina glandulosa Perkins Colubrina retusa (Pittier) Cowan Condalia buxifolia Reissek Crumenaria polygaloides Reissek Discaria americana Gillies ex Hook. Gouania latifolia Reissek Gouania ulmifolia Hook. & Arn. Gouania virgata Reissek Hovenia dulcis Thunb. Exót. Rhamnidium elaeocarpum Reissek Rhamnidium glabrum Reissek Rhamnus sphaerosperma Sw. Scutia arenicola (Casar.) Reissek Scutia buxifolia Reissek

5 gên. e 16 spp. Nativas: 11 spp. Exóticas: 5 spp.

Anemone decapetala Ard. Anemone sellowii Pritz. Clematis affinis A.St.-Hil. Clematis bonariensis Juss. ex DC. Clematis campestris A.St.-Hil. Clematis dioica L. Clematis ulbrichiana Pilg. Clematis vitalba L. Exót.

Rhizophoraceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Rhizophora mangle L.

- Plantas vasculares do Paraná -

174 | Rubiaceae

Angiospermas

Rosaceae

Miriam Kaehler

19 gên. e 44 spp. Nativas: 17 spp. Exóticas: 27 spp.

Acaena eupatoria Cham. & Schltdl. Acaena fuscescens Bitter Agrimonia hirsuta Bong. ex C.A.Mey. Cerasus campanulata (Maxim.) A.N. Vassiljeva Exót. Cerasus serrulata (Lindl.) Loudon Exót. Cotoneaster franchetii Bois Exót. Cotoneaster glaucophyllus Franch. Exót. Cotoneaster integerrimus Medik. Exót. Cydonia oblonga Mill. Exót. Eriobotrya japonica (Thunb.) Lindl. Exót. Fragaria vesca L. Exót. Geum boliviense Focke Geum parviflorum Sm. Malus domestica Borkh. Exót. Malus sylvestris Mill. Exót. Margyricarpus pinnatus (Lam.) Kuntze Parmena spectabilis (Pursh) Greene Exót. Potentilla chiloensis (L.) Mabb. Exót. Potentilla indica (Andr.) Th.Wolf Exót. Prunus brasiliensis (Cham. & Schltdl.) D.Dietr. Prunus domestica L. Exót. Prunus laurocerasus L. Exót. Prunus myrtifolia (L.) Urb. Prunus persica (L.) Batsch Exót. Prunus subcoriacea (Chodat & Hassl.) Koehne Prunus ulei Koehne Pyracantha coccinea M. Roem. Exót. Pyracantha koizumii (Hayata)

Rehder Exót. Pyrus communis L. Exót. Rhaphiolepis indica (L.) Lindl. ex Ker Exót. Rosa laevigata Michx. Exót. Rosa lucieae Franch. & Rochebr. ex Crép. Exót. Rosa multiflora Thunb. Exót. Rubus bogotensis Kunth Rubus brasiliensis Mart. Rubus erythroclados Mart. ex Hook.f. Rubus idaeus L. Exót. Rubus imperialis Cham. & Schltdl. Rubus rosifolius Sm. Rubus sellowii Cham. & Schltdl. Rubus urticifolius Poir. Spiraea X vanhouttei (Briot) Carrière Exót. Spiraea cantoniensis Lour. Exót. Spiraea chamaedryfolia L. Exót.

Rubiaceae

Jomar G. Jardim (Cinchonoideae, Ixoroideae, Rubioideae)

Elnatan Bezerra de Souza (Rubioideae - Spermacoceae) 51 gên. e 200 spp. Nativas: 190 spp. Exóticas: 10 spp.

Cinchonoideae Alseis floribunda Schott Cephalanthus glabratus (Spreng.) K.Schum. Chiococca alba (L.) Hitchc. Chomelia brasiliana A.Rich. Chomelia hirsuta Gardner Chomelia obtusa Cham. & Schltdl. Chomelia parvifolia (Standl.) Govaerts

- Plantas vasculares do Paraná -

Rubiaceae | 175

Angiospermas Chomelia pubescens Cham. & Schltdl. Coutarea hexandra (Jacq.) K.Schum. Deppea blumenaviensis (K.Schum.) Lorence Guettarda uruguensis Cham. & Schltdl. Guettarda viburnoides Cham. & Schltdl. Hamelia patens Jacq. Hoffmannia peckii K.Schum. Hillia illustris (Vell.) K.Schum. Hillia parasitica Jacq. Machaonia acuminata Bonpl. in Humb. & Bonpl. Malanea evenosa Müll.Arg. Malanea forsteronioides Müll.Arg. Portlandia grandiflora L. Exót. Simira corumbensis (Standl.) Steyerm. Simira sampaioana (Standl.) Steyerm.

Ixoroideae Alibertia edulis (Rich.) A.Rich. Alibertia longiflora K.Schum. Amaioua guianensis Aubl. Amaioua intermedia Mart. ex Schult. & Schult.f. Bathysa australis (A.St.-Hil.) K.Schum. Coffea arabica L. Exót. Cordiera concolor (Cham.) Kuntze Cordiera humilis (K.Schum.) Kuntze Cordiera myrciifolia (K.Schum.) C.H.Perss. & Delprete Cordiera sessilis (Vell.) Kuntze Gardenia jasminoides J. Ellis Exót. Genipa americana L. Ixora burchelliana Müll.Arg. Ixora chinensis Lam. Exót.

