Ferrería-Molino de Urtubiaga (Ea)
Descrição do Produto
2015 Arkeologi Ikerketa Investigación Arqueológica
HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURA SAILA
DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN, POLÍTICA LINGÜÍSTICA Y CULTURA
Kultura Ondarearen Zuzendaritza
Dirección de Patrimonio Cultural
Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco
Vitoria-Gasteiz, 2016
Lan honen bibliografia-erregistroa Eusko Jaurlaritzaren Bibliotekak sarearen katalogoan aurki daiteke: http://www.bibliotekak.euskadi.net/WebOpac Un registro bibliográfico de esta obra puede consultarse en el catálogo de la red Bibliotekak del Gobierno Vasco: http://www.bibliotekak.euskadi.net/WebOpac
ARKEOIKUSKA EUSKAL KULTURA ONDAREAREN ZENTROAK urtero burutzen duen argitalpena da. Bertan E.A.E.an urtean zehar egiten diren arkeologi ikerketa guztiak agertzen dira. Euskal Kultura Ondarearen Zentroak ez du ikertzaileek egindako artikuluen edukiaren erantzunkizunik hartzen.
ARKEOIKUSKA es una publicación anual del CENTRO DE PATRIMONIO CULTURAL VASCO. En ella se recogen todas las actividades arqueológicas realizadas en la C.A.V. anualmente. El Centro de Patrimonio Cultural Vasco no se hace responsable del contenido de los artículos elaborados por los diversos investigadores.
* * * * *
Argitaraldia: 1.a, 2016ko azaroa
Edición: 1.ª, noviembre 2016
Ale Kopurua: 1.500
Tirada: 1.500
© Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa. Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila www.euskadi.net
© Administración de la Comunidad Autónoma del País Vasco. Departamento de Educación, Política Lingüística y Cultura www.euskadi.net
Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco Donostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz
Edita: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco Donostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz
Koordinaketa: Dona Gil Abad
Coordinación: Dona Gil Abad
Azalaleko irudiak: Murugaingo herrigune gotortua. Lubaki bakuna eta lurrezko pezoia, mendiaren ekialdeko mazelan eta 2015. urteko ekinaldian aurkitutako material arkeologikoak: kartutxoak, oinetakoen zatiak, domina, gerrikoen belarriak, janari latak, eta abar.
Imágenes de portada: Poblado fortificado de Murugain. Trinchera simple y parapeto de tierra, en la ladera este del monte y materiales aparecidos en el transcurso de la campaña de 2015: cartuchos, fragmentos de calzado, medalla, hebillas de cinturón, latas de alimentos etc.
Testuak, argazkiak eta irudiak: aipatutako lanen eta aztarnategien zuzendariak
Textos, fotografías e ilustraciones: directores de las excavaciones y de los trabajos referidos
Itzulpena: LUMA, Hizkuntza Zerbitzuak
Traducción: LUMA, Hizkuntza Zerbitzuak
Fotokonposaketa: Miren Unzurrunzaga Schmitz
Fotocomposición: Miren Unzurrunzaga Schmitz
Inprimaketa: mccgraphics, s.coop.
Impresión: mccgraphics, s.coop.
I.S.S.N.: 0213-8921 L.G.: VI 486-1983
I.S.S.N.: 0213-8921 D.L.: VI 486-1983
metaketak, zepazko «orbanak» eta harri puskak) funtzioen ikuspegitik aipatu zuloarekin halako lotura dutela uste dugu guk, baina ez dugu iritzi hori egiazta lezakeen ezaugarri estratigrafikorik. Elementu horiek ez daude elkarren artean konektaturik, ez fisikoki ez estratigrafikoki, eta beraz, ezin ezer esan dezakegu horien kronologiaren inguruan, ez eta aurrekoen eta ondorengoen arteko erlazioetan oinarritutako mailarik oinarrizkoenean ere.
jeros de poste, acumulaciones de cantos con signos de rubefacción, «manchas» de escoria y fragmentos pétreos) pudieran estar relacionadas funcionalmente con dicho corte, pero no tenemos rasgos estratigráficos que avalen esta opinión. Tales elementos no están conectados entre sí, ni física, ni estratigráficamente, razón por la que no podemos referir nada respecto a su cronología, ni siquiera al nivel más básico de las relaciones temporales de antero-posterioridad.