Ixora coccinea L. Exót. Ixora gardneriana Benth. Ixora venulosa Benth. Mussaenda erythrophylla Schumach. & Thonn. Exót. Mussaenda frondosa L. Exót. Posoqueria latifolia (Rudge) Schult. Randia annae (K.Schum.) ined. Randia calycina Cham. Randia ferox (Cham. & Schltdl.) DC. Randia hebecarpa Benth. Exót. Sabicea villosa Willd. ex Schult. Tocoyena formosa (Cham. & Schltdl.) K.Schum. Tocoyena sellowiana (Cham. & Schltdl.) K.Schum.

Rubioideae Coccocypselum capitatum (Graham) C.B.Costa & Mamede Coccocypselum condalia Pers. Coccocypselum cordifolium Nees & Mart. Coccocypselum geophiloides Wawra Coccocypselum glabrifolium Standl. Coccocypselum hasslerianum Chodat Coccocypselum lanceolatum (Ruiz & Pav.) Pers. Coccocypselum lymansmithii Standl. Coccocypselum pulchellum Cham. Coussarea contracta (Walp.) Müll. Arg. Coussarea hydrangeifolia (Benth.) Müll.Arg. Coussarea platyphylla Müll.Arg. Declieuxia cordigera Mart. & Zucc. ex Schult. & Schult.f. Declieuxia dusenii Standl. Declieuxia fruticosa (Willd. ex Roem. & Schult.) Kuntze Declieuxia lysimachioides Zucc. ex

- Plantas vasculares do Paraná -

176 | Rubiaceae

Angiospermas

Schult. & Schult.f. Declieuxia passerina Mart. & Zucc. ex Schult. & Schult.f. Faramea hyacinthina Mart. Faramea martiana Müll.Arg. Faramea montevidensis (Cham. & Schltdl.) DC. Faramea multiflora A.Rich. Faramea stenantha Müll.Arg. Galium equisetoides (Cham. & Schltdl.) Standl. Galium hatschbachii Dempster Galium hirtum Lam. Galium humile Cham. & Schltdl. Galium hypocarpium (L.) Endl. ex Griseb. Galium latoramosum Clos Galium megapotamicum Spreng. Galium muelleri (K.Schum.) Dempster Galium nigroramosum (Ehrend.) Dempster Galium noxium (A.St.-Hil.) Dempster Galium richardianum (Gillies ex Hook. & Arn.) Endl. Galium sellowianum (Cham.) Walp. Geophila macropoda (Ruiz & Pav.) DC. Geophila repens (L.) I.M.Johnst. Hindsia ramosissima Gardner Margaritopsis chaenotricha (DC.) C.M.Taylor Margaritopsis cymuligera (Müll.Arg.) C.M.Taylor Margaritopsis hassleriana (Chodat) C.M.Taylor Palicourea australis C.M.Taylor Palicourea macrobotrys (Ruiz & Pav.) Schult. Palicourea marcgravii A.St.-Hil.

Palicourea rigida Kunth Psychotria alba Ruiz & Pav. Psychotria alegre Govaerts ined. Psychotria anceps Kunth Psychotria brachyceras Müll.Arg. Psychotria brachypoda (Müll.Arg.) Britton Psychotria brevicollis Müll.Arg. Psychotria capillacea (Müll.Arg.) Standl. Psychotria carthagenensis Jacq. Psychotria deflexa DC. Psychotria forsteronioides Müll.Arg. Psychotria fractistipula L.B.Sm. et al. Psychotria gracilenta Müll.Arg. Psychotria hastisepala Müll.Arg. Psychotria hoffmannseggiana (Willd. ex Schult.) Müll.Arg. Psychotria laciniata Vell. Psychotria leiocarpa Cham. & Schltdl. Psychotria longipes Müll.Arg. Psychotria mapourioides DC. Psychotria myriantha Müll.Arg. Psychotria nemorosa Gardner Psychotria nuda (Cham. & Schltdl.) Wawra Psychotria officinalis (Aubl.) Raeusch. ex Sandwith Psychotria stachyoides Benth. Psychotria subtriflora Müll.Arg. Psychotria suterella Müll. Arg. Psychotria tenuicaulis K.Krause Psychotria tenuifolia Sw. Psychotria vellosiana Benth. Rudgea coriacea (Spreng.) K.Schum. Rudgea coronata (Vell.) Müll.Arg. Rudgea gardenioides (Cham.) Müll. Arg. Rudgea jasminoides (Cham.) Müll. Arg.

- Plantas vasculares do Paraná -

Rubiaceae | 177

Angiospermas Rudgea kunthii Standl. Rudgea parquioides (Cham.) Müll. Arg. Rudgea recurva Müll.Arg. Serissa foetida (L. f.) Lam. Exót. Standleya prostrata (K.Schum.) Brade

Rubioideae (Spermacoceae) Borreria alata (Aubl.) DC. Borreria brachystemonoides Cham. & Schltdl. Borreria capitata (Ruiz & Pav.) DC. Borreria cupularis DC. Borreria dasycephala (Cham. & Schltdl.) Bacigalupo & E.L.Cabral Borreria eryngioides Cham. & Schltdl. Borreria flavovirens Bacig. & E.L.Cabral Borreria gracillima DC. Borreria latifolia (Aubl.) K.Schum. Borreria marticrovettiana E.L.Cabral Borreria multibracteata E.L.Cabral & Bacigalupo Borreria ocymifolia (Roem. & Schult.) Bacigalupo & E.L.Cabral Borreria ocymoides (Burm.f.) DC. Borreria palustris (Cham. & Schltdl.) Bacigalupo & E.L. Cabral. Borreria paranaensis E.L.Cabral & Bacigalupo Borreria poaya (A.St.-Hil.) DC. Borreria quadrifaria E.L.Cabral Borreria runkii K.Schum. Borreria sulcata (Bacigalupo) E.L.Cabral Borreria tenella (Kunth) Cham. & Schltdl. Borreria valens Standl. Borreria verticillata (L.) G.Mey.

Diodella apiculata (Willd. ex Roem. & Schult.) Delprete Diodella radula (Willd. ex Roem. & Schult.) Delprete Diodella teres (Walter) Small Diodia saponariifolia (Cham. & Schltdl.) K.Schum. Emmeorhiza umbellata (Spreng.) K.Schum. Galianthe angustifolia (Cham. & Schltdl.) E.L.Cabral Galianthe brasiliensis (Spreng.) E.L.Cabral & Bacigalupo Galianthe centranthoides (Cham. & Schltdl.) E.L.Cabral Galianthe chodatiana (Standl.) E.L.Cabral Galianthe cymosa (Cham.) E.L.Cabral & Bacigalupo Galianthe dichasia (Sucre & C.G.Costa) E.L.Cabral Galianthe elegans E.L.Cabral Galianthe eupatorioides (Cham. & Schltdl.) E.L.Cabral Galianthe fastigiata Griseb. Galianthe gertii E.L.Cabral Galianthe hispidula (A.Rich. ex DC.) E.L.Cabral & Bacigalupo Galianthe laxa (Cham. & Schltdl.) E.L.Cabral Galianthe longifolia (Standl.) E.L.Cabral Galianthe peruviana (Pers.) E.L.Cabral Galianthe thalictroides (K.Schum.) E.L.Cabral Galianthe valerianoides (Cham. & Schltdl.) E.L.Cabral Galianthe verbenoides (Cham. & Schltdl.) Griseb. Manettia chrysoderma Sprague

- Plantas vasculares do Paraná -

178 | Rutaceae

Angiospermas

Manettia congesta (Vell.) K.Schum. Manettia congestoides Wernham Manettia cordifolia Mart. Manettia glaziovii Wernham Manettia gracilis Cham. & Schltdl. Manettia luteo-rubra (Vell.) Benth. Manettia pubescens Cham. & Schltdl. Manettia tweedieana K.Schum. Manettia verticillata Wernham Mitracarpus brasiliensis M.L.Porto & Waechter Mitracarpus frigidus (Willd. ex Roem. & Schult.) K.Schum. Mitracarpus hirtus (L.) DC. Mitracarpus megapotamicus (Spreng.) Kuntze Mitracarpus parvulus K.Schum. Oldenlandia corymbosa L. Oldenlandia dusenii Standl. Oldenlandia salzmannii (DC.) Benth. & Hook.f. ex B.D.Jacks. Pentas lanceolata (Forssk.) Deflers Exót. Richardia brasiliensis Gomes Richardia humistrata (Cham. & Schltdl.) Steud. Richardia pedicellata (K.Schum.) Kuntze Richardia scabra L. Richardia schumannii W.H.Lewis & R.L.Oliv. Richardia stellaris (Cham. & Schltdl.) Steud. Schwendenera tetrapyxis K.Schum.

Ruppiaceae Miriam Kaehler

1 gênero e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Ruppia maritima L.

Rutaceae

José Rubens Pirani Milton Groppo

11 gên. e 28 spp. Nativas: 21 spp. Exóticas: 7 spp.

Almeidea rubra A.St.-Hil. Balfourodendron riedelianum (Engl.) Engl. Citrus medica L. Exót. Citrus reticulata Blanco Exót. Citrus trifoliata L. Exót. Citrus X aurantium L. Exót. Citrus X limon (L.) Osbeck Exót. Conchocarpus gaudichaudianus (A. St.-Hil.) Kallunki & Pirani ssp. gaudichadianus Conchocarpus pentandrus (A. St.Hil.) Kallunki & Pirani Esenbeckia febrifuga (A.St.-Hil.) A. Juss. ex Mart. Esenbeckia grandiflora Mart. Esenbeckia hieronymi Engl. Esenbeckia leiocarpa Engl. Helietta apiculata Benth. Metrodorea nigra A.St.-Hil. Murraya paniculata (L.) Jack Exót. Pilocarpus pauciflorus A.St.-Hil. Pilocarpus pennatifolius Lem. Pilocarpus spicatus A.St.-Hil. Ruta graveolens L. Exót. Zanthoxylum caribaeum Lam. Zanthoxylum fagara (L.) Sarg. Zanthoxylum kleinii (R.S.Cowan)

- Plantas vasculares do Paraná -

Santalaceae | 179

Angiospermas P.G.Waterman Zanthoxylum monogynum A.St.-Hil. Zanthoxylum petiolare A.St.-Hil. & Tul. Zanthoxylum rhoifolium Lam. Zanthoxylum riedelianum Engl. Zanthoxylum tingoassuiba A.St.Hil.

Sabiaceae

Prockia crucis P.Browne ex L. Salix babylonica L. Exót. Salix humboldtiana Willd. Xylosma ciliatifolia (Clos) Eichler Xylosma glaberrima Sleumer Xylosma prockia (Turcz.) Turcz. Xylosma pseudosalzmannii Sleumer Xylosma tweediana (Clos) Eichler Xylosma venosa N.E.Br.

Santalaceae

Júlio A. Lombardi

Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

3 gên. e 25 spp. Nativas: 25 spp.

Meliosma sellowii Urb.

Salicaceae

Miriam Kaehler

8 gên. e 28 spp. Nativas: 26 spp. Exóticas: 2 spp.

Abatia americana (Gardner) Eichler Abatia angeliana Alford Azara uruguayensis (Speg.) Sleumer Banara parviflora (A. Gray) Benth. Banara tomentosa Clos Casearia aculeata Jacq. Casearia arborea (Rich.) Urb. Casearia arguta Kunth Casearia catharinensis Sleumer Casearia decandra Jacq. Casearia gossypiosperma Briq. Casearia hirsuta Sw. Casearia lasiophylla Eichler Casearia mariquitensis Kunth Casearia obliqua Spreng. Casearia paranaensis Sleumer Casearia pauciflora Cambess. Casearia sylvestris Sw. Populus deltoides W. Bartram ex Marshall Exót.