J.L. Ibarra Álvarez; R. Rodríguez Calleja
B.9. EA B.9.1. Urtubiagako burdinola eta errota
B.9.1. Ferrería-Molino de Urtubiaga
Zuzendaritza: José Ángel Fernández Carvajal Finantzazioa: Eako Udala
Dirección: José Ángel Fernández Carvajal Financiación: Ayuntamiento de Ea
The intervention carried out on the Urtubiaga Monuments consisted of the archaeological monitoring of the removal of filling levels in some of the most representative structures of the iron-working complex. The aim was to render the most characteristic elements of the ironworks more visible. The results obtained are of great historical-archaeological interest, since the intervention restored the original volume of some of the site’s most characteristic elements, such as the water tank and the hydraulic tunnel. Urtubiagako Multzo Monumentalak bikain kontserbatzen ditu burdinola bat eratzen duten ia egitura guztiak.
El Conjunto Monumental de Urtubiaga se caracteriza por el magnífico estado de conservación de casi la totalidad de las estructuras que caracterizan un complejo ferrón.
Sistema hidraulikoa osatzen duten ohiko elementuak (uraz hornitzeko ubidea, ur emaria erregulatzeko depositua, antapara, tunel hidraulikoa eta abar) eta burdinola bera (tailerra, ikaztegiak eta instalazio osagarriak) oso erraz bereizten dira soilik ageriko egiturei erreparatuz gero. Kontserbazio egoera ezin hobe horrek aukera ematen du ekoizpen prozesua erraz birsortzeko, eta beraz, duen balioa nabarmentzeko espazio egokia da Urtubiaga.
Tanto los elementos más característicos del sistema hidráulico (canal de abastecimiento, deposito de regulación, antepara, túnel hidráulico, etc.) como la propia ferrería (taller, carboneras e instalaciones auxiliares), son fácilmente reconocibles observando únicamente las estructuras emergentes. Este inmejorable estado de conservación llega incluso a posibilitar reconstruir fácilmente el proceso de producción convirtiendo Urtubiaga en un espacio propicio para la puesta en valor.
Burura eramandako esku hartze arkeologikoa une oro saiatu da multzo horri jatorrizko bolumetria eta geomorfologia itzultzen. Horregatik, hain zuzen ere, poliki altxa genituen instalazioaren mendebaldeko sektorean metatutako zaborrak. Jalkin moderno horiek hein handi batean estaltzen zituzten multzoko antapara, tunel hidraulikoa eta ubidea bezalako elementu garrantzitsuak. Kontrol arkeologikoko lanek ez zuten Urtubiagako fase zaharrenei dagozkien elementuak aurkitzeko edo antzemateko aukerarik eskaini. Hala eta guztiz ere, jalkinen zati handi bat atera eta gero, hobe ikus daiteke eta testuinguruan hobe koka daiteke multzo monumentala, hein handi batean itzuli baitzaizkio jatorrizko fisonomia, orografia eta itxura.
La actuación arqueológica realizada ha intentado en todo momento devolver al complejo la volumetría y geomorfología originales. Por este motivo se ha efectuado la retirada paulatina de la acumulación de escombros en el sector occidental de la instalación. Estos depósitos modernos amortizaban en gran medida elementos tan característicos como antepara, túnel hidráulico y socaz de salida de agua del complejo. El control arqueológico no ha permitido localizar o detectar elementos pertenecientes a las fases más antiguas de Urtubiaga. Sin embargo la retirada de gran parte de los depósitos permite visibilizar y contextualizar mejor el conjunto monumental devolviendo gran parte de su fisonomía, orografía y estampa originales.
J.Á. Fernández Carvajal ARKEOIKUSKA 15
195
Lihat lebih banyak...
Comentários