Eubrachion ambiguum (Hook. & Arn.) Engl. Phoradendron affine (Pohl ex DC.) Engl. & Krause Phoradendron bathyoryctum Eichler Phoradendron berteroanum (DC.) Griseb. Phoradendron chrysocladon A.Gray Phoradendron crassifolium (Pohl ex DC.) Eichler Phoradendron dipterum Eichler Phoradendron ensifolium (Pohl ex DC.) Eichler Phoradendron falcifrons (Hook. & Arn.) Eichler Phoradendron harleyi Kuijt Phoradendron interruptum (DC.) B.D.Jacks. Phoradendron liga (Gillies ex Hook. & Arn.) Eichler Phoradendron lindemanii Kuijt Phoradendron linearifolium Eichler Phoradendron microphyllum (Pohl ex DC.) Trel. Phoradendron mucronatum (DC.)

- Plantas vasculares do Paraná -

180 | Sapindaceae

Angiospermas

Krug & Urb. Phoradendron obtusissimum (Miq.) Eichler Phoradendron pachyneuron Kuijt Phoradendron pellucidulum Eichler Phoradendron perrottetii (DC.) Eichler Phoradendron piperoides (Kunth) Trel. Phoradendron quadrangulare (Kunth) Griseb. Phoradendron reductum Trel. Phoradendron undulatum (Pohl ex DC.) Eichler Thesium aphyllum Mart. ex A. DC.

Sapindaceae Miriam Kaehler

15 gên. e 72 spp. Nativas: 67 spp. Exóticas: 5 spp.

Acer negundo L. Exót. Acer palmatum Thunb. Exót. Allophylus edulis (A.St.-Hil. et al.) Hieron. ex Niederl. Allophylus guaraniticus (A.St.-Hil.) Radlk. Allophylus melanocarpus Radlk. Allophylus melanophloeus Radlk. Allophylus membranifolius Radlk. Allophylus petiolulatus Radlk. Allophylus puberulus (Cambess.) Radlk. Allophylus semidentatus (Miq.) Radlk. Allophylus sericeus (Cambess.) Radlk. Allophylus strictus Radlk. Cardiospermum corindum L. Cardiospermum grandiflorum Sw. Cardiospermum halicacabum L.

Cupania oblongifolia Mart. Cupania vernalis Cambess. Cupania zanthoxyloides Radlk. Diatenopteryx sorbifolia Radlk. Dodonaea viscosa Jacq. Koelreuteria elegans (Seem.) A.C. Sm. Exót. Koelreuteria paniculata Laxm. Exót. Litchi chinensis Sonn. Exót. Matayba cristae Reitz Matayba elaeagnoides Radlk. Matayba guianensis Aubl. Matayba intermedia Radlk. Matayba juglandifolia (Cambess.) Radlk. Matayba marginata Radlk. Matayba obovata Coelho, Souza & Ferrucci Paullinia carpopoda Cambess. Paullinia castaneifolia Radlk. Paullinia coriacea Casar. Paullinia cristata Radlk. Paullinia elegans Cambess. Paullinia meliifolia Juss. Paullinia rhomboidea Radlk. Paullinia seminuda Radlk. Paullinia spicata Benth. Paullinia trigonia Vell. Paullinia uloptera Radlk. Sapindus saponaria L. Serjania acoma Radlk. Serjania caracasana (Jacq.) Willd. Serjania clematidifolia Cambess. Serjania communis Cambess. Serjania confertiflora Radlk. Serjania erecta Radlk. Serjania fuscifolia Radlk. Serjania glabrata Kunth Serjania glutinosa Radlk. Serjania gracilis Radlk. Serjania hatschbachii Ferrucci

- Plantas vasculares do Paraná -

Scrophulariaceae | 181

Angiospermas Serjania hebecarpa Benth. Serjania laruotteana Cambess. Serjania lethalis A.St.-Hil. Serjania mansiana Mart. Serjania marginata Casar. Serjania meridionalis Cambess. Serjania multiflora Cambess. Serjania piscatoria Radlk. Serjania punctulata Radlk. Serjania reticulata Cambess. Serjania tenuis Radlk. Serjania tristis Radlk. Serjania unidentata Acev.-Rodr. Talisia angustifolia Radlk. Thinouia mucronata Radlk. Thinouia ventricosa Radlk. Urvillea laevis Radlk. Urvillea triphylla (Vell.) Radlk. Urvillea ulmacea Kunth

Dubard Mimusops commersonii (G. Don) Engl. Exót. Pouteria beaurepairei (Glaz. & Raunk.) Baehni Pouteria bullata (S.Moore) Baehni Pouteria caimito (Ruiz & Pav.) Radlk. Pouteria durlandii (Standl.) Baehni Pouteria gardneriana (A.DC.) Radlk. Pouteria glomerata (Miq.) Radlk. Pouteria grandiflora (A.DC.) Baehni Pouteria guianensis Aubl. Pouteria salicifolia (Spreng.) Radlk. Pouteria torta (Mart.) Radlk. Pouteria venosa (Mart.) Baehni Pradosia brevipes (Pierre) T.D. Penn. Pradosia lactescens (Vell.) Radlk. Sideroxylon obtusifolium (Roem. & Schult.) T.D.Penn.

Sapotaceae

Sarraceniaceae

10 gên. e 27 spp. Nativas: 23 spp. Exóticas: 4 spp.

1 gên. e 1 spp. Exóticas: 1 sp.

Achras zapata L. Exót. Chrysophyllum cainito L. Exót. Chrysophyllum flexuosum Mart. Chrysophyllum gonocarpum (Mart. & Eichler ex Miq.) Engl. Chrysophyllum inornatum Mart. Chrysophyllum marginatum (Hook. & Arn.) Radlk. Chrysophyllum paranaense T.D.Penn. Chrysophyllum viride Mart. & Eichler Diploon cuspidatum (Hoehne) Cronquist Ecclinusa ramiflora Mart. Labramia bojeri A. DC. Exót. Manilkara subsericea (Mart.)

Sarracenia minor Walter Exót.

Miriam Kaehler

Miriam Kaehler

Schlegeliaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Schlegelia parviflora (Oerst.) Monach.

Schoepfiaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Schoepfia brasiliensis A.DC.

- Plantas vasculares do Paraná -

182 | Solanaceae

Angiospermas

Scrophulariaceae

Smilacaceae

2 gên. e 10 spp. Nativas: 8 spp. Exóticas: 2 spp.

1 gên. e 10 spp. Nativas: 10 spp.

Buddleja brachiata Cham. & Schltdl. Buddleja cuneata Cham. Buddleja davidii Franch. Exót. Buddleja elegans Cham. & Schltdl. Buddleja grandiflora Cham. & Schltdl. Buddleja hatschbachii E.M.Norman & L.B.Sm. Buddleja oblonga Benth. Buddleja stachyoides Cham. & Schltdl. Buddleja thyrsoides Lam. Verbascum virgatum Stokes Exót.

Smilax campestris Griseb. Smilax cognata Kunth Smilax elastica Griseb. Smilax fluminensis Steud. Smilax larvata Griseb. Smilax quinquenervia Vell. Smilax rufescens Griseb. Smilax salicifolia Griseb. Smilax staminea Griseb. Smilax subsessiliflora Duhamel

Miriam Kaehler

Miriam Kaehler

Solanaceae Miriam Kaehler

23 gên. e 170 spp. Nativas: 155 spp. Exóticas: 15 spp.

Simaroubaceae José Rubens Pirani

2 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Castela tweedii Planch. Picrasma crenata (Vell.) Engl.

Siparunaceae Miriam Kaehler

2 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Siparuna bifida (Poepp. & Endl.) A.DC. Siparuna guianensis Aubl.

Acnistus arborescens (L.) Schltdl. Athenaea picta (Mart.) Sendtn. Aureliana brasiliana (Hunz.) Barboza & Hunz. Aureliana fasciculata (Vell.) Sendtn. Aureliana tomentosa Sendtn. Aureliana wettsteiniana (Witasek) Hunz. Browallia americana L. Exót. Brugmansia suaveolens (Willd.) Bercht. & J.Presl Brunfelsia australis Benth. Brunfelsia brasiliensis (Spreng.) L.B.Sm. & Downs Brunfelsia cuneifolia J.A.Schmidt Brunfelsia pauciflora (Cham. & Schltdl.) Benth. Brunfelsia pilosa Plowman Brunfelsia uniflora (Pohl) D. Don Calibrachoa caesia (Sendtn.) H.J.W.Wijsman

- Plantas vasculares do Paraná -

Solanaceae | 183

Angiospermas Calibrachoa dusenii (R.E.Fr.) Stehmann & Semir Calibrachoa elegans (Miers) Stehmann & Semir Calibrachoa ericifolia (R.E.Fr.) Wijsman Calibrachoa excellens (R.E.Fr.) Wijsman Calibrachoa heterophylla (Sendtn.) Wijsman Calibrachoa linoides (Sendtn.) Wijsman Calibrachoa micrantha (R.E.Fr.) Stehmann & Semir Calibrachoa paranensis (Dusén) Wijsman Calibrachoa sellowiana (Sendtn.) Wijsman Calibrachoa spathulata (L.B.Sm. & Downs) Stehmann & Semir Calibrachoa thymifolia (A.St.-Hil.) Stehmann & Semir Capsicum annuum L. Exót. Capsicum baccatum L. Exót. Capsicum flexuosum Sendtn. Capsicum frutescens L. Exót. Capsicum mirabile Mart. Capsicum recurvatum (Witasek) Hunz. Cestrum axillare Vell. Cestrum bracteatum Link & Otto Cestrum corymbosum Schltdl. Cestrum euanthes Schltdl. Cestrum gardneri Sendtn. Cestrum intermedium Sendtn. Cestrum mariquitense Kunth Cestrum nocturnum L. Exót. Cestrum schlechtendalii G.Don Cestrum strictum Schott ex Sendtn. Cestrum strigilatum Ruiz & Pav. Datura metel L. Exót.

Datura stramonium L. Exót. Dyssochroma longipes (Sendtn.) Miers Dyssochroma viridiflora (Sims) Miers Lycianthes asarifolia (Kunth & Bouché) Bitter Lycianthes pauciflora (Vahl) Bitter Lycianthes rantonnei (Carrière) Bitter Lycianthes repens (Spreng.) Bitter Lycium glomeratum Sendtn. Lycopersicon esculentum Mill. Exót. Nicandra physalodes (L.) Gaertn. Nicotiana alata Link & Otto Nicotiana bonariensis Lehm. Nicotiana forgetiana Hemsl. Nicotiana langsdorffii Weinm. Nicotiana longiflora Cav. Nicotiana tabacum L. Exót. Nierembergia hatschbachii A.A.Cocucci & Hunz. Nierembergia micrantha Cabrera Petunia hybrida Vilm. Exót. Petunia integrifolia (Hook.) Schinz & Thell. Petunia scheideana L.B.Sm. & Downs Petunia thymifolia (St. Hil.) Sendtn. Physalis angulata L. Physalis peruviana L. Exót. Physalis pubescens L. Physalis viscosa L. Schwenckia americana Rooyen ex L. Schwenckia curviflora Benth. Schwenckia grandiflora Benth. Schwenckia juncoides Chodat Schwenckia volubilis Benth. Sessea regnellii Taub. Solanum aculeatissimum Jacq. Solanum adspersum Witasek Solanum affine Sendtn.

- Plantas vasculares do Paraná -

184 | Solanaceae

Angiospermas

Solanum alatirameum Bitter Solanum alternatopinnatum Steud. Solanum americanum Mill. Solanum anoacanthum Sendtn. Solanum apiahyense Witasek Solanum argenteum Dunal Solanum atropurpureum Schrank Solanum betaceum Cav. Solanum bistellatum L.B.Sm. & Downs Solanum bonariense L. Solanum bullatum Vell. Solanum caavurana Vell. Solanum campaniforme Roem. & Schult. Solanum capsicoides All. Solanum cassioides L.B.Sm. & Downs Solanum castaneum Carvalho Solanum cernuum Vell. Solanum chacoense Bitter Solanum cinnamomeum Sendtn. Solanum compressum L.B.Sm. & Downs Solanum concinnum Schott ex Sendtn. Solanum corymbiflorum (Sendtn.) Bohs Solanum decompositiflorum Sendtn. Solanum delicatulum Smith & Downs Solanum didymum Dunal Solanum diploconos (Mart.) Bohs Solanum flaccidum Vell. Solanum fusiforme L.B.Sm. & Downs Solanum gertii S.Knapp Solanum gnaphalocarpon Vell. Solanum granulosoleprosum Dunal Solanum guaraniticum A.St.-Hil. Solanum hasslerianum Chodat Solanum hirtellum (Spreng.) Hassl.

Solanum hoehnei C.V.Morton Solanum incarceratum Ruiz & Pav. Solanum inodorum Vell. Solanum iraniense L.B.Sm. & Downs Solanum johannae Bitter Solanum kleinii L.B.Sm. & Downs Solanum lacerdae Dusén Solanum laxum Spreng. Solanum leucodendron Sendtn. Solanum luridifuscescens Bitter Solanum lycocarpum A.St.-Hil. Solanum mammosum L. Exót. Solanum mauritianum Scop. Solanum megalochiton Mart. Solanum melissarum Bohs Solanum melongena L. Exót. Solanum nigrescens M.Martens & Galeotti Solanum odoriferum Vell. Solanum pabstii L.B.Sm. & Downs Solanum palinacanthum Dunal Solanum paniculatum L. Solanum paranense Dusén Solanum piluliferum Dunal Solanum pinetorum (L.B.Sm. & Downs) Bohs Solanum premnifolium (Miers) Bohs Solanum pseudocapsicum L. Solanum pseudodaphnopsis L.A.Mentz & Stehmann Solanum pseudoquina A.St.-Hil. Solanum ramulosum Sendtn. Solanum reflexum Schrank Solanum reitzii L.B.Sm. & Downs Solanum robustum H.L.Wendl. Solanum rufescens Sendtn. Solanum sanctae-catharinae Dunal Solanum schwackei Glaz. Solanum sciadostylis (Sendtn.) Bohs Solanum scuticum M.Nee Solanum seaforthianum Andrews Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Thismiaceae | 185

Angiospermas Solanum sellowianum Sendtn. Solanum setosissimum Bitter ex L.A.Mentz & M.Nee Solanum sisymbriifolium Lam. Solanum stipulatum Vell. Solanum subsylvestre L.B.Sm. & Downs Solanum subumbellatum Vell. Solanum swartzianum Roem. & Schult. Solanum symmetricum Rusby Solanum torvum Sw. Solanum trachytrichium Bitter Solanum tuberosum L. Exót. Solanum uncinellum Lindl. Solanum vaillantii Dunal Solanum variabile Mart. Solanum velleum Thunb. Solanum viarum Dunal Solanum viscosissimum Sendtn. Solanum wacketii Witasek Vassobia breviflora (Sendtn.) Hunz

Strelitziaceae Miriam Kaehler

Symplocaceae

João Luiz M. Aranha Filho

1 gên. e 18 spp. Nativas: 18 spp.

Symplocos bidana Aranha Symplocos celastrinea Mart. Symplocos corymboclados Brand Symplocos estrellensis Casar. Symplocos glandulosomarginata Hoehne Symplocos incrassata Aranha Symplocos kleinii Bidá ex Aranha Symplocos laxiflora Benth. Symplocos nitens (Pohl) Benth. Symplocos nitidiflora Brand Symplocos oblongifolia Casar. Symplocos pentandra (Mattos) Occhioni ex Aranha Symplocos pubescens Klotzsch ex Benth. Symplocos pustulosa Aranha Symplocos revoluta Casar. Symplocos tenuifolia Brand Symplocos tetrandra Mart. Symplocos uniflora (Pohl) Benth.

1 gên. e 1 sp. Exóticas: 1 sp.

Strelitzia reginae Aiton Exót.

Theaceae

Styracaceae

2 gên. e 4 spp. Nativas: 1 spp. Exóticas: 3 spp.

Miriam Kaehler

Miriam Kaehler

1 gên. e 6 spp. Nativas: 6 spp.

Styrax acuminatus Pohl Styrax ferrugineus Nees & Mart. Styrax glabratus Schott Styrax latifolius Pohl Styrax leprosus Hook. & Arn. Styrax martii Seub.

Camellia japonica L. Exót. Camellia sasanqua Thunb. Exót. Camellia sinensis (L.) Kuntze Exót. Laplacea fructicosa (Schrad.) Kobuski

- Plantas vasculares do Paraná -

186 | Urticaceae

Angiospermas

Theophrastaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Tropaeolum majus L. Exót. Tropaeolum pentaphyllum Lam. Tropaeolum warmingianum Rohrb.

Clavija nutans (Vell.) B.Ståhl

Turneraceae

Thismiaceae

2 gên. e 6 spp. Nativas: 5 spp. Exóticas: 1 sp.

Eric de Camargo Smidt

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Thismia prataensis Mancinelli, C. T. Blum and E. C. Smidt

Thymelaeaceae Miriam Kaehler

Miriam Kaehler

Piriqueta cistoides (L.) Griseb. Piriqueta taubatensis (Urb.) Arbo Turnera oblongifolia Cambess. Turnera orientalis (Urb.) Arbo Turnera serrata Vell. Turnera ulmifolia L. Exót.

Typhaceae

Miriam Kaehler

1 gên. e 6 spp. Nativas: 6 spp.

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Daphnopsis brasiliensis Mart. Daphnopsis coriacea Taub. Daphnopsis fasciculata (Meisn.) Nevling Daphnopsis racemosa Griseb. Daphnopsis schwackeana Taub. Daphnopsis sellowiana Taub.

Typha domingensis Pers. Typha latifolia L.

Urticaceae

Sergio Romaniuc Neto André Luiz Gaglioti

11 gên. e 26 spp. Nativas: 22 spp. Exóticas: 4 spp.

Trigoniaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Trigonia nivea Cambess.

Tropaeolaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 4 spp. Nativas: 3 spp. Exóticas: 1 sp.

Tropaeolum brasiliense Casar.

Boehmeria caudata Sw. Boehmeria cylindrica (L.) Sw. Boehmeria nivea (L) Hook. et Arn. Exót. Boehmeria ramiflora Jacq. Cecropia glaziovii Snethl. Cecropia pachystachya Trécul Coussapoa microcarpa (Schott) Rizzini Laportea aestuans (L.) Chew Myriocarpa stipitata Benth. Parietaria debilis G. Forst. Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

Verbenaceae | 187

Angiospermas Phenax sonneratii (Poir.) Wedd. Pilea astrogramma Miq. Pilea cadierei Gagnep. & Guillaumin Exót. Pilea hilariana Wedd. Pilea hyalina Fenzl Pilea microphylla (L.) Liebm. Pilea nummularifolia (Sw.) Wedd. Pilea pubescens Liebm. Pilea rhizobola Miq. Pourouma guianensis Aubl. Urera aurantiaca Wedd. Urera baccifera (L.) Gaudich. ex Wedd. Urera caracasana (Jacq.) Griseb. Urera nitida (Vell.) P.Brack Urtica dioica L. Exót. Urtica spathulata Sm.

Verbenaceae

Fátima Regina G. Salimena Maria E. Múlgura Nataly O’leary Verônica A. Thode

11 gên. e 84 spp. Nativas: 78 spp. Exóticas: 6 spp.

Aloysia brasiliensis Moldenke Aloysia cordata Siedo Aloysia citriodora Palau Exót. Aloysia dusenii Moldenke Aloysia gratissima (Gillies & Hook. ex Hook.) Tronc. Aloysia hatschbachii Moldenke Aloysia lycioides Cham. Aloysia oblanceolata Moldenke Aloysia polygalifolia Cham. Aloysia polystachya (Griseb.) Moldenke Exót. Aloysia virgata (Ruiz & Pav.) Juss. Bouchea fluminensis (Vell.)

Moldenke Citharexylum myrianthum Cham. Citharexylum solanaceum Cham. Duranta erecta L. var. erecta Duranta vestita Cham. Glandularia aristigera (S.Moore) Tronc. Glandularia balansae (Briq.) N.O’Leary Glandularia catharinae (Moldenke) N.O’Leary & P.Peralta Glandularia corymbosa (Ruiz & Pav.) O’Leary & P. Peralta Glandularia dusenii (Moldenke) N.O’Leary & P.Peralta Glandularia hasslerana (Briq.) Tronc. Glandularia hatschbachii (Moldenke) N.O’Leary & P.Peralta Glandularia jordanensis (Moldenke) N.O’Leary & P.Peralta Glandularia lobata (Vell.) P. Peralta & Thode Glandularia marrubioides (Cham.) Tronc. Glandularia megapotamica (Spreng.) Cabrera & G. Dawson Glandularia phlogiflora (Cham.) Schnack & Covas Glandularia tessmannii (Moldenke) P. Peralta & Thode Glandularia thymoides (Cham.) N.O’Leary Glandularia tweedieana (Niven ex Hook.) P. Peralta Lantana balansae Briq. Lantana camara L. Lantana canescens Kunth Lantana fucata Lindl. Lantana lundiana Schauer Lantana montevidensis (Spreng.)

- Plantas vasculares do Paraná -

188 | Vivianiaceae

Angiospermas

Briq. Lantana nivea Vent. Exót. Lantana trifolia L. Lantana undulata Schrank Lippia alba (Mill.) N.E.Br. Lippia angustifolia Cham. Lippia arechavaletae Moldenke Lippia asperrima Cham. Lippia brasiliensis (Link) T.R.S.Silva Lippia campestris Moldenke Lippia hieraciifolia Cham. Lippia hirta (Cham.) Schauer Lippia lasiocalycina Cham. Lippia lippioides (Cham.) Rusby Lippia lupulina Cham. Lippia origanoides Kunth Lippia paranensis (Moldenke) T.R.S.Silva & Salimena Lippia procurrens (Schauer) T.R.S.Silva Lippia pumila Cham. Lippia grandiflora Mart. & Schauer Lippia ramboi Moldenke Lippia recolletae Morong Lippia sidoides Cham. Lippia tegulifera Briq. Lippia turnerifolia Cham. Petrea volubilis L. Phyla nodiflora (L.) Greene Stachytarpheta cayennensis (Rich.) Vahl Stachytarpheta polyura Schauer Verbena alata Otto ex Sweet Verbena bonariensis L. Verbena caniuensis Moldenke Verbena ephedroides Cham. Verbena filicaulis Schauer Verbena gracilescens (Cham.) Herter Verbena hirta Spreng. Verbena lindbergii Moldenke Verbena litoralis Kunth

Verbena montevidensis Spreng. Verbena ovata Cham. Verbena rigida Spreng. Verbena sagittalis Cham.

Violaceae

Miriam Kaehler

4 gên. e 13 spp. Nativas: 12 spp. Exóticas: 1 sp.

Anchietea exalata Eichler Anchietea pyrifolia (Mart.) G.Don Hybanthus atropurpureus (A.St.Hil.) Taub. Hybanthus bigibbosus (A.St.-Hil.) Hassl. Hybanthus brevicaulis (Mart.) Baill. Hybanthus communis (A.St.-Hil.) Taub. Hybanthus parviflorus (Mutis ex L.f.) Baill. Hybanthus velutinus Schulze-Menz Noisettia orchidiflora (Rudge) Ging. Viola X wittrockiana Gams Exót. Viola cerasifolia A.St.-Hil. Viola gracillima A.St.-Hil. Viola subdimidiata A.St.-Hil.

Vitaceae

Júlio A. Lombardi

3 gên. e 12 spp. Nativas: 10 spp. Exóticas: 2 spp.

Cissus erosa Rich. Cissus gongylodes (Baker) Planch. Cissus palmata Poir. Cissus paulliniifolia Vell. Cissus simsiana Schult. & Schult.f. Cissus spinosa Cambess. Cissus stipulata Vell. Cissus striata Ruiz & Pav.

- Plantas vasculares do Paraná -

Xyridaceae | 189

Angiospermas Cissus sulcicaulis (Baker) Planch. Cissus verticillata (L.) Nicolson & C.E.Jarvis Parthenocissus quinquefolia (L.) Planch. Exót. Vitis vinifera L. Exót.

Xanthorrhoeaceae Eric de Camargo Smidt

5 gên. e 8 spp. Exóticas: 8 spp.

Caesarea albiflora Cambess.

Aloe arborescens Mill. Exót. Aloe spicata L. Exót. Aloe vera (L.) Burm. f. Exót. Bulbine frutescens (L.) Willd. Exót. Hemerocallis fulva (L.) L. Exót. Hemerocallis lilioasphodelus L. Exót. Haworthia pumila (L.) Duval Exót. Kniphofia uvaria (L.) Oken Exót.

Vochysiaceae

Xyridaceae

3 gên. e 15 spp. Nativas: 15 spp.

1 gên. e 21 spp. Nativas: 21 spp.

Callisthene castellanosii H.F.Martins Callisthene hassleri Briq. Callisthene kuhlmannii H.F.Martins Callisthene minor Mart. Qualea cordata (Mart.) Spreng. Qualea cryptantha (Spreng.) Warm. Qualea glaziovii Warm. Qualea grandiflora Mart. Qualea multiflora Mart. Qualea selloi Warm. Vochysia bifalcata Warm. Vochysia magnifica Warm. Vochysia spatulata Warm. Vochysia thyrsoidea Pohl Vochysia tucanorum Mart.

Xyris asperula Mart. Xyris capensis Thunb. Xyris dissitifolia Kral & Wand. Xyris guaranitica Malme Xyris hatschbachii L.B.Sm. & Downs Xyris hymenachne Mart. Xyris jupicai Rich. Xyris lucida Malme Xyris macrocephala Vahl. Xyris neglecta L.A.Nilsson Xyris piraquarae L.B. Sm. & Downs Xyris regnellii L.A.Nilsson Xyris reitzii L.B.Sm. & Downs Xyris rigida Kunth Xyris savanensis Miq. Xyris schizachne Mart. Xyris sororia Kunth Xyris stenophylla L.A.Nilsson Xyris tenella Kunth Xyris teres L.A.Nilsson Xyris tortula Mart.

Vivianiaceae Miriam Kaehler

1 gên. e 1 sp. Nativas: 1 sp.

Eduardo Damasceno Lozano

Miriam Kaehler

Winteraceae Miriam Kaehler

1 gên. e 2 spp. Nativas: 2 spp.

Drimys angustifolia Miers Drimys brasiliensis Miers

- Plantas vasculares do Paraná -

190 | Zingiberaceae

Angiospermas

Zingiberaceae Miriam Kaehler

5 gên. e 6 spp. Nativas: 1 sp. Exóticas: 5 spp.

Alpinia zerumbet (Pers.) B.L. Burtt & R.M. Sm. Exót. Curcuma longa L. Exót. Hedychium coccineum Buch.-Ham. ex Sm. Exót. Hedychium coronarium J.Koenig Exót. Renealmia petasites Gagnep. Zingiber officinale Roscoe Exót.

- Plantas vasculares do Paraná -

ESTA OBRA FOI IMPRESSA PELA IMPRENSA DA UFPR RUA BOM JESUS, 650 - JUVEVÊ CURITIBA - PARANÁ - BRASIL WWW.IMPRENSA.UFPR.BR [email protected]

Lihat lebih banyak...

Comentários

Copyright © 2017 DADOSPDF Inc.